2 بهمن؛ بهمن روز - جشن بهمنگان

جشن بهمنگان در روز دوم بهمن به مناسبت همنام شدن روز و ماه برگزار مى شد

 

بهمن روز - جشن بهمنگان

مقدمه

جشن‌های ایرانی به جشن‌هایی ملی و مردمی گفته می‌شود که دارای ریشه تاریخی ایرانی هستند و از دوران باستان تا به امروز رسیده‌اند. برخی از این جشن‌ها کم‌ و بیش زنده هستند. جشن‌های زنده به جشن‌هایی اطلاق می‌شود که بنا به سنت تاریخی در میان مردم رایج است (مانند جشن نوروز). جشن‌های فراموش‌شده به جشن‌هایی اطلاق می‌شود که بنا به سنت تاریخی برگزار نمی‌شوند (مانند جشن بهاربد)، اما ممکن است کوشش‌هایی برای احیای آنها برخی از آنها رواج داشته باشد.

 

جشن بهمنگان

جشن بهمنگان در روز دوم بهمن ماه و به مناسبت همنام شدن روز و ماه برگزار مى گردید. این عیدى بود كه در آن روز طعام مى پختند و بهمن سرخ و بهمن زرد بر كاسه ها مى افشاندند.»

 

ریشه‌شناسی بهمنگان
بهمن از واژه اوستایی وهومن Vohumana گرفته شده که با «اندیشه نیک»، «منش نیک» و «خرد سپندینه» (: «خرد مقدس») برابر نهاده شده است. ایرانیان، دهمین ماه سال و دومین روز از هر ماه را به نام وهومن نامگذاری کرده‌اند و آن‌را جشن می‌گیرند.

 

خروس پرنده‌ی ویژه‌ی جشن بهمنگان است

 

وهومن چیست؟
وهومن یکی از امشاسپندان نزدیک به درگاه اهورامزدا می‌باشد. زرتشت برای دریافت پیام‌های اهورایی از وهومن یاری می‌گیرد. پاسبانی چهارپایان سودمند در عالم جسمانی به این امشاسپند واگذار می‌شود. از این رو زرتشتیان در جشن بهمنگان یا بهمنجه که در روز بهمن از ماه بهمن واقع می‌شود از کشتار حیوانات سودمند و خوردن گوشت آنان خودداری می‌نمایند و برخی زرتشتیان، پرهیز از خوردن و کشتار را در تمام روزهای بهمن ادامه می‌دهند.

 

در گاتها آمده‌است که اشوزرتشت به یاری مهین فرشته «بهمن» به پیامبری برگزیده شد. وهومن در جهان مینوی نماد منش نیک اهورامزدا است و با خواست او به اشوزرتشت روی می‌آورد و او را با گفتار و خواست اهورایی پیوند می‌دهد. در اوستا، بهشت خانه وهومن خوانده شده‌است و نیکوکاران در سرای وهومن (بهشت) به پاداش ایزدی می‌رسند. در نوشته‌های پهلوی چون دینکرد و بندهش، وهومن نخستین آفریده است.

 

رستم شهزادی در کتاب «جهان‌بینی زرتشتی» می‌نویسد: «بنا به فرهنگ ایران باستان و آموزش‌های زرتشتی، منظور از یگانگی هستی، این است که در جهان هستی، حقیقت یکی است و سرچشمه‌ی وجود همان حقیقت یکتاست که اهورا یا «بود» نامیده شده است و همه‌ی موجودات نمودهایی از آن «بود» اصلی هستند و بازگشت همه‌ی نمودها به «بود» اصلی است.»

 

جشن بهمنگان در نوشته‌های کهن
اسدی طوسی در سده‌ی پنجم، در کتاب «لغت فرس» در باره‌ی جشن بهمنگان، که آن را «بَهمَنجَنه» نامیده، می‌نویسد:
«جشنی است که دوم روز از بهمن ماه کنند و طعام‌ها سازند و بهمن سرخ و زرد بر سر کاسه‌ها نهند و ماهی و تره و ماست آرند.»

ابوریحان بیرونى در «آثار الباقیه عن القرون الخالیه» در مورد جشن بهمنجه چنین مى نویسد:
«روز دوم آن روز بهمن عید است كه براى توافق دو نام آن را بهمنجه نامیده‌اند؛ بهمن نام فرشته‌ی موكل بر بهایم است كه بشر به آنها براى عمارت زمین و رفع حوایج نیازمند است و مردم فارس در دیگ‌هایى از جمیع دانه‌هاى مأكول با گوشت غذایى مى‌پزند و آن را با شیر خالص مى خورند و مى گویند كه حافظه را این غذا زیاد مى‌كند و این روز را در چیدن گیاهان و كنار رودخانه‌ها و جوى‌ها و روغن گرفتن و تهیه بخور و سوزاندنى‌ها خاصیتى مخصوص است و بر این گمانند كه جاماسب وزیر گشتاسب این كارها را در این روز انجام مى‌داد و سود این اشیاء در این روز بیشتر از دیگر روزها است.»

نام این جشن را در سروده‌‌های فرخی سیستانی و منوچهری دامغانی می‌توان یافت. فرخی می‌سراید:
فرخش باد و خداوندش فرخنده کناد
عید فرخنده و بهمنجنه و بهمن ماه

منوچهری نیز می‌سراید:
اورمزد و بهمن و بهمنجنه فرخ بود
فرخت باد اورمزد و بهمن و بهمنجنه

و نیز، در جای دیگری می‌سراید:
رسم بهمن گیر و از سر تازه کن بهمنجنه
ای درخت ملک بارت عز و بیداری تنه

پرنده و گل ویژه بهمنگان
خروس پرنده‌ی ویژه‌ی بهمن؛ رنگ سپید، رنگ ویژه و گل یاسمن سپید هم گل ویژه‌ی امشاسپند بهمن است.

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر صبح بخیر

 

منبع :

fa.wikipedia.org

 

ویدیو مرتبط :
راهپیمایی باشکوه مردم بهمن در روز 22 بهمن-خسرو نفر

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

بهمن روز، جشن بهمنگان

 

بهمن روز، جشن بهمنگان

جشن بهمنگان در دومین روز از بهمن ماه واقع می‌شود. بهمن از واژه اوستایی وهومن (Vohuman) به معنی اندیشه نیک می‌باشد، وهومن یکی از امشاسپندان نزدیک به درگاه اهورامزدا می‌باشد.

زرتشت برای دریافت پیام‌های اهورایی از وهومن یاری می‌گیرد. پاسبانی چهارپایان سودمند در عالم جسمانی به این امشاسپند واگذار می‌شود. از این رو زرتشتیان در جشن بهمنگان یا بهمنجه که در روز بهمن از ماه بهمن واقع می‌شود از کشتار حیوانات سودمند و خوردن گوشت آنان خودداری می‌نمایند و برخی از زرتشتیان پرهیز از خوردن و کشتار را در تمام روزهای بهمن ادامه می‌دهند. این جشن حامی مردان درستکار می‌باشد.

منبع: farsv.com