اصغر فرهادی: «درباره الی» از یک عکس شروع شد

روزنامه آرمان: اصغر فرهادی در ورکشاپ خود درباره علاقه اش به فیلمسازی نسبت به فیلمساز بودن سخن گفت و بیان کرد که از لحظه لحظه ساخت یک فیلم لذت می‌برد.

اصغر فرهادی کارگردان سینمای ایران دوم شهریور ماه در کارگاهی که در سی و چهارمین جشنواره جهانی فیلم فجر بر پا شده بود به یکی از سینماگران اشاره کرد و گفت: بخشی از اعتبار و جذابیت سینما برای نسل ما مدیون افرادی است که باید در چنین مکان‌هایی از آنها یاد شود. یکی از آن افراد که دوست دارم از او نام ببرم و بگویم که چقدر روی من تاثیر گذاشته است اکنون در بستر بیماری است. وی ادامه داد: آرزو می‌کنم از اینجا انرژی خوبی برای عباس کیارستمی‌بفرستیم تا هرچه زودتر بهبود پیدا کند و سال دیگر این ورکشاپ‌ها با حضور وی برگزار شود.

فرهادی همچنین با اشاره به جشنواره جهانی فجر از رضا میرکریمی‌دبیر این جشنواره تقدیر کرد و یادآور شد: برای اولین بار بعد از انقلاب است که ما جشنواره‌ای داریم که در حد استاندارد همه جشنواره‌های این چنینی است و من خوشحالم که توانسته ایم این برنامه را با آبرومندی برگزار کنیم. این کارگردان سینما در این کارگاه درباره اطلاعاتی که در داستان به مخاطب ارائه می‌شود، بیان کرد: اطلاعاتی که به مخاطب ارائه می‌شود چند دسته هستند، بخشی قصه را جلو می‌برند و بخشی از اطلاعات شخصیت را باز می‌کنند. نکته مهم دیگر این است که اطلاعات همیشه در یک نقطه از داستان ارائه نمی‌شود بلکه بخشی در نیمه اول فیلم و بخشی در نیمه دوم فیلم عرضه می‌شود. به طور مثال در فیلم «درباره الی» او یک بار به مادرش زنگ می‌زند و درباره سفر حرف می‌زند و ما متوجه می‌شویم که مادری دارد که نگران است و در نیمه دوم فیلم وقتی آن اتفاقات رخ می‌دهد، می‌فهمیم که چیزی را از مادرش پنهان کرده بود.

«درباره الی» از یک عکس شروع شد

کارگردان فیلم «درباره الی» با اشاره به ایده‌هایی که به یک فیلم و یا فیلمنامه تبدیل می‌شوند، عنوان کرد: ساخت یک ایده بستگی به عمق آن در ذهن شما دارد. ایده‌ای را که سال‌ها در ذهن شما وجود دارد و هیچ گاه فراموش نمی‌کنید، باید ساخت. من برای «درباره الی» ایده‌ای نداشتم بلکه تنها عکسی داشتم از فردی که در غروب کنار دریا ایستاده است و انگار کسی از نردیکانش در دریا غرق شده و او منتظر است. وی اضافه کرد: این عکس از ۲۲ سالگی همراه من بود و در ۳۵ یا ۳۶ سالگی توانستم آن را بسازم. این عکس آنقدر در ذهنم ماند که فکر کردم چیزی دارد که باید آن را بسازم.


بنابراین بعد از اینکه سال‌ها ایده‌ای در ذهن شما باقی ماند و فکر کردید شما را رها نمی‌کند باید شروع کنید و ایده خود را گسترش دهید. فرهادی همچنین درباره گسترش یک ایده توضیح داد: برای گسترش ایده خود شروع کنید به سوال کردن، به طور مثال بپرسید که این مرد کیست که در کنار دریا ایستاده است؟ چرا ناراحت است؟ کسی که در دریا غرق شده است چه نسبتی با او دارد؟ پاسخ این سوالات قصه موجود را لایه لایه تشکیل می‌دهد و شما باید به این ترتیب در نوشتن مدام از خود سوال کنید. بعدا می‌توانید هر بخش از جواب‌ها را که خواستید و در روند قصه مفید نبود دور بریزید.این کارگردان سینما در پاسخ به پرسشی درباره «جدایی نادر از سیمین» و اینکه هنگام ساخت آن چقدر به اسکار فکر کرده است، عنوان کرد: من قبل از «جدایی نادر از سیمین» فیلم «درباره الی» را ساختم که بیرون از ایران بسیار موفق بود و به دلیل بومی‌بودن «جدایی نادر از سیمین» همه گفتند حیف نیست فیلمی‌بسازی که فقط در ایران موفق است و من می‌گفتم از آنجایی که «درباره الی» به اندازه کافی موفق بوده است حالا اجازه دارم فیلمی‌بسازم که فقط در ایران موفق باشد.


من آن زمان اطمینان داشتم که این فیلم کاملا بومی‌است و فقط در ایران موفق می‌شود به همین دلیل حتی آن را زیرنویس هم نکردم و زمانی که یک نفر از برلین خواست تا آن را ببیند به او گفتم فیلم «جدایی نادر از سیمین» موضوعی کاملا بومی‌دارد. کارگردان فیلم «شهر زیبا» ادامه داد: آن شخص اصرار کرد تا مترجمی‌با خود بیاورد و وقتی فیلم را دید واکنشش این بود که کاملا آن را درک کرده است و بعد در ادامه آن اتفاقات و جوایز در بیرون از ایران برای فیلم رخ داد و «جدایی نادر از سیمین» با بیرون از ایران ارتباط برقرار کرد. فرهادی درباره موفقیت «جدایی نادر از سیمین» تصریح کرد: شاید دلیل موفقیت این فیلم این بود که هیچ‌گاه به این نکته که فیلم باید بیرون از ایران هم موفق باشد، فکر نکردم و اتفاقا بومی‌ترین فیلم‌ها جهانی ترین آثار خواهند بود.وی درباره المان‌هایی که لحن فیلم‌های او را شکل می‌دهد، گفت: اولین فاکتوری که لحن فیلم را مشخص می‌کند این است که اساسا داستان قرار است چقدر به واقعیت نزدیک، یا از آن فاصله داشته باشد. اگر می‌خواهید فیلمی‌بسازید که بگویید عین زندگی واقعی است لحن تغییر می‌کند و دوربین به گونه‌ای خواهد بود که اتفاقات را مستند نشان دهد. خود من به این دلیل که زندگی روزمره برایم مهم است لحن آثارم هم به سمتی می‌رود که روزمره باشد.

چه شخصیت‌هایی خاکستری هستند

کارگردان فیلم «گذشته» در بخش دیگری از این کارگاه در پاسخ به پرسشی درباره شخصیت‌های فیلم‌هایش و خاکستری بودن همه آنها توضیح داد: ابتدا باید این سوال را مطرح کرد که شخصیت خاکستری چه کسی است؟ عده‌ای به اشتباه فکر می‌کنند که شخصیت‌هایی که خطاها و کارهای درستشان بالانس دارد خاکستری هستند اما این درست نیست. شما می‌توانید در فیلم شخصیتی داشته باشید که پر از خطا باشد، قتل انجام دهد و حتی کارهای مشمئزکننده‌ای انجام دهد اما باز هم خاکستری باشد تنها به این شرط که برای کارهای خود دلیل ارائه کند.وی با اشاره به فیلم «شهر زیبا» در مثالی بیان کرد: در این فیلم یک نفر مرتکب قتل شده است و یک نفر به هر دلیلی می‌خواهد قاتل اعدام شود. ما باید در شرایط عادی از این دو نفر بدمان بیاید ولی در این فیلم هر دو خاکستری هستند چون ما دلیل کارهایشان را می‌بینیم.

در جهان هم بیشتر آدم‌ها خاکستری هستند چون شرایط باعث می‌شود که کاری انجام دهند که حتی برای بقیه پذیرفتنی نیست. فرهادی در پاسخ به پرسش دیگری درباره اینکه چه کارهایی نباید برای ساخت یک فیلم انجام داد، تصریح کرد: اگر بهترین جوایز دنیا را هم به شما بدهند فیلمی‌را که دوست نداشتید، نسازید. ما عمر کوتاهی داریم و باید مشخص کرد که چه نوع فیلمسازی می‌خواهید، باشید. اینکه از فیلم ساختن لدت می‌برید یا از فیلمساز بودن، درصورتیکه از فیلمساز بودن لذت ببرید این اتفاق زمانی خواهد بود که فیلم روی پرده برود و جایزه بگیرید و دیگران از آن تعریف کنند. وی در پایان گفت: من از فیلم ساختن لذت می‌برم و سر صحنه همه کارهایی را که انجام می‌دهم دوست دارم. این سخن به معنای خوشحال بودن نیست و اگر کسی چهره مرا سر صحنه ببیند برعکس هم فکر می‌کند. وقتی هم فیلم «جدایی نادر از سیمین» تمام شد آخرین جمله‌ای که به گروه گفتم این بود که اگر هم این فیلم همین جا متوقف شود ما به اندازه کافی لذت بردیم.

«فروشنده» اصغر فرهادی مسافر كن شد

فیلم «فروشنده» اصغر فرهادی، بعد از فیلم «وارونگی» كه پیش از این به كن راه یافته بود به شصت و نهمین جشنواره فیلم كن راه یافت. به گزارش فارس، خبرهای غیر رسمی حضور آخرین ساخته اصغر فرهادی بالاخره بطور رسمی از سوی مسئولان جشنواره كن تایید شد و فیلم «فروشنده» بیست و یكمین فیلم حاضر در بخش اصلی خواهد بود. شصت‌ونهمین جشنواره فیلم كن از ۱۱تا ۲۲می مصادف با ۲۲اردیبهشت تا ۲خرداد در فرانسه برگزار می‌شود. «جورج میلر» كارگردان استرالیایی فیلم «مكس دیوانه، جاده خشم» رئیس هیات داوران رقابتی آن است.