طوفان وسواس فکری در ذهن

افکار وسواسی عقاید، تصورات یا تکانه‌های ناخوشایند و پریشان‌کننده‌ای هستند که به طور مکرر وارد ذهنتان می‌شوند. این افکار برخلاف میل شما به ذهنتان وارد می‌شوند.

آیا برایتان پیش آمده که بعد از شستن دستان‌تان هنوز هم فکر کنید آنها کثیف هستند؟ آیا افکاری به ذهن‌تان می‌آید که به نظر بی‌معنی است و قادر به کنترل آنها نیستید؟ آیا دستان‌تان را بیش از حد می‌شویید؟ آیا مکرراً اشیا را وارسی می‌کنید؟ آیا کارها را باید طبق نظم مشخص و خاص خودتان انجام دهید یا این افکار و رفتارها زندگی شما را مختل کرده است؟ آیا از اینکه ناآگاهانه و غیرارادی باعث تصادف شوید می‌ترسید؟ آیا از اینکه به ایدز یا سرطان یا دیگر بیماری‌ها از طریق رفتن به توالت عمومی دچار شوید می‌ترسید؟ آیا از اینکه به دلیل دقت نکردن کافی در کنترل کردن قفل در منزل یا چک کردن شیر گاز، ترس از دزدیده شدن لوازم منزل یا آتش سوزی و منفجر شدن منزل دارید؟آیا برای حفظ کردن چیزهای بی‌اهمیت مثل شماره پلاک خودروها، شماره تلفن‌های قدیمی احساس اجبار می‌کنید؟ آیا به شکل مکرر قفل درها، اجاق‌ها و کلیدهای برق را بررسی می‌کنید؟ آیا روزنامه‌ها یا وسایل کهنه را به این منظور که شاید روزی به آنها نیاز داشته باشید جمع می‌کنید و آنها را بیرون نمی‌ریزید؟

اگر پاسخ شما به این پرسش‌ها مثبت است، به احتمال زیاد شما آن یک نفری هستید که از هر 40 نفر به اختلال وسواس فکری- عملی مبتلا هستید. این وسواس زیرمجموعه گروه اختلالات اضطرابی است که به طور میانگین از هر 40 نفر یک نفر را مبتلا می‌کند. سن شروع این اختلال اغلب قبل از 25 تا 30 سالگی است اما در سنین بالاتر و پایین‌تر از این میزان نیز دیده می‌شود.

دکتر فرشاد شیبانی، متخصص روانشناسی بالینی در پاسخ به این سؤال که اختلال وسواس فکری- عملی (OCD) چیست، می‌گوید: این اختلال در صورت درمان نشدن مزمن می‌شود. زمانی می‌گوییم که کسی مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی است که یا افکار وسواسی یا اعمال وسواسی یا هر دو را داشته باشد؛ افکار وسواسی عقاید، تصورات یا تکانه‌های ناخوشایند و پریشان‌کننده‌ای هستند که به طور مکرر وارد ذهنتان می‌شوند. این افکار برخلاف میل شما به ذهنتان وارد می‌شوند. ممکن است در نظرتان نفرت انگیز باشند، بدانید که بی‌معنا هستند و ممکن است با احساس و شخصیت شما تناسبی نداشته باشند (مثلاً فردی که فکر می‌کند قالی هنوز هم پس از شستن نجس یا آلوده است). این روانشناس می‌افزاید: «اعمال وسواسی رفتارها یا اعمالی هستند که گرچه ممکن است آنها را بی‌معنا یا افراطی بخوانید، اما احساس می‌کنید ناچارید آنها را انجام دهید. گاهی اوقات ممکن است به هر زحمتی در برابر انجام آنها مقاومت کنید یا آنکه ممکن است تا زمانی که یک رفتار را به طور کامل انجام نداده‌اید، اضطرابتان کمتر نشود.» دکتر شیبانی با اشاره به راه‌های درمان اختلال وسواس فکری ـ عملی می‌گوید: افراد نمی‌توانند خودشان به تنهایی به این اختلال غلبه کنند و باید از متخصص روانشناسی بالینی یا روانپزشک کمک بگیرند. تلاش افراد برای دور کردن افکار وسواسی از ذهن‌شان سبب هجوم بیشتر این افکار می‌شوند، به همین دلیل افراد باید اجازه دهند تا این افکار در ذهن‌شان وجود داشته باشند و این افکار را همانند ابرهای آسمان درنظر بگیرند یعنی فقط شاهد و ناظر عبور این افکار از آسمان ذهن‌مان باشیم و هیچ تلاشی برای دور کردن این افکار یا پرت کردن حواس‌شان به خرج ندهند. همچنین مواجه شدن با عامل وسواس (مثلاً این فکر وسواسی که در را قفل نکرده‌ام) و جلوگیری از پاسخ (مثلاً بازبینی نکردن قفل) منجر به خوگیری می‌شود و کم کم این وسواس شدتش کم خواهد شد.
منبع:سلامت نیوز

 

ویدیو مرتبط :
وسواس فکری

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

وسواس فکری

 

وسواس‌های فکری افکار یا تجسم‌های نا خوانده‌ای هستند که به صورت مکرر وارد آگاهی می‌گردند. در حالی که رفتارهای اجباری ، در ظاهر امر رفتارها و عادات مکرر غیر قابل توقف هستند که شخص با هدف کاهش ناراحتی و اضطراب خود آنها را انجام می‌دهد. هم افکار وسواسی و هم رفتارهای اجباری معمولا توسط خود مبتلایان به آنها غیر واقع گرایانه و غیر منطقی ارزیابی می‌شوند، اما مبتلایان ، خود را ناتوان از متوقف کردن آنها می‌دانند.

 

 

نشانه‌های وسواس

 

گرچه انواع افکار و رفتارها در اغلب موارد از شخصی به شخص دیگر فرق می‌کند، بعضی از الگوها مشترک هستند. به عنوان مثال ، مبتلایان به وسواس امکان دارد در وارسی‌های مکرر درگیر گردند. این عمل ممکن است به صورت وارسی درها و کلیدها جهت کسب اطمینان ، خاموش کردن همه وسایل ، قرار دادن کلیدها در مکان خاص و از قبیل آنها باشد. بعضی از مردم ممکن است بصورت افراطی از طریق دست شستن و تمیز کردن مکرر از میکروب‌ها اجتناب نمایند.

 

بعضی از مردم ممکن است تشریفات رفتاری ویژه‌ای در مورد فعالیت‌های روزمره داشته باشند، از قبیل: پوشیدن یا در آوردن لباس به شیوه و نظم خاص ، وارد شدن یا ترک کردن خانه یا اتاق به شیوه‌ای معین ، سعی در تکرار (یا اجتناب از تکرار) یک عمل یا فکر خاصی به تعداد مشخص جهت بدست آوردن خوشبختی و غیره. در بعضی موارد رفتارهای مرتبط با سایر اختلال‌ها ، از قبیل بی‌اشتهایی عصبی ، پراشتهایی و جنون موکندن (کندن موها ، کندن مژه‌ها) می‌توانند کیفیت وسواس به خود بگیرند.

 

خیلی مهم است که به این نکته توجه داشته باشید که بسیاری از مردم بعضی از الگوهای رفتاری و فکری فوق را در دوره‌ای از زندگی خود تجربه می‌کنند، بدون اینکه به اختلال وسواس فکری - عملی مبتلا باشند. به عنوان مثال ، وارسی درها جهت ایجاد امنیت بیشتر و یا شستن دست‌ها بعد از مواجه شدن با میکروب‌ها امری طبیعی است.

 

 

آیا هر نوع توجه به پاکیزگی نشانه وسواس است؟

 

نشان دادن درجاتی از پاکیزگی و توجه به جزئیات متناسب به نظر می‌رسد و حتی به هنگام رشد و بالغ شدن به عنوان نشانه‌هایی از بلوغ در کودکان در نظر گرفته می‌شود. همین طور ، هر کسی یک شیوه و اسلوب برای انجام کارهای خود دارد. فقط زمانی که افکار و رفتارها به طور افراطی مکرر بود ، و یا به جای کمک ، در فعالیتهای روزمره زندگی تداخل کرد، باید به اختلال وسواس مظنون بود. بنابراین ، افراد دارای اختلال وسواس زمان زیادی را صرف انجام تشریفات یا اجتناب از رفتارهای (خاص) می‌کنند، طوری که مسائل مهم زندگی‌شان مورد غفلت قرار می‌گیرد.

 

آنها آن‌قدر زمان صرف بهداشت شخصی خود می‌کنند که از کلاس جا می‌مانند. آنها ممکن است آنقدر نگران میکروب و آلودگی باشند که از صرف غذا در سالن غذاخوری و به همراه دوستان‌شان خودداری نمایند. آنها همچنین ممکن است به خاطر ترس و شرمندگی از فاش شدن نشانه‌های وسواسی‌شان در پیش دیگران از فعالیتهای اجتماعی خودداری کنند.

 

 

دریافت کمک

 

اگر شما فکر می‌کنید که خودتان و یا کسی که شما می‌شناسید، از اختلال وسواس رنج می‌برد (می‌برید) با یک متخصص بهداشت روانی مشاوره نمایید. اختلال وسواس فکری ـ عملی، اختلالی است که می‌توان به آن از طریق مشاوره ، رفتار درمانی و یا دارو درمانی کمک کرد.

منبع:daneshnameh.roshd.ir