فرهنگ و هنر
2 دقیقه پیش | تشریفات بهبود | تشریفات و خدمات مجالستشریفات بهبود | تشریفات و خدمات مجالس | برگزاری مراسم عروسی | باغ عروسی تشریفات ۵ ستاره بهبود با مدیریت بهبود اصلانی صاحب سبک در اجرای دیزاین های ژورنالی و فانتزی ، اجرا ... |
2 دقیقه پیش | خواندنی ها با برترین ها (81)در این شماره از خواندنی ها با کتاب جدید دکتر صادق زیباکلام، اثری درباره طنز در آثار صادق هدایت، تاریخ فلسفه یونان و... آشنا شوید. برترین ها - محمودرضا حائری: در این شماره ... |
آداب و رسوم عید نوروز در کرمان
در روزگار قدیم قبل از عید مردم کرمان خانه تكانی می كردند
مردم استان كرمان هم مانند سایر هموطنان خود سال نو را با آداب و رسوم خاصی آغاز می كنند. برخی از این آداب هنوز در بین مردم مرسوم هستند اما برخی دیگر در طول زمان به فراموشی سپرده شده اند. خانه تكانی از آداب مرسوم در بین مردم كرمان است؛ در روزگار قدیم قبل از عید مردم خانه تكانی می كردند و اگر اتاقها به علت دودزدگی در ایام زمستان سیاه شده بود حتما آنها را مجددا كاهگل می كردند.
مردم براین باور بودند كه اگر این كار را انجام ندهند تا پایان سال جدید همه چیز در زندگی برای آنها به شكل نامطلوبی اتفاق خواهد افتاد. آماده كردن لباس نو از دیگر موارد مرسوم شب عید است به طوری كه در گذشته اگر بزرگترها توانایی خرید لباس نو برای خودشان نداشتند حتما دست كم برای كودكان یك تكه لباس نو میخریدند.
سهن (sehen) ریختن و پختن كماچ و سمنو از جمله آداب قدیمی و مراسم خاص مردم استان كرمان قبل از ایام عید است. برای این كار گندم را دو سه روز در آب خیس می كردند و سپس آب را خالی كرده یك شب آن را در قابلمه در بسته قرار میدادند تا جوانه بزند سپس جوانه ها را داخل یك سبد یا كیسه قرار میدادند و هر روز آن را خیس می كردند تا جوانه ها كاملا در هم فرو روند، سپس جوانه های در هم تنیده شده را خشك و آرد می كردند و از آن نوعی كماچ به نام "كماچ سهن " و "سمنو" می پختند.
یکی از رسوم مردم کرمان در نوروز پختن سمنو است
خیرات كردن شیرینی، غذا و میوه بر مزار مردگان در روز پنجشنبه آخر سال كه به آن عید مردهها میگویند از دیگر آیینهای قدیمی نوروز در استان كرمان است.
مردم استان كرمان از قدیم به هنگام تحویل سال سفره پهن می كردند و هر چه در منزل داشتند از كماچ، نان و سبزی گرفته تا شیرینی و آجیل و تخم مرغ رنگ شده بر سر سفره قرار میدادند و بر این باور بودند كه به هنگام تحویل سال تخم مرغ رنگی روی آینه تكان می خورد.
در گذشته در برخی از نقاط استان كرمان مردم باور داشتند كه زمان تحویل سال تمام آبهای جاری برای یك لحظه میایستند و اصطلاحا به آن "خواب آب " میگفتند. در برخی از شهرستانها مانند سیرجان موقع تحویل سال اقدام به رشته بری و پختن آش با آن میكنند و باور دارند كه با این كار سررشته زندگی تا آخر سال به دستشان خواهد بود.
در قدیم كسانی كه با سواد و یا در اصطلاح عامیانه ملا بودند هنگام تحویل سال قرآن می خواندند و سكه ای به عنوان بركت به بقیه می دادند.
در بعضی از مناطق استان كرمان دعای مخصوص تحویل سال را با زعفران و گلاب بر بدنه یك كاسه چینی می نویسند سپس از آن شربت درست می كنند و برای سلامتی اعضای خانواده در طول سال همگی از آن مینوشند.
در دید و بازدیدهای عید مردم این استان سعی می كنند ابتدا به دیدن خانوادههای عزادار و كسانی كه به تازگی عزیزی را از دست دادهاند بروند.
اگر از زمان عزاداری این خانواده ها مدت زیادی گذشته باشد اقدام به عوض كردن لباسهای مشكی افراد خانواده به وسیله لباسهای اهدایی خود میكنند.
عید دیدنی كوچكترها از بزرگان فامیل و هدیه دادن بزرگان به بچه ها را از دیگر آداب مرسوم عید نوروز در استان كرمان است.
در برخی شهرستانها از جمله شهر بابك، سیرجان و بم مردم شنبه اول سال به گردش و تفریح میروند و اقدام به پختن آش می كنند.
بسیاری از مردم كرمان قبل از عید به تعداد افراد خانواده و بعضی دیگر یك ظرف سبزه درست میكنند. در قدیم مردم روز قبل از عید تكه ای سبزه از باغها یا بیابانها می آوردند و آن را با گِل بالای سر در منزلشان می چسباندند و بر این باور بودند كه برای شگون و خوش یمنی روز اول سال چشمشان به سبزه بیفتد.
گره زدن سبزه در سیزده بدر از آیینهای سنتی مردم استان كرمان است
در روز 13 فروردین نیز سبزه ها را به خارج از خانه می برند و برای رفع بلا در آبروان یا سر چهار كوچه می ریزند. مردم استان كرمان از قدیم روز 13 فروردین را نحس می شمردند و برای رفع نحوست آن به دامان كوه و دشت پناه می بردند. عده ای حتی تا 13 فروردین به مسافرت نمی رفتند و باور داشتند كه سیزده گیر میشوند. در حال حاضر این باورها بسیار كمرنگ شده و مردم دیگر بسیاری از آنها را از دست داده اند.
در قدیم مردم كرمان سالی یك بار پلو میخوردند و به همین دلیل آن یك بار را به شب عید اختصاص می دادند.
آنها عقیده داشتند هركس شب عید باید حتما در منزل خودش بسر ببرد و بر این باور بودند كه اگر در موقع سال تحویل در خانه خودشان نباشند تا آخر سال مرتبا این طرف و آن طرف خواهند بود.
گره زدن سبزه از آیینهای سنتی مردم استان كرمان است برخی هنگام گره زدن سبزه این شعر را میخواندند "سیزده به در 14 به تو از این كتو به اون كتو درد و بلام توی كتو" و منظورشان از كتو سوراخی كه بین گرهها بوجود میآمد، بود.
دخترهای دم بخت نیز به هنگام سبزه گره زدن از روی شیطنت و برای شگون میگفتند: امسال اومدم كلیتو (مقنعه) به سر، سال دیگه بچه بغل، خونه شوهر.
برخی از شهر بابكیها روز 13 بدر 14 سنگ جمع میكنند و در سوراخی قرار میدهند سپس در آن را میبندند و باور دارند با این كار تمامی بلاها از آنها دور میشود.
منبع:yjc.ir
ویدیو مرتبط :
آداب رسوم سنتی آذربایجان برای عید نوروز Novruz Adetleri
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
آداب و رسوم ایرانیان در عید نوروز
آداب و رسوم در عید نوروز
آداب و سنن مردم در اعیاد، فرهنگ و تمدن ملل مختلف را نشان میدهد، البته آداب و سنن در ملل گوناگون مختلف است، مثلا در عید یهودیان کشتن انسان و خون گرفتن از انسان و داخل نان ریختن مطرح است و در بعضی عیدهای مسیحیان با شراب خمیر و نان درست میکنند، لذا این اعیاد سنن قابل توجهی است و هویت و عظمت برخی ملل و یا سقوط و رکود و جمود برخی دیگر را نشان می دهد و عید هر ملتی در خور فرهنگ آن ملت است. البته همین مسیحیان در کریسمس، شخصی به نام بابانوئل دارند که با ریش سفید، نماد پیران جامعه است و به خانه ها میآیند و برای کودکان هدیه می آورد و این امر پیوند کودکان با پیران و پیوند کودکان با دین و مسیح را از نخستین روزهای زندگی محکم می کند.
پیراستگی و نظافت
اسلام نیز به عید نوروز 11آداب و سنن زیبا و غنی را تزریق کرده است، یکی از آنها پیراستگی نظافت و بهداشت است که در میان ایرانیان به خانه تکانی معروف شده است، بدون شک اسلام دین بهداشت و نظافت و پیراستگی است و «ویلدورانت» می گوید: فرانسوی ها توالت نداشتند و ساخت آن را از مسلمین یادگرفتند همچنین درجنگ های صلیبی وقتی مسلمین شکست خوردند، در بین ارتش مسیحیان نفوذ کردند و فرمانده ارتش مسیحیان اعلام کرد باید مسلمین را شناسایی کنیم و راه شناخت آنها از میان مسیحیان این است که هر که بوی عطر و تمیزی می دهد مسلمان است و هر که بوی عرق و کثیفی می دهد مسیحی است، چون اسلام به پاکی و پاکیزگی توجه زیادی دارد، لذا پیراستگی و نظافت را اسلام به عید نوروز و آداب آن ترزق کرده که بسیار زیبا است.
محاسبه نفس
از آدابی که در بین کاسبان و تاجران و رعایت میشد، محاسبه مالی است که قاعدتا در اول سال مطرح است و توده های مردمی که دستی بر اقتصاد دارند قبل و در آستانه عید دست به محاسبه مالی میزنند که از نظر اسلام اگر برای خارج کردن خمس و زکات و حقوق دیگر باشد واجب شرعی است، نکته اینجا است که اسلام یاد میدهد در پایان سال همانطور که محاسبه مالی می کنیم محاسبه نفسانی کنیم یعنی یک سال عمر خود را مورد بازبینی قرارداده و قبل از آنکه به حساب ها رسیدگی کنند به حسابمان رسیدگی کنیم.
دید و بازدید در عید نوروز
یکی از سنت های عید نوروز دید و بازدید است که این کار از سنت های بسیار ارزشمند فرهنگ اسلامی است وکسی که مومنی را زیارت کند،گویا خدا را در عرش زیارت کرده و کسی که در راه دیدن مومن به مشکلی برخورد کند خدا هفتاد مشکل از او را برطرف می کند.
صلح و آشتی
از آداب و سنن دیگر عید نوروز صلح و آشتی دادن است که میان ایرانیان رسم است، دل های کینه ورز را به هم نزدیک می کردند و صلح می دادند و این از پیام های بسیار ارزشمند قرآن است که بین مومنین صلح ایجاد کنید تا روابط اصلاح شود.
نو پوشی، تمیز پوشی، مصافحه و معانقه
از دیگر آداب اسلامی تزریق شده در عید نوروز نو پوشی و تمیز پوشی است که از ارزش های بزرگ اسلام است و همچنین بوسیدن از آداب دیگر آن است، البته دین اسلام جامع است و برای همه کلان رفتارهای انسانی و ریزه کاری های انسان برنامه دارد، لذا برای بوسیدن نیز برنامه دارد و این نکته گفتنی است و باید توجه کرد که دین اسلام می فرماید بوسیدن پدر و مادر عبادت است و بوسیدن فرزندان درجات بهشت را بالاتر می برد و در معارف اسلامی، بین اجر و درجه مثل نظامیان تفاوت است، گاهی کسی کاری می کند که برای یک بار ارج مینهند و گاهی کاری میکند که درجه میدهند و تا آخر عمر از آن درجه بهرهمند است، لذا در اسلام بوسیدن سفارش شده و در معارف اسلامی گفته شده که بوسیدن، عقده زدایی میکند و بوسیدن پیام ساکت محبت است.
ثواب دارد چون پیشانی جای سجده خدا و عبادتگاه خدا است که بوسیده میشود، همچنین مصاحفه و دست دادن از آداب دیگر عید است و در روایات آمده تا دستان مومنین در دست یک دیگر است همچون برگ پاییز گناهانشان می ریزد.
سفر کردن
سفر کردن از آداب دیگر عید نوروز و از لازمه های زندگی بشر میباشد و همواره هجرت ها در طول تاریخ تمدن ساز و تمدن پرور بوده است و سفر ها در ایام عید با هدف صله رحم، تفریح و یا زیارت انجام می شود که بسیار نیکو است.
زیارت اهل قبور در عید نوروز
یکی از چیزهایی که اسلام به نوروز تزریق کرده صله قبور است و این که مردم از اموات و گذشتگان یاد می کند این سنت از ادیان الهی است و مختص به اسلام نیست . زیارت قبور سنت بسیار شایسته و بایسته است.
دعای هنگام تحویل سال
یکی از زیباترین چیزهایی که اسلام به عید نوروز تزریق کرده، قرین شدن تحویل سال با دعا است و پیوند تحویل با دعا از افتخارات اسلام است که این سنت باستانی را بازسازی کرده است و یکی از لحاظات نورانی وشکوهمند لحظه تحویل سال در زیارتگاه های معصومین(ع) است، لحظات خاص نیایش و کرنش در برابر خدا که اسلام به عید نوروز تزریق کرده است که هزاران هزار نفر لحظات تحویل سال را در جوار حرم اهل بیت(ع) با حالات دعا و نیایش آغاز می کنند.
هدیه دادن به دیگران در عید نوروز
یکی از آداب دیگری که همواره در عید نوروز وجود داشته، هدیه دادن است که به شکلی شایسته است البته در نوروز باستان فرودستان هدیه می دادند و اسلام آن را دگرگون کرده است و بزرگان به بینوایان و مسکینان هدیه می دهند که با ساز و کار اسلام همسانی عمیقی دارد.
منبع:radioquran.ir