چه زمانی باید به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنیم؟

درمان مشكلات روانی مانند مشكلات جسمی به سرعت انجام نمی‌گیرد و این فرایند بسیار زمان‌بر است

 

درمان مشكلات روانی مانند مشكلات جسمی به سرعت و سهولت انجام نمی‌گیرد و این فرایند بسیار زمان‌بر و نفس‌گیر است. فردی كه طی سالیان متمادی عادات بد و رفتارهای نادرست را با خود حمل كرده و با آنها زندگی كرده است وقتی بخواهد به یكباره همه این عادات را ترك كند با مشكل مواجه می‌شود. در كنار این نمی‌توان انتظار داشت درمان درباره افرادی كه مبتلا به افسردگی حاد یا حالات نزدیك به جنون هستند به‌طور كامل و محسوس صورت پذیرد.

با وجود این، درباره بسیاری از این بیماری‌ها ضرورت مداخله روانشناس یا روانپزشك و كمك گرفتن از او به‌شدت احساس می‌شود، چنانكه اگر این مداخله در زمان مشخص و با روش درست و علمی صورت نگیرد و بیماری درمان نشود نه تنها بیماری در وجود فرد برطرف نمی‌شود، بلكه رشد كرده و به بیماری‌های روانی حاد تبدیل می‌شود. با بیرشك روانشناس و استاد دانشگاه درباره زمان مراجعه به روانشناس یا روانپزشك و تفاوت این دو به گفت‌وگو نشستیم.

افراد دقیقا چه زمانی باید به روانپزشك یا روانشناس مراجعه كنند؟
در كشورهای پیشرفته مراجعه به روانشناس و روانپزشك امری ضروری و بدیهی است و همه افراد به آن علاقه داشته و تقریبا هر كسی برای امور مختلف زندگی خود حداقل سالی یك‌بار برای مشاوره به روانشناس مراجعه می‌كند. در كشورهای پیشرفته افراد برای تصمیمات مهم زندگی مانند تصمیم ازدواج یا مهاجرت و یا انتخاب شغل حتما به مشاور مراجعه می‌كنند و این كار یك امر بدیهی تلقی می‌شود. بر این اساس نمی‌توان گفت زمان دقیق مراجعه به روانشناس و یا روانپزشك درباره مشكلات و مسائل روحی و روانی دقیقا چه زمانی است، زیرا درباره افراد مدرن و امروزی این مراجعه هر زمانی و با هر بهانه‌ای می‌تواند باشد.

به‌طور كلی باید گفت مشاوره گرفتن و مراجعه به روانپزشك اقدامی مفید و مثبت است كه در بدبینانه‌ترین حالت اگر فایده‌ای برای فرد نداشته باشد ضرری هم ندارد و حتی توصیه می‌شود همه افراد هرساله علاوه‌بر چكاب جسمی، چکاب روانی نیز شوند تا با رجوع به یك روانشناس و یا روانپزشك بتوانند از وضعیت روانی خود مطلع شوند. مشكلات روانی هم مانند مشكلات جسمی اگر درمان نشده و به حال خود رها شوند عود كرده و به وضعیت وخیم‌تری می‌رسند. افرادی كه بیماری‌های روانی حاد مانند انواع پرخاشگری‌ها یا جنون‌های رفتاری دارند یك دفعه و به صورت ناگهانی به این اختلالات مبتلا نشده‌اند. این افراد با ابتلا به بیماری‌های روانی كوچك مانند پرخاشگری‌های مقطعی یا افسردگی‌های فصلی و درمان نشدن این اختلالات به مرور زمان دچار این اختلالات حاد می‌شوند كه گاه درمانی برای آن وجود ندارد.

درباره بیماری‌های روانی مانند افسردگی یا پرخاشگری آیا هر نوع تغییر حالت یا تغییر رفتاری نیازمند مراجعه به پزشك است؟
درباره هر تغییر حالتی نیازی به مراجعه به پزشک نیست، زیرا مولفه‌های مختلفی بر رفتارها و خلقیات افراد در طول روز تاثیر می‌گذارد كه حتی درباره افرادی كه به پختگی شخصیت رسیده‌اند نیز این اتفاق می‌افتد. با وجود این، اگر احساس كنیم چند روزی است كه خلق افسرده مان اذیتمان می‌كند یا افكارمان باعث افسردگی و تاثیر بر عملكردمان می‌شود بهتر است به یك متخصص در این زمینه مراجعه كنیم. در بسیاری از مواقع نیازمند مداخله دارویی نیستیم و مشاور می‌تواند با صحبت كردن مشكل را برطرف كند، در حالی كه درباره بسیاری از مشكلات روانی تركیبی از مشاوره و دارو می‌تواند موثر واقع شود.

 

توصیه می‌شود همه افراد هرساله علاوه‌ بر چكاب جسمی، چکاب روانی نیز بشوند

 

درباره کدام مشكلات روانی فرد باید حتما به روانپزشك مراجعه كند و اگر به حال خودش رها شود تبعات بدی به همراه دارد؟
وقتی رفتارهای فرد با نرم عادی و آن چیزی كه در جامعه رایج است و همه از آن تبعیت می‌كنند تفاوت داشته باشد تقریبا همه متوجه این تفاوت‌ها می‌شوند. برای مثال فردی كه افسردگی یا پرخاشگری بی حد و مرز دارد و نمی‌تواند رفتارش را كنترل كند برای هر كسی كه در اطرافش وجود دارد رفتارهایش خطرناك است. در كنار این وقتی خود فرد احساس كند خلق افسرده او برایش مشكل‌ساز است و افكاری در ذهنش وجود دارد كه به‌شدت منفی و خطرناك است این فرد باید خودش به سرعت به پزشك مراجعه كند. به‌طور كلی باید گفت هرقدر زودتر برای درمان مشكل روانی مراجعه كند و بیماری فرد زودتر تشخیص داده شود به همان نسبت بیماری زودتر درمان می‌شود و درباره برخی بیماری‌های روانی اگر فردی دیر مراجعه كند بیماری تبعات بد و طولانی مدتی بر جای می‌گذارد كه گاهی این تبعات قابل درمان نیست. كمك‌هایی كه یك متخصص به حل مشكلات روانی می‌كند بسیار درست و اصولی است و او می‌تواند به خوبی فرد بیمار را راهنمایی كند كه به چه كسی مراجعه كند و چه خدماتی دریافت كند. افرادی هم وجود دارند كه احساس می‌كنند در زندگی‌شان مهارت‌های لازم ارتباطی ندارند و نمی‌توانند در روابط خود موفقیت‌آمیز ظاهر شوند و همچنین افرادی كه تجربیات منفی زیادی از گذشته دارند و نمی‌توانند با یادآوری آنها به زندگی عادی بپردازند و نیاز دارند كه با مداخله یك روانپزشك این مشكلات را برطرف كنند.

بین روانشناس و روانپزشك چه تفاوت‌هایی وجود دارد؟ آیا فردی كه مشكلات روحی دارد باید بین این دو انتخاب كند یا تفاوتی ندارد كه برای هر مشكل روانی به كدام‌یك مراجعه كند؟
نخستین تفاوت در روش كار روانشناسان و روانپزشكان در این است كه روانشناسان روی فایل‌های ذهن افراد تاثیر گذاشته و طرح‌واره وجودی آدم‌ها را تغییر می‌دهند، این در حالی است كه روانپزشكی راه دارودرمانی را پیش گرفته و به روی شیمی خون و مغز اثر می‌گذارد. تفاوت روانپزشك با روانشناس در این است كه روانپزشك پزشكی است كه بعد از اتمام دوره پزشكی عمومی تخصص خود را در زمینه مسائل روانی گرفته است. كار روانپزشكان بیشتر تشخیص است و درمانی كه توسط این افراد صورت می‌گیرد مبتنی بر درمان‌ دارویی است. روانشناسان بالینی بدون استفاده از دارو و درمان شیمیایی با تشخیص انواع اختلالات روانی به فرد كمك می‌كنند مشكل خود را برطرف كند.

این درمان بدون دارو عموما از طریق گفت‌وگو درمانی و تمرین مهارت‌های گوناگون در موقعیت‌های مختلف زندگی صورت می‌گیرد. برای اینكه فردی بداند برای مشكلات مختلف روانی خود به كدام‌یك از این دو باید مراجعه كند، تشخیص این امر اصولا بر عهده فرد نیست و در نخستین مراجعه‌ای كه فرد به هریك از این دو می‌كند خود آن روانپزشك یا مشاور تشخیص می‌دهد كه مشكل فرد مورد نظر مربوط به كدام‌یك از این دو حیطه بوده و با چه روشی صورت می‌گیرد. در صورتی كه درمان او نیازمند مداخله دارویی باشد خود روانشناس یا مشاور، فرد را به روانپزشك ارجاع می‌دهد در حالی كه اگر فردی كه بیمار به او مراجعه كرده روانپزشك باشد و مشكل فرد نیازی به دارو نداشته و بیشتر مبتنی بر گفت‌وگو درمانی باشد این پزشك فرد بیمار را به مشاور ارجاع می‌دهد تا مراحل درمان او به شكل بهتری انجام شود.

یك روانپزشك پیش از هر كاری یك پزشك بوده و كار او تجویز دارو است، لازم به ذكر است كه روش دارو درمانی به تنهایی اثربخش نبوده و این دو شاخه مكمل هم هستند. اگر بیماران مراجعه‌كننده به روانشناسان قادر به تغییر رفتار و نگرش خود نباشند، در این وضعیت به روانپزشك ارجاع داده می‌شوند و برای رسیدن به ثبات راه دارو درمانی روی آنها انجام می‌گیرد. افراد در صورت داشتن مشكل در زمینه‌های تعلیم و تربیت، شیوه‌های صحیح تفكر و رفتار، افسردگی، رفع احساسات بد و منفی و... به روانشناس مــــراجعـــه می‌كنند.

منبع: سلامت نیوز

 

ویدیو مرتبط :
مراجعه به روانپزشک(خنده دار)

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

چه زمانی باید به متخصص زنان مراجعه نمود؟

چه زمانی باید به متخصص زنان مراجعه نمود؟
خیلی‌ وقت‌ها فکر می‌کنیم تا زمانی که مشکلی پیش نیاید، لازم نیست به پزشک مراجعه کنیم و آزمایشات مورد نیاز را انجام دهیم. بیشتر افراد چنین طرز فکری دارند و فقط منتظر نشانه‌ای از یک بیماری هستند تا پس از آن با پزشک‌شان مشورت کنند.

در مورد مراجعه به متخصص بیماری های زنان هم همین وضع مشاهده می شود. در حقیقت، بسیاری از خانم ها بررسی های دوره ای و مراجعه به پزشک متخصص زنان را چندان مهم به حساب نمی آورند و تصور می کنند این کار لزومی ندارد البته کسانی که ازدواج نکرده اند، بیش از دیگران این موضوع را باور دارند و مراجعه به پزشک زنان را کاری بیهوده می دانند. در حالی که به گفته دکتر عالمی، خانم ها از حدود سیزده ـ چهارده سالگی به بعد باید سالانه به پزشک مراجعه کنند و تحت مراقبت های پیشگیرانه باشند.

البته کنترل هایی که لازم است افراد برای حفظ سلامت و پیشگیری از بیماری ها انجام دهند، سن و سال خاصی ندارد و آن طور که این پزشک متخصص بیماری های زنان و زایمان می گوید همه افراد باید سالی یکبار کنترل های مورد نیاز را انجام دهند. به عبارت دیگر، در هر سنی فرد باید سالی یکبار تحت کنترل قرار بگیرد، اما در مورد بیماری های زنان به طور خاص پس از این که دختری به بلوغ رسید، معاینات دوره ای هم شروع می شود. وی ادامه می دهد: در این معاینات و بررسی های سالانه، علاوه بر انجام معاینه کامل و گرفتن شرح حال دقیق باید معاینه سینه ها و در صورت نیاز معاینه لگنی هم انجام شود.

ورزش و تغذیه صحیح، توصیه های همیشگی
در هر دوره خاصی از زندگی براساس سن و سال فرد و شرح حالی که از او گرفته می شود، توصیه های خاصی هم به او ارائه خواهد شد. دکتر عالمی با اشاره به این که تغذیه صحیح و ورزش منظم همیشه جزئی از این توصیه هاست، می گوید: در تمام دوره ها به افراد توصیه می شود از رژیم غذایی سالمی پیروی کرده و مواد مورد نیاز بدن را به مقدار کافی مصرف کنند. همچنین دختران نوجوان باید مصرف منابع کلسیم و آهن را در برنامه غذایی شان مورد توجه قرار دهند و استفاده از غذاهای آماده و ناسالم را به حداقل برسانند.

 

در ضمن به خانم هایی که چهل تا شصت وپنج ساله هستند، توصیه می شود زیر نظر پزشک مصرف اسید فولیک و کلسیم را هم در برنامه غذایی شان داشته باشند. از طرف دیگر، به گفته این پزشک متخصص رژیم غذایی باید طوری تنظیم شود که وزن فرد در محدوده طبیعی و سلامت قرار بگیرد. به طوری که نه دچار اضافه وزن باشد و نه کمبود وزن.

آزمایش پاپ اسمیر؛ پس از ازدواج، سالی یکبار
تا زمانی که خانمی ازدواج نکرده است، آزمایش خاصی هم برایش وجود ندارد، اما دکتر عالمی می گوید در هر سنی که فرد ازدواج کند، انجام آزمایش پاپ اسمیر سالانه هم باید به معاینات دوره ای او اضافه شود. وی خاطرنشان می کند: در صورتی که تا سی سالگی سه سال پشت سر هم فردی پاپ اسمیر را انجام دهد و نتیجه هر سه مورد هم خوب باشد، پس از این سنین می تواند آزمایش را هر دو تا سه سال یکبار تکرار کند.

 

البته انجام آزمایش پاپ اسمیر هم معمولا تا شصت وپنج سالگی توصیه می شود و پس از آن اگر فردی دوست داشته باشد، بد نیست این آزمایش ها را ادامه دهد، اما این کار ضرورتی هم ندارد زیرا هم احتمال بروز سرطان در این سنین کاهش می یابد و هم مشخص کردنش چندان ارزشی نخواهد داشت.

ماموگرافی از 40 سالگی
دکتر عالمی با اشاره به این که افراد بالای 40 سال باید هر یک تا دو سال یکبار ماموگرافی انجام دهند، می گوید: پس از پنجاه سالگی نیز توصیه می شود تا شصت وپنج سالگی، خانم ها سالی یکبار ماموگرافی را انجام دهند تا در صورت بروز هرگونه مشکلی، به موقع تشخیص داده شده و اقدامات درمانی لازم انجام شود. وی ادامه می دهد: معاینات دقیق سینه ها هم موردی است که خانم ها باید آن را مورد توجه قرار دهند و پس از رشد کامل سینه ها برای تشخیص سرطان و در صورت وجود، درمان به موقع آن اقدام کنند. البته همان طور که گفته شد، پس از چهل سالگی ماموگرافی هم به این معاینات اضافه می شود.

افزایش سن و افزایش احتمال بروز سرطان
آن طور که دکتر عالمی می گوید احتمال بروز سرطان ها در سنین بالاتر شایع تر است و در سنین پایین معمولاً چنین مواردی مشاهده نمی شود، اما با توجه به خطراتی که ممکن است برای افراد در سنین پایین تر ایجاد شود و همین طور با در نظر گرفتن روش های درمانی خوبی که برای این بیماری ها وجود دارد، توصیه می کنیم با کنترل های دقیق و منظم احتمال بروز چنین مشکلاتی را به حداقل برسانید. همچنین در دوره های متفاوت زندگی باید نکات و علائم بیماری های شایع را هم به افراد آموزش داد تا آنها بتوانند با تشخیص به موقع و مراجعه به پزشک مشکل را برطرف کنند.
منبع :jamejamonline.ir