این بیماری چشمی در کمین کودکان است

هفته نامه سلامت - محبوبه ریاستی: با آمدن فصل بهار همه چیز نو و زیبا می شود و به همین دلیل خیلی از افراد و به خصوص کودکان دوست دارند وقت خود را بیشتر در خارج از خانه بگذرانند اما در این میان وجود هوای ناپایدار و حساسیت های فصلی و همین طور میوه های نوبرانه ممکن است مشکلاتی برای کودکان ایجاد کند. با دکتر علیرضا ناطقیان، فوق تخصص بیماری های عفونی کودکان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد چگونگی مراقبت از کودکان در فصل بهار گفتگو کرده ایم.


با آغاز فصل بهار چه نوع بیماری هایی بیشتر شیوع پیدا می کند؟

- با آمدن فصل بهار اتفاقات زیادی در زندگی کودکان می افتد. خیلی از کودکان دوست دارند در این فصل از خانه بیرون بروند و بازی کنند و به همین دلیل ممکن است زیاد عرق کنند و بعد از بازی مقابل پنجره یا کولر بنشینند و دچار سرماخوردگی شوند. از طرف دیگر، گرده گل ها می تواند در کودکان حساسیت ایجاد کند که با علائمی مانند سختی در تنفس، آبریزش از چشم و بینی، سرخی چشم و ... همراه است اما به طور کلی، بیماری های فصلی شایع به 2 گروه تقسیم می شوند؛ عفونت های تنفسی مانند آنفلوآنزا و عفونت های گوارشی مانند اسهال و استفراغ.

درباره بیماری های دیگری که والدین باید به آن توجه کنند توضیح می دهید؟

- در این فصل ممکن است کودکان دچار مسمومیت غذایی شوند. به همین دلیل اسهال و استفراغ در این فصل بین کودکان به شدت شایع است و والدین باید مراقب باشند کودکان شان حتما غذاهای مناسب و میوه های ضدعفونی شده بخورند تا دچار مسمومیت غذایی نشوند.

در فصل بهار عفونت ها بیشتر از چه راهی به کودکان منتقل می شود؟

- بیشتر از راه دید و بازدیدها، بازی بچه ها در مدرسه و همین طور پوشش نامناسب آنها. این عوامل از راه های انتقال عفونت ها و مخصوصا عفونت های ویروسی هستند.

مسئله ای که در این فصل بسیار شایع است و خودتان هم به آن اشاره کردید، حساسیت فصلی است. چطور می توان حساسیت فصلی را از سرماخوردگی تشخیص داد؟

- این مسئله حتی گاهی برای خود پزشکان هم دشوار است اما معمولا نشانه های حساسیت شامل خارش چشم، خارش بینی، قرمزی چشم، خارش گلو و ... است. از طرف دیگر، ترشح بینی فردی که حساسیت دارد، بی رنگ و دائمی است در حالی که رنگ ترشح بینی کسی که سرما خورده بعد از 3 روز به حالت عادی برمی گردد و عطسه یا سرفه اش مقطعی است.

تفاوت بین حساسیت فصلی با دائمی چیست؟

- همانطور که اشاره کردم، از علامت های شایع در حساسیت می توان به عطسه و آبریزش بینی رقیق، شفاف و بدون چسبندگی، گرفتگی بینی، خارش گوش، بینی، چشم و گلودرد و سرفه همراه با خلط که امکان دارد شدت سرفه ها در شب و هنگام صبح بیشتر شود، اشاره کرد. معمولا در حساسیت های دائمی یعنی حساسیت هایی که ربطی به فصل خاصی از سال ندارد، کودکان بیشتر دچار گرفتگی بینی می شوند. معمولا در این حالت ترشحات به صورت خلط در حلق و بینی جمع می شوند و در نهایت از مجاری بینی و دهان خارج می شوند. برای جلوگیری از گرفتگی بینی، قطره های بینی تجویز می شود. در حساسیت های دائمی، آبریزش چشم و عطسه وجود دارد اما نه به اندازه حساسیت های فصلی لازم به ذکر است شدت حساسیت در کودکان با یکدیگر متفاوت است.

خیلی از کودکان دوست دارند از میوه های نوبرانه استفاده کنند. چطور می توان به آنها آموزش داد از میوه ها به درستی استفاده کنند تا مشکلی برایشان ایجاد نشود؟

- این مسئله تنها با آموزش برطرف نمی شود. خیلی از ما ایرانی ها دوست داریم در آغاز هر فصل از میوه های آن استفاده کنیم و به اصطلاح نوبرانه کنیم اما بهتر است در وهله اول کودکان از میوه های ضدعفونی شده استفاده کنند یا حداقل این میوه ها از جایی مطمئن تهیه شوند تا با خیال راحت تر بتوان از آنها استفاده کرد. البته با شروع فصل بهار تعداد دستفروشانی که میوه هایی از جمله چغاله بادام می فروشند، زیاد می شود که از این بابت ارگان های بهداشتی نیز باید روی آنها دقت نظر داشته باشند. متاسفانه بسیاری از این افراد برای شستشو از آب چاه استفاده می کنند که خود این کار می تواند مشکلات بسیاری برای مصرف کنندگان ایجاد کند.


در این فصل بیماری هایی مانند آبله مرغان و سرخک هم بسیار شایع است. با این گونه بیماری ها در این فصل چگونه باید برخورد کنیم؟

- توصیه می کنم والدین به هیچ وجه نگران آبله مرغان کودک شان نباشند زیرا هر چقدر سن ابتلا به این بیماری کمتر باشد، عوارض و مشکلاتی که برای کودک ایجاد می کند، کمتر است. ما هنوز در کشورمان واکسن آبله مرغان نداریم و تا زمانی که این برنامه همگانی نشده، بهتر است آن را عقب نیندازیم و از آن نترسیم زیرا به طور طبیعی کودکان زیادی با این بیماری مواجه خواهند شد.

اگر کودک عطسه و آبریزش بینی شدید داشت، چه کنیم؟

- اگر عطسه و آبریزش به حدی شدید است که کودک را اذیت می کند باید با توصیه و تجویز پزشک از داروها کمک گرفت. همچنین اگر سابقه آسم در خانواده یا نشانه های آن در کودک وجود داشته باشد، حتما باید به پزشک متخصص مراجعه و با او مشورت کرد.

مراقب حساسیت فصلی کودکان باشید

دکتر فاطمه فرهمند - عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران: بهترین راه برای اینکه کودکان در فصول سرد سال دچار سرماخوردگی نشوند، این است که وقتی بازی می کنند، در معرض باد قرار نگیرند یا از لباس های نازک استفاده نکنند و تغذیه مناسبی داشته باشند. وقتی گرم شان می شود، نباید آب خیلی سرد بنوشند. از طرف دیگر در این فصل به دلیل گرده افشانی گل ها حساسیت فصلی تشدید می شود.

بهتر است در این شرایط کودکان دچار حساسیت را حتما نزد پزشک ببریم تا اگر به داروی خاصی نیاز دارید آن را دریافت کنند زیرا گاهی حساسیت های فصلی با اگزمای پوستی، سرخی چشم، تورم لوزه و ... همراه می شود که بسیار آزاردهنده است. بعضی از کودکان نیز در این فصل به دلیل مصرف بیش از اندازه تنقلات دچار تهوع و استفراغ می شوند که در این صورت باید حتما به پزشک مراجعه کرد. حتما میوه های نوبرانه را خوب بشویید و بعد به کودک بدهید زیرا میوه های نوبرانه که بیشتر دستفروش ها آنها را می آورند، تمیز نیستند و ممکن است باعث دل درد کودکان شوند.

اگر کودک تان سابقه حساسیت دارد بهتر است ملحفه های او را هفته ای یک بار در آب داغ بشویید تا گرد و غبار آن از بین برود. اشیا و وسایل اتاق کودک را در معرض پوست و موی حیوانات قرار ندهید.

هر هفته یا حداقل یک هفته در میان تمام منزل را گردگیری و جارو کنید اما زمانی که مشغول این کار هستید، مراقب باشد کودک داخل اتاق نباشد. فیلتر دستگاه تصفیه هوا را هر ماه یک بار تعویض یا تمیز کنید. به هر حال بیماری های فصلی در بهار تا حدودی اجتناب ناپذیر هستند و با رعایت بهداشت و نکات ایمنی تنها می توان احتمال ابتلا به آنها را کاهش داد.