چرا سینمای علی حاتمی همچنان نفس می‌کشد؟+عکس

اخبار فرهنگی - وقتی قضاوت تاریخ رخت ماندگاری بر تن نگاتیوها می‌پوشاند
چرا سینمای علی حاتمی همچنان نفس می‌کشد؟

بحث اکران فیلم‌های علی حاتمی در طرح «افطار تا سحر» ویژه ماه رمضان پیش رو در حالی بالا گرفته که در این میان حتی گمانه زنی‌هایی درباره فیلم‌های احتمالی نیز صورت پذیرفته و از این اتفاق استقبال شده است اما چرا سینماداران همچنان حاضر به اکران آثار این فیلمساز معاصر ایران هستند و چرا این فیلم‌ها همچنان میان نسل‌های تازه نیز مخاطب دارد و نمرده است؟

به گزارش «تابناک»، وقتی خالق ستارخان، سلطان صاحبقران، سوته‌دلان، هزاردستان، حاجی‌واشنگتن، کمال‌الملک، مادر، دلشدگان، کمیته مجازات و... در حالی مرگ را در آغوش گرفت و با درد جان سپرد، هنوز جوهر نقدهای شدیدی که برخی برایش نوشته بودند، خشک نشده بود؛ نقدهایی که برخی از آنها بی‌رحمانه بود و بی‌رحمانه بودنش زمانی مشخص شد که دیگر کسی نتوانست حتی ادای حاتمی را در دیالوگ نویسی و دکوپاژها و ریتم آثارش درآورد و اثری شبیه به ساخته های سعدی سینمای ایران بسازد.

 
در این میان با گذر سال‌ها همچنان فیلم‌های اوست که به عنوان نمادهای یک زندگی ایرانی به دل می‌نشیند و همچنان وقتی قرار است یک مادر به نمایش گذاشته شود که علی‌رغم ساختار ناهمگون خانواده، حکم یک فرشته را دارد و ذاتش منجر به انسجام ساختار خانواده می‌شود، تنها فیلم «مادر» پیش رو است و درباره حوادث دوران قاجار از مناظر مختلف، کدام کارگردان توانش را داشته که مخاطب را بیش از حاتمی به تاریخ نزدیک کند، هرچند فیلم سینمایی قرار است روایتگر عین تاریخ باشد و منتقدانی که از این منظر بر او می‌تاختند، به سطح سوادشان باید نقد وارد کرد.

حاتمی در جایی گفته بود: «اولین كارگردان ایرانی بودم كه قبل از بچه مسلمان‌های امروز، فیلمی را با‌«بسم‌الله‌ الرحمن الرحیم» شروع كردم و در تمام فیلم‌هایم جلوه‌هایی از اعتقادات مذهبی خودم حضور یافت... . چیزی كه برایم مطرح بوده ـ و از خیلی پیش هم مطرح بوده ـ مساله‌ی شروع زبان و فیلم با نام و ذكر خداست. مثلا در مغازه را در اول فیلم «سوته دلان» كه باز می‌كنیم با «بسم‌الله الرحمن الرحیم» است، باكلام خداست. حالا مهم نیست این قضیه را چگونه برداشت می‌كنند، اما من مایل بودم با كلام خدا شروع كنم. چون در فیلم‌های‌ دیگر هم همینطور بوده است.»

 
با گذشت حدود دو دهه از پایان حیات مادی علی حاتمی، فیلم‌های او همچنان مشتاقانی از سه نسل دارد و نسل تازه نیز مخاطب آثارش شده و به همین دلیل همچنان سینماگران راغب به اکران فیلم‌هایش در فرصت‌های پیش رو است و در همین راستا، به طور جدی بحث اکران دو فیلم از حاتمی در طرح «افطار تا سحر» رمضان پیش رو را همچون برخی سال‌های پیشین مطرح شده و تکرار این اتفاق که البته ظاهراً با اکران «هامون» ساخته داریوش مهرجویی همراه خواهد بود، از عطش مخاطبان برای تماشای این فیلم‌های سال‌های دور روی پرده نقره‌ای سینماها سخن می‌گوید.

مینیاتوریست سینمای ایران یادآور سنت‌های ایرانی و جذابیت‌های زندگی سنتی‌ در دورانی که شتاب مدرنیسم سنت‌های ایرانی را می‌بلعید و علی‌رغم همه نقدهایی که به او وارد شد، زمان نشان داد آثارش عمیق تر از قضاوت‌های غیرمنصفانه است و در مرور زمانی بسیاری از منتقدان سینماِ حاتمی مواضعشان را تعدیل کردند و پذیرفتند باید فضای بیشتری برای فیلمسازی او و گسترش این سبک فیلمسازی فراهم می‌شد و توجه به سنت‌های نهفته در تاریخ سده‌های اخیر ایران که در شرایط کنونی کشور نیز بسیار موثر بوده‌اند با نگاه ظریفی چون نگاه حاتمی استمرار می‌یافت.

 
فیلم‌های حاتمی مصداق حقیقت سینما و این نظریه مشهور است که فیلمِ اصیل، فیلم بی‌زمان و بی‌مکان است و اثری که حداقل یکی از این دو ویژگی را داشته باشد، در تاریخ ماندگار خواهد شد. بسیاری از آثار حاتمی ویژگی بی زمانی را در نهاد خود داشته و به همین دلیل در گذر این سال‌ها همچنان نفس می‌کشد و برخی از این آثار حتی ویژگی بی‌مکانی را نیز داشته و مخاطب غیرایرانی نیز نسبت به آن درک خواهد داشت، هرچند درکی مشترک و مشابه ایرانی نخواهد بود.

متاسفانه سینمای ایران در دهه های اخیر با معدود آثاری مواجه بوده که بی‌زمان یا بی‌مکان باشند و نسل‌های آینده تنها با معدودی از آثار سینماگران گذشته و معاصر ارتباط برقرار می‌کنند و نسبت به تماشای بسیار از فیلم‌های معاصر که حتی اقبال عمومی گسترده‌ای را نیز به خود جلب کرده، کوچک‌ترین رغبتی نشان نخواهد داد و در واقع تنها بخش کوچکی از سینمای ایران در دهه‌های آینده باقی می‌ماند، کما اینکه از دهه‌های گذشته، آثار انگشت شماری بر جای مانده‌اند و این قضاوت تاریخ است که رخت ماندگاری بر تن نگاتیوها می‌پوشاند.

اخبار فرهنگی - تابناک

رقابت پوستر فیلم علی مصفا و لیلا حاتمی در یک جشنواره خارجی / عکس

رقابت پوستر فیلم علی مصفا و لیلا حاتمی در یک جشنواره خارجی / عکس

سینما - پوستر فیلم «پله آخر» با بازی علی مصفا و لیلا حاتمی در بخش بهترین پوستر جشنواره فیلم کارلووی واری رقابت می‌کند.

به گزارش خبرآنلاین، این فیلم به کارگردانی علی مصفا همچنین یکی از 12 فیلم بخش مسابقه رسمی چهل و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کارلووی واری است و برای جایزه گوی بلورین رقابت می‌کند.

لیلا حاتمی، علی مصفا و علیرضا آقاخانی در «پله آخر» به ایفای نقش می‌پردازند.

در خلاصه داستان فیلم آمده است: «لیلی ستاره سینماست و به تازگی شوهرش را از دست داده است. او سر صحنه فیلمبرداری ناگهان مقابل دوربین خنده‌اش می‌گیرد و از کار باز می‌ماند. هیچ کس نمی‌تواند دلیل خنده‌هایش را حدس بزند.»

«پله آخر» دومین فیلم مصفا بعد از «سیمای زنی در دوردست» است. مصفا دو سال پیش در مقام بازیگر فیلم «چیزهایی هست که نمی‌دانی» به کارگردانی فردین صاحب‌الزمانی در بخش مسابقه رسمی جشنواره کارلووی واری حضور داشت. این فیلم از سوی هیئت داوران این بخش تقدیر شد. صاحب الزمانی تدوین‌گر فیلم «پله آخر» است.

سایت جشنواره فیلم کارلووی واری در وبسایت رسمی خود پوسترهای فیلم‌های حاضر در مسابقه را قرار داده است. کاربران می‌توانند پوستر مورد علاقه خود را انتخاب کنند و برنده براساس رای مخاطبان انتخاب می‌شود. آخرین روز رای گیری چهارم ژوئن است. پوستر فیلم «پله آخر» بر اساس نقاشی محمدحسین شهیدی طراحی شده است.

چهل و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کارلووی 29 ژوئن تا 7 ژوئیه (9 تا 17) تیر برگزار می‌شود. کارلووی واری یکی از قدیمی‌ترین جشنواره‌های سینمایی دنیا همین طور مهمترین جشنواره درجه الف در اروپای مرکزی و شرقی است..../خبرآنلاین