احکام جنب شدن در ماه رمضان

جنب شدن در ماه رمضان بعد از اذان صبح: باید برای خواندن نماز غسل انجام دهد

 

 جنب شدن در ماه رمضان

جنب شدن در ماه رمضان دو حالت دارد: یا قبل از اذان صبح جنب شده و یا بعد از اذان صبح و در طول روز به طور غیر عمد جنب می شود؛ مثلاً در خواب، منی از او خارج شده باشد.

 

1. جنب شدن در ماه رمضان قبل از اذان صبح:

حضرت امام خمینی (ره): اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند، می تواند در آخرین لحظات باقی مانده تا اذان صبح تیمم بدل از غسل کرده و روزه بگیرد و روزه اش نیز صحیح است، اگر چه به خاطر این که عمداً غسل را ترک کرده مرتکب گناه شده است. اما اگر عمداً، غسل نکند و تیمم هم نکند، روزه اش باطل و علاوه بر قضا، کفاره هم بر او واجب است.[۱]

 

اگر در روزه واجبى که وقتش معیّن است (مانند روزه نذر) تا اذان صبح غسل نکند و تیمم هم ننماید، روزه‏اش صحیح است‏.[۲] پس، اگر در ماه رمضان قبل از اذان صبح جنابت حاصل شود، باید غسل جنابت نماید.

 

2. جنب شدن در ماه رمضان بعد از اذان صبح:

حضرت امام خمینی (ره): اگر روزه دار در روز محتلم شود؛ یعنی، در خواب از او منی خارج شود، واجب نیست فوراً غسل کند؛[۳] اما برای خواندن نماز های واجب، واجب است غسل جنابت نماید. و هر گاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده، اگر چه بداند پیش از اذان محتلم شده، روزه او صحیح است‏.[۴] پس، در هنگام روزه در طول روز می توان غسل جنابت کرد.

 

احکام جنب شدن در ماه رمضان:

اگر بعد از جنب شدن در ماه رمضان عمداً تا اذان صبح غسل و تیمم نکند روزه ‏اش باطل است

 

سؤال: اگر شخصى استمناء در ماه رمضان انجام دهد البته به نیت آمدن منى نباشد ولى از او منى خارج شود چه حکمى دارد؟

پاسخ: اگر از خود وثوق نداشت روزه او باطل است و اگر با علم به مسأله باشد کفاره هم به علاوه قضاء واجب است و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر جاهل مقصر مردد باشید.

 

سؤال: آیا عمل استمنا (خود ارضائى) در ماه مبارک رمضان حرام است؟

پاسخ: حرام است و یکى از مبطلات است.

 

سؤال: اگر کسى در شب ماه رمضان در خواب محتلم شود و بعد بیدار شود و دوباره بخوابد بدون اینکه بداند آیا صبح شده یا حکم آن چه می باشد؟

پاسخ: اگر یقین و یا اطمینان داشته باشد که اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود، و تصمیم هم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند چنانچه دوباره بخوابد و تا اذان بیدار نشود روزه او صحیح است و اگر اطمینان نداشته باشد بنابر احتیاط واجب قضا بر او واجب می شود.

 

سؤال: در ایام ماه مبارک اگر شخصى بعد از اذان صبح بیدار شود در حالى که احتیاج به غسل جنابت داشته باشد تکلیف چیست؟ آیا آن روز را نمى شود روزه گرفت؟

پاسخ: روزه درست است و براى نماز غسل کنید.

 

سؤال: روزه شخص جنبى که بعد از اذان صبح از خواب بیدار شده است و بعد از اذان صبح غسل جنابت کرده چه حکمى دارد؟

پاسخ: روزه صحیح است.

 

سؤال: در روزه غیر ماه رمضان در حالی که نماز صبح خوانده و مى خوابد و در خواب محتلم میشود روزه اش درست است یا نه؟

پاسخ: روزه صحیح است.

 

سؤال: اگر در زمان روزه بودن منى بدون دخالت از مجرى بیرون اید آیا روزه باطل مى شود یا نه؟ بطوریکه در روز دو دفعه یا بیشتر این اتفاق بیفتد؟ و آیا غسل باید انجام شود یا نه ؟ هر بار؟

پاسخ: روزه باطل نمى شود و غسل لازم است.

 

سؤال: در ماه مبارک رمضان قبل از اذان صبح به منظور انجام غسل جنابت به حمام رفتم. کمى بعد از شروع غسل اب بطور غیر معمول سرد شد طوریکه از ادامه غسل باز ماندم و اذان گفته شد. بعد از آن با تهیه شدن مقدارى اب گرم غسل را ادامه دادم و بعد اب حمام هم گرم شد و غسل را به پآیان رساندم ولى هوا روشن شده بود. آیا گناهى مرتکب شده ام؟ روزه این روز چه حالتى پیدا مى کند؟

پاسخ: روزه مزبور صحیح است و در چنین حالتى وظیفه تیمم است و بعد غسل انجام مى دهد و نماز را بعد از غسل مى خواند.

 

..........................................................

[۱]. توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏۱، ص ۹۰۸، م ۱۶۱۹، ” اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمم است عمداً تیمم ننماید، روزه‏اش باطل است؛ اجوبه الاستفتااءت، ج ۱، ص ۱۳۳٫

 

[۲]. همان، ص ۹۰۹، م ۱۶۲۰؛ خوئى، تبریزى «اگر در روزه غیر ماه رمضان و قضاى آن از روزه‏هاى واجبى که مثل روزه ماه رمضان وقت آن معیّن است جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند أظهر این است که روزه‏اش صحیح است».

 

[۳]. همان، ص ۹۱۵، م ۱۶۳۲؛ فاضل «گرچه احتیاط مستحب آن است که فوراً غسل کند»؛ مکارم «هر گاه روزه دار در روز محتلم شود بهتر است فوراً غسل کند اما اگر نکند براى روزه‏اش اشکالى ندارد».

 

[۴]. همان، م ۱۶۳۳؛ مکارم « روزه‏اش صحیح است، خواه بداند پیش از اذان محتلم شده یا بعد از آن، و یا شک داشته باشد».

 

گردآوری: بخش مذهبی صبح بخیر

منابع:

islampedia.ir

portal.anhar.ir

ویدیو مرتبط :
چند سوال راجع به احکام ماه رمضان

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

احکام نزدیکی در ماه رمضان

خداونددر آیه 187 سوره بقره می‌فرماید:

«در شب روزه‌دارى نزدیكى كردن‌تان با همسران‌تان حلال شد. ایشان پوشش شما و شما پوششى هستید براى آنان. خدا دانست كه شما همواره با انجام این عمل نافرمانى و در نتیجه به خود خیانت مى‌كردید پس از جرم‌تان گذشت و این حكم را از شما برداشت. حالا دیگر مى‌توانید با ایشان درآمیزید و از خدا آنچه از فرزند كه برای‌تان مقدر كرده طلب كنید و از آب و غذا در شب هم‌چنان استفاده كنید تا سفیدى شفق از سیاهى شب برا‌‌‌ی‌تان مشخص شود و آنگاه روزه بدارید و روزه را تا شب به كمال برسانید و نیز هنگامى كه در مساجد اعتكاف مى‌كنید با زنان نیامیزید.»
 
موارد کلی که باعث ابطال روزه میگردد
خوردن و آشامیدن
جماع
استمناء
باقی‌ماندن بر جنابت، حیض و نفاس تا اذان صبح
دروغ بستن به خدا و پیامبر و ائمه اطهار
رساندن غبار غلیظ به حلق
اماله كردن (از راه مقعد مایع را وارد بدن كردن)
عمداً قی كردن
تمام سر را زیر آب بردن (به فتوای اكثر مراجع)

احکام (نزدیکی - جماع- آمیزش) در ماه رمضان
جنب شدن به صورت عمدی، چه به واسطه نزدیکی با همسر، ملاعبه‌ با او و یا هر طریقی دیگری (مثل استمناء، جنب شدن به واسطه نگاه به عکس یا فیلم و ...)، مانند نوشیدن آب یا خوردن خوراکی مبطل روزه است.

عمل نزدیکی با همسر فی نفسه حرام نیست، بلکه شکستن روزه به صورت عمدی اشکال دارد و موجب کفاره عمدی (شصت روز برای یک روز یا شصت مدّ طعام برای هر روزی که انسان روزه خود را عمداً افطار کند) می‌شود.

همسران می‌توانند پس از اذان مغرب تا قبل از اذان صبح با یک دیگر نزدیکی کنند و قبل از اذان صبح غسل نمایند و طیب و طاهر وارد روز جدید از ماه مبارک رمضان گردند.

جماع روزه را باطل می‌كند مگر آن كه كمتر از ختنه‌گاه وارد شود. در جماع لازم نیست منی خارج شود و تنها دخول كافی است و باعث ابطال روزه هر دو طرف می‌شود. فرقی هم نمی‌كند كه مفعول زن باشد یا مرد.

اگر در روزهای ماه رمضان مرد، زن را مجبور به جماع نماید باید كفاره خود و زن را (دو كفاره) بدهد. اگـر هـر دو مـایـل بـه مـجـامـعت بودند و در روز ماه مبارك رمضان در حال روزه با یكدیگر آمیزش كردند هر كدام باید یك كفاره بدهند.

اگر کمتر از مقدار ختنه‌گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید، روزه باطل نمی‌شود. ولی در شخصی که ختنه‌گاه ندارد، اگر کمتر از مقدار ختنه‌گاه داخل شود نیز روزه‌اش باطل می‌شود.

اگر فراموش كند كه روزه است و جماع نماید، یا او را مجبور به جماع نمایند به طوری كه اختیار از او ساقط شود، روزه او باطل نمی‌شود. چنانچه در بین جماع یادش بیاید  یا جبر از او برداشته شود باید فوراً از حال جماع خارج شود و اگر نشود روزه او باطل است.

اگر در هنگام خواب منی از انسان بیرون آید (محتلم شود) روزه‌اش باطل نیست ولی پس از آن نمی‌تواند كارهایی كه روزه را باطل می‌كند انجام دهد.

هرگاه روزه‌دار بداند که اگر در روز بخوابد محتلم می‌شود، جایز است بخوابد و اگر محتلم شود روزه‌اش باطل نمی‌شود.

اگر روزه‌دار در حال بیرون آمدن منی از خواب بیدار شود، واجب نیست از بیرون آمدن منی جلوگیری کند.

اگر روزه‌دار در روز محتلم شود، واجب نیست فوراً غسل کند.

کسی که عمداً به قصد بیرون آمدن منی بازی و شوخی کند و منی از او بیرون نیاید، یا به عمد قصد جماع نماید ولی شك كند كه به اندازه ختنه‌گاه داخل شده است یا نه، اگر دو مرتبه نیت روزه نکند روزه او باطل است، و اگر نیت روزه کند باید ـ بنا بر احتیاط لازم ـ روزه را تمام کند و قضا هم بنماید.

اگر روزه‌دار بدون قصد بیرون آمدن منی مثلاً با زن خود بازی و شوخی کند، چنانچه اطمینان دارد که منی از او خارج نمیشود اگرچه اتفاقاً منی بیرون آید، روزه او صحیح است. ولی اگر اطمینان ندارد، در صورتی که منی از او بیرون آید، روزه‌اش باطل است.

نزدیکی با همسر اگر بعد از غروب شرعی تا قبل از صبح شرعی باشد اشکالی ندارد ولی چنانچه درحال روزه، عمدی و از روی اختیار باشد افطار عمدی محسوب شده و موجب بطلان روزه است و قضا و کفاره بر او واجب می‌شود و کفاره اش برای هر روزه، گرفتن 60 روز روزه و یا اطعام 60 فقیر است.

اگر جنب عمداً در ماه رمضان تا اذان صبح غسل نکند، یا اگر وظیفه‌اش تیمم است تیمم ننماید، باید روزه آن روز را تمام کند و روزی دیگر را نیز روزه بگیرد، و چون معلوم نیست آن روز قضا است یا عقوبت است، هم روزه آن روز از ماه رمضان را به قصد «ما فی‌الذمه» انجام دهد، و هم روزی که بجای آن روز روزه میگیرد، و قصد قضا نکند.

اگر جنب در ماه رمضان غسل را فراموش کند و بعد از یک روز یادش بیاید، باید روزه آن روز را قضا نماید، و اگر بعد از چند روز یادش بیاید، روزه هرچند روزی را که یقین دارد جنب بوده قضا نماید، مثلاً اگر نمی‌داند سه روز جنب بوده یا چهار روز، باید روزه سه روز را قضا کند.

عمل زناشویی و نزدیکی با همسر در روزهای ماه مبارک رمضان برای افراد روزه دار حرام و موجب بطلان روزه آنها می‌شود. اما کسانی مثل مسافر و مریضی که شرعاً روزه بر آن‌ها واجب نیست، اشکال ندارد. هم‌چنین در هیچ یک از شب‌های ماه مبارک رمضان حتی در شب‌های قدر، این عمل حرام نیست و هیچ اشکالی ندارد. (ولی به جهت احترام بهتر است ترك شود.)در هرحال در فرض سؤال بر هر یک از مرد و زن حکم افطار عمدى جارى است و علاوه بر قضای روزه، کفاره هم بر هر دو واجب می شود،که عبارت است از شصت روز روزه یا اطعام شصت فقیر و یا دادن شصت مد طعام به شصت مسکین که سهم هر کدام یک مدّ (ده سیر گندم یا جو یا برنج) است.

اگر شوهر با همسر خود در ماه رمضان جماع نماید و زن نیز به آن راضى باشد چه حکمى دارد؟

جواب: بر هر یک از آنان حکم افطار عمدى جارى است و علاوه بر قضا، کفّاره هم بر هر دو واجب است.
 
حکم کسى که با آمیزش جنسى حرام (زنا) یا استمناء یا خوردن و نوشیدن حرام روزه خود را در ماه رمضان باطل نموده چیست؟

جواب: در فرض مرقوم باید شصت روز روزه بگیرد و یا شصت مسکین را اطعام نماید و اكثر مراجع حكم به جمع كفاره داده‌اند).

اگر روزه‌دار در ماه رمضان با همسر خود که روزه است جماع کند، چنانچه زن را مجبور کرده باشد، چه تکلیفی بر او واجب می شود؟

جواب: کفاره روزه خودش و روزه همسرش را باید بدهد (حتی اگر زن بعداً راضی شود).

اگر زن، شوهر روزه دار خود را به جماع مجبور کند، یا به کار دیگری که روزه را باطل می کند، آیا واجب است کفاره شوهرش را بدهد؟

جواب: واجب نیست کفاره روزه شوهر را بدهد.