عوارض ومزایای کراتینه کردن موها

مجله ایده آل:  چند سالی است که کراتینه کردن موها بازار آرایشگاه‌ها را حسابی گرم کرده است. اگر خانم هستید حتما تا به حال حداقل یک بار آرایشگرتان هنگام کار روی موهایتان به شما پیشنهاد کراتینه کردن را داده است. تعریف‌های آرایشگر از کراتینه و تاثیراتی مثل ترمیم و نرمی و صافی دوباره موها آنقدر جذاب و دلپذیر است که نمی‌توان به راحتی آن را رد کرد. البته اگر هزینه بالای آن برایتان مشکلی ایجاد نکند! اما آیا واقعا کراتینه موها را مثل روز اول سالم و ابریشمی می‌سازد؟ آیا اخبار مربوط به سرطان‌زایی مواد کراتینه حقیقت دارد؟

   وقتی کراتین‌ها شل می‌شوند

سلول‌های اصلی پوست و مو کراتینوسیت نام دارند. درواقع این سلول‌ها قسمت عمده‌ای از پوست و مو را تشکیل می‌دهند و وظیفه شان تولید پروتئینی به نام کراتین است. کراتین یکی از اجزای پوست است و همانطور که گفته شد توسط سلول‌های پایه‌ای پوست تولید شده و به سطح پوست منتقل می‌شود. کراتین باعث قوام و استحکام پوست و مانع از نفوذ عوامل خارجی به داخل پوست می‌شود. اختلال در تولید آن می‌تواند باعث برخی بیماری‌های پوسته‌ریزی دهنده و حتی تاول شود. علاوه بر پوست، کراتین در سلامت مو نیز نقش مهمی دارد. آسیب‌های مختلف فیزیکی و شیمیایی، رنگ‌ها، دکلره کردن، شرایط شغلی، آفتاب شدید و مصرف برخی داروها مانند داروهای شیمی‌درمانی علاوه بر اینکه می‌توانند باعث ریزش مو شوند، باندهای دی‌سولفیدی که باعث اتصال کراتین‌ها می‌شوند را دچار اختلال می‌سازد. در نتیجه کراتین‌ها شل می‌شوند و تا حدی از بین می‌روند.

 این نوع كراتینه ها خطرناك هستند

برخی‌ها معتقدند موهای آسیب‌دیده را می‌توان با قرار دادن پروتئین کراتین روی سطح مو ترمیم كرد. درواقع این کراتین نوعی پروتئین صنعتی ساخته شده به دست بشر است که به کراتین طبیعی پوست و مو شباهت دارد. این پروتئین ممکن است به صورت کاذب استحکام مو را به آن برگرداند. کراتینه کردن می‌تواند همراه با نرم کنندگی یا به تنهایی انجام شود. در این روند مو شسته می‌شود و مواد کراتینه 15 دقیقه روی آن می‌ماند و بعد دوباره شسته می‌شود و ممکن است این عمل چند بار تکرار شود تا مو استحکام و دوام اولیه‌اش را به دست بیاورد. در کراتینه‌هایی که همراه با نرم کنندگی هستند علاوه بر پروتئین کراتین، ماده‌ای به نام فرمالدئید به کار رفته است. مصرف محصولاتی که حاوی این ماده هستند توصیه نمی‌شود زیرا فرمالدئید  ممکن است آسیب‌های جدی به پوست بزند و باعث حساسیت شود. همچنین مصرف مداوم آن در درازمدت ممکن است باعث سرطان‌های پوست و سرطان‌های دیگر شود. گاهی اوقات آرایشگران برای شسته شدن فرمالدئید از روی مو از ماسک‌های مو استفاده می‌کنند. مطمئنا این ماسک‌ها غلظت فرمالدئید را کمتر می‌کنند اما آن را کاملا از بین نمی‌برند. زمانی که فرمالدئید روی پوست قرار می‌گیرد مقداری از آن جذب پوست می‌شود و نمی‌توان با ماسک و شست‌وشو آن را کاملا پاک کرد.

کراتینه و ویتامینه را توصیه نمی‌كنم

میزان تاثیرگذاری کراتینه در بهبود مو هنوز به صورت علمی و آکادمیک ثابت نشده است به خصوص فرم اولیه آنکه بدون فرمالدئید است. در واقع بیشتر ادعاها در این زمینه جنبه تبلیغاتی دارد. من به عنوان یک متخصص پوست کراتینه کردن را توصیه نمی‌کنم دقیقا همان‌طوری که می‌گویم ویتامینه کردن مو چندان مفید نیست زیرا از بیرون هیچ چیز جذب مو به خصوص ریشه‌ها نمی‌شود. این مواد ممکن است مقداری روی تنه مو باقی بماند اما این ماندگاری خیلی کوتاه است و فقط برای مدت کوتاهی یک احساس کاذب خوب به فرد می‌دهد. شاید در بهترین حالت چند روز تا چند هفته بیشتر تاثیر نداشته باشد.

امروزه ثابت شده است نه تنها کراتینه کمک چندانی به استحکام مو نمی‌کند بلکه می‌تواند ضررهایی هم داشته باشد. این پروتئین می‌تواند باعث قرمزی، خارش و التهاب پوست سر شود و ممکن است در درازمدت شادابی مو را از بین ببرد و در نهایت باعث ریزش مو شود. کراتینه کردن و صاف کردن مو همراه با آن چندان روش علمی به شمار نمی‌آید اما متاسفانه در چند سال اخیر در آرایشگاه‌ها به وفور انجام می‌شود. همچنین برخی از محصولات کراتینه را می‌توان در خانه استفاده كرد. البته کراتینه‌های خانگی معمولا درصد پروتئین کمتری دارند. با این حال توصیه می‌شود کراتینه توسط یک آرایشگر انجام شود و حتی‌المقدور موها کراتینه نشوند. در غیر این صورت حداکثر سالی یک بار این عمل را انجام دهید. سعی کنید به جای کراتینه کردن مو، تغذیه خود را بهتر کنید؛ میوه، لبنیات، پروتئین و سبزیجات بیشتری مصرف کنید؛ رفتار مناسب‌تری با مو داشته باشید و شانه کردن و سشوار کشیدن را به حد تعادل برسانید.

از شامپوهای نرم‌کننده‌دار استفاده کنید

کسانی که کراتینه می‌کنند بهتر است از شامپوهای نرم‌کننده‌دار استفاده کنند به خصوص زمانی که به دنبال کراتینه کردن، موها رنگ می‌شوند. ممکن است بپرسید آیا نوع شامپو می‌تواند در ریزش و کیفیت مو موثر باشد یا خیر؟ پاسخ این سؤال منفی است. اما شامپوهایی که حاوی نرم‌کننده هستند معمولا باعث می‌شوند لطافت مو تا حدودی بهتر شود.شامپویی که گران‌تر است احتمالا کارایی بهتری دارد و قوام و لطافت مو را بهتر می کند اما در درازمدت هیچ تاثیری در رویش مو نخواهد داشت. تفاوت اینجاست که وقتی شما از یک شامپوی باکیفیت استفاده می‌کنید ممکن است احساس کنید موهایتان لطیف‌تر و خوش حالت تر شده است. ویتامین از خارج جذب مو نمی‌شود اما شاید کمی تاثیر این شامپوها بهتر باشد.

 کراتین از طریق مو جذب نمی‌شود

محصولات کراتینه از ترکیبات پروتئینی تشکیل می‌شوند و تاثیر ترمیم‌کنندگی آن بیشتر ادعا است تا حقیقت زیرا پروتئین از طریق مو جذب نمی‌شود. پروتئین باید به شكل خوراكی خورده شود و بعد جذب بدن شود و از طریق خون به فولیکول‌های مو برسد. کراتینه کردن عارضه خاصی ندارد و در عین حال فایده‌ای هم ندارد چون مو یک جسم مرده است و نمی‌تواند چیزی را به خود جذب کند و فقط موادی مانند آب یا چربی می‌توانند به طور موقت شکل ظاهری آن را تغییر دهند. برای مثال وقتی یک مقوا را در آب قرار می‌دهید آب را به خودش جذب می‌کند و برجسته می‌شود. مو نیز چنین تغییراتی می‌کند و چیزی به آن اضافه نمی‌شود. با این حال اگر کراتینه زیاد استفاده شود به دلیل تحریک پوستی که ایجاد می‌کند در طولانی‌مدت می‌تواند مشکل‌ساز شود. در ضمن برخی کراتینه‌ها دارای فرمالدئید هستند. فرمالدئید نوعی ماده شیمیایی است و مصرف آن در مواد آرایشی می‌تواند خطرناک باشد.

کراتین شبیه تافت است؟

کراتینه کردن معمولا باعث ریزش و نازک شدن مو نمی‌شود. در واقع نه تبلیغاتی که این ماده را مفید می‌خوانند درست است و نه تبلیغاتی که فقط درمورد ضررهایش صحبت می‌کنند. کراتینه کار خاصی نمی‌کند. پروتئینی است که وقتی کنار مو قرار می‌گیرد با  تماس با آب و روغن و... مقداری شکل ظاهری مو را تغییر می‌دهد. می‌توان گفت تاثیر آن گذرا و موقتی است  اما شما فرض کنید فردی با استفاده از تافت موهایش را بالا نگه می‌دارد. این بالا ماندن مو به دلیل خاصیت چسبندگی تافت است و در واقع ساختمان مو تغییری نکرده است و حجم مو بیشتر نشده است. بلکه با چسبندگی و اتصال به موهای مجاور، مو را در حالت مورد نظر نگه داشته است. مثل این می‌ماند که بگوییم با رژ لب یا ریمل می‌توان پوست لب و مژه‌ها را تقویت کرد درحالی که چنین چیزی علمی نیست. علاوه براین کراتینه مانند هر ماده دیگری ممکن است باعث ایجاد حساسیت شود. اما باید توجه داشت که حساسیت به هر ماده‌ای ممکن است اتفاق بیفتد. برای مثال حتی داروی ضدحساسیت هم ممکن است باعث حساسیت شود. حساسیت در مورد تمام داروها، غذاها و حتی بوهایی که استشمام می‌کنید مطرح است. بنابراین یک پوئن منفی برای محصول به حساب نمی‌آید. ممکن است شما بهترین داروی دنیا را استفاده کنید و به آن حساسیت داشته باشید.