خواندنی ها با برترین ها (75)

برترین ها - محمودرضا حائری: در این شماره از خواندنی ها با رمانی تازه ترجمه شده از ادبیات روسیه، خاطرات حسین شاه حسینی از رهبران جبهه ملی ایران، پژوهشی درباره نقش ایران در تاریخ جهان و... آشنا شوید.

سوفیا پتروونا

• لیدیا چوکوفسکایا
• ترجمه ی خشایار دیهیمی
• نشر ماهی
• چاپ اول: 95

«من در رمان کوتاهم سعی کرده ام نشان دهم جامعه چگونه آلوده به دروغ و مسموم شده بود. درست به همان اندازه که می توان یک ارتش را با گازهای سمی مسموم کرد. من قهرمان زن  داستانم را نه یک خواهر قرار دادم، نه همسر، نه معشوقه و نه یک دوست، بلکه او را نماد دلسپردگی انسان قرار دادم یک مادر. سوفیا پتروونای من تنها پسرش را از دست می دهد.

می خواستم نشان بدهم وقتی عامدانه زندگی آدم ها را تحریف می کنند، احساساتشان، حتی احساسات مادرانه، تخریب می شود به کژراهه می رود. پسرش، کولیا دستگیر و به اعمال شاقه محکوم می شود. او را «دشمن خلق» می خوانند. سوفیاپتروونا، که یادش داده اند حرف روزنامه ها و مقامات رسمی را بیش از خودش باور کند، حرف بازپرس هم باور می کند که می گوید پسرش به «جنایاتش اعتراف کرده» و مستحق حکمش است...

خیلی ها مثل سوفیا پتروونا بودند، میلیون ها نفر، اما وقتی سندی، هر نوشته ای، از آدم دریغ می شود، وقتی تاریخ واقعی دهه های متمادی را با تاریخ جعلی عوض می کنند، آن وقت تحمل آدمی درجا می زند، فقط به آنچه بر سر خودش آمد فکر می کند و آن گونه که باید کار نمی کند.»

---

آیا قرن آمریکا به پایان رسیده است؟

• جوزف نای
• ترجمه ی ایوب فرخنده
• انتشارات دنیای اقتصاد
• چاپ اول:94

‎

حتی اگر ایالات متحده در وضعیت افول کامل نباشد، قرن آمریکایی ممکن است با ظهور دیگر قدرت‌ها به پایان برسد. ممکن است کشوری از آمریکا قدرتمندتر شود، چنان‌که بریتانیا از هلند کامیاب در قرن هفدهم قدرت بیشتری پیدا کرد.

در پایان قرن نوزدهم، خیزش همزمان آلمان و  روسیه در اروپا،ژاپن در اقیانوسیه، و ایالات متحده در نیمه کره ی غربی، بریتانیا را مجبور به توافق با آمریکا در مسائل مختلف و محدود کردن دکترین دریایی خود در آب های نزدیک اروپا کرد. شاید هیچ کشوری نتواند بر ایالات متحده پیشی بگیرد، اما اتحاد میاد دیگر دولت ها ممکن است بر برتری آمریکا و قابلیتش در تنظیم نظم بین المللی نقطه پایانی بگذارد. آیا برای ایفای چنین نقشی گزینه های وجود دارند؟

---

از نفس افتاده (فیلم نامه)

• ژان لوک گدار
• ترجمه ی ونداد الوندی پور
• انتشارات نیلوفر
• چاپ اول: 94

ژان پی‌یر ملویل در پاسخ به سوالی درباره سبك و شیوه كار فیلمسازان موج نو سینمای فرانسه می‌گوید: «اگر چیزی به نام موج نو وجود داشته باشد، فقط و فقط متعلق به ژان لوك گدار است.» شاید این گفته مبالغه‌آمیز به نظر برسد، اما واقعیت این است كه در میان فیلمسازان موج نو آثار گدار از همه شخصی تر و غیر متعارف ‌تر است. او با همان اولین فیلمش «از نفس افتاده»، كه اتفاقاً معروف ترین و محبوب‌ ترین فیلم كارنامه ‌اش است، كل اصول حاكم بر سینمای كلاسیك را زیر سوال برد و انقلابی در سینمای فرانسه و دنیا به راه انداخت و به اعتقاد بسیاری، مانیفستی برای موج نو تعیین كرد.

گدار و دوستانش كه اكثراً از منتقدان مجله «كایه دو سینما» بودند آرزوی ساختن فیلم‌ هایی را داشتند متفاوت از سینمای رایج؛ سینمایی كه آن را كلیشه‌ای، عامه‌پسند و بورژوایی می‌دانستند؛ سینمای ستارگان و گیشه. او مبارزه با این سینما را با «از نفس افتاده» آغاز كرد؛ فیلمی در ژانر نوآر كه طرح اصلی‌اش از فرانسوا تروفو ـ از مطرح‌ترین و معروف‌ترین چهره‌های موج نو ـ بود. ژرژ سادول، منتقد و مورخ مشهور سینما در مقاله‌ای در نشریه «له لتر فرانسز» درباره این فیلم نوشت:«هیچ فیلمساز جوانی تاكنون چنین اصول و قواعد سینمایی را زیر پا نگذاشته است.

دوربین روی دست كه فیلم با آن گرفته شده، مرتب تكان می‌خورد... نماها یكی در میان آگاهانه نامنطبق تدوین شده‌اند... تدوینگری كه این فیلم را ببیند از خشم خواهد لرزید...» داستان از نفس افتاده داستان عشق است؛ عشقی كه درد و مخاطراتش با مصیبتی خواسته، مضاعف می شود.

---

ایران در تاریخ جهان

• ریچارد فولتس
• ترجمه ی ع. پاشایی
• نشر دیبایه
• چاپ اول: 95

وقتی نقش ایران را در تاریخ جهان ارزیابی می کنیم، خوب است بدانیم که دامنه ی دسترسی به تمدن ایران به خیلی دورتر از مرزهای ایران کنونی کشیده می شود حتی مرزهای امپراتوری های کهن تر ایرانی (هخامنشی، اشکانی، ساسانی، صفوی)، که خیلی بزرگ تر بودند. امروزه همچنان باید از سه دولت ایرانی حرف زد نه از یکی سوای جمهوری اسلامی ایران، تاجیکستان و افغانستان هم هر دو رسماً فارسی زبان و از نظر فرهنگ ایرانی اند.

ازبکستان جمعیت بزرگی از فارسی زبان ها را دارد که در شهرهای سمرقند و بخارا متمرکز شده اند، گیریم که به رسمیت شناخته نشده اند. کردها هم، که در چند کشور پراکنده اند و چهارمین گروه قومی بزرگ را در خاورمیانه تشکیل می دهند، جزئی از گروه ایرانی بزرگ ترند...

اندیشه و اعمال ایرانی از خیلی دوتر از این ها کاملاً تا همین اواخر فرهنگ هایی از بالکان گرفته تا چین و هند تشکیل داده اند. اولین هدف کتاب حاضر این است که دامنه ی بسیار پهناور یارمندی هایی را که ایرانی ها از راه گسترش هنجارهای فرهنگی شان به تاریخ جهان کرده اند برجسته و نمایان کند.

---

هفتاد سال پایداری (خاطرات حسین شاه حسینی)

• به کوشش امیر طیرانی
• انتشارت چاپخش
• چاپ اول: 94

نخستین فعالیت حسین شاه حسینی در کنار پدرش و در جلسات شیخ زین العابدین شاه حسینی و در دیدار با آیت‌الله کاشانی صورت می‌گیرد و همراهی پدر باعث آشنایی او با سیاست می‌گردد. این فعالیتهای مصادف می‌گردد با تشکیل «سازمان نظارت بر آزادی انتخابات» توسط دکتر مصدق و نمایندگانی از مجلس پانزدهم مثلحسین مکی، مظفر بقایی و حائری‌زاده.

بعد از آن عمده فعالیت او به عنوان سمپات حزب زحمتکشان در در حمایت از میلیون می‌گذرد و با تشکیل جبهه ملی ادامه تلاش‌های شاه حسینی در این سازمان صرف می‌گردد. پس از کودتای ۲۸ مرداد او به همراه صدر الحفاضی، آیت الله زنجانی، عطایی، محمد نخشب از نخستین فعالان و بنیانگذاران نهضت مقاومت ملی بودند همین فعالیتها باعث شد که پس از چند بار دستگیری از دانشگاه اخراج گردد.

آشنایی شاه‌حسینی با چهره هایی چون سید محمود طالقانی، کریم سنجابی، ادیب برومند و مهدی بازرگان در دوران فعالیت جبهه ملی دوم سبب گردیید تا شاه‌حسینی در جریان انقلاب اسلامی ایران، در دولت موقت به ریاست مهندس بازرگان (نخست وزیر)، سمت معاومت نخست وزیری را برعهده گیرد.

شاه حسینی در سال ۱۳۷۳ با تشکیل جبهه ملی پنجم به ریاست ادیب برومند در شورای مرکزی حضوری دوباره یافت و تا سال ۱۳۷۹ جزء هیئت اجرایی جبهه ملی ایران بود.او مجدداً از سوی مشترکین در پلنوم ۱۳۸۲ به عضویت در شورای مرکزی انتخاب گردید. تا سال ۱۳۹۴  او نایب رئیس شورای مرکزی جبهه ملی ( به ریاست ادیب برومند) بود.