زبان بدن آدم های دروغ گو را بشناسید

مجله همشهری تندرستی - تارا ذکائی: ما همه جوره به راست گویی دعوت شده ایم. حتی خیلی وقت ها سفارش شده راست بگویید حتی اگر به نفع شما نباشد. حالا اینکه چه اتفاقی افتاده که ما از این قانون سرپیچی می کنیم موضوع بحث ما نیست. موضوع بحث ما این است که چطور می توانیم آدم های دروغ گور را بشناسیم و در مقابل شان از خودمان دفاع کنیم.

این آدم ها با دروغ های شان نه فقط باورهای ما را نشانه می روند که خیلی وقت ها حاصل یک عمر تلاش مان را هدف می گیرند. لزوم به نگرانی نیست، چون تمام دروغ گویان، جز افرادی که دارای اختلالات روانی هستند، علائمی را از خودشان بروز می دهند که با کمی دقت می توان آنها را شناخت. این علائم فقط لا به لای حرف های ضد و نقیض شان پنهان نشده اند بلکه بیشتر از حرف ها در زبان بدن آنها جا گرفته اند. ما بارزترین علائمی که دست دروغ گوها را رو می کند به شما می گوییم. تمرین کنید و به موقع مچ شان را بگیرید!


دمای اتاق را چک کنید

همه در یک اتاق با دمای معین نشسته اید، اما شخصی که نقش گوینده جمع را ایفا می کند خیس عرق شده است در حالی که بقیه افراد هیچ مشکلی با دمای اتاق ندارند. اگرچه دلیل این امر می تواند به پرکاری تیروئید هم برگردد، اما خیلی وقت ها عرق کردن گوینده غیر از خجالتی بودن، نشانه دروغ گویی اوست. این یک واکنش طبیعی از جانب بدن است که نه تنها سعی می کند خودش را با شرایطی که در آن گیر کرده، تطبیق دهد بلکه این لطف را در حق ما هم می کند و یادمان می اندازد یک جای کار این آقا یا خانم متکلم وحده می لنگد!

این گلو پاره شد!

نه، اشتباه نکنید. آدم های دروغ گو داد نمی زنند بلکه بیش از حد گلوی شان را صاف می کنند. دلیل این امر باز هم فیزیولوژیک است. وقتی بدن در شرایط فشار و سختی قرار بگیرد، استرس باعث خشک شدن گلو می شود. برای همین چنانچه افرادی از آب ریزش بینی یا تب و لرز در طرف مقابل نمی بینید و متوجه شده اید مرتب و هر چند ثانیه یک بار نفس می گیرد و گلویش را صاف می کند احتمال دروغ گویی او را جایی در ذهن تان درنظر بگیرید تا بتوانید به موقع اقدامات لازم را انجام دهید!


دهانی که خشک شده

در حالت عادی موقع قورت دادن آب دهان اتفاق خاصی نمی افتد؛ اما اتفاقی که دست دوستان دروغ گو را رو می کند سخت فرودادن آب دهان است! می پرسید چرا؟ چون باز هم به خاطر استرس رطوبت کافی در دهان شان وجود ندارد و اصطلاحا دهان این افراد خشک شده است! پس خیلی طبیعی است که سعی کنند بزاق گم شده را به زور پیدا کنند تا بلکه دهان و گلوی شان تر شود. حتی ممکن است وسط های سخنرانی غراء خود دیگر طاقت نیاورند و درخواست یک لیوان آب کنند.

حرکت های عجیب مربوط به فک

شاید شما هم این تصویر ذهنی را تجربه کرده باشید؛ با یک آدم خالی بند توی جمعی بوده اید. طرف گوی سخن را از بقیه ربوده و شروع کرده به خالی بندی، بعد از چند دقیقه نوبت به فرد دیگری رسیده که صحبت کند. اگر در زمان صحبت شخص دوم به فرد خالی بند نگاه کنید احتمالا متوجه یکی از این دو حالت می شوید: یا دهانش به حالت نیمه باز قرار گرفته و فک او به طور واضحی عقب و جلو می رود یا اینکه طرف نیمه هوشیارش ملتفت است که این حرکت در جمع خوب نیست و با دهان بسته، فک پایینش را حرکت می دهد. هرکدام از این دو علامت را دیدید، می توانید روی دروغ گو بودن این آدم مهر تایید بزنید، فقط به شرطی که مطمئن باشید این حرکت او ناشی از تیک عصبی و استرس نیست!

از چشم های شان چشم برندارید

می گویند چشم آینه روح است و کاملا هم درست می گویند. البته خیلی وقت ها لازم نیست دقیقا در خود چشم ها چیز خاصی ببینید که البته اگر آدم شناس خوبی باشید، این کار هم به شما کمک می کند، اما اگر در شناخت احساسات از روی چشم ها تبحر ندارید، کافی است به حالت های این آینه های تمام قد روح دقت کنید.

یکی از علائمی که موقع دروغ گفتن برملا می شوند جهتی است که چشم مدام رد آن را می گیرد. خب، حالا این مسیر کجاست؟ اولین در خروجی! آدم های دروغ گو همیشه مسیرهای «در رو» را مدنظر دارند، چون تمام مدتی که دروغ می گویند دچار استرس هستند و در ذهن شان لحظه ای را مجسم می کنند که از این وضعیت خلاص شده اند و رفته اند.


علامت دوم زمانی است که نگاه شان مرتبا رد ساعت دیواری یا حتی ساعت  مچی شان را می گیرد. دلیل این کار هم مثل مورد قبلی است، یعنی دل شان می خواهد هرچه سریع تر از این وضعیت آزاردهنده خلاص شوند.

اما علامت سوم! پینوکیوها بیشتر از بقیه پلک می زنند. قضیه از این قرار است که افراد موقع دروغ گفتن پتانسیل بالایی پیدا می کنند و از آنجایی که استرس زیادی دارند، گردش خون شان بالاتر می رود. به همین خاطر باید یک جوری این انرژی را تخلیه کنند. بخشی از این تخلیه انرژی هم به صورت ناخودآگاه با پلک زدن سریع و زیاد اتفاق می افتد.

آخرین نشانه چشم آدم های دروغگو را هم از این طریق بشناسید، منتها قبلش مطمئن شوید که طرف مقابل تان خجالتی نیست؛ آدم های دروغ گو نمی توانند مستقیم توی چشم های شما نگاه کنند. آنها مدام تلاش می کنند نگاه شان را از شما بدزدند.

ترجیح فرار بر قرار

همان طور که قبلا هم اشاره کردیم آدم های دروغ گو دوست دارند هرچه سریع تر از صحنه جرم دور شوند. حالا اگر این امکان برای شان فراهم نباشد، حالت فرار و دور شدن را با بدن شان نشان می دهند. اولین حرکت زمانی اتفاق می افتد که طرف مقابل هنگام حرف زدن سرش را به سمت عقب می کشد، طوری که انگار می خواهد از شما فاصله بگیرد.

حالت دوم هم مربوط به زمانی می شود که شخص دروغ گو جایی که باید رو به جلو خم شود و درگیری اش با ماجرا را نشان دهد، به سمت عقب متمایل شده و به صندلی تکیه می دهد. هردوی این حالت ها نمایندگان «ما فرار را بر قرار ترجیح می دهیم» هستند، پس مراقب باشید سرتان کلاه نرود!

بالای ترقوه، نرسیده به سیب آدم

درست بالای استخوان ترقوه و نرسیده به بخشی که به آن سیب آدم می گویند، یک فضای سه گوش وجود دارد که افراد دروغ گو سعی می کنند آن ناحیه را از بقیه پنهان کنند. دلیل این امر هم در تغییر این ناحیه موقع تنفس پنهان شده است. هرگونه هیجان و بالارفتن ریتم تنفس بر اثر دروغ گویی در این ناحیه مشخص می شود. پس اگر دیدید خانمی مرتبا با گردنبندش بازی می کند یا مردی با دستش بخش جلوی یقه اش را می پوشاند، وقت آن رسیده که دوزاری ها را صاف کنید و کمی به دیده شک به این دوست گوینده نگاه کنید.

تعمیم دهی کنیم یا نکنیم؟

همه علائم بالا را به شما گفتیم اما باید یک نکته خیلی مهم دیگر را هم بگوییم. دروغ گفتن معمولا با احساس استرس همراه است. علائم بالا هم بیشتر به استرس وابسته هستند.


در حقیقت در مورد زبان بدن قانونی دیده نمی شود که قطعیت تمام و کمال داشته باشد، بلکه گاهی زبان بدن از فرهنگی به فرهنگ دیگر تغییر می کند البته نه بخش های اساسی آن. برای مثال در مصاحبه های کاری کشورهای غربی برقرار کردن ارتباط چشمی مناسب یکی از روش های نشان دادن اعتماد به نفس بالاست، در حالی که در فرهنگ های شرقی گاهی این مسئله با بی ادبی یکسان گرفته می شود. شما با یادگرفتن موارد بالا می توانید افراد دروغ گو را بهتر بشناسید، اما همیشه جایی در ذهن تان درنظر بگیرید که روی آن نوشته شده، «شاید دلیل این رفتار چیز دیگری است.»

تغییر حالت ناگهانی

یکی دیگر از علائم دروغ گویی حرکت ناگهانی سر است. برای مثال ممکن است سوال واضحی از دوست تان بپرسید و او بالافاصله بعد از شنیدن سوال سرش را به سرعت خم کند، عقب ببرد یا پایین بیندازد. با اینکه این علائم ممکن است نشانه هایی برای مضطرب بودن افراد باشد، اما چون بسیاری از مواقع، آدم ها موقع دروغ گفتن هم مضطرب می شوند با کمی اغماض می توان این حرکت را نشانه ای برای دروغ گویی در نظر گرفت.

تکرار مکررات!

اگر متوجه شدید کسی بدون دلیل قانع کننده مرتب عبارت یا کلمه ای را تکرار می کند، به او شک کنید. تکرار معمولا هنگامی اتفاق می افتد که فرد سعی می کند چیزی را به خودش و بقیه بقبولاند؛ چیزی شبیه دروغ! از طرف دیگر وقتی فرد دروغ گویی کلمات یا عبارت ها را تکرار می کند برای خودش وقت می خرد و فرصت می کند تا دروغش را بیشتر بسط بدهد یا منطقی کند.

مخفی کردن دهان

دروغ گوها خیلی وقت ها جلوی دهان شان را می گیرند؛ نه به این معنا که مراقب هستند چیزی از دهان شان نپرد بلکه سعی می کنند با دست شان، دهان شان را بپوشانند. این حرکت به سادگی نشان می دهد فرد دوست ندارد همه چیز را درباره قضیه ای که مورد بحث است برملا کند. شاید باور خیلی ها این باشد که نگفتن تمام واقعیت بهتر از دروغ گفتن است اما درحقیقت هردوی اینها مانع برداشت صحیح می شوند. کسی که موقع مکالمه جلوی دهانش را می گیرد علنا به بقیه می گوید علاقه ای به ادامه بحث ندارد و می خواهد این ماجرا همین جا تمام شود.


استفاده از انگشت اشاره

اگر مچ آدم دروغ گویی را گرفتید، خوب به حالت دست هایش دقت کنید. معمولا وقتی دروغ کسی برملا می شود او تلاش می کند با استفاده زیاد از انگشت اشاره اش سعی در پنهان کردن عصبانیتش و همچنین ثابت کردن راست گویی اش کند. حالا نکته پنهان ماجرا کجاست؟ انگشت اشاره معمولا انگشت تهدید محسوب می شود. افراد دروغ گو با استفاده از این انگشت می خواهد با تهدید و ارعاب توی دل مخاطب شان را خالی کنند تا بلکه مخاطب به خاطر ترسیدن خودش را قانع کند که آنها راست گفته بودند و این اوست که اشتباه کرده است.

وراجی می کنند

دروغ گوها معمولا زیاده از حد صحبت می کنند. آنها به طرز عجیبی وارد جزئیات ماجرای تخیلی شان می شوند و سعی می کنند با دادن مقادیر زیادی از اطلاعات، شنونده شان را مجاب کنند که دارد واقعیت را می شنود. این جزئیات ممکن است در ظاهر، داستان ساختگی افراد دروغ گو را زیبا و باورپذیر نشان بدهد، اما در واقعیت زنگی خطری است که فرد باید نسبت به آن حساس باشد و در تله دروغ نیفتد.