نقش صله رحم در توسعه رزق و روزی

هیچ خانواده ای صله رحم نمی کند، جز اینکه خداوند روزی را بر آنها جاری می نماید

 

توجه به نزدیکان و دید و بازدید از اقوام و آشنایان یکی از زیباترین و با ارزش ترین کارهای اخلاقی و دینی است که ما ایرانیان در طول سال بخصوص در ایام فراغت و تعطیلات مبادرت به انجام آن می ورزیم، با رونق یافتن بازار دید و بازدید در ایام تعطیلات شادابی، طراوت و زیبایی خاصی به زندگی ها بخشیده می شود.

 

صله رحم و به یاد داشتن نزدیکان و برقراری ارتباط با ایشان یکی از راههای مهم ابراز محبت، مهروزی و نوع دوستی به حساب می آید. با توجه به اهمیت و کارکرد مهمی که این واجب الهی در زندگی فردی و اجتماعی به دنبال دارد برای تقویت و گسترش فرهنگ نوع دوستی و صله رحم سزاوار است با شناسایی و برطرف نمودن آسیب های پیشروی آن موجبات بهره مندی از برکات این واجب دینی را فراهم نماییم.

معنا و مفهوم صله رحم در فرهنگ اسلامی
صله رحم از دو واژه صِلِه و رَحِم تشکیل شده است. صله از ریشه «وصل» به معنای پیوستن دو چیز است [1] معنای اصطلاحی صله رحم، ارتباط و دیدار با خویشاوندان و کمک به آنها است. [2]

كلمه «ارحام» جمع كلمه «رحم»  است و رحم در اصل به معناى محل نشو و نماى جنین در شكم مادران مى باشد ولى بعدها به عنوان استعاره و به علاقه ظرف و مظروف در معناى قرابت و خویشاوندى استعمال شد، چون خویشاوندان همه در اینكه از یك رحم خارج شده اند مشتركند پس كلمه" رحم" به معناى نزدیك و ارحام به معناى نزدیكان انسان است. [3]

صله رحم و فقط دیدار نیست، همیاری هم هست.
باید به یاد داشت فرهنگ صله رحم نباید تنها به دیدار ختم شود بلکه سزاوار است، با آگاه شدن از نیاز و گرفتاری های  اطرافیان قدمی در مسیر حل آن نیز برداریم.

 از این رو در روایتی از امام علی (علیه السلام) نقل شده است: «فَمَنْ أَتاهُ اللَّهُ مالًا فَلْیَصِلْ بِهِ قَرابَتَه[4] كسى كه از سوى خدا ثروتى به دست آورد، باید بستگان خویش را به وسیله آن دستگیرى كند».

جایگاه و اهمیت صله ارحام در آیات و روایات
از آنجا که آموزه های ارزشمند اسلامی برای حفظ و تقویت بنیانهای اجتماعی و روابط خویشاوندی تأکید بسیاری دارد، ترک و بی توجهی به ارحام، در منطق و فرهنگ اسلامی یکی از زشت ترین و بزرگترین گناهان کبیره به حساب آورده است.

بی توجهی به ارحام در منطق قرآن آنقدر مورد نکوهش است که خداوند متعال در آیاتی چند به طور صریح و آشکار از کسانی که به این واجب دینی بی توجهی می نمایند، به شدت  نکوهش می نماید و ایشان را از ترک صله رحم باز می دارد: «وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذی تَسائَلُونَ بِهِ وَ الْأَرْحامَ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلَیْكُمْ رَقیباً؛ [نساء، آیه1] و از خدایى كه به نام او از یكدیگر درخواست مى كنید و از [بریدن با] خویشاوندان پروا داشته باشید، كه خداوند بر شما نگاهبان است».

در مذمت و نکوهش قطع ارتباط با خویشاوند و شومی آن همین بس که در روایتی از امام باقر (علیه السلام) نقل شده است که  فرمودند: «مبادا با كسى كه قاطع رحم است رفاقت كنى، زیرا من او را در سه موضع از قرآن خدای عز و جل یافتم كه به او لعن شده است. [6]

خداوند عز و جل می فرماید (23 سوره محمد): «بسا باشد كه اگر پشت دادید در زمین تباهى به بار آورید و قطع رحم كنید (24) آنهایند آن كسانى كه خدا لعنتشان كرده است و آنها را از گوش و چشم هایشان كور نموده است» و فرموده است (24 سوره رعد): «آن كسانى كه بشكنند پیمان خدا را پس از بستن آن و ببرند از آنچه خدا فرمان داده كه پیوست باشد و فساد كنند در زمین، آنانند كه لعنت از آن آنها است و بد خانمانى» و در بقره فرموده است (27): «آن كسانى كه بشكنند عهد و پیمان خدا را پس از بستن آن و ببرند آنچه را خدا فرمان داده كه پیوست شود و فساد كنند در زمین هم آنانند زیان كاران».

نقش صله رحم در توسعه رزق و روزی و فقر زدایی:
شاید در باور بعضی افراد ارتباط فقر زدایی و توسعه روزی با مسئله صله ارحام و ارتباط با خویشاوندان قدری مشکل به نظر برسد!.

مگر می شود کسی با این شیوه بتواند فقر را از خود دور نماید.! چه ارتباطی بین این دو وجود دارد؟

اگر قدری نگرش خود در خصوص اسباب رزق و عوامل توسعه روزی ارتقاء بخشیم و نگاه خود را در خصوص محاسبات دنیایی و تأثیر گذار بودن عوامل مادی اصلاح نماییم،  قدرت، اراده و تقدیر الهی را در این خصوص پر رنگ تر خواهیم دید.

کسانی که روحیه ارتباط با دیگران در آنها قوی تر است امید بهتری به زندگی دارند

در واقع می توان این چنین بیان داشت ارتباط با خویشاوند و دستگیری از ایشان موجب جلب رحمت و برکت الهی می شود قانون ثابت و مشخصی که در فرهنگ روایات به آن اشاره شده است.

در روایتی از پیامبر اکرم نقل شده است: « هیچ خانواده ای صله رحم نمی کند، جز اینکه خداوند روزی را بر آنها جاری می نماید و آنها در تحت حمایت خداوند هستند» [7]

در روایتی دیگر نقل شده است: امام على (علیه السلام): «اِذا قَطَّعُوا الرحامَ جُعِلَتِ الموالُ فى أیدىِ الشرارِ؛[8] هرگاه مردم قطع رحم كنند، ثروت ها در دست افراد شرور قرار مى گیرد».

یکی از معانی  ظاهری و ابتدایی که از این روایت به دست می آید این است، کسانی که صله رحم را قطع می کنند در این احتمال خطر قرار دارند که مالشان را از دست داده و افراد ناصالح مثل دزدان و کلاه برداران آن را تصاحب نمایند. از اینرو برای حفظ نعمت و دارایی سفارش به ارتباط با خویشاوندان شده است. کما اینکه از امام علی علیه السلام نقل شده است: «حِراسَةُ النِّعَمِ فى صِلَةِ الرَّحِمِ؛[9] حفظ نعمت ها در صله رحم است».

  
ارتباط صله رحم و طول عمر
به طور طبیعی و زیستی کسانی که روحیه اجتماعی و نوع دوستی و ارتباط با دیگران در آنها قوی تر است امید بهتری به زندگی دارند و نشاط و شادابی بهتری در زندگی ایشان خودنمایی می کند، از طرفی کسانی که از روحیه انزوا گرا  برخوردارند و هیچ تمایلی به ارتباط با نزدیکان ندارند، خود را از این نشاط محروم ساخته اند.

این دسته افراد علاوه بر محروم شدن از نشاط اجتماعی از برکاتی که خداوند متعال برای ارتباط با خویشاوندان قائل شده نیز محروم می شوند. از جمله برکات ارزشمند ارتباط با خویشاوندان طول عمر معرفی شده است. از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) نقل شده است: «مَن سَرَّهُ اَن یُنسَاَل َهُ فى عُمُرِهِ وَ یُوَسَّعَ لَهُ فى رِزقِهِ فَلیَتَّقِ اللّه  وَ لیَصِل رَحِمَهُ؛ [10] هر كس دوست دارد كه عمرش طولانى و روزى اش زیاد شود، تقواى الهى پیشه كند و صله رحم نماید».

آسیب های پیش روی صله رحم

حذف گناهان کبیره از مجلس صله رحم

1). از غیبت بپرهیزیم:
یکی از آسیب های شومی که شادی دیدار با نزدیکان را به سیاهی و تباهی مبدل می سازد دور شدن از موازین اخلاقی و گرفتار شدن در دام رذایل و گناهان کبیره است. گاهی دیده شده است مجلس دید و بازدید به مجلس توأم با گناهان مختلف از جمله غیبت و بدگویی از دیگران مبدل می شود که شایسته فرهنگ و آموزه های اسلامی نیست و می بایست از آن اجتناب نمود.

2). تجملگرایی و اسراف و زیاده روی:
از جمله آسیب های مجلس صله رحم تجملاتی شدن آن و گرفتار شدن در گناه اسراف و زیاده روی است. این رویه نامناسب باعث می شود بازار دید و بازدید کمرنگ شود چرا که نوعاً افراد به واسطه چشم و هم چشمی خواهان برگزاری مجلس مهمانی مشابه هستند در حالی که توانایی مالی آن را نیز ندارند. و این موضوع به ختم ارتباطات خویشاوندی منجر می شود.

نتیجه گیری
با توجه به آثار و برکات فوق العاده ای که صله رحم و دیدار با آشنایان در پی دارد سزاوار است با شناسایی و حذف گناهان رایج در این مجالس زمینه بهره مندی از آثار سودمند آن را برای خود و دیگران فراهم نماییم.

===========================
پی نوشت ها:
[1]. لغت نامه دهخدا، ج۷، ص۱۰۵۱۹.
[2]. طاهری خرم آبادی، صلة الرحم و قطیعتها، ص۱۲، مؤسسه نشر اسلامی.
[3]. ترجمه المیزان، ج 4، ص220.
[4]. نهج البلاغه ، خطبه 142 ، ص 432 .
 [5]. الکافی، ج2، ص 641.
[6]. همان، ج 2، ص 377.
[7]. کنزالعمال، ج6، ص472، ح16607.
 [8]. كافى، ج 2، ص 348.
[9]. تصنیف غررالحکم و دررالکلم  ص 406 ،ح9303
[10]. بحارالأنوار، ج 71، ص 102.
 

منبع:tebyan.net

ویدیو مرتبط :
رزق و روزی ( رزق پرندگان )سوره هود آیه 6

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

دعای توسعه رزق و روزی و ادای قرض

حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله نقل فرمودند : قسم به آن خدایی را که من را مبعوث فرموده هرکسی این دعا را همراه خود داشته باشد یا در دکان و یا در منزل خود گذارد فقر او به ثروت و وسعتِ رزق و روزی مبدل شود ( ان شاء الله )

یا اللهُ یا رَبِّ یا حَیُّ یا قَیّوم یا ذَالجَلالِ وَ الاکرام اَسئَلُکَ بِاسمِکَ اَلعَظیم  اَلاَعظَم اَن تَرزُقَنی  رَزقاً

 

حَلالاً طَیِّباً بِرَحمَتِکَ الواسِعَه  « یا اَرحَمَ الرّاحِمِین »

 

ای خدا ای پروردگار ای زنده ای پاینده ای دارای شکوه و بزرگواری از تو میخواهم به نام تو که بسیار بزرگ و بزرگترین است اینکه روزی کنی مرا ، رزقی حلال و پاک ، برحمت گسترده ات ای مهربان ترین مهربانان.

 

 

 

درمان فقر و دعای رزق و روزی

 

بسمه تعالی

 

درمان فقر:

 

هر کس سوره ی قارعه را بنویسد وبا خود همراه داشته باشد اگر معیشت وزندگی بر او تنگ وسخت باشد زندگی بر او اسان خواهد شد

 

دعای رزق و روزی:

 

هر کس سوره ی صافات را در هر روز جمعه بخواند خداوند در دنیا به او رزق وروزی زیاد ومخصوصی خواهد رسانید که نه شیطان ونه هیچ ظالمی در او تصرف نتوانند کرد.

 

خواص دنیوی سوره ذاریات

 

 

بسمه تعالی

 

سوره ذاریات

 

1- هر كس این سوره را تلاوت كند لااقل یكبار درهر روز بخواند، ثروت حلال برای او به هم رسد بطوری كه متحیر گردد.

 

2- از امام صادق (ع): هر كس این سوره را روز یا شبش بخواند خدا معیشت او را اصلاح فرماید واورا رزق وسیعی عنایت نماید.

 

3- مرحوم سید محمد خامنه ای تبریزی: كه قرائت سوره ذاریات در هر روز موجب ثروت فراوان می گردد همینطور كه قرائت این سوره بهمراه سوره های طلاق مزمل والم نشرح در هر روز برای توسعه امر معاش مجرب است بطوری كه من حیث لا یحتسب میرسد و موجب حیرت عقول می گردد.ودر اهمیت این ختم فرموده كه اگر در روز این ختم از شما فوت شد آنرا در شب بجای آرید.

اثر خواندن مخصوص سوره مباركه ذاریات

 

بسمه تعالی

 

شیخ صدوق از حضرت امام صادق (ع) نقل كرده است كه فرموده : هر كس سوره مباركه ذاریات را روز یا شبش بخئاند خدا معیشت اورا اصلاح فرمایدواورا رزق وسیعی عنایت نماید

 

 

مرحوم سید محمد خامنه ای تبریزی فرموده است كه قرائت سوره مباركه ذاریات در هر روز موجب ثروت فراوان می گردد همین طور كهكه قرائت این سوره همراه طلاق ،مزمل ،والم نشرح در هر روز برای توسعه امر معاش مجرب است بطوری كه من حیث لا یحتسب می رسد وموجب حیرت عقول می گردد . ودر اهمیت این ختم فرموده كه اگر در روز این ختم از شما فوت شد آن را در شب بجای آرید .

 

 

 

 

ادا قرض و دین

 

بسمه تعالی

 

دستوری از پیامبر بزرگوار اسلام صل الله علیه و اله و سلم اگر قرضی دارید و از پرداخت آن عاجز شدید این دعا را ورد خود قرار دهید بویژه بعد از هر نماز صد مرتبه بگوئید انشا الله موفق به ادای قرض خواهید شد

 

اَللّـهـُـمَّ اَغـنِـنـی بـِـحـَلا لـِکَ عَنْ  حـَرامـِکْ وَ بـِـفـَضـْـلـِکَ عَــمـَّـنْ سـِـواکْ

 

علاوه بر اینکه بعد از هر نماز میخوانید همواره بخوانید.

 

 

 

گشایش روزی و ادا قرض

بسمه تعالی

 

از حضرت امام صادق(علیه السلام) منقولست هرکس سوره کهف را بنویسد و در شیشه سر تنگ نهد و آنرا در منزل خود نگه دارد از درویشی و وام خلاص شود و او و اهل و عیالش محتاج نشوند و هیچ کس نتواند به او بدی برساند.

 

 

((ابوبصیر)) نقل مى كند: به حضرت صادق (علیه السلام) از حاجت خودم شكایت كردم و از آن حضرت خواستم كه به من دعایى جهت رزق بیآموزد.

 

 

((حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: در نماز شب ، وقت سجده (در روایت دیگر: در سجدهآخرِ ركعت هشتم نافله شب ) این دعا را بخوان :

یا خَیْرَ مَدْعُوٍّ وَ یا خَیْرَ مَسْئُولٍ وَ  یا اَوْسَعَ مَنْ اَعْطى وَ یا خَیْرَ  مُرْتَجىً اُرْزُقْنى وَ اَوْسِعْ  عَلَىَّ  مِنْ

 

رِزْقِكَ وَ سَبِّبْ لى رِزْقاً مِنْ قَبْلِكَ اِنَّكَ عَلى كُلِّ شَىْءٍ قَدیرٌ.

 

حضرت این دعا را به من تعلیم فرمود، از وقتى كه من آن را خواندم ، دیگر محتاج نشدم .

 

شفاخانه قرآن

 

 

گشایش روزی و ادا قرض

 

 

بسمه تعالی

 

((حسین بن خالد)) مى گوید:

در بغداد هفصد هزار در هم مقروض شدم ، طلب كارها مرا امان نمى دادند و هر دفعه دنبالم مى فرستادند.

 

خلاصه از دست آنها پنهان شدم كه مرا نبینند و به همین خاطرهم نمى توانستم خدمت ((حضرت امیرعلیه السلام برسم ، در عین حال نامه اى براى حضرت نوشتم و در آن نامه ، احوالاتم را بیان كردم .

 

حضرت در جواب نوشته بودند كه :

 

بعد از هر نماز سه مرتبه این دعا را بخوان :

اَللّهُمَّ  اِنّى  اَسْئَلُكَ  یا لا اِلهَ  اِلاّ اَنْتَ بَحَقِّ لا  اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اَنْ  تَرْحَمَنى بِلا  اِلهَ اِلاّ اَنْتَ  اَللّهُمَّ  اِنّى

اَسْئَلُكَ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ بِحَقِّ  لا اِلهَ  اِلاّ اَنْتَ اَنْ  تَرضِىَ  عَنّى بِلا  اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اَللّهُمَّ اِنّى اسْئَلُكَ یا لا

 

اِلهَ اِلاّاَنْتَ بِحَقِّ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اَنْ تَغْفِرَلى بِلا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ.

 

 

از وقتى كه آن را خواندم و بر آن دعا مداومت نمودم ، واللّه به چهار ماه نكشید كه تمام قرضهایم ادا شد و صد هزار در هم ، هم اضافه آمد.

 

ادا قرض و رفع ستم

 

بسمه تعالی

 

مردى خدمت به خدمت  حضرت صادق آل محمد (صلی الله علیه و آله  ) شرفیاب شد و از قرض و ستم سلطان به آن حضرت شكایت كرد و گفت :

 

اِى آقاى من ، اطرافم را قرض احاطه كرده و سلطانى هم هست كه به من ظلم مى كند، اگر دعایى دارید به من بیآموزید تا به وسیله آن دعا، غنیمتى ، گنجى ، زیرخاكى ، چیزى پیدا كنم و قرضهایم را اداء كنم و ستم سلطان را هم با آن باز دارم ؟!

 

حضرت فرمود:

 

وقتى كه شب شد، دو ركعت نماز بخوان ، كه در ركعت اول آن :

بعد از حمد ((آیة الكرسى )) باشد.

و در ركعت دوم : بعد از حمد، آخر سوره حشر را بخوان لَوْ اَنْزَلْنا هذَا الْقُرآنَ عَلى جَبَلٍ...)را تا آخر سوره بجا آور.

 

 

چند ختم از کتاب آیت الکرسی طلسم عظیم القدر حاج نصر بروجردی

 

 

از برای توسعه رزق در امر معاش و غنی و توانگری در سحرگاه یعنی در نزدیکی صبح دو رکعت نماز بجای آورد.

 

در رکعت اول بعد از حمد 17 مرتبه سوره کافرون

 

و در رکعت دوم بعد از حمد 17 مرتبه سوره توحید

 

و در رکوع هر یک از این دو رکعت 17 مرتبه ذکر سبحان ربی العظیم و بحمده

 

و در هر یک از سجدتین دو رکعت 17 مرتبه سبحان ربی الاعلی و بحمده بگوید

 

و بعد از فراغ از نماز 17 مرتبه آیت الکرسی بخواند که مجرب است

 

و گفته اند این عمل از گنج های مخفی پروردگار است که بدست نااهل نباید داد

 

و خواندن سوره طه نزد طلوع فجر کمترین اثر او این است که روزی تازه به خواننده میرسد و نرمی دلها برای او حاصل می شود ( صفحه 137)چ