با کودک بدغذا چه کنیم؟

برای گرفتن پاسخ این سوالات به سراغ غزاله زمانی، کارشناس تغذیه می‌رویم. او درباره اینکه بدغذایی چیست و چطور می‌توان آن را به کودکی نسبت داد، می‌گوید: موضوع بدغذایی کودک موضوعی است که والدین بسیاری از آن گلایه دارند اما برخی از این گلایه‌ها اصلا پایه و اساس درستی ندارد. در واقع ابتدا باید بدانیم به چه بچه‌ای می‌توان عنوان کودک بدغذا را داد.


زمانی در ادامه می‌گوید: گزارشاتی که برخی از والدین درباره بدغذایی فرزندشان و عدم وزن‌گیری او می‌دهند با داده‌های علمی هماهنگی ندارد.به عنوان مثال والدینی وجود دارند که با وجود طبیعی بودن روند رشد فرزندشان، میزان رشد او را با کودکان همسالش مقایسه می‌کنند و به همین دلیل از میزان غذاخوردن کودک راضی نیستند. سرعت وزن گیری و رشد کودک باید بر اساس نمودار پایش رشد خود کودک بررسی و ارزیابی شود. این موارد برای هر کودکی با کودک دیگر متفاوت است. به همین دلیل نباید بچه‌های مختلف را با هم مقایسه کرد. حتی کودکان همسن و سال بر اساس شرایط خودشان باید سنجیده شوند نه با مقایسه با یکدیگر.

این کارشناس تغذیه در مورد معیار درست رشد مناسب کودک می‌گوید: اگر بخواهیم یک معیار را برای ارزیابی رشد کودک در نظر بگیریم؛ به طور کلی می‌توان گفت که هر کودکی از ابتدای تولد تا رسیدن به 6ماهگی باید به دو برابر وزن زمان تولد خود برسد. یعنی اگر کودک شما در زمان تولد حدود سه کیلوگرم بوده است به حدود 6 کیلوگرم برسد. حال اگر نوزادی در هنگام تولد حدود 1/5 کیلوگرم باشد نمی‌توان انتظار داشت که در عرض 6 ماه به این وزن برسد. برای این نوزاد رسیدن به حدود سه کیلوگرم یعنی او به خوبی وزن گیری کرده است. همچنین نوزادان تا پایان یکسالگی باید به سه برابر وزن تولدشان برسند. در مورد میزان قد نیز می‌توان گفت که به طور متوسط هر کودکی تا پایان یکسالگی حدود 20 الی 25 سانتی‌متر رشد می‌کند.

غزاله زمانی، کارشناس تغذیه در نهایت به مادران توصیه می‌کند تا از ساده‌ترین راه برای ارزیابی رشد کودک خود بهره ببرند: ساده‌ترین راه این است که والدین روند رشد کودک را با توجه به نمودار پایشی رشد بررسی کنند. وقتی این نمودار روند صعودی رشد را نشان دهد یعنی همه چیز خوب است. وقتی سیر صعودی نوزاد به استانداردها نزدیک باشد در روند رشد کودک مشکلی نیست وگرنه باید او را از لحاظ بیماری‌ها یا عدم وزن گیری پیش پزشک ببرید تا با معاینات لازم مشکل کودک مشخص شود.

بدغذایی بچه‌ها در برهه‌ای از زمان، یك رفتار كاملا طبیعی است ولی این رفتار طبیعی، معمولا منجر به اتفاقات غیرطبیعی در خانه می‌شود! جنگ و دعوا بر سر میز شام و اصرار مادر به كودك برای خوردن گوشت، یا سبزی‌ها یا ماست و جیغ و داد كودكی كه سرسختانه از مواضع خودش دفاع می‌كند، صحنه‌هایی است كه در هر خانه‌ای كه كودك نوپا دارد به وفور دیده می‌شود. آخر هم یا كار به اجبار و زور می‌كشد یا قهر و گرسنه ماندن كوچولوها!  اما این مشكل و راه رویارویی با آن همیشه هم نباید این‌قدر دشوار باشد. به علاوه همیشه یادتان باشد شما تنها والدینی نیستید كه با فرزندشان چنین مشكلی دارند. در این مطلب 13 راهكار را برای برخورد با بچه‌های بدغذا و كمك به آن‌ها برای داشتن تغذیه‌ای سالم‌تر و متعادل‌تر یاد می‌گیرید. تا وقتی كه سلیقه غذایی فرزند شما به بلوغ كامل نرسیده است، بد نیست این 13 نكته را به كار ببندید.

---

داشتن یا نداشتن اشتها برای بچه‌ها هم مانند بزرگ‌ترها برای خوردن غذا لازم است. كوچولوها ماشینی نیستند كه هر وقت دكمه آن را روشن كنید، شروع به خوردن بكنند! بچه‌ها به‌خصوص در سنین پایین‌تر فقط وقتی گرسنه باشند غذا می‌خورند. بنابر این وقتی فرزندتان اشتها ندارد، او را به خوردن غذا یا میان‌وعده مجبور نكنید. به همین ترتیب، در پایان غذا به كودك اصرار نكنید بشقابش را تمیز كند و برای این كار او را تشویق نكنید. این كار فقط باعث می‌شود تا موضوع غذا خوردن تبدیل به یك موضوع جنجال‌برانگیز شود و كودك به خوردن بیش از مقدار كه سیر شود، تشویق شود.

---

بهتر است در خانه، برای غذا خوردن برنامه و قانون مشخصی داشته باشید و همیشه آن را رعایت كنید مثلا همه وعده‌های غذایی را سر ساعت مشخص سرو كنید. خوردن آبمیوه، میان‌وعده و شیر را دست كم یك ساعت قبل از غذا ممنوع كنید. اگر بچه‌ها گرسنه به سر میز بیایند، احتمالا علاقه بیشتری به غذا نشان می‌دهند.

---

هر بار كه غذای جدیدی را به كودك‌تان معرفی می‌كنید باید منتظر دیدن چنین صحنه‌هایی باشید: كودك به غذا دست می‌زند، آن را بو می‌كشد، اندكی از آن را در دهان می‌گذارد و حتی ممكن است دوباره آن را از دهانش بیرون بیاورد! چیزی كه مسلم است این است كه قبل از اینكه كودك نخستین لقمه از غذای جدید را بخورد، چند بار این كارها را تكرا خواهد كرد. بنابر این بهتر است صبور باشید و مایوس نشوید، ممكن است برای بار اول و دوم همین قضیه تكرار شود ولی بار سوم و چهارم قطعا وضع بهتر خواهد بود. به شرطی كه حوصله كنید! اگر می‌خواهید كودك را به پذیرش غذای جدید تشویق كنید بهتر است درباره رنگ، بو و شكل آن حرف بزنید نه اینكه مدام تكرار كنید مزه این غذا خوب است.

---

بچه‌های كوچك بیشتر به ظاهر غذا اهمیت می‌دهند تا طعم آن. از طرفی زیبا كردن ظرف غذای آن‌ها و درست كردن شكل‌های بامزه با خوراكی‌ها باعث می‌شود تا آن‌ها موقع غذا خوردن نوعی تفریح را هم تجربه كنند. شما می‌توانید با قالب‌های شیرینی غذاها را قالب بزنید یا حتی اجازه دهید كودك با سبزی‌ها منظره و آدمك درست كند. خلاق باشید! غذاهای صبحانه را برای شام به كودك تعارف كنید.

---

بعضی از پدر و مادرها عادت دارند دسر را به‌عنوان یك جایزه و تشویق برای فرزندشان درنظر بگیرند و درصورتی كه غذای اصلی را نخورد، او را از خوردن دسر محروم كنند.  این رفتار نادرست است، چراكه ناخودآگاه این پیام را به كودك منتقل می‌كند كه دسر بهترین بخش غذاست و فقط اشتهای او را برای خوردن شیرینی بیشتر می‌كند. برای حل این مشكل بهتر است فقط هفته‌ای چند شب دسر داشته باشید و در این چند شب، تحت هر شرایطی به كودك اجازه خوردن دسر را بدهید. راه دیگر این است كه دسرهای بهتر و سالم‌تر تهیه كنید مثلا به‌عنوان دسر از ماست و میوه استفاده كنید.

---

بچه‌ها عادت دارند در همه چیز از بزرگ‌ترها تقلید كنند. اگر شما از یك رژیم غذایی سالم و متنوع پیروی كنید، كودك هم با دیدن رفتار شما تشویق شده و همان رفتار را تقلید می‌كند.

---

شما می‌توانید با مخلوط كردن انواع مختلف غذا حتی موادی را كه فرزندتان دوست ندارد اندك‌اندك وارد رژیم غذایی او بكنید. چرخ كردن گوشت و اضافه كردن آن به غذاهای مورد علاقه كودك‌تان یكی از این راه‌هاست. در ضمن می‌توانید سبزی‌هایی مانند جعفری خرد شده یا فلفل سبز یا كلم بروكلی خرد شده را به مایه ماكارونی، غذای محبوب فرزندتان، اضافه كنید یا كدو را رنده كرده و در سوپ بریزید!

---

انواع محرك‌های محیطی مانند تلویزیون می‌توانند حواس كودك را پرت كرده و او را از سر سفره غذا بلند كنند. به همین دلیل بهتر است موقع خوردن غذا، تلویزیون را خاموش كنید، اسباب‌بازی‌های كودك را كنار بگذارید و اجازه ندهید با كتاب یا اسباب‌بازی سر سفره بیاید.

---

اگر بعد از اینكه فرزندتان غذایی را نپذیرفت، برای او غذای جداگانه درست كنید، او را برای حفظ این عادت نادرست تشویق كرده‌اید. به جای پختن انواع جور و واجور غذا، همیشه همان غذاهای سالم را برای همه اعضای خانواده سرو كنید. كودك شما هم كم‌كم با این غذاها آشنا می‌شود و به خوردن آن‌ها عادت می‌كند.

---

اصرار بیش از حد شما برای خوردن یك ماده غذایی بدتر باعث مقاومت كودك می‌شود و به همین دلیل حالت لج و لجبازی بین شما پیش خواهد آمد. در ضمن یادتان باشد هیچ‌وقت نباید در برابر این رفتار كودك خونسردی خودتان را از دست داده و با او دعوا كنید. اگر كودك موقع خوردن غذا استرس داشته باشد، آمدن سر میز غذا برای او تبدیل به خاطره‌ای ناخوشایند می‌شود و او برای غذا خوردن بیشتر دچار مشكل خواهد شد.

---

اصلاح عادت‌های نادرست بچه‌ها چیزی نیست كه یك شبه اتفاق بیفتد، بنابر این باید صبور باشید و اجازه دهید تا در طولانی‌مدت همه چیز بهتر شود. حواس‌تان به نشانه‌های كوچك نیز باشد. همین كه فرزندتان هر روز به موقع سر میز می‌آید، شروع خوبی برای اصلاح عادت بدغذایی اوست.

---

همه بچه‌ها غذایی را كه خودشان درست كرده باشند می‌خورند. شما می‌توانید كودك را در مراحل مختلف تهیه غذا، از خرید مواد لازم در سوپرماركت تا شستن و پختن آن‌ها شركت دهید. یادتان باشد چیزی را كه دوست ندارید فرزندتان بخورد، اصلا خریداری نكنید.