شكم صاف؟ یعنی ممكن است؟!

فكر كنید بدترین اتفاقی كه ممكن است در مترو یا اتوبوس برای‌تان رخ دهد چیست؟ كیف پول‌تان را بدزدند؟ وسایل‌تان را جا بگذارید؟ مدارك مهمی را گم كنید؟ پای‌تان لای در بماند؟ یا این‌كه در اثر ازدحام و فشار جمعیت از حال بروید؟ همه این‌ها بد و ناخوشایند هستند قبول؛ اما ببینید نظرتان راجع به این یكی چیست. فرض كنید در مترو یا اتوبوس سرپا ایستاده‌اید كه یك دفعه خانمی با لبخند از جایش بلند می‌شود و با گفتن عزیزم بیا بشین شما را دعوت می‌كند در جای او بنشینید. تا اینجا مشكلی نیست اما اگر آن خانم محترم و نیكوكار بگوید:«خانم باردار مثل شما كه نباید سرپا وایسه. چقدر زمونه بد شده.... راستی عزیزم چند ماهته؟ به‌نظرم 5 یا 6 ماهه هستی نه؟» آن‌وقت قضیه ممكن است بسیار متفاوت باشد. چون در واقع شما باردار نیستید!! این‌كه شكم شما جلوتر از خودتان وارد اتاق شود و همه فكر كنند باردار هستید می‌تواند روحیه هر كسی را ویران كند. چرا باید چنین اتفاقی بیفتد؟ اصلا چه می‌شود كه چنین اتفاقی می‌افتد؟ دیگر بحث این‌كه من به حرف مردم اهمیت نمی‌دهم مهم نیست؛ مهم این است كه شكم نامتناسب شما افراد را به واكنشی بامزه و ناخواسته واداشته است. این شاید بدترین اتفاق ممكن باشد..

---

هر خانمی نسبت به نقایص بدن خود حساس است. هیچ كس را هم پیدا نمی‌كنید كه عاری از نقص باشد اما قضیه شكم كاملا جهانی و یك درد مشترك بین‌المللی است. نتایج تحقیقی كه اخیرا در یك نشریه تناسب اندام بانوان در انگلیس انجام شده نشان می‌دهد، بیشترین مشكلی كه خانم‌ها در زمینه تناسب اندام با آن روبه‌رو هستند شكم است. خانم‌های بسیاری در سراسر دنیا هر روز صدها هزار بار دراز و نشست می‌روند و از خیلی خوراكی‌ها پرهیز می‌كنند اما شكم‌شان كوچك نمی‌شود. كم كم از جبر به‌خود تلقین می‌كنند كه شكم و اندام‌شان همین است كه هست و امكان تغییر شكل و سایز آن وجود ندارد. حدس زدن این‌كه نتیجه چنین باوری چه خواهد بود زیاد سخت نیست.

---

عضلات شكم همه تقریبا مثل هم است. تفاوت بین وضعیت شكم افراد مختلف(فارغ از آن چیزی كه مجلات مد تبلیغ می‌كنند) به مقدار چربی كه در اطراف عضلات فشرده شده بستگی دارد. اندام برخی مثل سیب است یعنی به‌طور ژنتیك به‌جای این‌كه چربی در نواحی پشت، نشیمنگاه و ران‌ها جمع شود در ناحیه مركزی ذخیره می‌شود.  بعضی دیگر اندام گلابی شكل دارند و عده‌ای دیگر هم انگار اصلا چربی در شكم‌شان جمع نمی‌شود. اگر دست خودمان بود این بهترین حالتی بود كه می‌شد انتخاب كرد. البته این‌كه بخش میانی بدن چه شكلی باشد فقط به شكم مربوط نیست بلكه دور كمر، پهنای استخوان لگن و نشیمنگاه هم در این قضیه تاثیرگذار هستند ولی فعلا بحث ما در مورد تاثیر چربی و عضلات شكم است.

---

چربی احشایی نوعی از چربی است كه درناحیه شكم  دور تا دور ارگان‌ها شكل می‌گیرد. این نوع چربی به انواع و اقسام مشكلات متابولیك وابسته است و خطر ابتلا به دیابت و بیماری قلبی را افزایش می‌دهد

---

تحقیقات روی 2 نوع چربی شكم متمركز بوده است:چربی زیرجلدی كه قبلا درباره‌اش صحبت كردیم كه در طول قفسه سینه و كمر گسترده شده و می‌توانید آن را با دست بگیرید و وقتی وزن كم كنید ناپدید می‌شوند. نوع دیگر چربی احشایی است كه دور تا دور ارگان‌ها شكل می‌گیرد. این نوع چربی به انواع و اقسام مشكلات متابولیك وابسته است و خطر ابتلا به دیابت و بیماری قلبی را افزایش می‌دهد. بنابر تحقیقی كه دانشمندان كانادایی انجام داده‌اند، برخی از افراد به‌طور ژنتیك مستعد داشتن چربی احشایی هستند كه این چربی‌ها می‌توانند عضلات شكمی را به سمت بیرون هل بدهند. بسیاری از خانم‌ها گرچه چاق نیستند اما مقدار كمی چربی در ناحیه شكم و پهلو دارند كه البته شكم را بزرگ و چاق نشان نمی‌دهد و می‌توان آن را چربی خوش‌خیم درنظر گرفت اما نباید تصور كرد اگر كسی این فرم چربی را دارد فاقد چربی احشایی است.

---

پروفسور «توماس نسر»، استاد علوم ورزش دانشگاه «ایندیانا» می‌گوید:«یكی از مهم‌ترین دلایلی كه افراد با وزن طبیعی و فاقد اضافه وزن، شكم تخت و سفت ندارند این است كه عضلات شكم آن‌ها ضعیف است.» اما این وسط تكلیف خانم‌هایی كه چند سال از زایمان‌شان گذشته و همیشه ورزش كرده‌اند چه می‌شود؟ نكته این است كه بسیاری از این خانم‌ها برای تقویت عضلات شكم تمریناتی انجام می‌دهند كه تمركز آن صرفا روی یك یا 2 عضله است نه همه عضلات. مثلا بیشتر روی « ركتوس ابدومینیس» كار می‌شود تا عضلات مایل و عرضی. پروفسور نسر می‌گوید:«برای تقویت عضلات شكم باید روی نواحی مختلف به‌طور یكنواخت كار كرد. حتی باید به نواحی پایین كمر هم توجه شود. نكته این‌جاست كه هیچ‌كدام از این نواحی موقع دراز و نشست رفتن عادی (كه معمول‌ترین ورزش برای تقویت شكم است) تقویت نمی‌شوند.» اگر برای انجام ورزش‌هایی كه در ادامه معرفی می‌كنیم زمانی برای دراز و نشست رفتن درنظر گرفته شود آن‌وقت همه عضلات ناحیه میانی بدن تقویت خواهند شد.

---

اگر بخواهیم خلاصه‌ای از این مطلب استخراج كنیم، می‌توان به این نكات اشاره كرد.

1. برای داشتن شكمی صاف و تخت نباید فقط به یك یا 2 حركت ورزشی بسنده كرد.
2. باید تمریناتی انجام داد كه همه عضلات شكم به‌خصوص عضلات مایل طرفی و عضله عرضی كه عمیق‌تر هستند درگیر شوند.
3. درست ایستادن و درست نشستن می‌تواند كمك موثری برای صاف نشان دادن شكم شما باشد.
4. اگر شكم شما چربی زیادی هم نداشته باشد اما بد بایستید شكم بزرگ و چاق به‌نظر می‌رسد.
5. مشكلات چاقی و افتادگی شكم را گردن زایمان و فاصله گرفتن عضلات شكم نیندازید.

---

بسیاری از خانم‌ها تصور می‌كنند، بزرگی شكم به دلیل زایمان است. ابتدا باید گفت، اگر چنین مشكلی وجود داشته باشد فاصله‌ای كه بین عضلات بالایی شكم وجود دارد معمولا قابل مشاهده است و شكلی شبیه V برعكس پیدا می‌كنند. اما راه اصلی شناسایی این مشكل استفاده از «اولتراسوند» است. نكته دیگر این‌كه عضلات شكم مثل «لیگامان‌ها» نیستند كه اگر بیش ازحد انعطاف خود كشیده شوند و دیگر نتوانند به‌جای قبلی بازگردند. عضلات این توانایی را دارند كه مجددا در موقعیت صحیح قبلی قرار گیرند.

اما یك بحث مهم دیگر، درباره پوست روی شكم است. اگر بارداری بالای 30 سالگی(مثلا در 36 سالگی) اتفاق بیفتد به‌دلیل كاهش «الاستین» (مهم‌ترین الیاف پوست كه قابلیت كشش و انعطاف به پوست می‌دهند) توان پوست برای ریكاوری و بازگشت به شرایط قبل كاهش می‌یابد. اما اگر بارداری در سنین پایین‌تر از 30 باشد توان پوست برای این كار بسیار بیشتر است. از سوی دیگر بافت همبندمثل «فاسیای» اطراف عضلات هم انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند.

حال این سوال پیش می‌آید كه آیا این مسئله می‌تواند علت افتادگی شكم باشد؟ پاسخ این است كه اگر عضلات شكم به حد كافی قوی باشند این لیگامان‌ها را حمایت می‌كنند و مشكل افتادگی شكم با شدت بسیار كمتری اتفاق می‌افتد یا اصلا اتفاق نمی‌افتد. در اینجا بحث درست نشستن و درست ایستادن هم مطرح می‌شود.

بد نشستن و بد ایستادن هر 2 می‌توانند باعث تضعیف عضلات شكم شده و به مرور به‌طور غیرمستقیم باعث افتادگی شكم شوند.
از سوی دیگر، بد ایستادن(افتادگی شانه، تو رفتگی قفسه سینه) باعث بیرون زدن شكم شده و این ناحیه را چاق و بد شكل نشان می‌دهد. اگر صاف و درست بایستید جدا از شرایط بهتری كه برای ستون مهره‌ها ایجاد می‌شود شكم هم صاف‌تر به‌نظر می‌رسد.