درد ساق پا یا شین اسپلینت (علل و راه های درمان)

درد در ناحیه ساق پا هنگام دویدن یکی از علائم شین اسپلینت است

 

شین اسپلینت که به آن سندرم استرس تیبیا میانی هم می‌گویند، یکی از رایج‌ترین آسیب‌هایی است که دوندگان و افرادی که پیاده‌روی می‌کنند با آن مواجه می‌شوند. در حقیقت، مطالعات نشان داده بیشتر از ۲۰درصد دوندگان، شین اسپلینت را تجربه می‌کنند. تحقیقات گسترده‌تر هم نشان داده ۳۵درصد از سربازان نیروی دریایی هم درتمرینات پایه‌ای‌شان، با این درد روبرو می‌شوند.

 

وقتی درمورد بیومکانیک‌های طرز راه رفتن و دویدن فکر می‌کنیم، می‌بینیم عجیب نیست که خیلی از ما با این مشکل مواجه می‌شویم. شما چه بدوید و چه راه بروید، با هر قدمی که می‌گذارید، با بیشتر از دو برابر نیروی وزن‌بدن‌خودتان به زمین می‌آیید. این فرایند فشار خیلی زیادی روی عضلات، استخوان‌ها، مفاصل و تاندون‌ها وارد می‌کند. مخصوصا استخوان ساق یا تیبیا، با هر ضربه‌ای که به زمین می‌زنید خمیده یا کج می‌شود. فشار مکرری که به این استخوان‌ها وارد می‌شود می‌تواند بعدا موجب دردی به‌نام شین اسپلینت گردد.

معمول‌ترین علامت این حالت، درد درناحیه ساق یا تیبیا هنگام دویدن یا زمانی است که به استخوان فشاری وارد می‌کنید. هرچند این درد، ناراحت‌کننده است اما به‌معنی این نیست که برای همیشه ناتوان شده‌اید و دیگر نمی‌توانید به فعالیت‌تان ادامه دهید البته اگر فورا به آن توجه کرده و درمانش کنید. اگر شین اسپلینت را نادیده بگیرید، این احتمال بالقوه وجود دارد که تبدیل به شکستگی استرس تیبیانی شود، که می‌تواند ماه‌ها شما را دور از ورزش و فعالیت نگه‌دارد. پیش از همه، بدانید که چگونه می‌توان از بروز ناگهانی این مشکل پیشگیری و همچنین درمانش کرد تا بعدها کمتر دچار مشکلات جدی شوید.

 

درمان شین اسپلینت
هر چند آخرین شواهد درخصوص درمان شین اسپلینت تا حدودی گیج‌کننده بوده و به روش‌های درمانی خاصی منتج نشده اما بیشتر کارشناسان روی این موضوع توافق دارند که این مشکل، آسیبی است که به‌دلیل واردکردن وزن زیاد روی استخوان تیبیان یا ساق ایجاد می‌شود. به‌علاوه، نشان داده شده افرادی که سابقه فعالیت بدنی‌شان زیر حد متوسط است، و دویدن را شروع می‌کنند، دو و نیم برابر بیشتر در معرض تجربه شین اسپلینت هستند. و احتمالا دلیلش هم قوی و آماده نبودن استخوان‌های‌شان برای تمرینات شدید است. آنهایی که سالهاست بطور مرتب می‌دوند یا پیاده‌روی می‌کنند استخوان‌های قوی‌تری دارند که بهتر می‌تواند نیروهای ناشی از دویدن و پیاده‌روی را بپذیرد. دراینجا یک برنامه ساده دو مرحله‌ای را معرفی می‌کنیم که می‌توانید درصورت تجربه علائم شین اسپلینت، آن را پیگیری کنید:

 

تمرینات با تاثیر بالا را متوقف نمایید.
از آنجایی‌که شین اسپلینت، آسیب ناشی از فشار زیاد است، مهم است که میزان تمرینات باتاثیر بالا را کاهش دهید تا ساق پای‌تان امکان التیام یافتن پیدا کند. جایگزین کردن بعضی از تمرینات دو یا پیاده‌روی با دوچرخه‌سواری یا شنا می‌تواند راهی خوب برای پیشگیری از بدتر شدن آسیب شود ضمن این‌که تناسب‌اندام‌تان همچنان حفظ خواهد شد. اگر برای درمان به مشکل برخوردید، استراحت کامل به‌عنوان متد درمانی مهم و موثر توصیه می‌شود.

 

کمپرس سرد
اگر با دردساق پا مواجه شدید، کمپرس سرد هم پیشنهادی معمول است. این شیوه نه تنها به کاهش التهاب در این ناحیه کمک می‌کند بلکه باعث کاهش درد هم می‌شود. شما می‌توانید از یک فنجان یخ استفاده کنید و آن را روی تیبیا به سمت بالا و پایین حرکت دهید، یا دوبار در هفته، دوکیسه یخ را روی قسمت آسیب دیده گذاشته و حداقل ده دقیقه نگه دارید.

 

پیشگیری از شین اسپلینت

وقتی توانستید این مشکل ساق پای‌تان را با موفقیت برطرف کنید، باید سعی‌تان برای جلوگیری از وقوع دوباره این آسیب بکنید. باید برنامه ورزشی‌تان را با سطح فیتنس‌تان سازگار کنید چون خیلی از دوندگان یا آنهایی که پیاده‌روی می‌کنند و کم تجربه هستند احتمال مواجه شدن‌شان با این آسیب بیشتر است. سبک کردن فعالیت با شدت بالا، مانند دویدن، درکمک به شما برای اجتناب از آسیب‌های مربوط به استخوان مانند شین اسپلینت بسیار نتیجه بخش و موثر خواهد بود. برای افزایش مسافت، تابع قانون ۱۰درصد باشید، یعنی از یک هفته تا هفته بعدش، مسیرتان را بیشتر از ۱۰درصد افزایش ندهید.

 

دراینجا چند اقدام پیشگیرانه دیگر هم داریم که می‌توانید بکار گیرید:
کفش‌تان را عوض کنید یا از کفی‌های طبی استفاده نمایید.

شما باید ابزار دویدن یا پیاده‌روی‌تان را هم مورد بررسی قرار دهید. تحقیقات نشان داده اگر هنگام فرود آمدن بر زمین، چرخش پا به طرف داخل زیاد باشد موجب شین اسپلینت می‌شود و این به احتمال زیاد به دلیل گشتاور زیادی است که هنگام برخورد پا با زمین و سپس چرخش زیاد به‌سمت داخل روی پایین پا وارد می‌شود. کفش‌هایی که توکار مستحکمی دارند یا کفی‌های طبی می‌توانند در کاهش این‌گونه حرکات ناخواسته موثر باشند. هرچند پژوهش‌هایی که درباره درمان این عارضه انجام شده تا حدودی محدود و ناقص است اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کفش‌های قوسدار یا کفی‌های طبی می‌توانند با کاهش حرکات چرخشی پا به داخل، از بروز شین اسپلینت پیشگیری نمایند.

 

نسبت به اندازه قدم‌های‌تان آگاه باشید.
برای دوندگان، افزایش تکرار یا ریتم قدم‌ها تا حدود زیادی تاثیر نیروهای مربوط به دویدن را کاهش می‌دهد. هنگام دویدن سعی کنید درمحدوده توده مرکزی بدن‌تان قدم بردارید و قدم‌تان جلوتر از بدن‌تان نباشد، دراین‌صورت از گام‌های خیلی بلند و کُند شدن و توقف نیز جلوگیری می‌شود چون فشار کمتری به تیبیا وارد می‌گردد.

 

روی تقویت پایین پا بیشتر کار کنید.
مطالعات نشان داده‌اند دوندگانی که عضلات ساق‌پای‌شان قوی‌تر و بزرگ‌تر است، ریسک کمتری برای شکستگی‌های استرس تیبیانی دارند. از آنجایی‌که شکستگی‌های استرس تیبیانی می‌توانند نتیجه شین اسپلینت‌های درمان نشده باشند، تقویت عضلات ساق‌پا به دوندگان کمک می‌کند از سندرم طبی استرس تیبیانی دور بمانند.

 

این تمرینات استقامتی را به برنامه ورزشی‌تان اضافه کنید تا عضلات ساق‌پا و اطراف تقویت شده و از شین اسپلینت پیشگیری شود:

 

بلند کردن ساق‌ها

پاهای‌تان را کمی از هم فاصله داده و بایستید، روی انگشتان بلند شوید، دو ثانیه مکث کرده و با پاشنه پایین بیایید. این حرکت را در دو سِت ۱۵ تایی تکرار کنید.

 

راه رفتن روی انگشتان پا

روی نوک انگشتان پا بایستید و حدود ۱۵ متر به سمت جلو راه بروید، دو سِت از این حرکت انجام دهید.

 

کشش کف‌پا

دراز بکشید، پاهای‌تان مستقیم جلوی بدن‌تان باشد و انگشتان‌تان هم به سمت بالا. در یک حرکت جهشی، انگشتان را به سمت بدن‌تان کشیده و بعد به جای اولش برگردانید. این حرکت را در دو سِت با ۲۰ تکرار انجام دهید.

 

به زمین انداختن پاشنه پا

 

روی یک پله یا سطح برآمده بایستید، وزن‌تان را روی پای راست انداخته و پاشنه همین پا را تا ۹۰ درجه پایین بیاورید. به آرامی پاشنه را بالا آورده و پیش از آن‌که روی پای دیگر انجام دهید، روی همین پا حرکت را تکرار کنید. این تمرین را در دو سِت و با ۱۰ تکرار روی هر پا انجام دهید.

منبع:healthmag.ir

ویدیو مرتبط :
درمان درد ساق پا (اضافه وزن)

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

علل ورم پا و درمان آن

 

ادم (edema) یا خیز – تورم ناشی از تجمع مایع در بافت‌های بدن شما- بیشتر از همه در پنجه پاها، قوزک پاها و ساق پاها روی می‌دهد. …

علل شایع ادم یا خیز اینها هستند:
مصرف بیش از حد نمک.
آفتاب سوختگی.
دچار بودن به بیماری های مانند نارسایی کبد (سیروز)، بیماری کلیوی یا نارسایی قلب.
باردار بودن.
اختلالات مربوط به گره های لنفاوی و مجاری لنفاوی.
واکنش نابه جا به برخی از داروها.
برای مدت طولانی ایستادن به خصوص در هوای گرم.

آیا وقتی برای مدتی روی مبل یا پشت میز كارتان می‌ نشینید، احساس می ‌كنید پاهای تان سنگین شده و ورم كرده است؟ ممكن است آن را چندان جدی نگیرید اما در نهایت این مشكل شما را مجبور می ‌كند با پزشك مشورت كنید.
 پزشكان مختلف ممكن است نظرات مختلفی در این خصوص داشته باشند و در رابطه با  لیپودرم یا حتی نارسایی عروق لمفتیك با شما صحبت كنند. با این حال آن چه خانم‌ ها را آزار می ‌دهد، در واقع حبس آب است كه در نهایت ورم پا ایجاد می ‌كند. ورم ناراحتی خیلی حادی نیست اما می ‌تواند هر از چند گاهی مشكل ‌ساز شود. دلیل آن هر چه باشد در نهایت درمان مشخص است. یا باید از جوراب‌ های مخصوص كمك گرفت یا به كمك درمان ‌های دارویی آب را خشكاند.

آیا وقتی برای مدتی روی مبل یا پشت میز كارتان می‌ نشینید، احساس می ‌كنید پاهای تان سنگین شده و ورم كرده است؟ ممكن است آن را چندان جدی نگیرید اما در نهایت این مشكل شما را مجبور می ‌كند با پزشك مشورت كنید. پزشكان مختلف ممكن است نظرات مختلفی در این خصوص داشته باشند و در رابطه با  لیپودرم یا حتی نارسایی عروق لمفتیك با شما صحبت كنند. با این حال آن چه خانم‌ ها را آزار می ‌دهد، در واقع حبس آب است كه در نهایت ورم پا ایجاد می ‌كند.

بدن ما از 60 درصد آب تشكیل شده است و این آب قسمتی از فواصل داخل سلولی و خارج سلولی را فرا گرفته است. به عبارتی خانمی كه 55 كیلو گرم وزن دارد در بدنش 30 لیتر آب جمع شده كه 8 تا 10 لیتر آن خارج سلولی و متحرك است. وقتی كه عروق بیش از اندازه آب را به سمت خود بكشند، این امر در ابتدا سبب حبس آب در عروق و بعد از آن ورم می ‌شود. یكی از نشانه‌ های ابتلا به ورم، باقی‌ ماندن جای فرو رفتگی با فشار دادن انگشت روی موضع یا بزرگ شدن پا در روزهای گرم یا ساعات پایانی روز است.

ورم ناراحتی خیلی حادی نیست اما می ‌تواند هر از چند گاهی مشكل ‌ساز شود. دلیل آن هر چه باشد در نهایت درمان مشخص است. یا باید از جوراب‌ های مخصوص كمك  گرفت یا به كمك درمان ‌های دارویی آب را خشكاند.

در این میان نوع تغذیه و فعالیت بدنی هم اهمیت ویژه‌ای دارد. جالب است بدانید راه رفتن با پای برهنه روی شن‌ های خشك ساحل، ماساژ دادن و كشیدن آرام ماهیچه‌ های داخلی، ریختن آب خنك و پوشیدن جوراب ‌های كشی فشرده در صورتی كه كارتان ایستاده است، می ‌تواند سبب كاهش میزان ورم شود، در حالی كه زندگی در نواحی خیلی گرم، استفاده از سیستم ‌های گرمایشی از كف، پوشیدن كفش‌ های تنگ یا پاشنه بلند، داشتن اضافه وزن و مصرف برخی داروها مانند استروژن، كورتیكویید و... می‌ تواند این مشكل را شدیدتر كند. در صورتی كه شما مبتلا به ورم پا هستید، پیشنهاد می ‌كنیم به پزشك مراجعه كنید تا ابتدا آزمایشات لازم را تجویز و درمان‌ های دارویی را آغاز كند. در كنار آن لازم است تحت نظر یك متخصص تغذیه و متخصص طب ورزشی هم باشید تا رژیم غذایی و حركات ورزشی لازم را به شما یادآوری كنند.

در اینجا به خلاصه ‌ای از آن چه برای شما تجویز می‌ شود اشاره می ‌كنیم:
به رژیم غذایی خود توجه كنید
این اشتباه بزرگی است كه فكر كنید نوع رژیم غذایی در بروز یا بهبود ورم پا بی ‌تاثیر است. به طور معمول افرادی كه به ورم پا دچار هستند، تغذیه درست و خوبی ندارند. به عنوان مثال چربی ‌های اشباع و مواد غذایی تصفیه شده زیادی مصرف كرده و در مقابل علاقه ‌ای به مصرف میوه و سبزیجات تازه ندارند. این در حالی است كه بسیاری از رژیم ‌های غذایی می ‌تواند از حبس آب و در نتیجه ورم پیشگیری كند.

1- هر روز به قدر كافی پروتئین بخورید.
بهترین مقدار مصرف روزانه پروتئین 5/7 تا یك گرم پروتئین برای هر كیلوگرم از وزن است. مثلا اگر وزن شما 55 كیلوگرم است، شما روزانه به 38/5  تا 55 گرم پروتئین نیاز دارید. 100 گرم گوشت مرغ حاوی 25 گرم و 100 گرم گوشت ماهی پخته حاوی 20 گرم پروتئین است.

زمانی آب درون پاها و عروق حبس می ‌شود كه خون به اندازه كافی پروتئین نداشته باشد.

2- از منابع غنی ویتامین E و D استفاده كنید.
گردو، بادام، دانه انگور و ماهی‌ های آب‌ های سرد منابع غنی ویتامین E بوده و همان ‌طور كه ویتامین D محافظ استخوان ‌ها است می ‌تواند محافظ عروق خونی و كاهش نفوذ پذیری سلولی نیز باشد.

3- مصرف مواد غذایی اسفنجی را كاهش دهید.
برخی از مواد غذایی مانند گلوتن، كازئین و برخی افزودنی ‌ها مانند امولیاست و امولزیفیانت می ‌توانند حبس آب را افزایش دهند؛ به همین علت مصرف آن ها توصیه نمی ‌شود.

زیاد سرپا نایستید
در صورتی كه دچار ورم پا هستید مسلما اولین توصیه پزشك به شما پوشیدن جوراب‌ های مخصوص واریس است. این جوراب‌ ها چندان زیبا و راحت نیستند اما پوشیدن آن ها ضروری است. می ‌توانید این نوع جوراب ‌ها را از داروخانه تهیه كنید.

در ضمن بهتر است بدانید زیاد ایستادن می ‌تواند ورم را شدیدتر كند، پس سعی كنید از ایستادن‌ های طولانی ‌مدت در طول روز خودداری كنید.

پنج ورزش مناسب برای ورم پا
هر روز این تمرین ‌ها را باید مرتب و پشت هم انجام دهید:
1- روی یك صندلی بنشینید و یك توپ تنیس را زیر كف پا گذاشته و بدون آن كه به آن فشار بیاورید آن را حركت دهید و بچرخانید. این حركت را برای هر پا به مدت یك دقیقه در روز انجام دهید.

2- سرپا جلوی یك پنجره یا هوای آزاد بایستید و در حالی كه به دور دست نگاه می‌ كنید، دست‌ ها را به عقب برده تا قفسه سینه باز شود و برای یك دقیقه نفس عمیق بكشید.

3- سرپا بایستید. یك پا را لبه پله قرار دهید، به طوری كه فقط پنجه روی پله باشد و پاشنه بالاتر قرار گیرد. پای دیگر را پشت پایی كه روی پله است قفل كنید و خود را تا جای ممكن بالا بكشید. بعد به حالت طبیعی اول برگشته و این بار پاشنه را كه زیر آن چیزی نیست پایین ‌تر از بلندی پله بیاورید. این كار را روی هر پا 20 مرتبه تكرار كنید.

4- سرپا بایستید. دست ها را از هم باز كنید. یكی از زانوها را تا جایی كه می ‌توانید بالا آورده و به سینه نزدیك كنید و یك دقیقه در این حالت بمانید. برای پای دیگر هم همین كار را تكرار كنید.

5- روی زمین بنشینید. پاها را بكشید. دست ‌ها را دو طرف خود، روی زمین بگذارید. بعد به مدت یك دقیقه سرپنجه‌ ها را تا جای ممكن به سمت خود بكشید. این تمرین را برای یك دقیقه در روز انجام دهید.

ورم پاها در اثر انسداد سیاهرگ‌ها
انسداد وریدها یا سیاهرگ‌ها می‌تواند در هر کدام از قسمت‌های بدن رخ دهد، ولی شایع‌ترین سیاهرگ‌هایی که انسداد پیدا می‌کنند، سیاهرگ‌های پاها هستند.

ورم پا
وقتی به دلایلی سیاهرگ‌های یکی از پاها دچار انسداد می‌شود پا ورم شدیدی می‌کند، دردناک می‌شود و حرکات پا مختل می‌شود. در این هنگام بر خلاف ادم‌های ناشی از بیماری های قلبی، با فشاردادن انگشت روی ساق پا، به راحتی انگشت فرو نمی‌رود، و به عبارتی ورم پا سفت است.

از دیگر سیاهرگ‌هایی که ممکن است دچار انسداد شوند، سیاهرگ‌های شکم هستند. در این حالت چون هر دو پا خونشان به سیاهرگ‌های شکم می‌ریزد، ممکن است هر دو پا دچار چنین ورم سفتی شوند.

البته سیاهرگ‌های دست و گردن هم ممکن است دچار انسداد شوند، ولی کمتر شایع است.

علت بسته شدن سیاهرگ‌ها
مهم‌ترین دلیل این بیماری، بی‌حرکتی طولانی به خصوص در سنین بالاست. وقتی یک فرد مسن به دلیل بیماری، بخصوص شکستگی لگن و ران، به مدت طولانی بستری می‌شود، احتمال لخته شدن خون در سیاهرگ‌های پاهایش وجود دارد.

در این حالت برای پیشگیری دو کار انجام می‌شود:
اول این‌که هر چه سریع‌تر بیمار باید حرکت کند و دوم این که داروی ضد لخته شدن خون شامل هپارین و وارفارین توسط پزشک به او داده شود.
در مسافرت‌های‌ طولانی‌ با اتومبیل‌ یا هواپیما، حداقل‌ هر یک تا دو ساعت‌، پاهای‌ خود را حركت‌ دهید تا خون در رگ ها لخته نشود

از عوامل دیگر لخته شدن خون در سیاهرگ‌ها، حاملگی است. در خانم‌های حامله به خاطر فشار جنین روی سیاهرگ‌های شکم و زیاد بودن هورمون‌های زنانه، خون در این رگ‌ها استعداد لخته شدن دارد. در این حال به طور معمول نیاز به دادن دارو برای پیشگیری از این بیماری نیست، ولی حتما باید از بی‌تحرکی خانم‌های باردار جلوگیری شود.

از عوامل دیگر این بیماری، بی‌تحرکی در مسافت‌های طولانی است. وقتی یک فرد مسن یا فردی که به دلایلی، استعداد لخته شدن خون را دارد، به مدت طولانی در سفرهای هوایی و زمینی به طور ساکن در یک جا می‌نشیند، احتمال لخته شدن خون در پاهایش وجود دارد، بنابراین توصیه اکید این است که در این حالت حتما هر دو ساعت یک بار پیاده‌روی صورت گیرد.

البته برخی بیماران به خاطر بیماری نمی‌توانند به راحتی پیاده‌روی کنند. در این حالت توصیه می‌شود با حرکت دادن متناوب پاها و باز و بسته کردن آنها مانع از لخته شدن خون شد.

عوارض‌ انسداد سیاهرگ
آمبولی‌ ریه‌ که‌ طی‌ آن‌ لخته‌ خون از محل اصلی خود در رگ رها می‌شود و به‌ ریه‌ می‌رود. لذا جلوی جریان‌ خون‌ ریه‌ گرفته می شود . باعث‌ مرگ‌ بافت‌ ریه‌ می‌گردد.
تعداد قابل‌ ملاحظه‌ای‌ از بیماران‌ دچار آمبولی‌ ریه‌، به‌ خاطر این بیماری‌ می‌میرند.

درمان انسداد سیاهرگ
وقتی خون در قسمتی از بدن لخته شود درمان آن، مصرف داروهای ضد لخته به مدت طولانی و بی‌حرکت کردن عضو به صورت مقطعی تا باز شدن مسیر رگ است.

در اکثر موارد این بیماران باید مدتی بستری شوند و درمان در بیمارستان برایشان انجام شود.

توصیه به این بیماران
- رفع‌ تمام‌ علایم‌ التهاب‌ در بستر استراحت کنید. در هنگام‌ استراحت‌، حرکت‌ دادن‌ عضلات‌ پا، خم‌کردن‌ مچ‌ پا و تکان‌ دادن‌ انگشتان‌ پا را به طور متناوب انجام دهید.

- از جوراب‌های‌ کشی‌ مناسب‌ یا بانداژهای‌ کشی‌ استفاده‌ کنید، ولی‌ از بند جوراب‌ یا جوراب‌ کشباف‌ بلند استفاده‌ نکنید.

- در هنگام‌ نشستن‌ به‌ مدت‌طولانی،‌ پاها را بالاتر از باسن‌ قرار دهید.

- پاها را از بستر بلند کنید.

منابع:tebyan.net
afgblog.blogfa.com