دندان‌های کودک‌تان را شیار درمانی کنید

 

بدون شک هیچ پدر و مادری دوست ندارد که فرزندش با وجود دندان‌های شیری، دندان‌هایش کرم خورده و سیاه باشد و برای پیشگیری از این مشکل حسابی به بهداشت دهان و دندان کودک خود توجه می‌کنند اما در مورد برخی کودکان با وجود رعایت تمام نکات بهداشتی، والدین شاهد پوسیدگی دندان‌های فرزندشان هستند. پوسیدگی‌های دندان‌های کودکان معمولا از عمق شیارهای عمیق دندان‌های عقبی شروع و باعث می‌شود در صورت بی‌توجهی منجر به پوسیدگی وسیع شود. اما روش‌هایی وجود دارد که به کمک دندانپزشک می‌توان از این پوسیدگی‌ها جلوگیری کرد. به همین منظور دکتر ماریتا شکاریان، دندانپزشک کودکان و فلوشیپ ارتوکودکان از ایالات متحده مواردی را که والدین در زمینه مراقبت از دندان‌های فرزندشان می‌توانند رعایت کنند، توضیح می‌دهد.

دندانپزشک برای حل این مشکل چه می‌کند؟
برای شروع کار، ابتدا دندانپزشک باید دندان مناسب برای فیشور سیلانت را پیدا کند. این کار به طور معمول در دندان‌های دائمی‌عقبی کودکان که تازه رویش یافته‌اند، شیارهای عمیقی دارند و هیچ پوسیدگی در آنها وجود ندارد، انجام می‌گیرد. در ابتدای کار دندان مورد نظر تمیز و خشک می‌شود. سپس مایع اسیدی روی سطح شیارهای دندان گذاشته شده و بعد از آن، این شیارها با ماده چسب مانندی پر می‌شوند. این ماده اغلب نوعی کامپوزیت مایع (ماده ترمیمی‌سفیدرنگ) است که در بسیاری موارد بعد از قرار دادن روی سطح دندان به وسیله نور سفت می‌شود.

 

حالا دندان ما سطح صاف و بدون شیاری دارد که تمیز کردن آن بسیار ساده بوده و میزان پوسیدگی در آن کم خواهد شد. کل مراحل فیشور سیلانت بسیار ساده، بی‌درد و سریع انجام می‌گیرد و در بیشتر موارد سال‌ها دوام دارد. اما این دندان‌ها باید همانند سایر دندان‌ها، هرچند وقت یک بار به وسیله دندانپزشک کنترل شوند تا اگر نیازی به درمان‌های دیگر باشد، به وسیله وی انجام پذیرد.

فیشورسیلانت چیست؟
نکته قابل توجه این است که قسمت اعظم پوسیدگی‌ها در شیارهای سطح جونده دندان‌های آسیای شیری و دائمی رخ می‌دهند که علت آن شیارهای بسیار عمیق و ظریف موجود در سطوح جونده هستند که موهای برس مسواک قادر به پاک‌سازی عمق این شیارها نیستند و این در حالی است که شاید بیمار به دقت بهداشت دهانی را نیز رعایت کرده باشد. شیار درمانی یا فیشورسیلانت، یکی از روش‌های افزایش مقاومت دندان و پیشگیری از پوسیدگی برای مدت طولانی‌تر حدود 10 تا 15 سال است.

 

در این روش مواد هم‌رنگ و رقیقی برای مهر و موم کردن شیار‌های عمیق و منافذ دندانی در سطح جونده که بیش از 70 درصد پوسیدگی‌ها از آنجا ناشی می‌شود، به کار می‌رود. در شیار درمانی، دندان‌ها ابتدا بروساژ و تمیز شده و بدون تراش یا با تراش بسیار کم تمیز و خشک شده و توسط نور دستگاه مواد سیلانت در یک جلسه سفت و محکم می‌شود. انجام شیار درمانی نباید مانع از مسواک زدن و نخ کشیدن لای دندان‌ها شود. بهترین سن برای شیار درمانی بین 6 تا 12 سال و در مورد دندان‌های آسیای شیری و دائمی ‌تازه رویش یافته استفاده می‌شود.

جویدن راحت انجام می‌شود
برخی از والدین از این می‌ترسند که مسدود کردن شیار دندان‌ها جویدن را مختل کند. در پاسخ باید گفت که مسدود کردن شیار دندان‌ها روی همه دندان‌ها انجام نمی‌شود. شیارها که دره‌ای‌شکل هستند و باعث گیر غذایی می‌شوند می‌توانند موجب پوسیدگی‌های دندانی باشند بنابراین دندانپزشکان فقط این شیارها را مسدود می‌کنند ولی اگر شیارهای دندان‌های فرزند شما کم‌عمق باشد یا دهانه بازی داشته باشد که به فرار مواد غذایی کمک کند، لازم نیست به وسیله مواد پوشاننده شیار مسدود شود. نکته دیگر این‌که مواد هم‌رنگ دندان برای پوشاندن شیارهای دندان‌ها استفاده می‌شوند بنابراین هیچ اشکالی در زیبایی دندان‌ها به وجود نمی‌آورند.

در چه سنی مناسب است؟
این درمان به طور ویژه برای دندان‌های آسیای اول دائمی(دندان 6) تا 2 سال بعد از رویش آن توصیه می‌شود. علت آن است که این دندان در 6 سالگی رویش می‌یابد یعنی سنی که متاسفانه هنوز بیشتر کودکان و والدین آنها مراقبت‌های لازم بهداشتی و تغذیه‌ای برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌های کودک را رعایت نمی‌کنند.

دلیل دیگر آن است که چون رویش دندان 6 با افتادن هیچ کدام از دندان‌های شیری همراه نیست، متاسفانه خیلی از پدر و مادرها حتی متوجه رویش این دندان مهم در دهان کودک‌شان نمی‌شوند و تصور می‌کنند این دندان هم یکی از دندان‌های شیری است که در نهایت خواهد افتاد. به همین دلیل معمولا دندان 5 خیلی زود و گاهی حتی قبل از رویش کامل آن، خراب می‌شود.

 

لازم به یادآوری است که سن مناسب این درمان برای دندان‌های آسیای دوم دائمی، حدود ۱2الی۱4 سالگی است. در دندان‌های شیری، معمولا این درمان در حدود 4 تا 6 سالگی روی دندان‌های آسیای دوم شیری که هم به مدت طولانی‌تری در دهان می‌ماند و هم شیارهای عمیق و نامنظم‌تری بر سطح جونده خود دارند، انجام می‌شود.

شیاردرمانی  نوعی پیشگیری است
برای پیشگیری از ایجاد پوسیدگی‌های ناخواسته در عمق شیارهای غیرقابل دسترس می‌توان با کمک فیشورسیلانت تراپی مانع از پوسیدگی‌هایی از این دست شد. با استفاده از این روش می‌توان عمق شیارهایی را که مستعد پوسیدگی هستند و انتهای موهای برس مسواک هم قادر به تمیز کردن آنها نیست را مهر و موم کرد. در این روش نیازی به تراش دندان نبوده و فقط کافی است با روش‌های خاص شیارهای دندان‌ها از باقیمانده‌های مواد غذایی، پلاک میکروبی و... تمیز شده و داروی مورد نظر در عمق شیارها قرار می‌گیرد تا علاوه بر این‌که از گیر غذایی در نواحی فوق‌الذکر جلوگیری می‌شود، مانع نفوذ میکروب‌ها به عمق شیارها نیز ‌شود.

پیشگیری بهتر از درمان
دندان‌های شیری و نیز دائمی دارای ساختمان پیچیده‌ای هستند. مینای دندان یعنی همان لایه خارجی که سطح هر دندان را پوشانده است حاوی فسفات کلسیم است که همانند سدی محکم از پوسیده شدن لایه‌های داخلی دندان مثل عاج جلوگیری می‌کند. بزاق دهان نیز نه تنها محیط دهان را مرطوب نگه می‌دارد، بلکه باعث خودشویی دندان‌ها و نیز پاک شدن ذرات غذایی از سطوح دندان‌ها می‌شود که کمک قابل توجهی برای جلوگیری از ایجاد پوسیدگی و در نهایت نگهدای بافت دندانی می‌کند.

 

یکی از عوامل مهمی که باعث از بین رفتن مینای دندان می‌شود، اسیدها هستند. اسیدها به صورت طبیعی در بسیاری از غذاها و نیز میوه‌ها مثل مرکبات وجود دارند. همچنین نباید از یاد برد که نوشابه‌های گازدار حاوی مقدار قابل توجهی اسید هستند که به راحتی قادرند مینای دندان را تخریب کنند. لازم به ذکر است که اسید حاصله از فرایند شیمیایی ناشی از تاثیر باکتری‌ها روی مواد قندی و نشاسته‌ای مصرف شده، سهم بسزایی در ایجاد پوسیدگی دارد.

به استحکام دندان کمک می‌کند
نکته قابل توجه در مورد داروی فیشور سیلانت، وجود فلوراید است که به مرور در عمق شیار دندان آزاد شده و باعث استحکام بیشتر مینای موجود در عمق شیارها می‌شود. لازم به ذکر است که عمل فیشورسیلانت تراپی در شیارهای سطح جونده دندان‌های مستعد پوسیدگی اعم از شیری یا دائمی،قبل از ایجاد هر نوع پوسیدگی قابل انجام است. معمولا این سیلانت‌ها برای مدت طولانی روی شیارها را می‌پوشانند اما بهتر است هر 6 ماه یکبار توسط دندانپزشک کنترل شوند تا در صورت ایجاد مشکل در آنها اصلاح شوند یا دوباره سیلانت انجام شود تا از نفوذ پوسیدگی در دندان جلوگیری صورت گیرد.

منبع:مجله سیب سبز

ویدیو مرتبط :
Fissure sealant(شیار درمانی)

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

نکاتی برای مراقبت از دندان های شیری کودک

 

 

 

معمولا هنگامیکه کودک شش ماهه است اولین دندان‌های شیری در دهان او ظاهر می‌شود. رویش بقیه این دندان‌ها تا پایان دو یا سه سالگی طول می‌کشد. تعداد دندان‌های شیری در هر فک ۱۰ عدد و در تمامی دهان ۲۰ عدد است.

 

 

جویدن مواد غذایی تا سن شش سالگی بر عهده دندان‌های شیری است. در این سن دندان‌های دائمی شروع به روئیدن نموده، بتدریج جانشین آنها می‌گردند. بگونه‌ای که در سنین ۱۲ تا ۱۳ سالگی دیگر اثری از دندان‌های شیری نمی‌ماند و تمامی دندانها دائمی است.

 

عقیده اکثر افراد این است که دندان‌های شیری به‌خاطر عمر کوتاهشان اهمیت چندانی ندارد و به مراقبت ‌ از آنها نیازی نیست. اما واقعیت غیر از این است.

 

اگر دندان شیری زودتر از موقع از دست برود، دندان‌های مجاور به سمت محل خالی دندان حرکت می‌کند و فضای موجود را تنگ می‌کنند، بنابراین رویش دندان دایمی جایگزین در این فضا، دچار مشکل می‌شود.

 

متأسفانه بسیاری از پدرها و مادرها فکر می‌کنند که زود خراب شدن دندان‌های شیری و کشیدن آن‌ها مهم نیست چرا که دندان‌های دایمی به جای آن‌ها خواهند رویید. به این ترتیب با عدم مراقبت کافی باعث پوسیدگی زودرس و از دست رفتن آن‌ها می‌شوند که نتیجه آن رویش نابجا یا عدم رویش دندان‌های دایمی زیرین است.

 

- از خواباندن کودک با بطری و شیردادن شبانه خودداری کنید . زیرا باعث پوسیدگی دندانهای پیشین می شود .

 

- بعد از دادن شیر به کودکتان با گاز تمیز دندانهایش را تمیز نمایید .

 

- تا یک برنامه غذایی متعادل برای فرزندتان در نظر بگیرید و از دادن مواد قندی و نشاسته ای به کودک در میان وعده ها خودداری نمایید .

 

- تا حد امکان کودک را از مصرف تنقلات شیرین بازدارید  در صورت مصرف این مواد بلافاصله دندانهای او را بشوئید یا مسواک کنید .

 

- بجای استفاده از مواد قندی شیرین از تنقلات مغذی و طبیعی مانند گردو ، کشمش و پسته استفاده کنید .

 

- کودک را بطور منظم برای معاینه نزد دندانپزشک ببرید تا از سلامت دندانهای شیری او مطمئن شوبد و برنامه غذایی مناسب و متعادل برای فرزندتان از دندان پزشک کودکان درخواست نمائید .

 

- والدین باید توجه داشته باشند که برای رویش بموقع و صحیح دندانهای دائمی ،  حفظ دندانهای شیری تا سنی خاص ضروری است .

 

- بهداشت دهان کودک همانند بزرگسالان باید بطور مرتب و با کمک و نظارت والدین انجام شود .

 

- پوسیدگی در دندانهای شیری در مقایسه با دندانهای دائمی خیلی زودتر به عصب دندان می رسد و ناراحتی و درد ایجاد می کند . بنابراین به محض مشاهده کوچکترین علامتی از پوسیدگی دندان شیری در مقایسه با دندانهای دائمی می رسد باید هر چه زودتر کودک را نزد دندان پزشک ببرید تا دندان شیری ترمیم شود .

 

- اگر کودک شما پافشاری برای خریدن آدامس و نوشابه دارد از انواع بدون قند برای آنها خریداری نمائید .

 

بررسی های مختلف نشان داده است که تعداد دفعات مصرف مواد قندی و مدت زمان مصرف این مواد مهمتر از مقدار مصرف این مواد  در دو نوبت است  . بنابراین با افزایش دفعات مصرف مواد قندی ( انواع شکلات های چسبنده ، شیرینی و غیره ) میزان پوسیدگی افزایش می یابد .

 

حتماً روزی ۳ لیوان شیر بخورید . بجای نوشیدنیهای قنددار از شیر استفاده  نمایید . زیرا کلسیم که یکی از مواد تشکیل دهنده شیر است به استحکام دندانها کمک می کند .

 

همچنین والدین می‌توانند از مسواک مخصوص در یک تا ۳ ‌سالگی استفاده کنند باید توجه داشت که در صورت استفاده از خمیردندان از نوع بدون فلوراید استفاده کرد.

 

منبع:پزشکان بدون مرز