17 اکتبر؛ روز جهانی ریشه کنی فقر

روز جهانی ریشه‌کنی فقر در سال ۱۹۹۲ با ثبت در سازمان ملل متحد، رسمیت یافت

 

17 اکتبر؛ روز جهانی ریشه کنی فقر

• فقر قصه بلند غصه ها

فقر، توان سوز و جان فرساست؛ چونان سایه دهشتناکی که روز شادکامی را به شب سیاهی پیوند می زند؛ چونان رهزنی که بی رحمانه بر زن و مرد و پیر و جوان و بزرگ و کودک هجوم می آورد و آنان را چون دژخیمی شقاوت پیشه شکنجه می کند. فقر، دزد لبخندهاست، غارتگر شادی ها، و دشمن پر خشم عاطفه ها و مهرورزی ها. فقر، سلامت سوز است و اندوه زا. فقر، قصه بلند بسیاری از غصه هاست.

 

• روز جهانی ریشه کنی فقر

امروز بیست و پنجم مهرماه (هفدهم اکتبر)، «روز جهانی ریشه‌کنی فقر» است. این روز برای نخستین بار در سال ۱۹۸۷ با گردهم آمدن حدود صد هزار نفر در میدان تروکادروی پاریس، گرامی داشته شد و در سال ۱۹۹۲ با ثبت در سازمان ملل متحد، در سراسر جهان رسمیت یافت.

 

• تعریف فقر
واژه فقر، در اختلاف فرهنگ های لغت و نگاه متفاوت اصحاب معانی، توضیحات بی شماری یافته است. از دیگر سوی، بداهت مفهوم و روشنی معنا تا حدودی این واژه را بی نیاز از تعریف کرده است. با این حال می توان در ساده ترین توضیح و بر اساس فرهنگ معین چنین گفت: فقر به معنای درویشی، ناداری، تهیدستی و تنگ دستی است، و در تبیین دیگر می گوییم: فقر، فقدان یا حرمانی است که گریبان یک موجود زنده ـ به ویژه انسان ـ را در راه تحقق نیازهای اساسی اش می گیرد. از این رو، فقیر کسی است که برای ادامه زندگی و حیات به چیزی چون خوراک، پوشاک و... نیازمند باشد، در حالی که امکان دسترسی به آن را ندارد. به بیان دیگر، فقیر کسی است که نمی تواند نیازمندی های اساسی خویش را تأمین کند.

 

• قدمت فقر
فقر، از ناهنجارترین دردهای زندگی انسان است. این پدیده شوم، عمری به درازنای تاریخ حیات آدمی دارد و از همان آغاز، همواره همزاد بشر بوده و پیوسته جسم و جان و جمله هستی آدمیان را دستخوش تباهی کرده است. متون کهن، اندرزهای فقرسوز پیشوایان دینی، رنج نامه شاعران گذشته و اندوه های جانگداز به یاد مانده در آثار نویسندگان، همه گواهی روشن بر قدمت و دیرپایی فقر در فکر و جان انسان ها دارد.

قرن حاضر نیز با همه پیشرفت های حیرت انگیز فناوری و گسترش روزافزون علوم تجربی، چیزی از غم جانکاه فقر نکاسته است و شاید به همین دلیل، بحث و بررسی درباره ابعاد، ماهیت، علل و آثار فقر، جدی تر از گذشته جلوه گری می کند. در حقیقت می توان گفت: فقر، یکی از کهن ترین دردهای جامعه انسانی است.

 

• انواع فقر
- فقر مطلق
محرومیت و ناتوانی افراد در دست یابی به حداقل نیازهای اساسی همانند خوراک و پوشاک و سرپناه که از امکانات ضروری زندگی به شمار می آید، فقر مطلق یا فقر معیشتی نامیده می شود. پیامدهای ناگوار این فقر بسیار است؛ در این حالت، به دلیل فراهم نشدن احتیاج های اساسی بدن، انسان دچار سوء تغذیه شده، طاقت و توانش از دست می رود و سلامتش به مخاطره می افتد.

 

از دیگر سوی، به دلیل حاکم نبودن ارزش های الهی بر جوامع انسانی، در چنین شرایطی انسان در گذر نگاه ها تحقیر شده و شخصیتیش هیچ انگاشته می شود. در سایه شوم این فقر، آدمی در شهر و دیار خود نیز چونان غریبی بی پناه است. فقر مطلق، از عوامل مهم افزایش درصد خطاها، بزهکاری ها و کردارهای نادرست و فسادانگیز است و چه بسا کفر و بی دینی که در بستر این فقر رشد می کند.

 

- فقر نسبی
آدمی، مولود عصر خویشتن است و باید درآمد و سطح زندگی اش را متناسب با امکانات روزگار خود بسازد. در قرن حاضر، روی گرداندن یا بی بهره ماندن از مواهب معمول فناوری، با منطق و آموزه های حیات بخش دین سازگار نیست. در حقیقت هر کس از امکانات موجود عصر خود برخوردار نباشد، گرفتار نوعی از فقر است که می توان آن را فقر نسبی نامید. بنابراین فقر نسبی، فقر ناشی از اختلاف سطح زندگی ها در زمان های مختلف و در میان تک تک افراد یک جامعه، یا فقری است که از مقایسه یک شهر با شهر دیگر و کشوری با دیگر ملت ها پدید می آید. در این تقسیم ممکن است شخصی در سنجش با هم دیاران خود ثروتمند، ولی در برابر تمکن مردمان منطقه ای دیگر فقیر شمرده شود.

 

- فقر طبیعی
کم داشت یا فقدان ثروت های طبیعی، وجود بیابان های خشک و بی حاصل، کمبود کانی ها و مواد آلی، محاصره در مزرهای نامناسب جغرافیایی، محدود بودن منابع آب و زمین های هموار حاصل خیز و دیگر عواملی که بدون حضور مستقیم و چشمگیر آدمی پدید می آید، در حیطه فقر طبیعی شمرده می شود.

حوادث ناخوشایندی چون سیل، توفان، آفات نباتی، زلزله و خشک سالی نیز که سبب کمبودها و نارسایی های اقتصادی می شوند، از جمله عوامل شکل دهنده فقر طبیعی اند. امروزه بسیاری از کشورهای جهان که از قافله پیشرفت های صنعتی عقب مانده و از منابع عظیم نفتی و معادن غنی نیز بی بهره اند، در زمره رنج دیدگان از فقر طبیعی هستند.

 

محرومیت و ناتوانی افراد در دست یابی به حداقل نیازهای اساسی، فقر مطلق نامیده می شود

 

• فقر، علت ها و راهکاره
- فرد، جامعه، حکومت
فقر، محصول عواملی گسترده و پیچیده است؛ گاه خود فرد و خصلت ها و کردارش بدون حضور عواملی بیرونی مسئول تیره بختی او هستند، و گاه پدیده فقر در بستر اجتماع و افراد زیاده خواه زراندوزی شکل می گیرد که چون آفاتی ویران کننده، جامعه انسانی را به تباهی می کشند. حکومت و سیاست های اقتصادی و اجتماعی آن نیز نقشی مهم و تعیین کننده در شکل گیری خط فقر برعهده دارند. به همین دلیل، در فرهنگ اسلامی برای زدودن فقر از سیمای جامعه، افزون بر خود فرد، عموم آحاد جامعه و همچنین زمام داران حکومت نیز مسئول شناخته شده اند و باید برای از میان بردن این پدیده شوم و تنگ تر کردن شکاف بین فقیران و ثروتمندان بکوشند.

 

فقر؛ زاییده ستم دنیاپرستان
فقر، فرزند ستم است و ثروت انباشته نامشروع، زاییده چپاول، و هر دو ره آورد بی عدالتی. هم فقر و هم ثروت اندوزی، تعالی و تکامل معنوی بشر را تهدید می کنند. در جامعه ای که انگیزه همه در آن، سودجویی و زراندوزی است و خوی استکباری زیاده خواهی، ضعیفان را به استضعاف کشانده، فقر و فقیران جایی در قلب های سیاهی گرفته مردمانش ندارند. چنین جامعه ای دیر یا زود به فرجام فنا منتهی می شود. امیر پارسایان حضرت علی علیه السلام در کلامی حکیمانه، دنیای تاریک ثروت پرستان را این چنین توصیف می کند: «همانا دنیا پرستان چونان سگ های درنده، عوعو کنان، برای دریدن صید در شتاب اند. برخی به بعضی دیگر هجوم آورند و نیرومند شان ناتوان را می خورد، وبزرگ ترها کوچک ترها را از بین می برند».

 

تنبلی و بی کاری، زاینده فقر
از دیدگاه اسلام، هر کس همان را دِرو می کند که کاشته است. کشت تنبلی و تن پروری، به ویژه اگر با بی حوصلگی و بی قراری همراه شود، محصولی جز فقر و حرمان ندارد؛ چنانکه حضرت علی علیه السلام در تشبیهی زیبا می فرماید: «چون اشیا با یکدیگر پیوند یافتند، تنبلی و درماندگی با هم ازدواج کردند که از ازدواج این دو، فقر به دنیا آمد». همچنین ایشان در حدیث دیگری فرموده است: «کسی که رنج کار را تحمل نکرده، باید تهی دستی و فقر را تحمل کند». امام باقر علیه السلام نیز انسان بیکار را به مردار تشبیه می کند و منفورترین افراد نزد خداوند می داند. در سخنی زیبا از ایشان آمد است: «مبغوض ترین آفریده ها نزد پروردگار کسی است که در شب چونان مردار است و در روزِ بیکار و باطل».

 

اسراف؛ عامل فقر
زیاده روی در مصرف، تجاوز به حقوق دیگران و هدر دادن امکاناتی است که به همه نسل ها و انسان ها تعلق دارد. در جهان بینی دینی، مصرف بی رویه، سرانجام به فقر و نابودی امکانات می انجامد و همه را در کام نیستی فرو می برد. قرآن کریم در آیات بسیاری، اسراف را نهی و اسراف کاران را نکوهش کرده است. مذمت اسراف و پیامدهای زیان بار آن، بخش گسترده ای از روایات ما را نیز به خود اختصاص داده است. حضرت علی علیه السلام می فرماید: «اسراف از اسباب فقر است». امام کاظم علیه السلام نیز فرموده است: «کسی که در زندگی خود اسراف و تبذیر را پیشه سازد، نعمت از زندگی او رخت بر می بندد».

منبع : hawzah.net

 

ویدیو مرتبط :
28 اکتبر روز جهانی انیمیشن مبارک باد

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

17 مه؛ روز جهانی ارتباطات

 

 

(17 مه) مصادف با روز جهانی ارتباطات
* تاریخچه ارتباطات:
از گذشته تا بحال ارتباطات همواره بعنوان یكی از موضوعات بسیار مهم برای بشر محسوب می شده است. در گذشته های دور دوندگان مسئولیت حمل و انتقال پیام های فرمانروایان و اشخاص مهم را بر عهده داشته اند. دود، نور و پرچم نیز از دیگر اشكال برقراری ارتباط و فرستادن پیام بوده كه اغلب از نقاط بلند و مرتفع و یا برج ها به این منظور استفاده می گردیده است. استفاده از كبوتران نامه بر و اسبها نیز از دیگر روش های متداول برای ارسال پیام بوده اند.

 

تاریخچه ایجاد ارتباط به شكل امروزی به اوایل قرن نوزده با كشف الكتریسیته و خاصیت انتقال آن بصورت سیگنال و علامت، برمی گردد كه از طریق آن برای اولین بار یك پیام با سرعتی افزون تر از سرعت هر انتقال دهندهٔ دیگری فرستاده شد. تلگراف اولین وسیله ای است كه برای ارسال این شیوه از پیام در دنیای مخابرات استفاده شد.

 

در۱۷ مه ۱۸۶۵ میلادی "اتحادیه تلگرافی بین المللی" در پاریس تشكیل شد. ازآن تاریخ به بعد نام این اتحادیه دستخوش تحول شد و سرانجام در ۳۰ اكتبر ۱۹۰۶ میلادی در كنفرانس "اتحادیه تلگرافی بین الملل" تصمیم گرفته شد كه "اتحادیه رادیو و تلگرافی بین الملل" نیز تشكیل شود. در ۹ دسامبر سال ۱۹۳۲ میلادی به موجب "عهدنامه مادرید" با وحدت دو اتحادیه یاد شده فوق، "اتحادیه بین المللی ارتباطات دور" شروع به كار كرد. در واقع روز جهانی ارتباطات یادآور تأسیس این اتحادیه ها برای پیشرفت ارتباطات است.

سابقه عضویت ایران در "اتحادیه تلگرافی بین المللی" بیش از یكصد سال است. نهاد مذكور پس از جنگ جهانی دوم و تشكیل سازمان ملل، به موجب تصمیم كنفرانس عمومی نمایندگان دولتهای عضو، این اتحادیه به صورت نهاد تخصصی سازمان ملل درآمد و از آن زمان تاكنون، جزو مؤسسات ویژه سازمان ملل متحد بوده است. از اواخر سال ۱۹۷۰ میلادی، كشورهای جهان سوم از طریق این اتحادیه كوششهای وسیعی برای رسیدن به دو هدف مشخص در پیش گرفتند:
۱) سعی در تقسیم و توزیع عادلانه امواج رادیویی
۲) كوشش در توزیع عادلانه كانالهای تلویزیونی ماهواره ای پخش مستقیم درسراسر جهان

اقدام مهم دیگر این اتحادیه كمك به كشورهای جهان سوم برای توسعه ارتباطات و كاربرد هرچه بیشتر آن در توسعه ملی این كشورها بوده است.

 

* آثار مثبت ارتباطات:
در جمع بندی كلی آثار متفاوتی در نقش و تأثیر ارتباطات در جهان معاصر محسوس است.
▪ بعضی از آثار مثبت آن عبارت اند از:
۱) تسهیل همگرایی سیاسی در داخل جوامع و بین ملتها در صحنه بین المللی
۲) توسعه شهر نشینی، ارتقای سطح سواد، افزایش درآمد سرانه و تقویت پیوندهای اجتماعی بین جوامع كه نهایتاً روند دستیابی به "رفاه اقتصادی" را هموار خواهد كرد.

۳) افزایش مناسبات و مبادلات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و علمی میان ملل و اقوام گوناگون و از میان رفتن فواصل جغرافیایی و كمك به برقراری تفاهم، همبستگی، همگونگی و همكاری بین المللی

۴) كمك به پیشبرد سیاستهای ملی و افزایش سطح مشاركت اجتماعی و برقراری وضع مناسب برای حل و فصل بحران نفوذ، مشاركت، هویت و مشروعیت
۵) توانایی كمك به برقراری صلح جهانی از طریق تغییر در تصورات طرف مناقشه و ایجاد تصورات دوستانه و گسترش صلح و ثبات و امنیت
۶) كاركرد آموزشی و دادن اطلاعات به ملتها و آگاه ساختن ملل از سنتهای ریشه دار ملی و تاریخی
۷) كمك به گسترش آزادی و احترام به حقوق انسانی، چرا كه جوهر آزادی و عدالت خواهی، بسط اطلاعات و ارتباطات و تسهیل اجتماعی است.

 

 

سابقه عضویت ایران در "اتحادیه تلگرافی بین المللی" بیش از یكصد سال است

 

* نتایج منفی ارتباطات :
شاید بهره گیری از واژه منفی در ارزشیابی تأثیرات ارتباطات نادرست باشد، زیرا اگر هر ابزاری در جای خود به كار گرفته نشود، به طور یقین آثار زیانباری به دنبال خواهد داشت.
بخشی از كاربردهای منفی ارتباطات عبارت اند از:
۱) توانایی تجزیه گروههای اجتماعی و اخلال در جریان وحدت ملی جوامع، نظیر بحران یوگسلاوی، تجزیه اتحاد جماهیر شوروی سابق و یا ایجاد شورشها و نا آرامی های قومی و منطقه ای همچون نا آرامی های تبت در جمهوری خلق چین و شمار زیادی از كشورهای آفریقایی

۲) انتقال فناوری نامناسب و وابستگی به كمپانیهای چند ملیتی به ویژه غربی
۳) ایجاد اختلاف و شكاف میان ملتها به منظور توسعه ناسیونالیسم افراطی، ایدئولوژی های متضاد و در نتیجه بروز شكاف فرهنگی
۴) تغییر الگوهای مصرف و روشهای زیستی از طریق افزایش خواسته ها و ایجاد دنیای پر زرق و برق، همراه دامهای جذاب جامعه مصرفی
۵) تضعیف پیوندهای سنتی از طریق تقویت و تبلیغ ارزشهای غربی و نیز كمك به استحاله فرهنگی

۶) ایجاد نخبگان سیاسی و فرهنگی وابسته به جریانات خود ساخته از طریق شبكه های ارتباطی
۷) كمك به تشدید تضادهای فرهنگی و بهره برداری های مقطعی و دراز مدت از آن
۸) بهره برداری تبلیغاتی و انتشار اخبار غیر واقع و تحریفی و بمباران خبری و جریان یك سویه مبادله اطلاعات و اخبار از طرف غرب به جهان سوم به منظور اظهار تواناییهای مالی، فنی و فناورانه در برابر ضعف ساختاری كشورهای جهان سوم

 

* عصر ارتباطات:
همكاریهای بین المللی، نقش ارتباطات را در جامعه اطلاعاتی انكار ناپذیر ساخته است؛ به نحوی كه افزایش بازدهی جامعه از طریق توسعه شبكه های اطلاعاتی و ارتباطی كه بار اطلاعاتی و ارزش افزوده دارند، كلیه محلهای كار را از طریق اتوماسیون اداری (خودكار سازی) به یكدیگر پیوند داده و ایجاد ارتباط بین دولت و واحدهای محلی از طریق شبكه اطلاعاتی و مخابراتی اداری را متخصص ساخته است.

 

حتی در كشورهای فرا صنعتی عمدتاً اجرای اتوماسیون كامل، اجرای امور در منزل از طریق تلفن تلویزیونی و فعالیتهای بانكی، خرید و فروش، رزرو كردن بلیت و سایر اقدامات مشابه از طریق شبكه های اطلاعاتی و مخابراتی صورتمی پذیرد. ارتباطات مخابراتی در قرن حاضر در واقع عامل زیربنایی و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تلقی می شود و دست راست تمدن نامگذاری شده است. از همین روست كه امروزه میزان توسعه ملی هر كشور را با معیار توسعه ارتباطات مخابراتی در آن كشور ارزشیابی می كنند.

هدف ارتباطات مخابراتی این است كه در مناسب ترین وضع اقتصادی، مسافرتهای زاید را حذف كند، مراجعات مردم را به سازمانهای دولتی تقلیل دهد و ضمن برقراری ارتباط همه جانبه موجب صرفه جویی در اوقات و هزینه های جامعه شود. از سوی دیگر امروزه ضرورت و اهمیت استفاده از شبكه های علمی و تحقیقاتی جهانی برای بسیاری از دانش پژوهان در اكثر رشته ها، قطعی و روشن است.

 

آنچه كارایی و بهره مندی از چنین شبكه هایی را به سرعت افزایش می دهد، توانایی روزافزون ارتباطات مخابراتی است كه به یاری رایانه ها شتافته اند و آنها را به صورت ابزاری برای جستجو، جمع آوری، دسته بندی، تجزیه و تحلیل و انتقال حجم بالایی از اطلاعات درآورده است.

 

از طرف دیگر، سهولت دسترس به خدمات اطلاعاتی جدیدتر و گسترده تر ایجاد امكان ارتباط با سایر محققان و سهیم شدن در تجربه های آنها نیز به طور مداوم بر مطلوبیت این ابزار در محیطهای علمی و تحقیقاتی می افزاید. همچنین با استفاده از این روش می توان ضمن بهره مندی از فناوری پیشرفته مخابراتی، به جریان جاری و آینده توسعه اطلاعات متصل شد. به هر حال عصر ما، عصر ارتباطات است و در چنین دورانی قدرت نیز در دست جوامعی است كه از نیرومندترین شبكه های ارتباطی و به تبع آن، از بیشترین اطلاعات برخوردار باشند و این حقیقت انكار ناپذیر تمدن كنون جهانی است.

منبع :vista.ir