4ویژگی نورانی ماه رمضان !

پیامبر اکرم صلوات الله علیه می فرمایند: اگر بندگان خدا می دانستند که در ماه رمضان چه برکاتی هست آرزو می کردند که رمضان یک سال باشد. اما این برکات چگونه برکاتی است که معرفت بدان موجب چنین آرزویی می گردد؟

ویژگى ها و بركات ماه رمضان
ماه رمضان، ویژگى هاى مهمّى دارد كه ریشه بركات بزرگ این ماه و پایه نعمت هاى بى شمار آن هستند. شُكوه، عظمت و بركات مادّى و معنوى اى كه از این ماه، نصیب اهل ایمان مى شود، از نگاه احادیث اسلامى ، قابل توصیف نیستند و اگر مسلمانان شناخت درستى از بركات این ماه بافضیلت داشتند و مواهب و دستاوردهاى بزرگ آن را مى دانستند، آرزو مى كردند كه سراسر سال، رمضان باشد . حدیث پیامبر خدا در این مورد، چنین است: لَو یَعلَمُ العِبادُ ما فى رَمَضانَ، لَتَمَنَّت أن یَكُونَ رَمَضانُ سَنَةً ؛اگر بندگان بدانند كه در رمضان، چه [نعمت ها و آثارى ]هست، آرزو مى كنند كه رمضان، یك سال باشد.از میان ویژگى هاى فراوانى كه این ماه دارد  به اختصار به چند نمونه ـ به خاطر اهمّیتى كه دارند ـ اشاره مى كنیم:

 1.آغاز سال
از ویژگى هاى مهمّ ماه رمضان، كه در روایات اهل بیت علیهم السلام بر آن تأكید شده، این است كه این ماه ، آغاز سال است دانسته اند؛ وقتى مفهوم «آغاز سال» را در پرتو فرهنگ اسلامى بررسى مى كنیم، چنین مى یابیم كه این پدیده ، به اعتبارهاى گوناگونى وابسته است. برخى از متون دینى تأكید دارند كه ماه رمضان، آغاز سال است؛ برخى از آنها «شب قدر» را آغاز سال و برخى نیز «عید فطر» را اوّل سال، تعیین كرده اند. همچنان كه آغاز فروردین، شروع سال طبیعى است (چون در این هنگام ، زمین ، جامه نو مى پوشد و درختان، سبز مى شوند)، ماه رمضان هم آغاز سال انسانیّت از نگاه اسلام است؛ چرا كه در این ماه عزیز، حیات معنوىِ اهل سیر و سلوك، تجدید مى شود و آنان كه در مسیر حركت به سوى كمال مطلق اند، جانشان شكوفا شده، آماده دیدار خداوند مى شوند. از این رو، مى توان گفت كه «فروردین»، آغاز تجدید حیات مادّى براى گیاهان در دنیاى طبیعت و «ماه رمضان»، آغاز تجدید حیات معنوىِ انسان در عالم انسانیّت است.

2.میهمانى الهى
دومین ویژگى برجسته اى كه در فضاى این ماه بافضیلت جلوه گر است ، وجود زمینه ها و ظرفیت هایى است كه براى میهمانى خداى سبحان فراهم آمده اند، آن گونه كه پیامبر خدا در توصیف این ویژگى فرمود: ماهى است كه در آن به میهمانى خدا دعوت گشته اید و از اهل كرامت خدا قرار داده شده اید نفس هاى شما در آن، ستایش و خوابیدن شما، عبادت است. عمل شما در آن ماه پذیرفته و دعاى شما برآورده است. (روضة الواعظین/ترجمه مهدوى دامغانى؛ ص551) در حقیقت، این ویژگى، ریشه ویژگى اوّل، بلكه سرچشمه همه ویژگى ها و بركات این ماه مبارك است .
 
3.غفران الهی
واژه «استغفار»، مصدر است از مادّه «غفر». اصل این مادّه، به معناى «پوشاندن» و «پوشیده داشتن» است؛ لیكن گاه توسّعا در معانى نزدیك و متناسب با آن نیز به كار مى رود. بنا بر این، «استغفار» به معناى درخواست پوشش است. «غفر اللّه ذنوبه»، یعنى: خداوند، گناهانش را پوشاند و او را رسواى عام نكرد ... آرى عفو و غفران‏ از صفات خداوند عزیز است، و آنها را در دلهاى بندگان مخصوص و انتخاب‏ شده خود قرار مى‏دهد، تا مانند حق تعالى با بندگان و افراد مردم با بخشش و گذشت رفتار كرده، و با صفات و اخلاق الهى متخلق گردند. خداوند متعال از همین نظر است كه مى‏فرماید: عفو كنند و اغماض نمایند، و آیا دوست نمى‏دارید كه خداوند جهان نیز از شما عفو فرموده و گناههاى شما را ببخشد، و خداوند متعال آمرزنده و مهربان است به بندگان خود. (مصباح الشریعة/ترجمه مصطفوى؛ متن ؛ ص251)

یکی از برکات ماه مبارک رمضان غفران الهی است که شامل حال بندگان می شود امام باقر علیه السّلام فرمود: هنگامى كه ماه رمضان میرسید و نزدیك می شد رسول خدا صلّى اللَّه علیه و اله و سلّم سه روز كه از ماه شعبان باقى بود بلال را میفرمود مردم را خبر كند و همه در مسجد حاضر می شدند پس به منبر میرفت و حمد و ثناى الهى بجا مى‏آورد و سپس میفرمود: أیّها النّاس همانا این ماه رسید و آن سیّد و سالار ماههاى دیگر است، شبى در آن است كه بهتر از هزار ماه است، در این ماه درهاى دوزخ بسته مى‏شود، و درهاى بهشت گشوده میگردد، پس هر كس این ماه را درك كند و گناهانش آمرزیده نشود پس خداوند او را از رحمت خود دور نماید و هر كس پدر و مادر خویش را دریابد و آمرزیده نشود پس خدا او را از غفران‏ و آمرزش خویش دور سازد، و هر كس نام من نزد او برده شود و بر من درود نفرستد و آمرزیده نشود پس خداى عزّ و جلّ او را از رحمت خود دور كند.(ثواب الأعمال و عقاب الأعمال/ ترجمه غفارى، ص: 151)

4. آزادى از آتش دوزخ
ماه رمضان را ماه آزادسازى نامیده اند؛ چون خداوند در هر روز و شب، ششصد آزادشده دارد و نیز در آخر ماه، به اندازه آنچه در [روزها و شب هاى] گذشته آزاد كرده است. حسن بن محبوب، از ابو ایّوب، از ابو الورد از امام ابو جعفر علیه السّلام‏ روایت كرده است كه فرمود: و این ماهى است كه اوّل آن رحمت، و وسطش مغفرت، و پایانش اجابت دعا و آزادى‏ از آتش‏ دوزخ‏ است. (ترجمه من لا یحضره الفقیه، ج‏2، ص: 417)

آمد رمضان و عید با ماست/ قفل آمد و آن کلید با ماست

بربست دهان و دیده بگشاد/ وان نور که دیده دید با ماست

آمد رمضان به خدمت دل/ وان کش که دل آفرید با ماست

در روزه اگر پدید شد رنج/ گنج دل ناپدید با ماست

کردیم ز روزه جان و دل پاک/ هر چند تن پلید با ماست (مولوی)

منابع:
1) مراقبات ماه رمضان، محمدی ری شهری
2) نهج الذکر، ج4، محمدی ری شهری
3) ماه خدا (پژوهشی جامع درباره ماه مبارک رمضان از نگاه قرآن و حدیث)، محمدی ری شهری
4) ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ترجمه غفارى
5) ترجمه من لا یحضره الفقیه، ج‏2
6) روضة الواعظین، ترجمه مهدوى دامغانى
7) مرکز تحقیقاتی دین و فطرت
 tebyan.net

چهارشنبه اول ماه رمضان است/در رویت هلال ماه در غروب سه‌شنبه هیچ تردیدی نیست

چهارشنبه اول ماه رمضان است/در رویت هلال ماه در غروب سه‌شنبه هیچ تردیدی نیست

علیرضا بوژمهرانی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به وضعیت هلال ماه رمضان و مختصات آن اظهار کرد: مقارنه ماه و خورشید برای هلال ماه رمضان 1434 در روز 29 شعبان که مصادف با دوشنبه 17 تیر در ساعت 11:44 دقیقه پیش از ظهر به وقت رسمی ایران روی می‌دهد. بر این اساس اولین غروب خورشید بعد از مقارنه همان روز دوشنبه 29 شعبان است.

وی خاطرنشان کرد: به خاطر عرض دایرةالبروجی ماه و فاصله زمانی نسبتا کم بین غروب خورشید تا مقارنه هلال ماه در موقعیتی قرار می‌گیرد که در کل کشور غروب هلال قبل از غروب خورشید خواهد بود و تحت هیچ شرایطی هلال نه با چشم مسلح و نه با چشم غیرمسلح، چه قبل از غروب خورشید و چه بعد از آن قابل رویت نخواهد بود.

این عضو ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری با اشاره به این‌که «همین وضعیت برای تمامی کشورهای اسلامی نیز حاکم است» گفت: در شبه جزیره عربستان، کل قاره آفریقا و اروپا رویت هلال در این روز مقدور نخواهد بود، اما اولین نقاط جهان که بر مبنای بعضی از معیارها امکان رویت هلال را در غروب دوشنبه دارند در قاره آمریکای جنوبی است که احتمال دارد هلال در آن مناطق با ابزار رویت شود، البته در این مناطق نیز رویت هلال حتی با استفاده از ابزار کار راحتی نخواهد بود.

بوژمهرانی تصریح کرد: به یقین می‌توان گفت که هیچ کدام از کشورهای اسلامی چون امکان رویت هلال را در غروب دوشنبه ندارند، بنابراین روز سه‌شنبه 18 تیرماه مصادف با آخرین روز شعبان خواهد بود که در ایران 30 روزه خواهد شد.

وی با اشاره به وضعیت برخی از کشورهای اسلامی در این ارتباط، گفت: عملکرد برخی از کشورهای اسلامی بر مبنای محاسبه است نه رویت هلال. به عنوان مثال در کشور عربستان در روز دوشنبه 29 شعبان به وقت ایران وقتی خورشید در مکه مکرمه غروب می‌کند چیزی حدود هشت ساعت و 53 دقیقه از مقارنه ماه نو سپری شده است، ضمن اینکه در افق مکه مکرمه در غروب دوشنبه هلال ماه 52 ثانیه بعد ازغروب خورشید غروب می‌کند و همین دو پارامتر باعث شده در تقویم ام‌القراء سه‌شنبه 18 تیرماه در عربستان روز اول ماه مبارک رمضان نوشته شود.

این عضو ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری یادآور شد: این محاسبه به معنای آن نیست که دوشنبه هلال ماه در عربستان قابل رویت است بنابراین هرگونه گزارشی دال بر رویت هلال از عربستان بیاید قطعا این گزارش باطل خواهد شد مگر اینکه مبنایشان محاسبه باشد.

بوژمهرانی با تاکید بر این‌که «بر مبنای رویت هلال در کل کشورهای اسلامی وضعیت به گونه‌ای است که چهارشنبه باید روز اول ماه رمضان باشد» اظهار کرد: در ایران نیز با این‌که روز سه‌شنبه 30 شعبان است، اما در غروب روز سه‌شنبه هم هلال ماه در موقعیتی نیست که بگوییم خیلی راحت و در ارتفاع بالا دیده می‌شود بلکه هلال ماه به گونه‌ای خواهد بود که در غروب سه‌شنبه 18 تیر در کل کشور هلال با ابزار و دوربین‌های معمولی قابل رویت خواهد بود.

وی ادامه داد: در غروب روز سه‌شنبه احتمال رویت هلال در نیمه شمالی کشور با چشم عادی نیست، اما در نیمه جنوبی کشور به شرط وجود شرایط مناسب جوی و برخورداری رصدگر از یک افق مناسب احتمال رویت با چشم در غروب سه‌شنبه هم وجود دارد.

این عضو ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری تصریح کرد: امسال در آغاز ماه مبارک رمضان در کشور هیچگونه تردیدی نیست که غروب روز سه‌شنبه در کل کشور هلال ماه با دوربین‌های معمولی قابل رویت خواهد بود و روز چهارشنبه اول ماه مبارک رمضان 1434 خواهد بود./ایسنا

خواندنیهای ماه مبارک رمضان