«بازی تاج و تخت»؛ آنچه دیده‌ایم، آنچه منتظرش هستیم

وب‌سایت 7 فاز: فصل پنجم سریال بازی تاج و تخت از بعضی جهات با فصلهای قبلی متفاوت بود: چهاراپیزود اول فصل توسط یك نفوذی ناشناس لو رفت و همان هفته اول منتشر شد، برای اولین بار مارتین دیگر در نگارش اپیزودها نقشی نپذیرفت و سازندگان سریال بالاخره تصمیم گرفتند از فلاش بك استفاده كنند. حالا می دانیم كه مارتین كتاب ششم(بادهای زمستان / The Winds of Winter) را تا پایان پخش سریال(اگر HBOآن را هفت فصله تمام كند) یعنی تا اواسط سال 2018 منتشر نخواهد كرد و این یعنی قضیه از آنچه به نظر می رسید و ادعا می شد جدی تر است..

آنچه این نوشته درپی آن است اما اشاره ای مختصر به سرخط های فصل پنجم است، به اینكه در فصل پنجم چه دیدیم و در فصل جدید در انتظار چه هستیم:
 
هشتم؛ آریا و سرای سپید و سیاه:


یكی از سردرگم ترین شخصیتهای سریال و(شاید با كمی جسارت بتوان مدعی شد) حتی كتاب. آریا كه از فصل اول با جكن هكار آشنا شده بود در فصل پنجم بالاخره خودش را به براووس رساند و "سرای سپید و سیاه" / The House of Black and White را پیدا كرد، تحت تعالیمی سختگیرانه پرورش یافت و نهایتا برای انجام اولین آزمون به شهر فرستاده شد. ایراد اصلی آریا نچسبیدنش به بافت كلی دنیای یخ و آتش است: دختر كوچك یك خاندان محترم كه شاهد اعدام به ناحق پدر لردش بوده ولی تصمیم گرفته همچون تین ایجرهای ملوس / خشن تلویزیونی راهی اودیسه ای طولانی و جذاب شود. حالا آریا با دیدن مرین ترنت تمام اشتیاقش برای تبدیل شدن به عضوی از فرقه "مردان بدون چهره" / The Faceless Men را فراموش می كند و به هسته سخت ماجرا برمی گردد و صحنه دوران ساز داستان را بالمعاینه جلوی چشم می آورد و ذكر و دعایی قدیمی باردیگر بر دل و زبانش نقش می بندد: «سر ایلین! سر خائن را برایم بیاور.»

آریا به جرم تمرد از فرامین فرقه نابینا می شود و اكنون دختری بی چشم است كه سودای بی چهره شدن در سر دارد. مسیر بعدی او به سمت كجاست؟ در كتابها او نیز مثل برن و جان در ارتباط با گرگش(نیمریا) معنی می شود.. در سریال اما خیلی معلوم نیست، خیلی مهم هم نیست.
 

---

هفتم؛ دورن:

بدترین قسمت فصل پنجم و البته و بالتبع كل سریال. سرزمین دورن از كهن ترین و مهم ترین اقالیم سبعه وستروس است. آنها از طرفی به روینارها مربوط می شوند(كه از والرین ها هم قدیمی ترند) و از طرفی دیگر به ملكه افسانه ای دنیای یخ و آتش یعنی نیمریا. آنها در طول هزاران سال نه مقابل اندال ها و نه تارگرین ها و نه هیچ مهاجم دیگری تسلیم نشدند: سرخم نكرده، زانو نزده و بیگانه با شكست. درسریال اما پس از حضور حماسی شاهزاده اوبرین درفصل چهارم به یكباره و درفصل پنجم با مضحكه ایلاریا سند و دار و دسته مواجه می شویم: آنها كه حریف شاهزاده دوران و صلح طلبی اش نمی شوند میرسلا را گروگان می گیرند تا بتوانند به این بهانه لنیسترها را مجبور به شروع جنگ كنند.

 جیمی و بران برای بازگرداندن میرسلا وارد دورن می شوند و پس از ملغمه ای هالیوودی از اكشن و لاس زنی سرانجام جیمی به همراه میرسلا و نامزدش شاهزاده تریستین با سلام و صلوات عازم كینگزلندینگ  می شوند. غافل ازینكه گروه "فمنیستهای خشن" میرسلا را قبل از حركت مسموم كرده اند، حركتی كه می تواند بعد از حمله بوش دوم به عراق جایگاه بعدی در لیست احمقانه ترین نقشه های تاریخ را از آن خود كند. اینكه ایلاریا و دختران اوبرین بعد از رسیدن خبر این ترور فوق هوشمندانه به حاكم دورن چه تمهیدی خواهند اندیشید و به كجا فرار خواهند كرد می تواند از جذاب ترین بخشهای فصل شش باشد!
 

---

ششم؛ سرسی و جیمی:

سازندگان سریال از همان اول بعضی از تم های كتاب را یا درست نگرفتند یا نتوانستند بر وسوسه جذب مخاطب تلویزیونی غلبه كنند. شخصیت سرسی لنیستر بهترین نمونه این ماجراست: او در سریال زنی مستحكم و مغرور است كه همچون یك پری معصوم دریایی عاشق روبرت باراثئون می شود و وقتی زن بارگی و دائم الخمری عشقش را می بیند سرخورده و دلشكسته شده و به زنی حیله گر و شهوتران بدل می شود. البته سرسی سریال به خودی خود شخصیت جذابی است. مثلا صحنه گفتگویش با كتلین در فصل اول و آن حكایت مردن فرزند اولش از شاه روبرت را به یاد بیاورید، یا آن صحنه درد دل كردنش با همسر تاجدار و پاتیلش پس از استعفای تلخ ند بازهم درفصل نخست سریال، یادتان هست چه كمپلكس دراماتیكی دراین گفتگو موج می زد؟ اینها همه ساخت HBO و كار دست سازندگان سریال است كه درجای خود خیلی هم خوب ازآب درآمده اند، اما نكته اینجاست كه سرسی لنیستر در دنیای یخ و آتش آدمی دیگر است و ابدا به این قهرمان مظلوم تلویزیونی بی ارتباط: او از بچگی بیشترین شباهت را به پدر ظالمش تایوین دارد و از لطافت و شیرینی یك روح كودكانه/دخترانه بی بهره است.


سرسی فقط از سر حسادت و كینه ورزی و خودخواهی به پر وپای برادر دوقلویش می پیچد و داستانی مثلا دگرباشانه را با او شروع می كند كه روح و روان سلحشور و پهلوان صفت جیمی را به مرور درهم می شكند و او را قانع می كند كه نسل و نژادش با شرافت و پهلوانی بیگانه است و نباید برای رسیدن به مقامات عالیه شوالیه گری زور الكی بزند. چرخش بنیوف و وایز شاید طرفداران سریال را صاحب یك قهرمان زن مستقل و محكم و عاشق پیشه كرده باشد كه مثلا موقع تماشای "پیاده روی شرم" / Walk of Shame عنان احساسات از كف بدهند و حتی آرزو كنند كه ای كاش در كینگزلندینگ حاضر بودند و سپر بلای علیاحضرت ملكه می شدند، اما طرفداران كتاب پشیزی برای این سرسی قلابی ذهنی ارزش قائل نیستند. بزرگترین آسیبی كه این قلب واقعیت به دنیای یخ و آتش وارد می كند از دست رفتن خط داستانی رستگاری سرجیمی لنیستر دركوران سلسله ای از حوادث و اتفاقات عجیب و غریب است، البته سریال قبلا هم تم بی نظیر رستگاری را درباره شخصیتهایی چون هاوند و ثئون به باد داده بود.

 به هرحال پس از یك فصل انحراف ظاهرا در فصل ششم قرار است به خط داستانی جیمی در كتابها برگردیم، البته نه به كمال: جیمی باید دست راستش را می داد تا رستگار شود، همان دستی كه پادشاهش را كشت و از آن مهم تر و شیطانی تر همان دستی كه با نزدیك شدن به ناموس پادشاه دومش برای ابد مهر بی شرفی را بر پیشانی اش داغ كرد. در "طوفانی از شمشیرها"(كتاب سوم) جیمی برای محاصره ریورلند و خاندانهای شورشی اش به آن منطقه لشكر كشیده است. درهمین سفر است كه فرمانده كینگزگارد سر ایلین پین را به عنوان حریف تمرینی انتخاب میكند.

شبی در نزدیكی مسافرخانه ای معروف جیمی افسرده و عصبی خاطره ای هولناك را به یاد می آورد، شبی كه خواهرش او را به اتاق استراحت شاه روبرت می كشاند و جیمی را ترغیب میكند تا دركنار پادشاه سیاه مست و به خواب رفته اش با ملكه هم بستر شود. جیمی جنونی را مجسم می كند كه با تصور بیدارشدن روبرت در آن شب كذایی تجربه كرده بود، اینكه باخودش فكر می كرد اگر شاه او را دراین حالت ببیند چه اتفاقی می افتد.. پس از حلاجی بیشتر و بیشتر این كابوس حالا این سرسی است كه سیبل نفرت شوالیه چهل ساله و معلول داستان می شود. یادآوری این كثافت كاری جیمی را وادار می كند كه مست و لایعقل ایلین پین را به تمرین فرابخواند و در محاكاتی تاریك و تلخ و درمیان صدای تیغه آخته شمشیرها بر سر شوالیه بی زبان و پیر چنین نعره بزند: «تا جایی كه من می دانم تو هم با خواهرم خوابیده ای...»

اكنون سرسی در انتظار روز داوری است و جیمی، آگاه از هرزگی ذاتی خواهرش، درپی جبران مافات و فتح دوباره قله های شرف و وفاداری. آیا سازندگان سریال نیز می توانند قدر این واپسین فرصتهایشان برای نمایش رستگاری را بدانند و در دوفصل باقیمانده از سرجیمی لنیستر محبوب طرفداران كتاب / جیمی حقیقی اعاده حیثیت كنند؟
 

---

پنجم؛ اسوس، اژدهایان و دنریس:


در شرق سازندگان سریال تنها یك شخصیت وجود دارد: دنریس تارگرین. ملكه ای كه با ادعا و آرزوی بازپس گیری تخت آهنین پدران تاجدارش شروع می كند ولی به مدیریت خلیج برده داران و مشخصا "مرین" / Meereen می رسد. او با هیزدار زولوراك از بزرگان شهر ازدواج می كند و مسابقات مرگبار بردگان را مجاز می سازد تا شاید بتواند بر شورش برده داران و نوچه هایشان غلبه كند، اما چیزی كه در انتها نصیبش می شود تلی از جنازه های سوخته و تكه و پاره دوستان و دشمنانش است و اژدهای خشمگینی كه او را بر فراز "دریای دوتراكی ها" / The Dothraki Sea به سوی ناكجاآباد می برد. در كتابها اما داستان به كلی متفاوت است: از سویی "گریف جوان" /  The Young Griffرا داریم كه به احتمال فراوان ایگون ششم فرزند شاهزاده ریگار تارگرین و بزرگترین رقیب دنی در ادعای تخت آهنین است و از سوی دیگر كوئنتین و آرین مارتل، ویكتاریون و یورون گریجوی، دوتراكی ها و حتی داریو ناهاریس همه و همه در پی دنریس طوفانزاد و سه اژدهایش هستند. چه چیزی بیشتر از انتظار دیدن دروگون جوان اشتیاق برانگیز است؟ اژدهای ارشد دنی كه اندك تصاویر منتشر شده از او در فصل ششم بدجوری چشمها را قلقلك می دهند!
 

---

چهارم؛ خاندانهای شمالی، ثئون گریجوی و بولتن ها:

وای كه چه آش درهم جوشی! برای درك عمق بلایی كه سازندگان سریال بر سر این قسمت از داستان آورده اند كافی است نگاهی به لرد بیلیش یا همان "انگشت كوچیكه" / Littlefinger بیندازیم: او بی سر وپایی است كه با حیله گری و به كمك دختر احمق و ناپاك تالی ها لایسا، اعتماد این خاندان را به دست می آورد و ازین طریق خودش را یه همسر لایسا یعنی لرد جان ارین / وزیر اعظم شاه روبرت می چسباند. او درادامه جان ارین را مسموم می كند و به كمك لایسا نامه ای به كتلین می نویسد و درآن لنیسترها را مقصر معرفی می كند تا ند متنفر از لنیسترها را راضی به پذیرفتن مقام وزارت عظمی نماید.

نقشه پشت نقشه و خیانت پشت خیانت بالاخره او را به هدف بعدی اش كه راه انداختن جنگ و به آشوب كشیدن سرزمین است می رساند و ازین طریق بالاخره بیلیش موفق می شود براساس كهن الگوی "بیل آوازه خوان" / Bale the Bard(آوازه خوانی كه دختری از شمال را می دزدد و با او فرار می كند)سانسا را برباید و با اسم مستعار به ویل منتقل كند. تمام این مراحل را در چهار فصل پیش دیده و فهمیده ایم تا اینكه به یكباره در فصل پنجم سریال سازان تصمیم می گیرند تمام این داستان را به بادفنا بدهند و انگار نه انگار كه خانی آمده و خانی رفته.

سانسا به عقد رمزی درمیاید و به كمك ثئون / ریك از وینترفل فرار می كند. خاندانهای مهم شمالی، از "مندرلی"های باوفا تا "آمبر"های شجاع و از "رایزول"های نترس گرفته تا "وول"های با ایمان، كه هركدام به نوعی و با نقشه ای جداگانه و پنهان از دیگران درپی سرنگونی بولتن ها و گرفتن انتقام "عروسی سرخ" از آنها و فری ها هستند در سریال به كلی غائبند. درعوض اینجا "برین تارثی" را داریم و آن صحنه جادویی مواجهه اش با شاه استنیس باراثئون را، فكر می كنید در فصل ششم و در وینترفل تحت سلطه بولتن ها چقدر می توانیم منتظر سورپرایز بمانیم؟
 

---

سوم؛ جان اسنو، دیوار و وحشی ها:

جان اسنو را شاید بتوان از معدود نمونه های تطابق سلیقه خوانندگان كتاب و بینندگان سریال دانست. خط داستانی او از ابتدا تا انتهای كتاب پنجم تقریبا با خط داستانی اش در سریال تفاوتی ندارد و سرانجام خونینش در فصل پنجم دقیقا همان است كه در كتاب "رقصی با اژدهایان" هم آمده: اسنو فرمانده دیوار می شود و تصمیم می گیرد وحشی های منس ریدر را وارد قلمروی پادشاه كند، اعضای نایتس واچ این تصمیم را خیانت تشخیص می دهند و فرمانده شان را كاردآجین می كنند و نهایتا زمزمه هایی از "گوست" و تمام. آیا این همه سروصدا حول و حوش جان اسنو به خاطر رخداد عویصه "برج عیش" / Tower of Joy و معمای ولادت اوست یا ایهام و ترسناكی سرزمینهای همیشه برفی آن سوی دیوار و وایت واكرها، فرمانده جوان و دلاور و سیاه پوش دیوار را این همه محبوب القلوب كرده است؟ آیا در فصل ششم جان اسنویی دوباره زاده شده(ققنوس و خاكستر و اینها) انتظارمان را می كشد یا تنها قرار است این مرگ و رستاخیز دوباره تنها هاله های ابهام اطراف او را از چیزی كه هست نیز پرحجم تر كنند؟
 

---

دوم؛ برندون استارك، كلاغ سه چشم و وایت واكرها:

نام برندون از جمله اسرآمیزترین نامهای آتش و یخ است: "برندون معمار" / Brandon the Builder موسس خاندان استارك است كه هزاران سال پیش با كمك گرفتن از "كودكان جنگل" / Children of the Forrest دیوار را بنا نهاد و وینترفل را پایه ریزی كرد. از طرفی برادر بزرگتر ند، همو كه با تاخت خشمگینانه و شجاعانه اش به سمت دربار شاه دیوانه و به قصد نجات خواهرش لیانا، نهایتا موجبات شكل گیری شورش روبرت و سرنگونی تاج و تخت صدهاساله تارگرین ها را فراهم نمود نیز برندون نام داشت. داستان برای این یكی برندون اما زودتر از اسلاف مشهورش شروع می شود و او اكنون تحت تعالیم یكی از قوی ترین جادوگران اقالیم سبعه یعنی لرد "بریندن ریورز" / "لرد بلادریون"(Bloodraven) / "كلاغ سه چشم" و درحال تبدیل شدن به یكی از تعیین كننده های نهایی دنیای یخ و آتش است.

او قرار است از طریق انتقال روحانی(یا به تعبیری ساده تر تله پاتی) در جلد درختان مقدس شمالی فرو رود و از معبر ادراك آنان گذشته و حال جهان را ببیند و بشناسد و حس كند. از طرفی وایت واكرها و لشكر زامبی هایشان تحت فرماندهی "نایت كینگ"(یك استارك كه هزاران سال پیش فرمانده نایتس واچ بوده و به افسونی، تبدیل به شاه وایت واكرها شده است) به سمت مملكت در حركتند. سوال اصلی این است: آیا برندون قصد نابودی آنها و نجات سرزمین را دارد یا می خواهد آنها را در راه نجات سرزمین یاری كند؟ بله درست خواندید، وایت واكرها ممكن است اصلا از قطب های خیر دنیای یخ و آتش باشند!!
 

---

اول؛ استنیس باراثئون:

استنیس را می توان شاه نقش دنیای جورج آر. آر. مارتین دانست. پس از حماسه سرایانی در كلاس و مقیاس هومر هیچ نویسنده ای بیشتر از مارتین به خلق یك اودیسه نزدیك نشده و استنیس را می توان فاروق اعظم این اودیسه دانست. حتی در بین خوره های كتاب هم با اینكه هیچكس منكرغول آسایی شخصیت استنیس نیست، اما طرفداران او اندكند. اما سوال اصلی درباره استنیس سریال را می توان اینگونه پرسید: آیا سازندگان سریال اصولا از درك تمام و كمال ابعاد متناقض و عظیم این كاراكترعاجز بوده اند یا اینكه او را كاملا فهمیده اند ولی مثل بعضی از طرفداران جدی كتابها از دنیایی كه او نمایندگی می كند بدشان آمده است؟

استنیس از طرفی یك پیوریتن قرون وسطایی است كه فتیش وظیفه و شرف به مرزهای جنون نزدیكش كرده و از طرفی دیگر یك شخصیت تراژیك شكسپیری است كه سهمش ازین دنیا و مردمانش تنها ناكامی و درد و رنج تقدیر شده است. آنچه در پایان فصل پنجم سریال می بینیم و مقایسه اش با اولین فصل كتاب ششم(منتشره در انتهای كتاب پنجم تحت عنوان "ثئون") به خوبی این سردرگمی را عیان می كند: مردی شكست خورده و پذیرنده كه به قاتل احتمالی اش خوشامد می گوید یا پادشاهی خشمگین و مقتدر كه غلاظ و شداد احكام و دستوراتش مو برتن آشا/یارا گریجوی، كارستارك ها و بقیه حاضرین در استحكامات شمالی كارهولد سیخ كرده است...

گرچه این نوشته هنوز از مرگ پادشاه در پایان فصل پنج سریال مطمئن نیست، اما حال كه از موضع یك طرفدار كتابها و در تمامی سطور بالا سازندگان سریال را تخطئه كرده است خودش را موظف می داند تا بابت انتخاب استیفن دیلن عمیق ترین سپاسها را تقدیم اچ بی اویی ها نماید: بازیگر بریتانیایی مهجوری كه شاید خودش هم نمی دانست تقدیر او را برای شاه شدن به این دنیا آورده است.