لطفاً گول این افراد را نخورید!

خیلی از ما در موقعیت‌هایی قرار گرفته‌ایم که فکر می‌کردیم در بهترین زمان ممکن برای یک معامله خوب یا یک خرید عالی هستیم اما بعد از مدتی متوجه شدیم که هدف یک کلاهبرداری حرفه‌ای قرار گرفته‌ایم. چرا نتوانستیم تشخیص دهیم؟

مجله زندگی ایده آل: خیلی از ما در موقعیت‌هایی قرار گرفته‌ایم که فکر می‌کردیم در بهترین زمان ممکن برای یک معامله خوب یا یک خرید عالی هستیم اما بعد از مدتی متوجه شدیم که هدف یک کلاهبرداری حرفه‌ای قرار گرفته‌ایم. چرا نتوانستیم تشخیص دهیم که آن معامله یا خرید یک کلاهبرداری بوده است؟ آیا فرد کلاهبردار بسیار حرفه‌ای عمل کرده یا ما قدرت تشخیص کمی داریم؟ چه کنیم تا دیگر در دام کلاهبرداران نیفتیم یا اگر افتادیم چگونه رفتار کنیم؟ آیا از زبان بدن افراد می‌توان به نیت آنها پی برد؟ چگونه با زبان بدن کلاهبرداران آشنا شویم؟ آیا می‌توان با آشنا بودن با زبان بدن دروغ‌ها را تشخیص دهیم، فکرها را بخوانیم و حرف‌های حقیقی پنهان را بشنویم؟ با دنبال کردن این مطالب و صحبت‌های پوریا پاکرو، روانشناس و مشاور به پاسخ تمام سؤالات خود خواهیم رسید.

این دروغگوهای حرفه‌ای

کلاهبردارها و دروغگوهای حرفه‌ای کسانی هستند که می‌توانند دروغ‌های خود را هنرمندانه با علائم غیر کلامی تکمیل کنند. هرچه استفاده کلاهبردار از رفتار غیر کلامی حاکی از صداقت هنگام دروغگویی، ماهرانه‌تر باشد، حرفه او بهتر انجام می‌شود. البته می‌توان هنگام برقراری ارتباط با دیگران، باز کردن کف دست‌ها را تمرین كنید و خود را محق‌تر جلوه دهید. از طرفی، هر قدر که حرکات کف دست‌های باز تبدیل به یک عادت شود، تمایل به دروغگویی نیز کمتر می‌شود.

چشم‌های خیره

هنگامی که شخصی هیجان‌زده می‌شود، مردمک‌های چشم او شاید تا چهار برابر اندازه معمولی بزرگ شود. از طرفی یک حالت عصبانی و منفی باعث کوچک شدن مردمک‌ها می‌شود که معروف به «چشم‌های خروسی» یا «چشم‌های ماری» است. اطلاعات دریافتی ما از انسان‌ها از طریق دیدن حدود 80درصد است. برعکس برخی افراد پافشاری زیادی بر حرف‌های دیگران دارند و ممکن است آن افراد در آن لحظه دروغ بگویند یا کلاهبردار باشند، اما در زبان بدن یک انسان ما می‌توانیم پیام‌های دقیق‌تری را دریافت کنیم که این واکنش‌ها را می‌توان تا حدودی از یک کلاهبردار دید. ما باید برای این کار کمی خود را آموزش دهیم تا بتوانیم واکنش‌ها، فرم صورت و دست‌های اشخاص را تشخیص بدهیم.

گزیدن لب‌ها

گزیدن لب‌ها یکی از مهم‌ترین نشانه‌های قرار داشتن فرد در وضعیت استرس‌زاست. در بسیاری از مواقع زمانی که انسان‌ها اشتباهی را مرتکب می‌شوند بی‌اختیار لب‌های خود را می‌گزند. در این مواقع انسان سعی می‌کند به طور ناخودآگاه با گزیدن لب‌ها، فرو بردن آنها به داخل دهان و تماس زبان با آنها خود را از زیر بار روانی خارج کند.

افراد بنا به شخصیت‌هایی که دارند رفتارهای‌شان متفاوت است به همین دلیل انواع رفتار‌ها را می‌توان از افراد مختلف دید. بعضی از كلاهبرداران اعتماد به نفس‌ بالایی دارند و بسیار قاطع صحبت می‌کنند.

یک کلاهبردار چگونه رفتار می‌کند

در مواقعی که با یک کلاهبردار مواجه می‌شویم باید بدانیم این افراد چه واکنش‌هایی دارند. معمولا این افراد برای اینکه هرچه زودتر به نتیجه‌ای که می‌خواهند برسند خیلی تند و سریع صحبت می‌کنند و حالت‌های اضطرابی در لحن و صدای خود دارند. ما می‌توانیم از چشم‌ها و لب‌های این افراد پیام‌های بسیاری بگیریم؛ چشم‌های‌شان پر از اضطراب است، این افراد هنگام صحبت کردن همزمان در حال فکر کردن هستند، معمولا با گوشه‌ ناخن‌های خود بازی می‌کنند و پاهای خود را تکان می‌دهند. این رفتار‌ها نشانه‌هایی است که باید به آنها دقت کنیم.افراد بنا به شخصیت‌هایی که دارند رفتارهای‌شان متفاوت است به همین دلیل انواع رفتار‌ها را می‌توان از افراد مختلف دید. بعضی از كلاهبرداران اعتماد به نفس‌ بالایی دارند و بسیار قاطع صحبت می‌کنند. هدف آنها اعمال فشار بر طرف مقابل و قاطعیت در لحن، گفتار و حرکات دست‌های‌شان و به وجود آوردن یک پکیج کامل برای جلب اعتماد افراد است پس یکی از علائم شناسایی آنان اقتدار بیش از حد نرمال در رفتارشان است؛ یک نوع حاکمیت در رفتار.

چشم در چشم نمی‌شوند

افراد کلاهبردار و دروغگو با افراد حاضر معمولا چشم تو چشم نمی‌شوند. این افراد نگاه‌های‌شان را می‌دزدند و سعی می‌کنند زمین یا بالا را نگاه کنند، از نگاه‌ها فرار می‌کنند این عمل یعنی آن شخص آنچه را که می‌گوید باور ندارد یا کل موضوع را نگفته و بخش‌هایی از آن بحث را پنهان کرده است وگرنه هیچ انسان صادقی دلیل بر این نمی‌بیند که بالا یا پایین را نگاه کند و همه توجهش را به چشم‌ها و صورت فرد مقابل معطوف می‌کند. در یک ارتباط نرمال ما چشم‌های طرف مقابل را نگاه می‌کنیم تا حسن نیت و مثبت بودن را انتقال دهیم.

میمیک صورت

معمولا افراد کلاهبردار در معاملات خود چهره‌هایی افروخته و جمع شده دارند و گردش خون در چهره آنان کاملا مشخص است. صورت این افراد معمولا سرخ و برافروخته می‌شود و کمی عرق می‌کنند، معمولا خودخوری می‌کنند و اعتماد به نفس کمی دارند.

کلاهبرداری در معامله خانه

شخصیت‌های متفاوت باعث رفتار متفاوت می‌شود ولی به طور مشخص این افراد معمولا زیاد روی یک موضوع پافشاری می‌کنند. به لحاظ روانشناختی تاکید زیاد روی یک موضوع حتما دلیل خاصی دارد زیرا در حالت عادی نیازی به این همه تاکید نیست، معمولا جواب‌های سر بالا به سؤال‌های ما می‌دهند و پاسخ‌هایی کوتاه و با ابهام در آستین دارند. به عنوان مثال برای دیدن و تحویل دادن سند خانه تعلل كرده و بحث را عوض می‌کنند. در زبان بدن آنها می‌توان به این اشاره کرد که معمولا یکی از ابروهای خود را برای جدی بودن خود بالا می‌برند، چشم‌هایشان را گرد می‌کنند یا وقتی پشت میز نشسته‌اند به طور ناگهانی جای خود را تغییر می‌دهند.

مغازه‌دار کلاهبردار

معمولا ما خودمان می‌توانیم به راحتی وقتی وارد یک مغازه می‌شویم اصل بودن یا نبودن کالای مورد نظرمان را تشخیص دهیم و با این روش که قبل از ورود به مغازه راجع به کالای مورد نظر خود تحقیقاتی کرده باشیم، با آگاهی وارد شده و به‌راحتی می‌توانیم از صحبت‌های فروشنده به صحت گفته‌های او پی ببریم. وقتی حرف‌های یک فروشنده را کنار هم بگذاریم و با هم مقایسه کنیم متوجه می‌شویم که چقدر صداقت دارد. تاکید یک فروشند بر اصل بودن یک کالا یا جمله «از این کالا فقط همین یک عدد را داریم» یا بازار گرمی‌های اینچنینی باید کمی ما را به شک بیندازد. گاهی یک فروشنده کلاهبردار وقتی مشتری او را سؤال‌پیچ کند، برافروخته و عصبی می‌شود اما معمولا فروشنده نرمال و خوب می‌داند وظیفه‌اش پاسخگویی به افراد است.

کلاهبرداری از فامیل‌های نزدیک

یکی از این اتفاقات این است که ما می‌بینیم دوست‌های نزدیک و صمیمی یا حتی خواهر و برادرها سر یکدیگر کلاه می‌گذارند. این وسوسه معمولا زمان‌هایی پیش می‌آید که بحث پول کلانی در میان است و فرد از اعتمادی که بین آنها وجود دارد بیشترین استفاده را می‌کند اما در این میان زبان بدن و حرکات زیاد قابل استفاده نیست زیرا حس اعتمادی که بین افراد وجود دارد مانع شک و عدم اعتماد می‌شود.

دست دادن

افراد کلاهبردار برای اثبات حسن نیت خود و انتقال قاطعیت خود در یک معامله دست طرف مقابل را به شدت می‌فشارند یا در حالتی دست ما را به سمت پایین فشار می‌دهند، خیلی زود وارد حریم انسان‌ها شده و با افراد صمیمی می‌شوند و در مواقعی شخص مقابل را به اسم کوچک صدا می‌زنند یا از القابی نظیر تو استفاده می‌کنند. سرعت در صمیمی شدن و اشتیاق برای رسیدن به نتیجه دلخواه‌شان یک نشانه بارز این افراد است.

کلاهبرداری‌های تلفنی

این نوع افراد معمولا بسیار خوش‌صحبت، سخنگو و مسلط هستند و معمولا تشخیص این افراد که آیا کلاهبردار هستند یا خیر بسیار سخت است و وقتی سخت‌تر می‌شود که ما این فرد را نمی‌بینیم و نمی‌توانیم از حرکات و زبان بدن آن شخص صحت گفته‌هایش را تشخیص دهیم اما می‌توان به تکنیک زبان و صدا اشاره کرد. این افراد وقتی از طرف شخص مقابل زیاد سؤال پیچ شوند ممکن است لکنت بگیرند و به قول معروف هول شوند بهترین روش در این زمان این است که از آنها آدرس دفتر و محل کارشان را بخواهیم و بگوییم حضوری به آنها مراجعه می‌کنیم.روشی که اکثر کلاهبردارها از آن استفاده می‌کنند بازی‌های روانی است، یعنی فرد کلاهبردار تلاش می‌کند شخص خریدار را در موقعیتی قرار دهد که شخص فکر کند که در حال از دست دادن آن موقعیت است.

گول این پیامک را نخورید!

گول این پیامک را نخورید!

«ما عشایریم، مقداری جنس پیدا کردیم، شماره‌ی شما رو استخاره کردم، پیام برات نوشتم، اعتماد کردم به قرآن، اگر می‌تونی این وسایل را برامان بفروش، نصف شما، نصف ما، قرآن وکیل راسته، کاری از دستت برمیاد جواب بده.»

این، متن یک پیامک است که این روزها از چند شماره‌ی همراه اول و ایرانسل که کد آن‌ها بیشتر مربوط به مناطق شمال غربی کشور است، به شماره‌های رُند همراه اول فرستاده می‌شود. آن‌گونه که این پیامک نشان می‌دهد، فردی کم‌سواد اقدام به نوشتن این متن کرده است، در حالی که احتمال‌های دیگر را نیز نباید از ذهن دور داشت. احتمالاتی به حقیقت نزدیک‌تر، مانند پشت پرده‌هایی که به قاچاقچیان آثار تاریخی می‌رسد.

 از مدتی پیش، به نام پیدا کردن آثار عتیقه توسط قشر محدودی از مردم، چنین پیامک‌هایی به تعدادی شماره فرستاده می‌شود تا از یک‌سو، فروشنده شناسایی نشود و از سوی دیگر، انگ قاچاقچی به این افراد خورده شود.

«سلام برادر من سیدرسول هستم، راننده تراکتور. داشتم زمین شخم می‌زدم، مقداری سکه با مجستمه پیدا شود، استخار گرفتم، به اباالفظل شمار شما خوب آمد، پیام دادم کمک کنی، بفروشی، اباالفظلی هرچه بردن، نصم نصم، تو را به فاطمه زهرا کمک کن، به کسی نگو، اگر پلیسی بگو».

ولی آیا این همه‌ی ماجراست، آن هم برای دامی که به‌تازگی با هدف کلاهبرداری از ساده‌لوحانی که دوست دارند یک‌شبه پولدار شوند، پهن شده است؟ کارشناسان آثار تاریخی - فرهنگی در این زمینه اعتقاد دیگری دارند.

محمدحسن قراخانی بهار در این‌باره توضیح داد: این پیامک، نمونه‌ای از صدها پیامکی است که توسط افرادی که به خود اجازه می‌دهند مردم ناآگاه را طعمه قرار دهند، با هدف کلاهبرداری از شماره‌های ناشناس به شماره‌های مختلف و بیشتر رُند فرستاده می‌شوند. در این شرایط، کسانی که به داشتن آثار تاریخی علاقه‌مندند، به خریدن آن‌ها تمایل پیدا می‌کنند و این اول ماجراست.

این کارشناس آثار تاریخی - فرهنگی ادامه داد: افرادی که این کار را انجام می‌دهند، معمولا یک شخص روستایی و ساده‌لوح را برای صحبت با خریدار جلو می‌فرستند و آثار تقلبی را به نام اثر اصلی جا می‌زنند و متأسفانه برخی افراد نیز به‌راحتی گول می‌خورند. در این شرایط، پس از اطلاع از کلاهبرداری، قربانی هیچ نشانه‌ای از طمع‌کار اصلی ندارد و میلیون‌ها تومان پول خود را به‌راحتی از دست می‌دهد.

او با بیان این‌که در حال حاضر در مناطقی مانند الیگودرز، درود و ازنا که عشایر بیشتر تردد دارند، قاچاقچیان فعالیت بیشتری می‌کنند، گفت: در این مناطق، کارگاه ضرب آثار تاریخی و مولاژ آن‌ها، زیاد وجود دارد؛ اما قاچاقچیان به خریدار می‌گویند زمین را شخم زدیم و این آثار را پیدا کردیم. این صحیح نیست و کلاهبرداران آثار تقلبی را به جای اصلی معرفی می‌کنند.

قراخانی بهار افزود: اگر با اداره‌ی آگاهی تماس بگیرید، متوجه می‌شوید که ده‌ها پرونده‌ی کلاهبرداری در این زمینه در حال بررسی است. امیدوارم افراد دیگر، گول این پیامک‌ها را نخورند.

او با تأکید بر لزوم توجه و آموزش بیشتر شورای فرهنگ عمومی به مردم در این زمینه، ادامه داد: تا کنون سازمان میراث فرهنگی یک دستگاه مضمحل بوده است و هیچ امیدی به آن نداشتیم. امیدواریم مدیریت جدید، نگاه جدیدی به این حوزه وارد کند، هرچند تا کنون نگاهی تازه بر مبنای واقعیت وارد شده است که جای امیدواری دارد.

فائق توحیدی نیز در این زمینه گفت:‌ برخی افراد یکسری اشیای بدلی را با کهنه‌نمایی به افراد ساده‌لوح می‌فروشند و از آن‌ها پول‌های کلان می‌گیرند، در حالی که خریدن آثار تاریخی از این طریق، کلاهبرداری است.

این کارشناس اموال فرهنگی و تاریخی با اعتقاد به این‌که سازمان میراث فرهنگی به‌تنهایی نمی‌تواند این مسأله را برطرف کند، اظهار کرد: اکنون قانونی در حال تصویب است تا افرادی که اقدام به خرید و فروش اشیای بدلی می‌کنند، دو برابر قیمت اصلی شیء جریمه بپردازند.

وی با اشاره به مجازات‌هایی مانند زندان که در گذشته برای قاچاقچیان آثار تاریخی در نظر گرفته می‌شد، ادامه داد: قاچاقچیان، زندان را استراحتگاه خود می‌دانستند. به همین دلیل، ترسی از گرفتار شدن نداشتند؛ ولی حالا با پرداخت جریمه‌ی نقدی، وضعیت متفاوت شده است.

او همچنین ساخت برخی فیلم‌ها را که به‌تازگی در شبکه‌ی نمایش خانگی به فروش می‌رسند، یکی از عواملی دانست که در فعالیت بیشتر قاچاقچیان آثار تاریخی موثر است و افزود: این فیلم‌ها به مردم آموزش می‌دهند که چگونه چنین فعالیت‌هایی را انجام دهند. /ایسنا