دکوراسیون خاص با دکوراتور مشهور فرانسوی

مجله منزل - اشكان خسروپور : فرانسوی‌ است. همین یك جمله كوتاه دوجزئی برای توصیفش كفایت می‌كند. اهل كشور ایفل كه باشی، حدس زدن شغل و تخصصت كار زیاد سختی نیست. انگار ناف فرانسوی‌ها را با هنر بریده باشند. «فیلیپ استرك» هم دستی بر آتش دارد. دقیق‌تر بگویم، ‌خودش داخل آتش است حتی به قول صاحب‌نظران، او یكی از 10 طراح جهان است كه در كارشان بهترین هستند. 

این گفت‌وگو، داستان دیدار و مصاحبه كوتاه دو ساعته ملینا گزسی، خبرنگار هنری مجله گاردین با فیلیپ استرك، یكی از 10 طراح برتر دنیا را روایت می‌كند؛ داستان هنرمندی كه خودش را هنرمند نمی‌داند و چندان از خبرنگارها خوشش نمی‌آید.

فیلیپ استرك را در استودیوی پرنور و سفیدش در پاریس دیدم. جاسمین، همسرش هم آمده بود. وقتی خودم را به آنها معرفی كردم - انگار نه انگار كه یك آدم متشخص و معروف باشد- سرخم كرد و پرسید:« چه‌كاری می‌توانم برای‌تان انجام دهم؟» می‌شد فهمید كه این‌ كارش ادا و اصول نیست. استرك اهل فرانسه است و برای  همین است كه دنیای طراحان داخلی را هم با جهان عشق همسان می‌داند.


او به‌شدت معتقد است یكی از نكات مهم در طراحی، سازگار شدن با انسان‌هاست؛ درست مثل آنچه در عشق و دلدادگی اتفاق می‌افتد.  آدم بانمكی است. در عین حال كه آغوش بازی دارد ولی كم‌حرف و مودب است و گاهی آن‌قدر به هیجان می‌آید كه از شدت خنده منفجر می‌شود! گفتم كه، كم‌حرف است و زیاد هم با خبرنگارها میانه‌ای ندارد. همین است كه وقتی مصاحبه بعد از دو ساعت تمام شد، درست قبل از اینكه ما را برای شركت در یك جلسه ترك كند، ‌بی‌رودربایستی گفت: ‌«برای یك‌بار تجربه جالبی بود.»

چرا شب؟

«شب‌ها برای من بهتر و دلچسب‌تر است. در شب، دنیاهای متفاوتی را می‌بینم، ‌موقعیت‌های متفاوتی را تجربه می‌كنم و بوهایی را می‌شنوم كه هیچ‌وقت در طول روز وجود نداشته‌‌اند. من شب‌ها حتی چیزهایی را می‌بینم كه هیچ‌جا و هیچ‌وقت دیگری وجود ندارند. هر شب كه می‌گذرد، یك جایی می‌روم و برای خودم رویا می‌بافم. گاهی بیدار كه می‌شوم با خودم می‌گویم، عجب چیز جالبی بود و گاهی یادم می‌روم خواب بوده‌ام و همان كار را واقعا پیاده می‌كنم.»

طراحی میز رئیس‌جمهوری در خواب

در یكی از همین شب‌های عجیب بود كه طرح میز كار رئیس‌جمهوری فرانسه به ذهنش آمد. او هم رویای زیبایش را جدی گرفت و میز «فرانسوا میتران» را ساخت. این جدی گرفتن رویا البته برای او اصلا چیز تازه‌ای نیست چون آقای طراح كارش را شب‌ها انجام می‌دهد و بعد از خواب هم، بدون اینكه بداند در مغزش طراحی می‌كند.


راز طراحی؛ زندگی در همه‌جا و هیچ‌جا

«بعضی‌ها می‌گویند که زندگی‌ام را كتاب كنم و این چیزهای عجیب را بنویسم؛ مثلا بنویسم كجا بوده‌ام كه چنین طرح‌هایی به ذهنم رسیده است. خب، پاسخ من به این افراد ساده است و توضیح دادنش سخت. همیشه به مردم گفته‌ام، من وقتی این طرح‌ها به ذهنم می‌رسد، همه‌جا هستم و هیچ‌جا نیستم. در دنیای خودم هستم، گاهی حتی فرقی هم ندارد كه شب باشد یا روز ولی شب‌ها وضع بهتر است.»

آغاز روز، مثل همه

زندگی او از همان صبح كه بیدار می‌شود، با طرح‌ها و ساخته‌هایش آغاز می‌شود حتی مسواكی كه صبح‌ها با آن دهانش را می‌شوید هم، كار خودش است؛ «هر روز صبح زود از خواب بیدار می‌شوم و خودم را آماده می‌كنم. قبل از هرچیز سری به دستشویی می‌زنم؛ جایی كه بیشتر یك مكان تشریفاتی و شیك به نظر می‌رسد؛ از بس كه همه‌چیز مرتب و منظم كنار هم قرار گرفته است. هركدام هم منطق خاص خودش را دارد. در همان حال كه كارهایم را انجام می‌دهم، ‌هدفونی كه خودم طراحی كرده‌ام را به گوشم می‌زنم و موسیقی مورد علاقه‌ام را گوش می‌دهم. مثل همه آدم‌ها، دندان‌هایم را مسواك می‌زنم و روزم آغاز می‌شود.»


یك پاریسی كه در ونیز كار می‌كند

با اینكه زادگاهش فرانسه است و با این وجود كه خیلی از طراحان از پاریس برای اجرای طرح‌های هنرمندانه‌شان الهام می‌گیرند، او زیاد در پاریس كار نمی‌كند و بیشتر در جاهای دیگر، طرح می‌زند؛ جاهایی مثل ونیز در ایتالیا یا مثلا وقتی روی قایق تنگ و كوچكی نشسته است؛ «تنها چیزی كه نیاز دارم، ‌یك میز است و یك ورق كاربن با یك مداد و البته دستگاهی كه بتواند آهنگ مورد علاقه‌ام را پخش كند.»

روزهای بد؛ زمان معاشرت

گفتم كه، آدم كم‌حرفی است برای همین هم، یك روز بد از نظر او روزی است كه باید با آدم‌ها سروكله بزند، جواب خبرنگاران را بدهد یا با بازرگانان حرف بزند؛ «روزهای بد، روزهای پر از ارتباطات است؛ كارهایی مثل گپ زدن با یك خبرنگار یا شریك تجاری یا برای مثال، شركت كردن در جلسه‌ای با همكاران؛ كارهایی كه از ساعت 9 صبح تا 10 شب بدون توقف اجرا می‌شوند. روزهای بد، روزهایی است كه من به كارم نمی‌رسم و كارهایی می‌كنم كه هرچه هست، طراحی نیست؛ همان روزهایی كه مجبور می‌شوم با آدم‌هایی سروكار پیدا كنم كه یك دنیا پول برای سرمایه‌گذاری در جیب دارند.»


اشیا باید جذاب باشند

او چطور طراح شد؟ خودش می‌گوید: «خودم طراح نشدم. شغل طراحی بود كه مرا پیدا كرد. زمانی رسیده بود كه به نظرم آمد، ‌طراحی چیز تازه‌تری ندارد و من باید به آن چیزی اضافه كنم. همین شد كه به این دنیا آمدم تا یك جهان تازه را خلق كنم. فكر می‌كردم، آن‌ چیزهایی كه قرار است من طراحی كنم، قرار است حرف‌های دیگری برای گفتن داشته باشند. حتی اگر این وسیله، یك مسواك معمولی باشد، باید بتواند با آدم، با كسی كه از آن استفاده می‌كند، حرف بزند و غیر از اینكه راحت در دست جا می‌گیرد باید مثل آدم‌ها جذاب باشد، شوخ‌طبع و در عین حال شاعرانه باشد.»

پدر كو بدارد نشان از پدر

پدرش طراح هواپیما بود و خودش هم بعد از سال‌ها، همین كار را ادامه داد. می‌گوید: «پدرم، آندره استرك، طراح هواپیما بود ولی غیر از پرنده آهنی كلی چیز دیگر هم طراحی می‌كرد؛ چیزهای زیادی كه هنوز هم مردم از آنها استفاده می‌كنند؛ چیزهای ساده‌ای مثل جای رژلب خانم‌ها یا پوشش‌های ضدلغزش. پدرم چیزهای زیادی طراحی كرد ولی هیچ‌وقت به فكر كپی‌رایت و این حرف‌ها نبود.»


او ادامه می دهد: «خودم خیلی اتفاقی طراح شدم؛ یعنی راستش را بخواهید، همیشه كسانی كه شغل والدین‌شان را بیش از اندازه دنبال می‌كنند ملامت می‌كردم ولی حالا خودم گرفتار این موضوع شده ام؛ یعنی خودم کاری را پی گرفتم كه پدرم انجام می‌داد؛ البته صادقانه بگویم، كار او از من خیلی سخت‌تر بود. طراحی یك هواپیمای راحت كه خوب پرواز كند، خیلی سخت‌تر از طراحی یك صندلی بچه است كه قرار است یك موجود كوچك مهربان درونش احساس راحتی و امنیت داشته باشد.»

هنرمند نیستم

با اینكه او را یكی از 10 طراح عالی دنیا لقب داده‌اند اما خودش می‌گوید که هنرمند نیست؛ «خوب طراحی می‌كنم؛ قبول ولی اینكه هنرمند باشم را قبول ندارم. بیشتر مردم فكر می‌كنند، ‌هركس آدم خلاقی باشد، حتما هنرمند است ولی این‌طور نیست. دست‌كم من كه هنرمند نیستم. آنچه به زندگی آدم‌ها معنا می‌بخشد، خلاقیت است چون باعث می‌شود از هرچیزی كه اطراف‌شان هست، نتیجه‌ای بگیرند؛ حالا این آدم خلاق می‌تواند لوله‌كش باشد، حسابدار باشد یا طراح. پس می‌بینید كه این آدم‌های خلاق، ‌لزوما هنرمند نیستند. من هم مثل بقیه، ‌خلاق هستم ولی هنرمند نه.»


طرح‌هایش چگونه است؟

با ماندگاری بالا!

خودش معتقد است که آنچه طراحی می‌كند را می‌شود راحت درك كرد، باذهن آدم هم سازگارتر است و در عین حال در اندازه و شكلش با بقیه تفاوت دارد. همین تفاوت‌ها و راحتی‌هاست كه آدم‌ها و طراح‌ها را ماندگار و به‌یادماندنی می‌كند.

صبح بخیر: ماریو بواتا طراح دکور داخلی، طراح آمریکایی مشهوری است که مشتریان معروفی همچون ماریا کری، هنری فورد دوم، مالکولم فوربس، باربارا والترز، شارلوت فورد و ... داشته است. او بر طراحی دکور داخلی بلیر هاوس در واشینگتن دی. سی. نیز نظارت داشته است. به افتخار اولین کتاب منتشر شده از این هنرمند مستعد که با لقب "پرنس چیت" مشهور است، چند مورد از طراحی های به یادماندنی او را در زیر آورده ایم که مشاهده می کنید.

یک سرمایه گذار و همسرش ماریو بواتا را استخدام کردند تا پس زمینه رنگارنگی برای کلکسیون آثار هنری مدرن و معاصر آنها درست کند.


خانه این سرمایه گذار در واقع پنت هاوسی در نیویورک است که ماریو بواتا هنر و استعداد خود را به زیبایی در اتاق های آن به نمایش گذاشته است.


در اتاق ناهارخوری این پنت هاوس، بواتا از چند میز در اتاق استفاده کرده است تا فضای راحت تری برای ساکنین ایجاد کند.


در خانه تریپلکس ماریا کری واقع در منهتن، بواتا از جلوه های طلایی، میز آینه ای و کوسن های فراوان استفاده کرده تا محیطی راحت و آرامش بخش خلق کند.


در اتاق خواب این تریپلکس، بواتا از پالت رنگی ملایمی استفاده کرده و نقش گل و بته را برای مبل انتخاب کرده تا اتاق خوابی زنانه تر بیافریند.


بواتا برای خانه خودش در منهتن، از اشیای محبوبش که طی سالها آنها را جمع آوری نموده، برای تزئین و دکوره کردن اتاق ها استفاده کرده است. او دیوارهای اتاق نشیمن را به سه ته رنگ لیمویی نقاشی نموده و اشیای مختلفی را روی این پس زمینه زیبا نصب کرده است.


نمای دیگری از اتاق نشیمن محبوب بواتا را در تصویر می بینید.


کلکسیون بواتا از ظروف چینی متعلق به قرن هجدهم و نوزدهم تا اوایل قرن بیستم، در اتاق ناهارخوری منزل او به نمایش گذاشته شده است.


کاخ هنرهای زیبا که در خلیج سان فرانسیسکو قرار گرفته است، اوایل قرن بیستم به هریت پولمن کارولان رسید. ارنست سانسون و ویلیس پولک، معمارانی بودند که 65000 فوت مربع از این ملک را مدلسازی کردند. مالکین فعلی آن در سال 1998 از بواتا خواستند که این ملک را نوسازی کند. بواتا از آنتیک های فرانسوی برای اتاق نشیمن استفاده کرد.


در دوره ریاست جمهوری ریگان، بواتا استخدام شد تا به همراه مارک همپتون دکوراتور، 112 اتاق بیلر هاوس، مهمان خانه رئیس جمهور، در خیابان پنسیلوانیا که بخشی از کاخ سفید در واشینگتن دی. سی. است را بطور هماهنگ دکوره کنند. نوسازی این خانه سه سال طول کشید و چهار خانه در هم ادغام شد و بخش دیگری نیز به کل ساختمان اضافه شد. دیوارهای اتاقی که مشاهده می کنید با کاغذ دیواری چینی قرن هجدهمی از برند Gracie پوشانده شده اند.


اتاق مطالعه بلیر هاوس، به زمانی برمی گردد که رئیس جمهور هری اس. ترومن و خانواده اش بخاطر پروژه بزرگ نوسازی کاخ سفید، در بلیر هاوس اقامت می کردند. بالابخاری آن توسط معمار چارلز مک کیم طراحی شده است.


مبلمان انگلیسی از بنیاد هنری هیتکود اتاق خوابی در بلیر هاوس، یکی از نمودهای استعداد بواتا در دکوراسیون داخلی است.


آپارتمان ایلین مهله در نیویورک نیز توسط بواتا طراحی شده است. دیوارهای اتاق نشیمن با سیلک هلویی پوشانده شده اند.


نقش های گل و بته کاغذ دیواری و روتختی و رنگ های آرامش بخش در اتاق خواب، هماهنگی زیبا و هوشمندانه ای ایجاد کرده اند.


برای خانه ای روستایی متعلق به یکی از مشتریان در لانگ آیلند، بواتا از سبک گرجی استفاده کرده است. او از رنگ زرد زیبای محبوب نانسی لانکستر، دکوراتور افسانه ای، برای اتاق نشیمن استفاده کرد.


کاغذ دیواری آنتیک با طرح منظره در اتاق ناهارخوری، نقطه ای کانونی ایجاد کرده است.


اتاق خواب این خانه روستایی، با نقش های زیبا و هماهنگ سفید و آبی، فضایی رویایی ایجاد کرده است.