مروری بر دكلمه‌خوانی بازیگران زن

مجله زندگی ایده آل: دیگر بازیگران تنها در عرصه سینما فعالیت نمی‌كنند، تعداد زیادی از آنها در عرصه‌های مختلف فعالیت دارند؛ ‌مثلا مهناز افشار دستی در طراحی جواهر دارد، لاله اسكندری كاشی‌كاری‌های حاشیه اتوبان را انجام می‌دهد. تعدادی از آنها طراحی لباس و پارچه و عده‌ای هم در عرصه موسیقی فعالیت دارند. نزدیك به 2 هفته پیش آلبوم «مسافر سهراب» توسط موسسه گلچین آوای شرق در بازار موسیقی كشور منتشر شد.این آلبوم به خوانندگی بهمن سلحشور و دكلمه فاطمه معتمدآریاست. همین خبر بهانه‌ای شد برای تهیه یك فهرست از بازیگران زن كه دكلمه‌خوانی را هم در كارنامه كاری‌شان دارند.

محصول 20 سال پیش!

«مسافر سهراب» به خوانندگی بهمن سلحشور و دكلمه فاطمه معتمد آریا به تازگی در بازار موسیقی منتشر شده است. اشعار این آلبوم همه از شعرهای سهراب سپهری انتخاب شده‌اند و ریما نوزاد و نسرین عمران به عنوان همسرا در كنار بهمن سلحشور این آلبوم را تولید كرده‌اند. فاطمه معتمدآریا صدای گرمی دارد؛ در كنار فعالیت‌های سینمایی او، دكلمه كردن یك تجربه جدید است اما آنطور كه خودش می‌گوید این تجربه خیلی هم جدید نیست. زمانی كه خواستیم با او یك گپ كوتاه بزنیم گفت:«هیچ حرف تازه‌ای در مورد این آلبوم ندارم كه بگویم. این آلبوم 20 سال پیش ضبط شده است و هیچ نكته تازه‌ای برای اضافه كردن وجود ندارد.» به این ترتیب این محصول نوعی «زیرخالی» محسوب می‌شود! تهیه كننده آلبوم غلامرضا ترابی از شركت «پیام» می‌گوید:«این كار همان حدود 20 سال پیش ضبط شد و تعداد خیلی كمی از آن در بازار منتشر شد. در این چند ساله كارهای زیادی از بازیگران به انتشار درآمد كه «مسافر سهراب» هم یكی دیگر از آنهاست.»

حافظ‌خوانی‌های زنگنه

لعیا زنگنه این روزها در سریال «مادرانه» به كارگردانی جواد افشار بازی می‌كند و فیلم «خودزنی» هم به كارگردانی احمد كاوری را به روی پرده سینما‌ها دارد. یكی دیگر از كسانی كه صدایش را به عرصه موسیقی قرض داده، لعیا زنگنه است كه برای مخاطبان حافظ می‌خواند. صدای ضبط شده او را می‌توان از طریق یكی از شركت‌هایی كه در زمینه تفسیر اشعار حافظ فعال است، شنید. شماره را می‌گیرید، ابتدا یك مرد حافظ می‌خواند و بعد از آن لعیا زنگنه تفسیر شعر را توضیح می‌دهد.


خانم شاعر

اندیشه فولادوند هم یكی دیگر از بازیگرانی است كه در زمینه شعر و دكلمه فعالیت دارد. یكی از تازه‌ترین كارهای او آماده كردن آلبومی با آهنگسازی كارن همایونفر و شعر و دكلمه از خود اوست. به گفته علی اوجی، تهیه كننده و ومدیر تولید، این آلبوم در حوزه جنگ كار شده است اما یكی از متفاوت‌ترین آلبوم‌های جنگ و دفاع مقدس است: «تا كنون چنین نگاهی به جنگ وجود نداشته است.» این آلبوم 9 قطعه دارد كه 2 قطعه از آن خواننده دارد اما هنوز برای خوانندگی به هیچ انتخاب قطعی نرسیده‌اند.

---

فروغ کریمی!

نیكی كریمی این روزها در تماشاخانه ایرانشهر برای اولین بار روی صحنه تئاتر رفته است. «شام با دوستان» به كارگردانی آیدا كیخانی، نمایشی است كه او به همراه بهناز جعفری آن را اجرا می‌كند. نیكی كریمی هم از بازیگران دیگری است كه یك تجربه در زمینه دكلمه‌خوانی داشته است. در سال 28 كاستی از اشعار برگزیده فروغ فرخزاد را منتشر كرد. این تنها تجربه نیكی كریمی در زمینه دكلمه‌گویی بود و كار جدی دیگری از او دیده نشد و همان‌طور كه خودش می‌گوید دكلمه این اشعار یك كار ذوقی برای او بوده است. در این آلبوم محمدرضا مهدیزاده انتخاب برخی از شعرهای مجموعه را بر عهده داشت. شعرهایی چون «تنها صداست كه می‌ماند»، «عاشقانه» و «باد ما را خواهد برد» برای این آلبوم در نظر گرفته شد. موسیقی آن از كیوان كیارس بود، عباس كیارستمی هم عكس روی آلبوم را طراحی كرده بود.

اسکندری و اجرای زنده

لاله اسكندری علاوه بر اینكه در فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی بازی می‌كند، دستی هم در نقاشی دیواری‌های كنار اتوبان‌ها دارد. نقاشی‌های دیواری كه تركیبی از نقاشی و كاشی‌كاری است اما  علاوه بر آن یكی، دو تجربه دكلمه‌خوانی هم دارد. او در كنسرت گروه «هوران» كه در تالار وحدت اجرا شد، دكلمه‌خوانی كرده است. این كنسرت كه «كهن بوم و بر» نام داشت، با لحنی حماسی كار شده بود و تماما در مورد ایران باستان بود اما كاری كه لاله اسكندری اجرا کرد 3 قطعه از اخوان ثالث و توران شهریاری بود.

صدای قاضیانی

هنگامه قاضیانی از كودكی با كتاب و صدای آواز بزرگ شده، خانه‌شان همیشه پر از صدای آواز بوده است و خودش می‌گوید این صدای دلنشین ژنی است. تا به حال زیر نظر هیچ استادی نبوده. وقتی برای اولین‌بار تصنیف قدیمی«ساری گلیم» را با صدای خودش در فیلم «به همین سادگی» شنیدیم هیچ فكر نمی‌كردیم كه یكی از همخوان‌های گروه «دنگ شو» شود. گروه دنگ شو در سال 87 از او به عنوان یك همخوان دعوت كرد و او برای كمك به بچه‌های سرطانی در كنسرت دنگ شو شركت كرد. او در مورد تجربه همسرایی‌اش می‌گوید:« من آوازخواندن را دوست دارم اصلا با صدای آوار بزرگ شده‌ام، خواندن در من یك چیز غریزی است كه از خیلی قبل وجود داشته. ادامه بدهم ولی به شكلی كه ترجیح می‌دهم خانم‌ها باشند یا اگر نیستند به صورت خیلی جدی‌تر باشد. اما در حال حاضر من اصلا به‌طور جدی به آواز فكر نمی‌كنم، كار من آواز نیست، كار من بازیگری است و به‌طور كل آدمی نیستم كه خیلی از این شاخه به اون شاخه بپرم!»

آوای بختیاری!

بهنوش بختیاری یكی دیگر از بازیگرانی است كه در این زمینه با تجربه است. او كه این روزها جلوی دوربین فیلم سینمایی «گاهی تلخ گاهی شیرین» است هم یک تجربه مشترک با مجید اخشابی در زمینه دکلمه‌خوانی دارد. او در مورد این تجربه‌اش می‌گوید:«من از كودكی عاشق دكلمه كردن و گویندگی بودم اما هیچ وقت قصد انجام دادنش را نداشتم. این كار پیشنهاد شد و دیدم كه كار جالبی است و قبول كردم‌. به خاطر می‌آورم زمانی كه كاست «صدای پای آب» خسرو شكیبایی را شنیدم، حس خیلی خوبی به من دست داد. البته باید بگویم كه هیچ كس نمی‌تواند صدای خسرو شكیبایی را بشنود و تاثیر نگیرد. این اتفاق در مورد صدای احمدرضا احمدی یا احمد شاملو هم افتاد. زمانی كه آنها شعر می‌خوانند من به عنوان یك مخاطب تاثیر بیشتری می‌گرفتم. به دلیل همین تاثیرگذاری این كار را قبول كردم. نمی‌دانم نتیجه كار چطور می‌شود اما این كار برای من تجربه خوبی بود. اگر استقبال از كار خوب باشد و مردم هم آن را دوست داشته باشند،‌حتما این كار را ادامه می‌دهم اما اگر اینطور نشود، به عنوان یك تجربه به آن نگاه می‌كنم. البته باید بگویم كه هنوز 6 یا 7جلسه از كار باقی مانده است. به نظر خودم كار دلنشین و متفاوتی شده است. بیشتر شعرها را طوری انتخاب كردیم كه به خود من نزدیك باشد.»

صداهای دیگر

رویا نونهالی در كنسرت دنگ شو روی صحنه رفته است و یكی، دو قطعه را دكلمه كرده است. مریلا زارعی در پانزدهمین جشن خانه سینما با رهبری شهداد روحانی به همراه هنگامه قاضیانی، مهران مدیری، مسعود رایگان و .. قطعه «وطنم» را اجرا كردند. پردیس افكاری آلبوم «رایكا» را به زودی با تهیه‌كنندگی شركت «پیام» در بازار موسیقی منتشر می‌كند. شعر‌های این آلبوم را هاتف علیمردانی گفته است.