تلفن همراه کودکان را روانی می کند؟

هفته نامه عصر ارتباط - عباس زندباف: جولی لین ایوانز، از برجستگان روان درمانی کودک معتقد است که دسترسی مداوم و آسان به اینترنت به کودکان آسیب می زند.

ایوانز به مدت 25 سال است در بیمارستان ها، مدارس و خانه ها به روان درمانی کودکان اشتغال داشته و هیچ گاه مانند این روزها پرمشغله نبوده است.

او می گوید: در دهه 1990 با یک یا دو اقدام به خودکشی در هر سال سروکار داشتم. بیشتر هم دختران نوجوانی بودند که بیش از حد مواد مخدر مصرف کرده بودند. اکنون این شاخص به چهار مورد در هر ماه رسیده است.

ایوانز معتقد است رجوع این تعداد افراد به دفتر مشاوره او در غرب لندن فقط به علت افزایش شهرت وی در درمانگری و نویسندگی نبوده، بلکه شمار کودکان و نوجوانان دچار بیماری روانی افزایش زیادی داشته است.


وزیر بهداشت انگلستان قول داده در نظام رسیدگی به این مشکل تجدیدنظر کاملی صورت گیرد. این در حالی است که گزارش وزارت بهداشت انگلستان نیز نشان می دهد کاهش اعتبارات آثار منفی شدید داشته است. رهبران سه حزب اصلی در انگلستان هم از تبلیغات پیش انتخابی برای تخصیص اعتبارات بیشتر به خدمات بهداشت روانی حمایت کرده اند.

ایوانز از افزایش اعتبارات استقبال کرده و اعتقاد ندارد که این راهکار برای مقابله با بحران جاری کارساز باشد. او می گوید سرچشمه های اضطراب سر جای خود قرار دارند. کار من و همکارانم افزایش فراوانی پیدا کرده و اوضاع هم خطرناک و دردناک شده است.

آمار رسمی هم بر دیدگاه ایوانز صحه می گذارد؛ زیرا رجوع به مراکز روان درمانی انگلستان طی چهار سال دو برابر شده است و شمار جوانانی که به خاطر خودزنی بستری شده اند طی یک دهه گذشته 70 درصد افزایش یافته است. ایوانز می گوید: «چیزهایی به روشنی در حال رخ دادن است، چون دارم شواهد آن را در آمار کودکان افسرده ای که به سراغم می آیند می بینم و همیشه هم پای رایانه، اینترنت و تلفن همراه هوشمند در میان است.»

البته آزارگری سایبری چیز تازه ای نیست و هم اکنون مدارس همگی در تکاپوی تدوین خط مشی های بهینه برای مقابله با آن هستند، اما هدف ایوانز هم کلی تر و هم دقیق تر است. وی انگشت اتهام را به سوی تلفن همراه هوشمند گرفته؛ به قول خودش موشک های جیبی که هم اکنون در دست 80 درصد کودکان مدارس راهنمایی قرار دارد. ظهور این گوشی ها از سال 2010 تغییری کلیدی بود.

ایوانز می گوید: شاید ساده بینی جلوه کند، اما معتقدم همه گیر شدن خدمات فراخ باند و تلفن همراه هوشمند بود که آهنگ و رشد بیماری ذهنی در میان نوجوانان را تغییر داد. گوشی های ساده فقط برای حفظ تماس با والدین نگران به کار می رفت، اما اکنون کودکان با گوشی های هوشمند می توانند در خیابان ها و پارک ها و هرجا که هستند بدون نظارت بزرگسالان به اینترنت وصل شوند و به هرجا که دل شان می خواهد بروند. به اتاق های گفت و گو، وبگاه های هرزه نگاری و دنیای تیره و تار دور از چشم ها.

در زندگی واقعی همراه کودکان هستیم، ولی وقتی با گوشی هوشمند به اینترنت وصل می شوند مسافری تنها هستند. پدر و مادرهایی که تلفن همراه هوشمند به دست نوجوانان خود می دهند باید در نظارت بر کاربری آن هم فعال تر باشند؛ حتی اگر برای بچه ها برخورنده باشد. درست است که حریم خلوت کودکان در اتاق شان و در دفتر خاطرات شان را باید رعایت کرد، ولی باید ایمنی شان هم حفظ شود. پس باید دید سراغ چه وبگاه هایی می روند، باید به صفحه فیس بوک و اینستاگرام شان سر زد و راجع به آنها با خودشان صحبت کرد.

برای مثال، وقتی بچه ها 15 ساله هستند نمی گذاریم تا دیروقت شب بیرون بمانند، ولی بیرون ماندن کمتر خطرناک است تا گشت زدن با تلفن همراه هوشمند در اینترنت. بحث کودک آزارانی است که در فضای اینترنت گشت می زنند و وبگاه های خلافکاران. در محیط مجازی بهداشت روانی بچه ها در خطر است. گشت زدن های طولانی در جهان مجازی نیز زیانبار است. والدین باید دسترسی به فضای مجازی را محدود کنند. همان طور که والدین در گذشته تماشاکردن تلویزیون را محدود می کردند. آیا باید دسترسی به اینترنت را محدود کرد؟ دسترسی نداشتن به همان اندازه دسترسی بیش از حد زیانبار است، باید به طور معتدل استفاده کرد.

اما حضور بیش از حد در فضای مجازی تبعات منفی دیگری هم دارد. این کار موجب می شود جوانان وقت نداشته باشند در مورد تبعات کارهای شان فکر کنند یا بیاموزند. در این جهان آکنده از شایعات آنی خبری از مهربانی، همدردی و اخلاق نیست. والدینی هم که مدام مشغول تلفن همراه هوشمند خود هستند باید بدانند که چنین کاری برای فرزندان شان بدآموزی دارد. داشتن رابطه خوب و سالم با والدین خیلی برای سلامت کودکان اهمیت دارد. والدینی که در پارک ها نیز از گوشی شان دست نمیک نشد، نمی توانند به کودکان خود توجه کنند. باید گوشی را کنار گذاشت و با فرزندان خود تفریح کرد. البته مدارس نتیجه گرا، پرمشغله گی والدین و رکود اقتصادی نیز در ایجاد بحران کنونی بی تاثیر نیست.