چطور ساعت بدن را تنظیم کنیم؟

چطور ساعت بدن را تنظیم کنیم؟
زمان به خواب رفتن و زمان بیدار شدن زمان هایی است که بدن احساس آرامش و تازه شدن می‌کند. وقتی که آموختید چگونه ساعت داخلی یا بیولوژیکی بدن را تنظیم کنید، بدنتان خواهد فهمید که کی زمان خواب است و کی زمان هوشیاری.
شما سحرخیز هستید یا شـب زنده دار؟ آیا تا کنون شـده کـه زودتـر از زنـگ سـاعـت به طـور خـودکــار از خواب برخیزید؟

به طور کلی ساعت درونی یا  بیولوژیک بدن شما به شما کمک می کـنـد تا فعالیت خود را در ساعات روز افزایش داده و در تــاریکی و شب هنگام از شدت آنها بکاهید و به استراحت بپـردازیـد.هـمـچـنـین چـرخـه خـواب و بـیــداری، فـعالیت و اسـتـراحت، حرارت بدن، بـرون ده قـلـب، مـصـرف اکسیژن و مـیـزان ترشح غدد درون ریز توسط همین ساعت بیولوژیک بدن تنظیم می گـردنـد.
سـاعــت بیولوژیک مختص انسان ها نبـوده و تـمـام مـوجـودات زنـده از بــاکتری ها گرفته تا خود انـسـان ها واجد چنین ساعتی می باشند.

در تنظیم ساعت بیولوژیک بدن سه عضو با یکدیگر همکاری می کنند:
1- گیرنده های نور واقع در چشم ها
2- بخشی از هیپوتالاموس به نام  SCN
3- غده صنوبری
هنگامی که نور (به طور طبیعی نور خورشید) به چشم ها می رسد، گیرنده های نور آن را به هیپوتالاموس مغز مخابره می کنند. سپس هیپوتالاموس به غده صنوبری که چشم سوم نیز نامیده می شود، فرمان می دهد که ملاتونین ترشح کند.
در واقع تولید ملاتونین نسبت به دو عامل نور و حرارت حساس می باشد.هنگامی که نور و حرارت کاهش می یابد، ما احساس خواب آلودگی خواهیم کرد، چرا که تولید ملاتونین افزایش می یابد.ملاتونین در غیاب نور و در شب تولید می گردد، بطوری که میزان ملاتونین در شب 10 برابر میزان آن در روز می باشد.میزان ترشح و تولید ملاتونین در افراد مسن کاهش می یابد. از این رو آنها شب ها زودتر از خواب برمی خیزند.

به هم خوردن تنظیم ساعت درونی و ناهمخوانی آن با محیط پیرامون منجر به بروز بی خوابی مزمن، هواپیمازدگی (عارضه جت لگ) و اختلال خواب در شاغلینی که در دو شیفت کار می کنند، می گردد.
شما می توانید با اندازه گیری دمای بدن و سطح هوشیاری خود در طی شبانه روز بفهمید که آیا جزو دسته سحرخیزها می باشید یا شب زنده داران.
درجه حرارت بدن افراد سحرخیز معمولا پیش از ساعت 8 شب کاهش می یابد. این افراد از لحاظ آناتومی انعطاف ناپذیر بوده و اوج حرارت بدن و سطح هوشیاری آنان در اوایل بعدازظهر می باشد. اما افراد شب زنده دار انطباق پذیری بیشتری دارند.

5 راه تنظیم ساعت داخلی بدن
1- هر روز زمان مشخصی از خواب بیدار شوید.
یک خواب شبانه خوب در واقع از صبح آغاز می‌شود. زمانی که چشمانتان باز می‌شود، روشنایی وارد عصب بینایی و ساعت بیولوژیکی مغز می‌شود. در آنجا تولید هورمون های تنظیم کننده رشد، تکثیر، خوردن، خوابیدن، فکر کردن، به خاطر آوردن و حتی احساسات لحظه به لحظه را تحریک می‌کند.
نور خورشید ذهن را فعال می‌کند و هر روز در همان ساعت از صبح، ساعت بیولوژیکی بدنتان را تنظیم می‌کند. به همین دلیل بدن شما در شب به خواب می‌رود و در روز از خواب بیدار شده و فعال می‌شود. بیدار شدن در ساعات مختلف و روزهای مختلف این هماهنگی را بر هم می‌زند که ساعت ها احساس خماری می‌کنید و زمانی که تازه می‌خواهید هوشیار شوید، ستاره ها در می‌آیند و نمی‌توانید قابلیت های خود را به کار بگیرید.

2- فقط زمانی که خواب آلود هستید، به رختخواب بروید.
نه فقط زمانی که خسته و خواب آلود چشمان شما پژمرده شده و در عین حال دارید به صحبت های دیگران توجه می‌کنید.

3- برخیزید.
از ساعت یازده و نیم شب تا ساعت 2 نصف شب می‌خوابید، بعد تا ساعت 4 هم در رختخواب می‌غلطید و تا ساعت 6 صبح می‌خوابید. 8 ساعت در رختخواب بودید، ولی فقط 4 ساعت و نیم خوابیده اید که خود یک عدم هماهنگی شدید است و شما را از محرک های خواب آور دور می‌کند و باعث بی خوابی می‌شود.
برای جلوگیری از این روند، وقتی که ساعت 2 نصف شب از خواب بیدار می‌شوید از جایتان برخیزید، از رختخواب خارج شده و شروع به خواندن کتاب کنید، زیرا این کار محرک های خواب شما را بیدار می‌کند تا زمانی که دوباره به رختخواب برگشتید به خواب بروید.

هشدار:

هیچ گاه زمانی که بیدارید در رختخواب نمانید . قسمتی از مغز شما رختخواب را با بیداری شما سازگار می‌کند، در این صورت دیگر در رختخواب خوابتان نمی‌برد. این مسئله به عادت بدی تبدیل می‌شود و همیشه از اینکه خوابتان نمی‌برد شکایت می‌کنید. این خود یکی از دلایل مهم و بسیار شدید بی خوابی در اکثر مردم است.

4- به خودتان یک ساعت وقت بدهید.
شما حق دارید قبل از خواب این فرصت را به خودتان بدهید تا از حالت پر انرژی بودن و کاری بودن روزانه به حالت خواب آلودگی شبانه برسید. متاسفانه بیشتر خانم ها برای خود لحظه ای هم فرصت نمی‌دهند.
طبق سرشماری سازمان ملی خواب در سال 2007 حدود 60 درصد از ما در مدت یک ساعت قبل از خواب مشغول انجام امور مربوط به خانواده هستیم، 37 درصد مراقبت از کودکان، 36 درصد مشغول گذران امور با دیگر اعضای خانواده، 36 درصد مشغول جستجو در اینترنت و 21 درصد مشغول انجام امور مربوط به شغل خود هستیم.

5- از بی خوابی در شب های تعطیل بپرهیزید.
درست است که روزها و شب های تعطیل می‌توانید تا هر زمان که دوست دارید بیدار باشید و صبح هم هر زمان که خواستید بیدار شوید اما هرگز این کار را نکنید، زیرا در این صورت ساعت بیولوژیکی بدنتان از حالت تعادل خود خارج شده و نظم آن به هم می‌ریزد و در این صورت شبی که فردایش باید زود بیدار شوید، دوباره بی‌خوابی به سرتان می‌زند.

منبع:tebyan.net

ویدیو مرتبط :
تنظیم دستگاه بدن

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

تنظیم ساعت بدن؛ گنجشـك هستید یا جغـد؟

تنظیم ساعت بدن؛ گنجشـك هستید یا جغـد؟
می‌توانید با انتخاب شیفت شبانه كار، حقوق بیشتری بگیرید اما مراقب عواقب این انتخاب باشید! محققان می‌گویند ساعت طبیعی بدن شماست كه تعیین می‌كند در چه زمانی از شب و روز چه فعالیتی را انجام دهید. از نظر پژوهشگران نادیده گرفتن ساعت طبیعی بدن، نه‌تنها كارایی یا تمركزتان را كمتر می‌كند، بلكه به سلامت جسم و روان‌تان هم آسیبی جدی می‌زند.

 

از نظر پژوهشگران از تغذیه گرفته تا سفرهای مكرر، همه می‌توانند ساعت بیولوژیك بدن را دچار اختلال كنند. با این وجود، اگر بخواهید زندگی‌تان را براساس برنامه‌ای كه در این صفحه‌ها می‌آوریم تنظیم كنید، خیلی زود می‌توانید جسم‌تان را به چرخه طبیعی‌اش برگردانید. اما اگر احساس کردید راهنمای ما با وضعیت خواب و بیداری شما نمی‌خواند، به سوالات تست صفحه سوم پاسخ دهید تا بفهمید که در گروه جغدها جا می‌گیرید یا گنجشک‌ها.

۰۶:۰۰ تا ۸:۵۹
وقت بیدار شدن است

 

 

وقت آن رسیده كه بیدار شوید و با پایان دادن به خواب، از خطر حمله قلبی فرار كنید. بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشترین تعداد حمله قلبی در این ساعات اتفاق می‌افتد.
از ساعت 6 تا 9 صبح، رگ‌های خونی سخت‌تر و انعطاف‌ناپذیرتر شده و خون شما هم غلیظ‌تر و چسبنده‌تر از ساعات دیگر است. به همین دلیل فشارخون شما در این زمان به بیشترین اندازه می‌رسد و قلب‌تان با تهدیدی جدی روبه‌رو می‌شود. گرچه این ساعات برای ورزش كردن ایده‌آل نیستند اما بدن شما ترشح هورمون خواب را متوقف كرده و برای فعالیت‌های روزانه در حال آماده شدن است. در این زمان در بدن مردها تستسترون بیشتری ترشح می‌شود.

۹:۰۰ تا ۱۱:۵۹
وقت کار  است

 

 

در این ساعات شما بالاترین سطح هوشیاری را دارید و می‌توانید از قدرت خارق‌العاده حافظه كوتاه‌مدت‌تان استفاده كنید.
بی‌دلیل نیست كه اغلب ادارات كارشان را ساعت 8:30 تا 9 صبح آغاز می‌كنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد كه ساعت 9 بهترین زمان برای انجام كارهای فكری است. کورتیزول كه همان هورمون استرس است در این زمان به بالاترین میزان طبیعی خود می‌رسد و عملکرد مغز و میزان هوشیاری شما را بالاتر می‌برد. از نظر محققان در ساعات قبل از ظهر بدن بیشترین بازدهی روزانه را دارد. پس این فرصت را برای انجام كارهای حساس و مهم غنیمت بدانید.

12:00 تا ۱۴:۵۹
وقت چرت  است

 

وقت ناهار رسیده و دستگاه گوارش‌تان آماده فعالیت بیشتر است. همزمان با آن، ذهن‌تان كمترین آمادگی را برای پردازش اطلاعات دارد، پس در چنین ساعتی، بهتر است بی‌خیال درس خواندن شوید.
از نظر محققان در این ساعات بالا بودن شمار سوانح جاده‌ای، به همین دلیل است. بدن شما برای خواب بعد از ظهر آماده شده و بهتر است هر فعالیتی كه نیاز به هوشیاری بالا دارد را كنار بگذارید و در این ساعات از رانندگی یا تنظیم گزارش‌های مهم كاری پرهیز كنید. از نظر محققان، برای بازیابی انرژی‌تان می‌توانید چند دقیقه‌ای چرت بزنید و به هیچ چیز مهمی فکر نکنید.

۱۵:۰۰ تا ۱۷:۵۹
وقت ورزش است

 

 

كارشناسان ورزش می‌گویند قبل از هر فعالیت ساده‌ای بدن شما به گرم شدن نیاز دارد اما در این ساعت، بدن‌تان به خودی خود گرم است و عضلات در این زمان ۶ درصد قوی‌تر از ساعات دیگر هستند.
حالا كه بدن‌تان آماده تحرك و فعالیت است، بهتر است لباس‌های ورزشی‌تان را حاضر كنید و به باشگاه بروید. شش‌ها، قلب و عروق در این ساعات بهترین عملكرد را دارند و دمای بدن شما به بیشترین میزان خود رسیده است. ورزشكارانی كه شانس مسابقه دادن در این ساعات را دارند، گاهی با كمك این آمادگی بدنی ركوردهای جهانی را به شكل حیرت‌آوری می‌شكنند.

۱۸:۰۰ تا ۲۰:۵۹
وقت پرخوری نیست

 

اگر اهل شام خوردن هستید، این زمان را به شما پیشنهاد می‌كنیم اما حتی در صورتی كه قبل از ساعت 21 سفره شام را بچینید، باز هم نباید منوی مفصلی برای وعده شبانه غذا خوردن‌تان انتخاب كنید.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد این ساعات بدترین زمان برای خوردن غذای مفصل است و هرچه از آن بگذرید هضم غذا برای بدن سخت‌تر می شود. بررسی‌ها ثابت كرده كه خوردن غذاهای سنگین در این ساعات و بعد از آن خطر چاقی مفرط و دیابت را افزایش می‌دهد.  اما مطمئن باشید اینها تنها خطراتی نیستند که شما را تهدید می‌کنند. قطعا خواب ناآرام و خطر تنگی نفس و گرفتگی عروق در خواب گریبان کسانی که اهل خوردن شام‌های سنگین هستند را بیشتر می‌گیرد.

۲۱:۰۰ تا ۲۳:۵۹
وقت خواب است

 

 

در این ساعات هورمون ملاتونین ترشح می‌شود و دمای قسمت مرکزی بدن پایین می‌آید. تغییراتی كه در سطح هورمون‌ها و دمای بدن اتفاق می‌افتد شما را برای یك خواب آرام و چند ساعته آماده می‌كند.
غده صنوبری مغز هورمون ملاتونینرا می‌سازد تا با كمكش خواب آرامی را تجربه كنید. ساعت بیولوژیك شما بر همه اندام‌های‌تان تاثیر می‌گذارد و با كاهش هوشیاری و كارایی‌تان از شما می‌خواهد هرچه زودتر به رختخواب بروید. البته همه آدم‌ها در ساعت یكسانی این حالات را تجربه نمی‌كنند. اگر طبیعت شما بیشتر شبیه گنجشک باشد خواب‌آلودگی زودتر سراغ شما می آید و اگر شبیه جغد باشید، دیرتر.

۰۰:۰۰ تا ۰۲:۵۹
وقت تعطیل شدن است

 

 

با پایان یافتن این زمان، توانایی شما برای فرار از خواب كمتر می‌شود. میزان هورمون خواب یا ملاتونین، در بدن شما به حداکثر و هوشیاری و تمركز شما به پایین‌ترین اندازه می‌رسد. اگر قرار است فردا کار مهمی را تحویل دهید، چندان به موفقیت خود امید نداشته باشید. چراکه احتمال اینکه مغزتان شما را در انجام آن یاری دهد چندان زیاد نیست.

مغز به زمانی برای پاكسازی و تثبیت خاطرات روزانه نیاز دارد. پس با بیهوده هوشیار نگه‌داشتن آن، این زمان را از دست ندهید. شب‌كاری یا انجام فعالیت‌های مهم در این ساعات، جسم و روان شما را با خطرات جدی روبه‌رو می‌كند. پس بهتر است به توصیه محققان گوش كنید و در اتاقی تاریك خود را به خواب بسپارید.

۳:۰۰ تا ۵:۵۹
وقت زایمان است

 

 

شما هنوز آرام و خواب‌آلوده‌اید اما به زمان هوشیاری نزدیك‌تر می‌شوید. درحالیکه شما در خواب عمیق شبانه هستید، بسیاری از فرزندان آینده پا به این دنیا می‌گذارند و آمارها نشان می‌دهد كه بیشتر زایمان‌های طبیعی در این ساعات از شب اتفاق می‌افتد.
درست است كه سطح ملاتونین بدن شما هنوز بالاست اما با نزدیك شدن به سحر، این میزان هر لحظه كمتر می‌شود. دمای قسمت اصلی بدن کمتر از مواقع دیگر است اما انرژی بدن‌تان برای فعالیت‌های دیگری مثل ترمیم پوست صرف می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد كه احتمال حمله‌های آسمی در این ساعات بیشتر است.

به این سوال‌هاپاسخ بدهید
اگر تنظیم برنامه روزانه به دست خودتان باشد، چه ساعتی از خواب بیدار می‌شوید؟
1- بین ۵ و ۶:۳۰ صبح  
2- بین :۶:۳۰ و ۸ صبح
 3 - بین ۸ و ۹:۳۰ صبح
4- بین ۹:۳۰ و ۱۱ صبح
5- بین ۱۱ صبح و ۱۲ ظهر

در طول یک ساعت بعد از بیدار شدن از خواب صبح، چقدر احساس خستگی می‌کنید؟
1- خیلی خسته‌ام     2-تا حدی خسته‌ام
3-تا حدی سرحالم     4-خیلی سرحالم

چه ساعتی از شب خسته وبی‌انرژی هستید؟
1-بین ۸ و ۹ شب
2-بین ۹ و ۱۰:۳۰ شب
3-بین ۱۰:۳۰ و ۱۲:۳۰صبح
4-بین ۱۲:۳۰ و ۲ صبح
5-بین ۲ صبح و ۳ صبح

چه ساعتی در روز سرحال‌تر هستید؟
1-بین ۵ و ۸ صبح
2-بین ۸ و ۱۰ صبح
3-بین ۱۰ صبح و ۵ بعد از ظهر
4-بین ۵ بعد از ظهر و ۱۰ شب
5-بین ۱۰ شب و ۵ صبح

فکر می کنید جزو کدام گروه هستید؟
1-به طور حتم فردی که «صبح‌ها» فعال است
2-فردی که نسبتا صبح‌ها فعال‌تر است
3-فردی که نسبتا شب‌ها فعال‌تر است
4-به طور حتم فردی که شب‌ها فعال است

 

چه نمره‌ای می‌گیرید؟
انتخاب گزینه اول هر سوال یك امتیاز و گزینه پنجم، 5 امتیاز را برای‌تان به ارمغان می‌آورد. حالا امتیازها را جمع و با كمك راهنمای زیر پاسخ‌ها را تفسیر كنید.

 

شما یك گنجشك هستید:
اگر امتیاز شما 10 یاکمتر است، از آن دسته از افرادید که روزها پویایی خارق‌العاده‌ای دارند و هرچه به شب نزدیك‌تر می‌شوند از كارایی و تمركزشان كاسته می‌شود.

 

شما نیمه‌گنجشك، نیمه‌جغد هستید:
اگر امتیازتان بین 11 تا 17 است شما كاملا به هیچ كدام از این گروه‌ها تعلق ندارید، اما قابلیت‌های هر 2 گروه را همزمان دارید.

شما یك جغد هستید:
اگر امتیاز شما 18 یا بیشتر است، یعنی یك جغد هستید. به عبار دیگر شما از آن دسته افرادید که شب را دوست دارند و بیدار شدن از خواب صبح برای‌شان یك فاجعه بزرگ است.
منبع : مجله سیب سبز

برترین ها