غسلهای مستحب کدامند؟

وقت غسل جمعه،  از اذان صبح تا ظهر جمعه است

 

غسل های واجب هفت تاست: 1) غسل جنابت 2) غسل حیض 3) غسل نفاس 4) غسل استحاضه 5) غسل مس میت 6) غسل میت 7) غسلی كه به واسطه ی نذر و قسم و مانند اینها بر انسان واجب می شود.

سوال: آیا اگر کسی قبل از وقت نماز، غسل جنابت را به نیت غسل واجب انجام دهد، صحیح است؟

شرح پرسش: گفته می شود، انجام غسل جنابت قبل از وقت نماز، مستحب است. حال اگر کسی قبل از وقت نماز، غسل جنابت را به نیت غسل واجب انجام دهد، تکلیف چیست؟ آیا می تواند بدون وضو نماز بخواند؟ اگر حکم را نمی دانسته چطور؟ آیا باید دوباره غسل کرد؟ آیا نمازی که خوانده صحیح است؟

در فرض سؤال، بر اساس نظر بیشتر فقها غسلها صحیح و نمازهایی که بدون وضو خوانده شده نیز صحیح است، ولی برخی از مراجع (آیة الله نوری همدانی و مکارم شیرازی دام ظلهما) در صورتی این غسل و نماز را صحیح شمرده اند که به نیت استحباب یا مطلق تحصیل طهارت و انجام وظیفه واقعی باشد. البته اگر به نیت وجوب هم بوده، ولی فرد، نماز قضا بر عهده داشته باشد، از بابت وجوب این نماز قضا، می توان آن غسل را صحیح دانست.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
در فرض سؤال اشکالی ندارد و غسل صحیح است و غسل مذکور نیز کفایت از وضو می کند.

 

حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اشکال ندارد.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
نمازهای قبلی صحیح می باشد ولی از این به بعد رعایت نماید و قبل از وقت نماز به نیت مستحب به جا آورد. تمام غسلهای واجب و همچنین غسلهای مستحبی که با دلیل معتبر ثابت شده (مثل غسل جمعه، غسل احرام، غسل شبهای قدر و مانند آن) کفایت از وضو می کند. ضمن اینکه وضو بعد از غسل جنابت بدعت و حرام است.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
چنانچه به نیت مطلق تحصیل طهارت و یا مطلق ازاله حدث باشد مانعی ندارد، در غیر این صورت اگر قبل از دخول در وقت به قصد وجوب، غسل یا وضو بگیرد اشکال دارد.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
در فرض سؤال اگر منظور واقعی او امتثال امر و آنچه در این حال مطلوب است بوده و قصد وجوب از باب خطا در تطبیق بوده غسل صحیح است و اگر قصد وجوب به عنوان تقیید بوده یعنی بالخصوص مورد توجه و عنایت او بوده در این صورت نیز چنانچه نماز قضای یقینی بر ذمه داشته غسل و نماز هر دو صحیح است و اگر علم به عدم قضا یقینی در ذمه داشته و با این حال قصد خصوص وجوب کرده غسل و نماز را باید اعاده کند و در جمیع حالات مذکوره احوط و اولی اعاده غسل و نماز است.

سوال: آیا غیر از غسل های واجبی كه بر ذمه ی مكلفین است، غسل دیگری هم داریم؟

جواب: بلی غسل های مستحب در شرع اسلام بسیار است و از آن جمله می توان غسل های زیر را برشمرد:

1. غسل جمعه، و وقت آن از اذان صبح است تا ظهر.
2. غسل روز عید فطر و عید قربان، و وقت آن از اذان صبح است تا غروب.
3. غسل شب اول ماه رمضان و تمام شب های فرد آن، و وقت آن تمام شب است.

4. غسل شب عید فطر، و وقت آن از اول مغرب است تا اذان صبح.
5. غسل روز اول و پانزدهم و بیست و هفتم و آخر ماه رجب.
6. غسل روز هشتم و نهم ذی الحجه.
7. غسل روز بیست و چهارم ذی الحجه.
8. غسل روز عید غدیر.
9. غسل دادن بچه ای كه تازه به دنیا آمده.
10. غسل روز عید نوروز و پانزدهم شعبان و نهم و هفدهم ربیع الاول و روز بیست و پنجم ذی القعده.
11. غسل كسی كه در حال مستی خوابیده.
12. غسل زنی كه برای غیر شوهرش بوی خوش استعمال كرده است.
13. غسل كسی كه در موقع گرفتن خورشید و ماه نماز آیات را عمداً نخوانده، در صورتی كه تمام ماه و خورشید گرفته باشد.
14. غسل كسی كه جایی از بدنش را به بدن میتی كه غسل داده اند رسانده.
15. غسل كسی كه برای تماشای دار آویخته رفته و او را دیده باشد. و...
 (توضیح المسائل دوازده مرجع، ج1، م644)

سوال: آیا چند غسل مستحب را می شود با هم انجام داد؟
جواب: به نیت همه ی اغسال، یك غسل به جا آورد كافی است. (استفتائات امام خمینی(ره)، ج1، س154)

سوال: بعد از غسلی كه انجام داده ام و لباس هایم را پوشیده ام متوجه لكه خونی در اثر خراشی بر روی دست خود شده ام، مقدار خون كم است وظیفه چیست؟
جواب: اگر خون قبل از غسل بوده و هنوز باقی مانده است، به جهت نجس بودن محل، غسل او صحیح نیست و اگر بعد از تمام شدن غسل خون آمده است غسل صحیح است لكن هر كجای دست و یا لباس كه با رطوبت مسریه به محل خون رسیده است نجس می باشد و باید آن را آب كشید. (استفتائات امام خمینی(ره)، ج1, ص60, س129)

سوال: اگر كسی به حمام رود و مفصلاً خود را شستشو نماید آیا لازم است غسل هم بكند؟
 جواب: شستشوی بدن بدون انجام غسل به ترتیب خاص كفایت از غسل نمی كند. (استفتائات جدید امام خمینی(ره)، ج1، س112 با تغییر عبارت)

سوال: غسل های واجب را بیان كنید؟
 جواب: غسل های واجب هفت تاست: 1) غسل جنابت 2) غسل حیض 3) غسل نفاس 4) غسل استحاضه 5) غسل مس میت 6) غسل میت 7) غسلی كه به واسطه ی نذر و قسم و مانند اینها بر انسان واجب می شود. (توضیح المسائل دوازده مرجع، ج1، ص221).

منابع:
سایت اسلام کوئیست
سایت اندیشه قم
استفتائات امام خمینی (ره) ج 1
توضیح المسائل دوازده مرجع، ج1
 تبیان

ویدیو مرتبط :
نماز مستحب

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

غسلهای واجب ویژه دختران

غسلهاى واجب هفت غسل هستند. يكى از آنها ((غسل حيض)) است.

غسل حيض:

1- حيض خونى است كه غالبا در هر ماه چند روزى از رحم زنها خارج مى شود, و زن را در موقع ديدن خون حيض حائض مى گويند.

2- خون حيض (1) در بيشتر اوقات غليظ و گرم و رنگ آن (2) سرخ مايل به سياهى يا سرخ تيره است و با فشار و كمى سوزش بيرون مىآيد.

3- مدت حيض كمتر از سه روز و بيشتر از ده روز نمى شود, و اگر مختصرى هم از سه روز كمتر باشد حيض نيست .(3)

4- بايد (4) سه روز اول حيض پست سر هم باشد, پس اگر مثلا دو روز خون ببيند و يك روز پاك شود و دوباره يك روز خون ببيند حيض نيست.

توجه

هنگامى كه خون حيض بيرون مىآيد, دختر و يا زن در حالت ((رِگل)) يا ((عادت ماهانه)) و يا ((پِريود)) به سر مى برد. پس از آنكه دختران از عادت ماهانه و خون حيض پاك شدند, بايد براى كارهايى مانند نماز كه نياز به طهارت و پاكيزگى داند غسل كنند و وضو هم بگيرند.

نمازهاى يوميه اى (5) كه زن در حال حيض نخوانده قض ندارد, ولى روزه هاى واجب را بايد قضا نمايد.

چيزهايى كه بر حائض حرام است

چند چيز بر حائض حرام است. برخى از آن ها عبارتند از:

اول: رساندن جايى از بدن به خط قرآن يا به اسم خدا و اسامى مباركه پيامبران و امامان (6)عليهم السلام كه بنابر احتياط واجب(7) حكم اسم خدا را دارد. (8)

دوم: رفتن در مسجد الحرام (در مكه) و مسجد پيغمبر صلى الله على و اله (در مدينه) (9) اگر چه از يك در داخل و از در ديگر خارج شود.(10)

سوم: توقف (11) در مساجد ديگر, ولى اگر از يك در داخل و از در ديگر خارج شود, يا براى برداشتن چيزى برود (12) مانعى ندارد. و احتياط واجب آن است كه در حرم امامان هم توقف نكند.(13)

چهارم: (14) گذاشتن چيزى در مسجد.(15)

پنجم: خواندن (16) سوره اى كه سجده واجب دارد و آن چهار سوره است:

اول: سوره سى و دوم قرآن (,, (=الف, لام, ميم, تنزيل يا همان سوره سجده)).

دوم: سوره چهل و يكى (حم سجده (=حائ, ميم, سجده يا همان سوره فصلت)).

سوم: سوره پنجاه و سوم (و النجم (يا همان سوره نجم)). و اگر يك حرف (17) از اين چهار سوره را هم بخواند حرام است.

ششم: عبادتهايى كه مانند نماز بايد ب وضو يا غسل يا تيمم به جا آورده شود, (18) ولى به جا آوردن عبادتهايى كه وضو و غسل و تيمم براى آن ها لازم نيست, مانند نماز ميت مانعى ندارد .

براى دانستن موارد ديگر به رساله ی توضيح المسائل مرجع تقليد خود مراجعه كنيد.

1- زنجانى: خون حيض در بيشتر اوقات, زياد و گرم و تازه و رنگ آن سياه يا سرخ تيره است و با فشار و سوزش بيرون مىآيد.

2- بهجت: رنگ آن سرح مايل به سياه يا سرخ است.تبريزى: رنگ آن سياه يا سرخ است. مكارم: رنگ آن تيره يا سرخ است.

3- زنجانى: و مراد از روز در اينجا مدت 24 ساعت است, نه روز در مقابل شب .

4- زنجانى: در اين مسائله توضيح مفصلى دارند كه مقلدان ايشان به مسائله 447 رساله شان مراجعه كنند.

5- نمازهاى يوميه, نمازهاى شبانه روزى كه در پنج نوبت صبح, ظهر, عصر, مغرب, عش خوانده مى شود.

6- بهجت: و اسم حضرت زهرا 3 به طورى كه در وضو گفته شد

7- تبريزى: قيد (احتياط واجب) را ندارد, بلكه تمام مسائله به صورت فتواست.

8- زنجانى: رساندن جايى از بدن خود به خط قرآن و بنا بر احتياط به اسم خدا و صفات خاصهئ او (مانند رحمان) به هر لغت كه باشد, مگر پولى كه بر آن, نام خدا نوشته شده باشد كه دست زدن به آن اشكال ندارد, و احتياط مستحب آن است كه به اسم پيغمبران و امامان و حضرت زهر عليه السلام نيز نرساند.

9- زنجانى: و حرم امامان عليهم السلام... و مراد از حرم امامان محوطه اى است كه ضريح مقدس و قبر مطهر در آن قرار دارد نه تمام رواقها يا صحنه ها.

.

10- بهجت: و همچنين داخل شدن به آنجا براى برداشتن چيزى بنا بر احوَط .

11- زنجانى: داخل شدن در مساجد ديگر مگر از يك در داخل و از در ديگر خارج شود.

12- تبريزى: عبارت (براى برداشتن چيزى برود) را ندارد .

13- بهجت: بلكه (در حرم امامان) عبور نيز ننمايد و همچنين در رواقها(ى حرم).

14- مكارم: داخل شدن در مسحد براى گذاشتن چيزى در آن.

15- تبريزى: يا داخل شدن در آن براى برداشتن چيزى.

16- تبريزى: خواندن هر يك از آيات سجده واجب .مكارم: خواندن يكى از آيات سجده, ولى خواندن غير آيه سجده از سورهئ سجده مانعى ندارد. زنجانى: خواندن هر يك از آيات سجدهئ واجب و آن در چهار سوره است:

اول: سوره 32, آيه ;15

دوم: سوره 41, آيه 37 ;

سوم: سوره 53, آيه آخر ;

چهارم: سوره 96, آيه آخر. بلكه بنا بر احتياط خواند آيات ديگر يا قسمتى از يك آيه سوره سحده نيز جايز نيست.

17- بهجت: اگر يك كلمه از اين چهار سوره را هم بخواند حرام است.

18- زنجانى: و در مدتى كه حائض مى باشد يا محكوم به حائض بودن مى باشد, اگر عبادتى - ولَو رَجائَ - به جا آورد معصيت كرده است.