عظیم قیچی ساز، پرافتخارترین کوهنورد ایرانی

مجله موفقیت - جلال سیادت: عظیم قیچی ساز چهار سالی است سی سالگی را پشت سر گذاشته است اما هنوز پر انرژی و با روحیه، ورزش حرفه ای را ادامه می دهد. وی کوهنوردی حرفه ای را از سال 1378 آغاز کرده و با صعود به قله های سبلان و دماوند در فصل زمستان، با چالش هایی اساسی هم مواجه شده است. طبق اخبار سایت رسمی فدراسیون کوهنوردی جمهوری اسلامی ایران، این کوهنورد ایرانی سال 1391 موفق موفق شد به فنی ترین و سخت ترین قله جهان (K2) معروف به کوه وحشی در پاکستان، دومین قله بلند جهان پس از اورست صعود کند، بعد هم در فروردین 1392 برای صعود به قله ماکالو راهی نپال شد و سرانجام به عنوان اولین ایرانی این قله را در اردیبهشت 1392 فتح کرد.

سپس در شهریور 1392 راهی نپال شدو به قله «چوایو» هم صعود کرد. او در فروردین 1393 برای صعود به قله شیشاپانگما، چهاردهمین قله بند جهان، راهی تبت شد و این قله را هم صعود کرد. مطرح ترین کوهنورد تاریخ ایران قصد داشت با صعود به قله لونسه در اوایل سال 94، به عنوان سریع ترین فردی که توانسته تمام قله های بالای 8 هزار متر جهان را فتح کند، معرفی شود اما زلزله نپال در زمانی که قیچی ساز در ارتفاعات لونسه قرار داشت، اجازه این کار را به او نداد؛ اگرچه شانس آورد. با این حال در صورت صعود قیچی ساز به این قله در سال 95، در کنار 31 نفر دیگر هم قرار می گیرد که توانسته اند 14 قله بالای 8 هزار متر جهان را فتح کنند. با عظیم قیچی ساز در رابطه با سبک زندگی و رازهای موفقیتش گپ زدیم.


از چه وقتی ورزش را شروع کرده اید و چه ورزش های دیگری انجام داده اید؟

- از سال 75 و حدودا در 15 سالگی ورزش را شروع کردم و جز کوهنوردی، دوچرخه سواری هم انجام داده ام.

چرا دوچرخه سواری را حرفه ای دنبال نکردید؟

- چون به رقابت علاقه ای ندارم.

کوهنوردی ریو آرامش روح و روان تان چقدر تاثیرگذار بوده است؟ مثلا وقتی در اوج قله یک کوه هستید، چه حسی دارید؟

- طبیعتا حس خوشحالی و غرور دارم و اینکه موقع صعود اصلا نباید احساساتی شد؛ چون وقتی به قله می رسی هنوز صعود تمام نشده است و بیشترین خطرات موقع بازگشت از قله اتفاق می افتد. در برگشت از قله باز هم باید مواظب بود و ریسک نکرد و با فکر کار کرد تا سالم به پایین کوه برسی.

ازدواج کردید؟

- خیر، مجرد هستم.

آیا دل تان می خواهد در آینده حتما همسری کوهنورد داشته باشید؟

- راستش نمی دانم. لزوما این طور نیست.

شما اکثرا از خانه دور هستید؟

- تقریبا، ولی دیگر تقریبا آخرهای این سعودهای متوالی هستم.

یعنی قصد دارید با ورزش حرفه ای خداحافظی کنید؟

- تا شرایط چه چیزی را ایجاب کند و چه تصمیمی بعدها بخواهم برای ادامه کار بگیرم.


خانواده تان در مورد فعالیت تان، چه نظری دارند؟ نگران نمی شوند؟

- طبیعی است که خیلی نگران می شوند اما مطمئنا در زندگی باید بعضی خطرات و ریسک ها را انجام داد تا فرد از کاری که انجام می دهد، نتیجه بگیر. به قول معروف تا چیزی از دست ندهی، چیزی به دست نمی آوری. نگرانی شان را درک کرده و سعی می کنم در حد توانم اطمینان شان را جلب و نگرانی شان را کمتر کنم.

ورزش چقدر در زندگی شخصی تان تاثیر می گذارد؟ روی اعتماد به نفس، سلامت و ...

- حتما که خیلی تاثیرگذار است و کل زندگی بنده با ورزش همراه بوده و هست. بدون ورزش نمی توانم زندگی کنم.

تا به حال برای تان پیش آمده است که در زندگی شخصی مشکلی برای تان پیش بیاید و به همین علت شما از ادامه مسیر منصرف شوید؟

- خیر؛ چون تا به حال سعی کرده ام همه کارهایم را به دور از احساسات و با منطق جلو بروم. من تا به حال توانسته ام به سیزده قله از چهارده قله 8 هزار متری صعود کنم و تنها قله لوتسه باقی مانده است؛ البته مجددا قصد صعود به قله اورست را دارم؛ چون اولین صعودم با استفاده از اکسیژن مصنوعی بود ولی می خواهم این کار را دوباره بدون کپسول اکسیژن انجام دهم تا همه 14 قله را بدون استفاده از اکسیژن مصنوعی فتح کرده باشم. تا به حال در دنیا 31 نفر توانسته اند به این قله ها صعود کنند و از بین این تعداد فقط چهارده نفر توانسته اند بدون استفاده از اکسیژن مصنوعی این کار را انجام دهند و من هم به یاری خداوند قصد دارم به عنوان پانزدهمین نفر، این افتخار را برای کشورمان کسب خواهم کرد.

وضع کوهنوردی ما در سطح جهانی چگونه است؟

- کوهنوردی کشور ما بین پانزده کشور مطرح این رشته است. دیگر کوهنوردانی که دیوارنوردی یا یخ نوردی می کنند هم دارای سطح خوبی در رشته های خود هستند.

هزینه این سفرها چقدر است؟

- این سفرها حدود 40 هزار دلار هزینه دارد.

به تنهایی صعود می کنید؟

- من معمولا تنها صعود می کنم ولی در یکی از صعودها یکی از هموطنان مان دکتر علیرضا به گل که در منطقه اورست فعالیت می کند هم همراه من بود.

از بین همکاران یا همراهان تان کسی بوده که با هم صعود کرده باشید و به خاطر بی تجربگی دچار حادثه شده باشد؟

- در صعود به هیمالیا این اتفاقات خیلی رخ می دهد. از دوستان مان بوده اند که فوت کرده یا به مشکل برخورده اند. این اتفاقات خیلی تلخی است که متاسفانه چندین بار تجربه کرده ام.


این اتفاقات از لحاظ روانی روی شما یا صعود تان تاثیر نمی گذارد؟

- بدون تاثیر نیست ولی جدیت کاری که داریم انجام می دهیم برای مان به خوبی مشخص است و مواظب هستیم به دیگر اعضای تیم آسیبی نرسد.

چقدر زمان برای تمرین و آمادگی قبل از هر صعود لازم است؟

- کوهنوردی رشته موردت علاقه ماست و هر جمعه و روزهای تعطیل به طور مستمر کوهنوردی می کنیم ولی تقریبا سه ماه مانده به زمان هر صعود، تمرینات منظم را شروع می کنیم تا به آمادگی لازم برسیم.

برای شبیه سازی قبل از هر صعود فضایی متناسب با آن برای تمرین وجود دارد؟

- خوشبختانه ایران قله های مرتفع خوبی دارد مانند دماوند، سبلان، علم کوه و ... که روی این قله ها تمرین می کنیم و بیشتر هم چون در ارتفاع بحث کمبود اکسیژن است، تمرینات هوازی انجام می دهیم تا از نظر قلبی و ریوی تامین باشیم و بتوانیم بدون کپسول اکسیژن صعود کنیم.

غیر از کمبود اکسیژن چه خطرات دیگری تهدیدت می کنند؟

- بالاترین خطر این صعودها همان ارتفاع و کمبود اکسیژن است و بعد عوامل طبیعی از جمله بهمن، سرمای زیاد، مسیر زیاد یخ زده و البته یخ نوردی هم از خطراتی است که ما با آن دست و پنجه نرم می کنیم.

تا به حال در این مدت شانزده سالی که کوهنوردی می کنید دچار حادثه ای شده اید؟

- خدا را شکر برای من اتفاق خاصی رخ نداده است، چون همیشه مراقب بوده ام و در سطح توانایی ام صعود انجام داده ام و سعی کرده ام که ریسک نکنم و همیشه بر طبق تجربه ام عمل کنم تا دچار حادثه نشوم؛ چون به طور مثال در هیمالیانوردی، بیشتر از آمادگی بدنی، تجربه لازم است.

به طور معمول از چه ارتفاعی به بعد بدن کمبود اکسیژن را احساس می کند؟

- ارتفاع بالای 8 هزار متر را ارتفاع مرگ می گویند؛ چون اکسیژن یک سوم شرایط عادی است و ممکن است انسان با مشکل ریوی، قلبی، مغزی یا بیماری هایی مواجه شود که معمولا در این ارتفاع برای انسان پیش می آید. برای پیش نیامدن این مشکلات راهکارهایی مانند استراحت کافی و مصرف مایعات مناسب وجود دارد که البته تجربیات خاص هر فرد را به طور خاص در این محیط و شرایط می طلبد.


برای اینچنین صعودهایی چه نوع تغذیه ای مناسب است؟

- غذاهای پرکربوهیدرات و مواد قندی. حتی در این مورد هم کوهنورد باید بداند در چه شرایطی چه غذایی باید مصرف کند. در ارتفاعی که اکسیژن کم است ممکن است چیزی که می خورد جذب بدنش نشود؛ چون بدن برای سوخت و ساز به اکسیژن نیاز دارد.

برای کسانی که به این رشته علاقه مندند، چه توصیه ای دارید؟

- تنها پیشنهادم این است که کوهنوردی همه زندگی ما نیست و بنابراین ارزش ریسک کردن خیلی زیاد را ندارد. تنها یک تفریح و ورزش است که باید به سلامتی کمک کند.

یعنی به عنوان یک حرفه به آن نگاه نکنند؟

- به عنوان یک حرفه نگاه کنند اما جوری نباشد که اگر نتیجه نگرفتند، به زندگی شان آسیب بزند.

برای کسانی که علاقه مند به یادگیری باشند کلاس آموزشی برگزار می کنید؟

- من تا امروز کلاس آموزشی نداشتم و بیشتر کلاس های آموزشی از طرف فدراسیون کوهنوردی برپا می شود. در بعضی از اردوهایی که فدراسیون اجرا می کند، همراه همنوردها هستم.