GEM TV، به دنبال اشاعه فرهنگ ایرانی!

خبزگزاری برنا: در ایران نمی توانستم کارهایی که دوست داشتم را تولید کنم... آیا برنامه های در حال پخش صداوسیما بر اساس سبک زندگی اسلامی است؟‌ آیا برنامه دورهمی که بر پایه تحقیر آدمها بنا شده بر اساس سبک زندگی اسلامی است؟در عصر امروز مرز وجود ندارد مرز تفکرات ماست.

مهدی مظلومی کارگردانی ایرانی که بیشتر آثار وی در ژانر کمدی خلاصه می شود در خصوص وضعیت فعلی فیلمسازی خود در شبکه جم سخن گفت.

 مهدی مظلومی فیلمسازی که بیشتر با سریال‌های نظیر "بدون شرح" و "کمربندها را ببندیم" در بین عموم مردم شناخته می شود در حال حاضر مشغول ساخت چهارمین فیلم خود به نام "ساحل تا دریا" است.

با این فیلمساز در رابطه باعلت مهاجرت خود به شبکه جم و شرایط درآمدزایی، بحث کشف حجاب بازیگران زن ایرانی و... به گفتگو پرداختیم که پاسخ های وی به برخی سوالات مطرح شده در خصوص ترک دیار هنرمندان می تواند برخی از ابهام هایی که در این خصوص ایجاد شده را برطرف کند.

خیلی از مخاطبان سریال "بدون شرح" یا "کمربندها را ببندیم" به این فکر می کنند که کمدی ساز تقریبا موفقی همچون مهدی مظلومی به چه علت با تلویزیون جمهوری اسلامی ایران قطع همکاری می کند و شبکه جم ترکیه را برای ادامه فعالیت های نمایشی خود انتخاب می کند؟

چند دلیل در این خصوص وجود داشت:

1- نوع یا جنس کارهای من با سلیقه تیم جدید مدیریتی همخوانی نداشت(دلیل اصلی آن کم کاری بنده بود)

2- در مواقعی هم که شرایط برای همکاری پیش می آمد نمی‌توانستم کاری که دوست دارم را انجام دهم و مجبور بودم آثاری را به تصویر بکشانم که خیلی با نگرش فیلمسازی من فاصله داشت.

٣- واقعیت حاکی از این است که تلویزیون به دلایل زیادی (از جمله اعمال بیش از حد سلایق شخصی مدیران) مخاطب خودش را از دست داده است.

4- جم شبکه‌ای است که هم از مخاطب انبوه بهره می برد هم ابراز تمایل به استفاده از تجربه و تخصص من داشت و اینکه اجازه داشتم آنچه علاقه داشتم را انجام بدهم.

خب با در نظر گرفتن ٤ دلیل اصلی بالا، تصمیم به شروع همکاری‌ با شبکه جم گرفتم و اما اصلی‌ترین دلیل مهاجرت خودم بیشتر بیانگر این نکته است که جم به عنوان یک شبکه پربیننده ماهواره‌ای تولید نداشت و مجبور بود آثار تولیدی ترک را دوبله و پخش کند با توجه به فاصله فرهنگی تولیدات شبکه های ترک فکر کردم حالا که جم تصمیم به تولید گرفته، ساخت آثاری توسط من نوعی که با فرهنگ خودمان نزدیک است، می تواند نقش مهمی را در جایگزین شدن آثار نمایشی ترک زبان ایفا کند.

اگر از آنتن جم آثار نزدیک به فرهنگ خودم روی انتن برود، بهتر از آن است که فیلم های با فرهنگ کشور دیگری پخش شود. پس تصمیم به این کار گرفتم ،تا الان هم بعد از پخش متوجه منظور من خواهید شد، آثاری را خواهم ساخت که بتوانم زیر پرچم آن بایستم.تنها بحث حجاب در این آثار مطرح بود که با توجه به خصوصی بودن شبکه جم و اینکه برای ادامه حیات خود اقتصادی به این هنر نگاه می کند باید به گونه ای مقابل دوربین برود که در کشورهای دیگر هم قابل ارائه باشد.

تصور من از ایرانی بودن و مسلمان بودن تنها معطوف به حجاب نمی شود بلکه مضامین و مفاهیم دیگر مهمی هم هست که اکنون امکان عرضه و صدور آن به دیگر کشورها از طریق فیلم هست پس قبول کردم که پوششها به فراخور قصه ها و شخصیتها باشد.

در "پیاده روهای خالی" از نقش جنگ و شهدا در شکل گیری نسل بعد و پیشرفت دیپلماسی در جهان حرف زدم در "مگنولیا" از نقش زن در رفتار انسانی گفتم و اینکه کم ارزشترین دارایی زن موی اوست "در منو تنها نذار" از عواقب ارتباطات بدون فکر و فجایعی که رخ میدهد حرف زدم و اکنون در فیلم آخر خود "ساحل تا دریا" از نقش ما انسانها در بحرانها و نتیجه آن که نابودی کودکان است، صحبت می کنم.

"جم" برخلاف فضاسازی هایی که درباره آن صورت گرفته است دنبال اشائه فرهنگ ایرانی در کشورمان است البته اگر همه فرهنگ را فقط در حجاب خلاصه نکنیم. بزودی نمایش پخش این فیلم‌ها آغازخواهد شد و مردم خودشان قضاوت خواهد کرد.

زمان همیشه عریان کننده واقعیت بوده است،‌امثال من با صبوری وظیفه خودشان را انجام می دهند. حتی اگر اشکالاتی هم مشاهده شود، فضا برای جبران وجود دارد چرا که فیلمساز بر اساس توانایی های فکری و هنری خودش جایگاه پیدا میکند.

آیا باید با به وجود آمدن اختلاف‌نظرها یا تنگ‌نظری ها در رابطه با نحوه مدیریت صداوسیما سریعا میدان را خالی کنیم یا کشور و شبکه ای را برای ادامه فعالیت خودیا ساخت آثار نمایشی خود انتخاب کنیم که اساتید و نخبگان فرهنگی‌ در داخل ایران معقتد هستند تماشا برنامه‌های آن به صلاح فرهنگ ایرانی نیست؟

این صلاح بر چه استدلالی است؟ آیا برنامه های در حال پخش صداوسیما بر اساس سبک زندگی اسلامی است؟‌ آیا برنامه دورهمی که بر پایه تحقیر آدمها بنا شده بر اساس سبک زندگی اسلامی است؟در عصر امروز مرز وجود ندارد مرز تفکرات ماست من در هر نقطه از جهان که امکان ساخت را ببینم باید فیلم بسازم.

در حال حاضر برای فعالیت خودتان به جغرافیا خاصی فکر نمی کنید، پس مطمئنا دیگر بازگشت و فعالیت در تلویزیون و سینما جمهوری ‌اسلامی‌ ایران برای مهدی مظلومی موضوعیت ندارد؟

هرجایی که مفید واقع شوم، فعالیت خواهم کرد.

خیلی از منتقدان بر این باور هستند که شبکه جم جولانگاه افرادی است که از جامعه تلویزیون و سینمایی جمهوری اسلامی ایران طرد یا پس زده شده اند؟ خودتان چقدر این نظریه را قبول دارید؟

عرض کردم زمان عریان کننده واقعیت‌ها است، بزودی با اسم های دیگری هم برخورد خواهید کرد که سیستم نتوانسته از آنها درست استفاده کند.

بحث ها در خصوص دستمزد یا حمایت های که شبکه جم از هنرمندان ایرانی به عمل می آورند در داخل ایران خیلی مطرح می شود، از شرایط و دستمزدی که از فیلمسازی در شبکه جم کسب می کنید، توضیح مختصری می‌دهید؟

دستمزدها در این شبکه اصلا عجیب غریب نیست در جم شما می‌توانید حرفه‌ای که دوست دارید را در چارچوب محتوای مثبت انجام دهید به جرات اعلام می کنم که جم از هیچ کجا حمایت مالی نمی شود و تنها بر اساس خلاقیت مدیرش از طریق درامدهای خودش اداره می شود.

در خصوص مهاجرت هنرمندان به شبکه جم حرف و حدیث هایی نظیر وجود دلال ها که از طرف این شبکه در ایران حضور دارند مطرح بوده است، صحبت هایی مبنی بر اینکه که یک سری دلال در پشت صحنه آثار نمایشی حضور دارند و خود را به عنوان فرد نزدیک به این شبکه معرفی می کنند با این واسطه گری شرایط را برای ارائه پیشنهاد و عزیمت آنها به جم مهیا می کنند. پروسه مهاجرت شما چگونه شکل گرفت و از طرف چه شخصی مستقیما پیشنهاد فیلمسازی در شبکه جم را دریافت کردید؟

شخص مدیر شبکه با من مذاکره کرد و بعد از گفتگو به سرعت این سفر اتفاق افتاد، خیلی سریع فیلمنامه که در ایران به تحریر درآورده بودم، امکان ساخت پیدا کرد صحبت هایی که در خصوص وجود دلال ها می شود جنبه خاله بازی دارد.


یعنی تمام بازیگرانی که شبکه جم را برای ادامه فعالیت خود انتخاب کردند، مستقیما با شخص اول شبکه جم صحبت کردند؟

بله همه آنها با مدیر شبکه صحبت کردند چرا که درب اتاق مدیر همواره باز است و امکان گفتگو با رئیس این شبکه همیشه وجود دارد.

یعنی باور کنیم؟

شک نکنید که دلالی در این خصوص وجود ندارد، اصلا نرخ دستمزدها در حدی نیست که فضا برای دلالی مهیا شود مدیر شبکه به همه حقوق ماهیانه میدهد که باند بازی رخ ندهد.

به نظر میرسد حربه برداشتن پوشش اسلامی بازیگران زن ایرانی در آثاری که خود شما کارگردانی آن را برعهده دارید برای جذب مخاطب است و صرفا اگر محتوا غنی هم نباشد با توجه به وجود چنین ویژگی مخاطب به پای تماشا آثار می نشیند؟

کشف حجاب به قصد پیدا کردن بیننده نیست چون جم بیننده خودش را دارد، کشف حجاب به فراخور زندگی واقعی در جغرافیای مشخص است.

"سه بیگانه در سرزمین‌ناشناخته" به کارگردانی شما ساخته شده است علیرغم اینکه پروانه نمایش این اثر سینمایی صادر شده ولی به نظر میرسد با توجه به مهاجرت‌تان از اکران عمومی این فیلم جلوگیری شود؟

من خیلی خبر موثقی در این خصوص ندارم اما اگر این اتفاق رخ بدهد چه مشکلی حل خواهد شد جز اینکه حق یک تهیه کننده ضایع شود و اعتماد او هم از سینما سلب شود، سرمایه‌اش جذب جای دیگری شود؟!

حرف پایانی؟

ما ایرانی هستیم و به دور از تعصبات هر جا بتوانیم در راستای فرهنگ انسانی حرکت می‌کنیم باید مسولیت پذیر شویم و ای کاش یاد بگیریم زود قضاوت نکنیم.

برنا: مهدی مظلومی پس از شروع همکاری با شبکه جم تی‌وی در گفت و گو با یک روزنامه، همکاری با این شبکه را رد کرده بود، مظلومی که سریال‌هایی چون «بدون شرح» و «کمربندها را ببندیم» را در کارنامه دارد، پیش از  اکران «سه بیگانه در سرزمین ناشناخته» آخرین ساخته سینمایی‌اش به تهیه‌کنندگی حبیب اسماعیلی، ایران را برای ساخت تولیدات تازه‌اش ترک کرده است.

 درباره دلایل قطع همکاری‌اش با صدا و سیما، این‌طور توضیح می‌دهد: «اول، نوع یا جنس کارهای من با سلیقه تیم جدید مدیریتی همخوانی نداشت(دلیل اصلی آن کم کاری من بود). دوم، در مواقعی هم که شرایط برای همکاری پیش می‌آمد نمی‌توانستم کاری را که دوست دارم انجام دهم و مجبور بودم آثاری را به تصویر بکشم که فاصله بسیاری با نگرش فیلمسازی من داشت. سوم، واقعیت این است که تلویزیون به دلایل بسیاری، از جمله اعمال بیش از حد سلایق شخصی مدیران، مخاطبانش را از دست داده است و چهارم، GEM شبکه‌ای است که هم مخاطب انبوه دارد، هم نسبت به استفاده از تجربه و تخصص من ابراز تمایل کرده بود و همچنین اجازه داشتم در این شبکه آنچه علاقه داشتم را انجام دهم.»

البته او دلیل اصلی مهاجرتش را به نوعی احساس مسئولیت عنوان می‌کند و با اشاره به این‌که شبکه جم با وجود پربیننده بودن مجبور به دوبله آثار ترک است، ادامه می‌دهد: «با توجه به فاصله فرهنگی تولیدات شبکه‌های ترک، فکر کردم حالا که GEM تصمیم به تولید گرفته، ساخت آثاری توسط من که به فرهنگ خودمان نزدیک است، می‌تواند نقش مهمی در جایگزین شدن آثار نمایشی ترک داشته باشد.»

او حرف‌هایش برای توجیه همکاری‌ با این شبکه را این‌طور ادامه می‌دهد: «اگر از آنتن GEM آثار نزدیک به فرهنگ خودم روی آنتن برود، بهتر از آن است که فیلم‌هایی با فرهنگ کشور دیگری پخش شود. پس تصمیم به این کار گرفتم. بعد از پخش کارهایم متوجه منظور من خواهید شد، آثاری ساخته‌ام که بتوانم زیر پرچم آن بایستم.»

از نظر مظلومی، تنها بحث حجاب به عنوان مشکل این آثار مطرح است که او این موضوع را هم به خصوصی بودن شبکه GEM ربط می‌دهد و می‌گوید: «این شبکه برای ادامه حیاتش، نگاه اقتصادی به این هنر دارد و آثار تولیدی باید به گونه‌ای شاخته شوند که در کشورهای دیگر هم قابل ارائه باشند.»

البته به نظر می‌رسد طرز تفکر خود مظلومی نیز با این اتفاق همسوست، او در ادامه می‌گوید: «تصور من از ایرانی بودن و مسلمان بودن تنها معطوف به حجاب نمی‌شود بلکه مضامین و مفاهیم مهم دیگری هم هست که اکنون امکان عرضه و صدور آن به دیگر کشورها از طریق فیلم وجود دارد، پس قبول کردم که پوشش‌ها به فراخور قصه‌ها و شخصیت‌ها باشد.»

اما ماجرا وقتی جالب‌تر می‌شود که این فیلمساز هدف شبکه ماهواره‌ای را اشاعه فرهنگ ایرانی می‌داند: « GEM برخلاف فضاسازی‌هایی که درباره آن صورت گرفته دنبال اشاعه فرهنگ ایرانی در کشورمان است، البته اگر همه فرهنگ را فقط در حجاب خلاصه نکنیم. بزودی نمایش این فیلم‌ها آغازخواهد شد و مردم خودشان قضاوت خواهد کرد.»

مظلومی که در تلویزیون ایران کارگردان کارهای طنز بوده و حالا به نظر در حوزه دیگری مشغول فیلم ساختن شده، معتقد است زمان همه چیز را مشخص می‌کند و ‌امثال او با صبوری وظیفه خودشان را انجام می‌دهند!

اما حرف‌های مظلومی به دفاع از شبکه ماهواره‌ای GEM محدود نمی‌شود و به انتقاد از تولیدات صدا و سیمای ایران هم می‌رسد: «آیا برنامه‌های در حال پخش صداوسیما بر اساس سبک زندگی اسلامی است؟‌ آیا برنامه «دورهمی» که بر پایه تحقیر آدم‌ها بنا شده بر اساس سبک زندگی اسلامی است؟ در عصر امروز مرز وجود ندارد، مرز تفکرات ماست من در هر نقطه از جهان که امکان ساخت را ببینم باید فیلم بسازم.»

با وجود این‌که تا کنون اسامی کارگردانانی چون عباس مرادیان، محمدرضا گرشاسبی و سعید ابراهیمی‌فر برای همکاری با شبکه GEM رسانه‌ای شده، مظلومی درباره حضور دیگر هنرمندان در این شبکه نیز می‌گوید: «بزودی با اسم‌های دیگری هم برخورد خواهید کرد که سیستم نتوانسته از آن‌ها درست استفاده کند.»

بخش دیگر این گفت و گو به میزان دستمزدها در این شبکه ماهواره‌ای و حامی مالی آن اختصاص دارد، که حرف‌های مظلومی در این‌باره نیز دور از انتظار به نظر می‌رسد: «دستمزدها در این شبکه اصلا عجیب غریب نیست در GEM شما می‌توانید حرفه‌ای که دوست دارید را در چارچوب محتوای مثبت انجام دهید؛ به جرات اعلام می‌کنم که GEM از هیچ کجا حمایت مالی نمی‌شود و تنها بر اساس خلاقیت مدیرش از طریق درآمدهای خودش اداره می‌شود.»

او همچنین در واکنش به خبر بازاریابی برای شبکه GEM این‌طور نظر می‌دهد: «شخص مدیر شبکه با من مذاکره کرد و بعد از گفتگو به سرعت این سفر اتفاق افتاد، خیلی سریع فیلمنامه  که در ایران به تحریر درآورده بودم، امکان ساخت پیدا کرد صحبت‌هایی که در خصوص وجود دلال ها می‌شود جنبه خاله‌بازی دارد.» به گفته او همیشه امکان گفت و گو با مدیر این شبکه وجود دارد و اصلا نرخ  دستمزدها در حدی نیست که فضا برای دلالی مهیا شود؛ مدیر شبکه به همه حقوق ماهیانه می‌دهد که باند‌بازی رخ ندهد.

در پایان، او درباره احتمال اکران نشدن فیلم «سه بیگانه در سرزمین‌ناشناخته» نیز می‌گوید: «من خبر موثقی در این خصوص ندارم اما اگر این اتفاق رخ دهد چه مشکلی حل خواهد شد؟ جز اینکه حق یک تهیه‌کننده ضایع شود و اعتماد او هم از سینما سلب و سرمایه‌اش جذب جای دیگری شود؟!»