علل و راه درمان بی اختیاری ادراری استرسی در زنان

علت اصلی بی اختیاری ادراری استرسی در زنان ، افتادگی مثانه است

 

بی اختیاری ادراری استرسی در خانم ها
بی اختیاری ادراری هم در زن و هم در مرد انواع مختلف دارد. شایعترین نوع بی اختیاری ادراری در خانمها همین بی اختیاری ادراری استرسی است. از هر سه نفر خانم یکی از آنها در طول زندگی دچار بی اختیاری ادراری استرسی می شود. امکان اتفاق افتادن آن در هر سنی است، ولی بیشتر در خانمهای 60-35 ساله اتفاق می افتد.

 

بی اختیاری ادراری استرسی بدین معنی است که با هر عملی که فشار داخل شکم افزایش می یابد، بی اختیاری ادراری ایجاد می شود، مثل سرفه کردن، عطسه کردن، فین کردن، خندیدن، نشستن و بلند شدن، زور زدن، برداشتن چیز سنگین و غیره. گاهی بی اختیاری ادراری استرسی در حین رابطه زناشوئی ایجاد می شود و سبب مشکلات روحی بیشتری می گردد.

 

بی اختیاری ادراری از چند قطره تا خالی شدن کامل مثانه فرق می کند. علت اصلی بی اختیاری ادراری استرسی، افتادگی مثانه است و شایعترین علت افتادگی مثانه در خانمها، زایمانهای طبیعی و مشکل می باشد.

 

مثانه و گردن مثانه در حالت طبیعی در داخل شکم قرار دارند. هرگاه فشار داخل شکم زیاد شود، این فشار به مثانه و گردن مثانه منتقل می شود. وارد شدن فشار به خود مثانه سبب می شود که مثانه تمایل به خالی کردن محتویات خود بکند. از طرف دیگر وارد شدن فشار به گردن مثانه، سبب بسته شدن گردن مثانه و ممانعت از خروج ادرار از مثانه می شود. بنابراین در حالت طبیعی افزایش فشار داخل شکم سبب بی اختیاری ادراری نمی شود. ولی اگر مثانه افتادگی پیدا کند، گردن مثانه از داخل لگن خارج شده و به پائین می افتد.

 

هنگام افزایش فشار داخل شکم (مثلا سرفه کردن) این افزایش فشار به مثانه منتقل می شود ولی به گردن مثانه منتقل نمی شود، و در نتیجه مثانه محتویات خود را بدون مانع به خارج می ریزد. در این موارد فقط اسفنکترها هستند که مانع تخلیه کامل مثانه می شوند.

 

بی اختیاری ادراری استرسی

 

علل بی اختیاری ادراری استرسی

√ حاملگی: در خانمها کف لگن مانع خروج محتویات لگن به بیرون از بدن می شود. هر گاه کف لگن ضعیف شود، نگهداری اعضاء مشکل شده و سبب افتادگی اعضاء مختلف می شود. در خانمهای حامله حمل جنین بمدت 40 هفته سبب ضعف عضلات کف لگن می شود. در خانمهای حامله هورمونی بنام Relaxin نیز ترشح می شود که سبب شل شدن عضلات شده و خانم را برای زایمان آماده می کند. حدود 50 درصد خانمهای حامله در طول دوران حاملگی دارای بی اختیاری ادراری استرسی هستند.

 

√ زایمان:‌ در زایمان طبیعی اعصاب کف لگن کشیده شده و پس از زایمان دیگر این اعصاب بخوبی نمی توانند از کف لگن حمایت کنند. هر قدر تعداد زایمان طبیعی بیشتر باشد و هر قدر زایمان مشکل و طولانی تر شود، خطر بی اختیاری ادراری استرسی زیادتر می شود. در خانم هائی که هنگام زایمان دچار پارگی عضلات می شوند، خطر بی اختیاری ادراری استرسی سه برابر افراد عادی می شود.

 

√ وزن زیاد: وزن زیاد فشار بیشتری به شکم وارد کرده و این فشار به کف لگن منتقل می شود. در خانم هائی که اضافه وزن دارند، خطر بی اختیاری ادراری استرسی دو برابر خانمهای با وزن طبیعی است.

√ برداشتن رحم: حین خارج کردن جراحی رحم ممکن است کف لگن آسیب ببیند.

√ کشیدن سیگار: کشیدن سیگار سبب سرفه مزمن و وارد شدن فشار به کف لگن می شود.

 

√ یائسگی: پس از یائسگی میزان هورمون استروژن کاهش پیدا می کند و سبب می شود که فشار عضلات دور مجرای ادرار کاهش پیدا کرده و ادرار نشت نماید. با کاهش استروژن خون خاصیت الاستیسیته مجرای ادرار کاهش می یابد، در نتیجه مجرا نمی تواند منقبض شده و جلوی خروج ادرار را بگیرد. احتمال اینکه خانمهای یائسه اضافه وزن داشته باشند و رحم آنها قبلا با جراحی خارج شده باشد، بیشتر است و این دو مزیت بر علت شده و سبب بی اختیاری ادراری استرسی در خانم های یائسه می شوند.

 

تشخیص بی اختیاری ادراری استرسی

با اخذ شرح حال پس از مشکوک شدن به وجود بی اختیاری ادراری استرسی می توان توسط اقداماتی آنرا ثابت کرد. اقدامات تشخیصی مهم عبارتند از:

• تست یورودینامیک : که در آن فشارهای مثانه و مجرا اندازه گیری می شوند.

• سیستوسکوپی: مهمترین تست تشخیصی است که در آن با مانورهائی فشار داخل شکم زیاد شده و نشت ادرار ملاحظه می شود.

 

راههای کاهش شدت بی اختیاری اداراری در زنان

عمل جراحی برای درمان بی اختیاری ادراری فقط در خانمهائی سودمند است که تست نشت ادرار در آنها مثبت باشد. خانمی که مبتلا به بی اختیاری ادراری استرسی است می تواند توسط اقداماتی به خودش کمک نماید تا از شدت بی اختیاری ادراری کاسته شود. اهم این اقدامات عبارتند از:

 

• به مقدار زیادی از سبزیجات و میوه جات تازه استفاده کنید. آن سبب می شود که شما دچار یبوست نشوید. در یبوست هنگام اجابت مزاج، فشار داخل شکم بالا می رود.

 

• نوشیدنیهای حاوی کافئین مثل چای، قهوه و کولا سبب تحریک مثانه و افزایش بی اختیاری ادراری می شوند پس از مصرف بیش از حد آن خودداری کنید.

• هنگام بلند کردن اشیاء سنگین زانوهای خود را خم کنید و شیئی را که می خواهید بلند کنید هر چه بیشتر به بدن نزدیک نمائید.

 

• در حالت طبیعی شما به 8-6 لیوان آب در روز احتیاج دارید. اگر فعالیت بدنی بیشتر دارید و زیاد عرق می کنید، لازم است میزان مایعات دریافتی را زیاد کنید، ولی نیازی به مصرف بیش از حد مایعات ندارید.

• ورزش بخصوص پیاده روی در تقویت عضلات کف لگن و کاستن از شدت بی اختیاری ادراری کمک کننده است.

• لباسی بپوشید که موقع نیاز به دفع ادرار در آوردن آنها زمان زیاد احتیاج نداشته باشد.

• توسط ورزش عضلات کف لگن را تقویت کنید.

• قبل از خندیدن و سرفه کردن، پاهای خود را از روی همدیگر رد کنید (به حالت متقاطع)

 

راههای درمانی بی اختیاری ادراری استرسی

به سه روش می توان بی اختیاری ادراری استرسی را درمان نمود:

• تمرینات ورزشی: که در آن تمریناتی جهت تقویت عضلات کف لگن به بیمار داده می شود. تا حدودی در موارد خفیف بی اختیاری ادراری استرسی موثر است.

 

• دارو درمانی: اخیرا یک داروی موثر در بعضی کشورهای اروپائی برای درمان بی اختیاری ادراری استرسی مورد تائید قرار گرفته است. اگر بصورت مناسب تجویز شود در بسیاری از بیماران موثر است.

 

• درمان جراحی: بهترین و موثرترین درمان است. حدود 80 درصد بیمارانیکه تحت عمل جراحی قرار می گیرند، بهبود پیدا می کنند. چندین نوع روش جراحی وجود دارد که انتخاب نوع جراحی بستگی به نظر جراح دارد. در همه روشهای جراحی سعی می شود که مثانه ای که بطرف پائین افتاده است، بطرف بالا کشیده شده و در داخل لگن ثابت شود.

عمل جراحی مرسوم برای افتادگی مثانه و رحم که توسط متخصص زنان و زایمان صورت می گیرد، سبب بهبودی بی اختیاری ادراری استرسی نمی شود.

منبع : 7sib.ir

ویدیو مرتبط :
درمان بی اختیاری ادراری و افتادگی رحم در بانوان

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

عفونت ادراری زنان از تشخیص تا درمان

 

 

نظافت آن هم به‌خوبی انجام نمی‌شود، پس همه‌مان در معرض این آلودگی و عفونت هستیم. این سوال و سوال‌هایی از این قبیل درباره عفونت ادراری را با دکتر آتوسا شاداب، متخصص اورولوژی و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی مطرح کردایم و حاصل سوال‌های من و پاسخ‌های ایشان، شد این گفتگو.

چرا عفونت‌های ادراری در خانم‌ها شایع‌ترند؟

البته در دوران نوزادی چندان فرقی نمی‌کند ولی از 3 سالگی به بعد، این میزان در خانم‌ها افزایش پیدا می‌کند و چند علت مهم در این زمینه وجود دارد که مهم‌ترینش، آناتومی ناحیه ادراری و تناسلی خانم‌هاست. طول مجرای ادرار در خانم‌ها خیلی کوتاه‌تر از آقایان است و همین امر، عفونت‌‌های ادراری را که عمدتا بالارونده هستند، افزایش می‌دهد. علت دوم، نزدیک بودن مقعد و واژن به مجرای ادرار است بنابراین یکی از عواملی که سبب عفونت‌های ادراری در خانم‌ها می‌شود تماس جنسی است. در هر تماس، حجم بسیار زیادی میکروب وارد مجرای ادرار می‌شود که اگر خانم به‌موقع و پس از تماس جنسی ادرار نکند یا حجم مایعاتی که استفاده می‌کند کم باشد، به عفونت ادراری مبتلا خواهدشد. عامل دیگر، قطع و وصل جریان ادرار هنگام ادرار کردن است. بعضی‌ها به اشتباه فکر می‌کنند این‌کار برای تقویت عضلات ناحیه لگن مفید است؛ در حالی که قطع کردن جریان ادرار سبب ایجاد خلاء یا مکش در آن ناحیه شده و این خلاء تمام میکروب‌های بیماری‌زای اطراف مقعد و واژن را به داخل مجرای ادرار می‌کشاند و سبب ایجاد عفونت ادراری می‌شود. عدم رعایت بهداشت نیز علت دیگر است. با رعایت بهداشت به راحتی می‌توان از بسیاری از عفونت‌های ادراری پیشگیری کرد. مهم‌ترین نکته این است که هنگام شست‌وشو و طهارت و حتی خشک کردن،‌ دست یا دستمالی که به ناحیه مقعد کشیده می‌شود، به سمت جلو نیاید. بنابراین با شستن از جلو به سمت عقب می‌توان از عفونت‌ها پیشگیری کرد. همچنین عوض نکردن لباس زیر به‌طور مرتب و وجود رطوبت و نم در آن سبب ایجاد کلونی‌های میکروبی و قارچی در لباس زیر می‌شود. سعی کنید لباس زیرتان همیشه خشک باشد. البته برخی میکروب‌ها به نام لاکتوباسیل هم در این ناحیه هستند که در اطراف واژن زندگی می‌کنند و محیط اطراف واژن و مجرای ادرار را اسیدی و این منطقه را برای رشد باکتری‌ها نامناسب می‌کنند. حال اگر به هر دلیل این لاکتوباسیل‌ها از بین بروند، اسیدیته منطقه به هم می‌خورد و جهت رشد سایر باکتری‌ها مناسب می‌شود.

چه عللی ممکن است لاکتو باسیل‌ها را از بین ببرد؟

اولین علتش یائسگی است. از آنجا که در دوران یائسگی، سیستم هورمونی قطع می‌شود لاکتوباسیل‌ها می‌میرند. علت دوم استفاده از شوینده‌ها مانند شامپو، صابون، مواد خوشبوکننده و... است. نشستن در تشت آب همراه با جوش‌شیرین،‌ نمک، بتادین و... نیز بدون تجویز پزشک متخصص سبب از بین رفتن سد محافظتی این منطقه می‌شود.

با مشاهده چه علایمی می‌توان به عفونت ادراری پی برد؟

اولین علامت عفونت ادراری، احساس ناراحتی هنگام ادرار کردن است. این احساس می‌تواند خودش را به صورت سوزش، قلقلک مجرای ادرار، درد در انتهای ادرار کردن و درد در ناحیه استخوان عانه یا زیر شکم نشان دهد. علامت‌های دیگر شامل تکرر ادرار همراه با درد، ادرار بدبو، تغییر رنگ ادرار به سمت تیره یا رنگ چای و وجود خون واضح در ادرار همراه با دفع لخته است. در مواردی که عفونت ادرار به سمت کلیه‌ها کشیده شود، به این علایم، تب و درد پهلو هم اضافه می‌شود.

 

باوجود همه این علایم دردناک، باز هم ممکن است فردی به پزشک مراجعه نکند؛ تا جایی که عفونت به کلیه‌ها برسد؟!

بله! گاهی اوقات ممکن است شرایطی پیش بیاید که دسترسی به پزشک وجود نداشته باشد. در این صورت، اولا مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک را به هیچ‌وجه توصیه نمی‌کنیم. بیمار باید تا آنجا که امکان دارد از مایعات فراوان استفاده کند؛ تا جایی که رنگ ادرار شفاف‌ شود. این‌کار، بهترین شروع برای درمان عفونت‌های ادراری است زیرا سبب می‌شود میزان دفع افزایش یافته و میكروب‌های بیشتری دفع ‌شوند. اگر عفونت ادرار محدود به مجاری تحتانی ادراری باشد، حتی ممکن است بدون درمان هم خوب شود ولی اگر عفونت به سیستم ادراری فوقانی کشیده شود، نیاز به اقدام درمانی و دخالت پزشکی دارد.

 

با توجه به این موضوع که شیوع این عفونت در زنان بالاتر است، ابتلا به آن تا چه حدی مشکل‌ساز نیست؟

عفونت ادراری تا 3 بار در سال در خانم‌های سالم طبیعی است؛ یعنی اگر خانمی تجربه 3 بار عفونت ادراری را در سال داشته باشد، فقط به یک بار آزمایش ادرار و درمان آنتی‌بیوتیکی مناسب نیاز دارد و نه بیشتر؛ ولی اگر عفونت بیشتر از 3 بار در سال رخ بدهد، نیاز به درمان جدی پیدا می‌کند.

 

خیلی‌ها تا زمانی که علامت دارند آنتی‌بیوتیک‌هایشان را مصرف می‌کنند و پس از رفع علایم، آنها را قطع می‌کنند. این کار چه خطری ممکن است داشته باشد؟

هدف ما در درمان این است که بیمار با داروی کم درمان شود. در بررسی‌ها دیده شده که اگر بیمار یک هفته دارو بخورد هیچ فرقی نمی‌کند با زمانی که 5 روز یا 3 روز دارو می‌خورد بنابراین امروزه توصیه می‌شود برای یک عفونت ادراری ساده از برنامه آنتی‌بیوتیکی 3 روزه استفاده شود و بیش از آن ادامه نداشته باشد؛ مگر ‌آنکه بیمار علامت‌دار باشد. بنابراین اگر علایم بیماری پس از 48 ساعت بهبود پیدا نکرد نیاز به بررسی مجدد است. 3 روز دارو خوردن هم فکر نمی‌کنم برای کسی سخت باشد.

منبع:سلامت ایران