علائم تومور چشمی کودکان چیست؟

یکی از علائم این بیماری این است که مردمک چشم بچه‌ها بیش از حد طبیعی سفید است. حتی ممکن است بچه انحراف چشم داشته باشد یا مردمک چشم بیش از حد باز و فیکس باشد یعنی با نور بازی نکند (نسبت به نور واکنش نشان ندهد).

مجله سیب سبز: یکی از علائم این بیماری این است که مردمک چشم بچه‌ها بیش از حد طبیعی سفید است. حتی ممکن است بچه انحراف چشم داشته باشد یا مردمک چشم بیش از حد باز و فیکس باشد یعنی با نور بازی نکند (نسبت به نور واکنش نشان ندهد). در مواردی هم ممکن است رنگ چشم‌ها با یکدیگر متفاوت باشند.

 با این حال در صورت مشاهده هر یک از این علائم باید سریعا به متخصص برای تشخیص و درمان مراجعه کرد. معمولا این بیماری در کودکان با رادیوگرافی، اکوگرافی و سی‌تی‌اسکن قابل تشخیص است. معمولا درمان این نوع سرطان تخلیه چشم است، اما اگر شدید و هر دو طرف چشم باشد، یکی از چشم‌ها تخلیه و دیگری با رادیوتراپی، لیزردرمانی و... درمان می‌شود.

مراقب تومورهای ثانویه باشید!

دکتر رخصت‌یزدی اشاره می‌کند که ممکن است چشم تومورهای ثانویه‌ هم داشته باشد. یعنی تومور از قسمت دیگری از بدن به چشم متاستاز کرده باشد مثل سرطان پستان، سرطان ریه، کلیه و ملانوم پوستی آن‌قدر پیشرفت کنند که به چشم هم  منتقل شوند.  

تومور شایع چشمی در کودکان چه توموری است؟

دکتر رخصت‌یزدی درباره تومور شایع کودکان می‌گوید: «یکی دیگر از تومورهای شایع که در کودکان بروز پیدا می‌کند تومور شبکیه است که به آن رتینوبلاستوما گفته می‌شود. رتینوبلاستوما یکی از تومورهای داخلی چشمی در کودکان است که به نسبت یک در چهارده‌هزار تا یک در بیست‌هزار نفر از همان بدو تولد در کودکان بروز پیدا می‌کند. معمولا این سرطان بین سن 12 تا 18‌ماه و به‌طور کلی تا 90‌درصد موارد تا 3‌سالگی تشخیص داده می‌شود. اصولا این بیماری ژنتیکی است و والدینی که کودک مبتلا به رتینوبلاستوما دارند، ممکن است بچه دیگرشان هم حدود 6درصد  به این سرطان مبتلا شود. اگر هردو فرزند یک خانواده رتینوبلاستوما داشته باشند، بچه سوم احتمال ابتلایش به 50درصد می‌رسد.»

ژنتیک‌تان را بررسی کنید

دکتر محمدعلی زارعی یکی از علت‌های اصلی بروز سرطان‌ها و سرطان چشمی در افراد را ژنتیک می‌داند. مسئله دیگری که باید به آن اشاره کرد، قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور آفتاب است. به‌عنوان مثال برخی مشاغل مثل کشاورزان،پلیس‌های راهنمایی و رانندگی و سایر شغل‌هایی که در‌معرض نور مستقیم آفتاب هستند باید بیشتر مراقب سرطان‌های چشمی باشند.

به گفته دکتر زارعی، عضوهایی از چشم که رگ داخل‌شان وجود ندارد، احتمال ابتلا به سرطان‌شان نسبت به دیگر عضوها کمتر است؛ یعنی ممکن است مبتلا شوند اما درصدشان کمتر  است، مانند اسکلرا چشم. همچنین دکتر محمد‌علی زارعی توصیه می‌کند تا جایی که امکان دارد از ارتباط مستقیم با مواد شیمیایی پرهیز کنیم، به‌علاوه داشتن تغذیه مناسب و درست می‌تواند یکی از بهترین و موثرترین راه‌ها برای جلوگیری از ابتلا به هر سرطانی باشد.

 حذف فست‌فودها و غذاهای خالی از خاصیت مانند سرخ‌کردنی‌ها نیز کمک بزرگی به پیشگیری از انواع سرطان‌ها، حتی سرطان چشم می‌کند. افراد باید با طبیعت آشتی کنند و توصیه من این است که از موادی برای شست‌و‌شو استفاده کنند که شیمیایی نباشد و بیشتر حاوی مواد طبیعی باشد،  چرا‌که استفاده زیاد از مواد شیمیایی زمینه‌ساز ابتلای تحریک سلول‌ها و خارج شدن از مدار طبیعی‌شان است. البته عوامل دیگری هم مانند آلودگی هوا، آلودگی برخی مواد مانند آب آشامیدنی و... در بروز سرطان تاثیرگذار هستند که البته با یک الگوی غذایی درست و سرشار از آنتی‌اکسیدان می‌توان تا حدودی به‌طور موثر از ابتلا به سرطان پیشگیری کرد.

چه عینک آفتابی مناسب‌تر است؟

دکتر زارعی بر این عقیده است که عینک‌های آفتابی گران‌قیمت متمایز از عینک‌های آفتابی با قیمت‌های مناسب نیستند. دکتر زارعی می‌گوید: عینک‌های آفتابی باید  از اشعه اولترا ویوله (اشعه فرابنفش) جلوگیری کند. اما توصیه نمی‌کنم از عینک‌های آفتابی با شیشه‌های بسیار تیره استفاده کنید چراکه تیرگی شیشه باعث می‌شود مردمک چشم بیشتر از حد معمول باز شود که در این صورت این دسته از شیشه‌ها نه تنها جلوی بروز اشعه اولترا ویوله را نمی‌گیرند بلکه می‌توانند زیانبار هم باشند. برای همین بهتر است در حالت عادی از عینک‌هایی  که شیشه خاکستری رنگ، زرد رنگ یا قهوه‌ای روشن دارند، استفاده شود.

دکتر رخصت‌یزدی درمورد آفتاب و تاثیرش در بروز سرطان چشمی می‌گوید: افرادی که شغل‌شان ایجاب می‌کند دائما درمعرض نور آفتاب باشند، بیشتر مستعد ابتلا به سرطان هستند. اما آفتاب معمولی به‌طور معمول باعث بروز سرطان در افراد نمی‌شود. همچنین افرادی که خال‌های رنگی در چشم‌شان دارند یا در قسمت‌های مختلف بدن‌شان خال‌های زیادی دارند این افراد هم باید بیشتر مراقب نور آفتاب باشند. همچنین عینک‌های آفتابی باید یو وی کاملی داشته باشند تا اشعه اولترا ویوله (اشعه فرابنفش) را جذب کند و مانع رسیدن آن به چشم شود. همچنین در مناطق دریایی یا خشک بهتر است از عینک‌های پلاریزه و یو وی‌دار استفاده شود.

هیچ علائمی را دست‌کم نگیرید!

درمان اولیه سرطان در مراحل اولیه پیشگیری است و بعد از آن درمان سریع است. دکتر زارعی در صحبت‌های خود به این نکته اشاره می‌کند که اگر درمان به‌موقع انجام نشود، همان‌طور که چندین‌بار اشاره کرده‌اند، خیلی اوقات ممکن است درمان سرطان‌ها ازجمله سرطان چشم با کمک اشعه باشد اما گاهی اوقات برای برداشتن کامل تومور ممکن است نیاز به تخلیه چشم باشد. برای همین امروزه به‌دلیل افزایش بروز سرطان نباید هیچ علائم غیرعادی را در بدن  دست‌کم گرفت یا سعی کرد با خود درمانی مشکل را رفع کرد، چراکه برخی علائم شاید برای‌تان آشنا باشند یا با یک مشکل ساده اشتباه گرفته شوند در صورتی که پشت این علامت به ظاهر آشنا خطرهای نهفته‌ای وجود دارد که از چشم افراد عادی پنهان می‌ماند. 

علت مكیدن انگشت در کودکان چیست؟

«مكیدن شست» یا انگشت، یكى از عادات رایج دوران كودكى است. این رفتار براى كودكان خردسال كاملاً طبیعى و عادى است، ولى اگر بعد از 6 سالگى باز هم كودك مبادرت به مكیدن شست كند، نیاز به درمان و رسیدگى دارد، زیرا موجب به هم ریختگى ردیف دندان ها، فك و آرواره مى شود.

پژوهش ها نشان مى دهند حدود 75 درصد كودكان خردسال (تا یك سالگى) مُشت یا انگشتان خود را در دهان مى گذارند و مى مكند. انجام این كار براى این گروه سنى از كودكان آرامش بخش، سرگرم كننده و لذت بخش است. به طور معمول، كودكان زمانى مبادرت به مكیدن انگشت خود مى كنند كه یا خسته اند، یا ناراحت اند و یا حوصله شان سر رفته است.

علت مكیدن شست

انگشت مكیدن طبیعى ترین پاسخ كودك هنگام رویارویى با فشار روانى، اضطراب و مشكلات هیجانى - امنیتى است. روان شناسان معتقدند براى درمان این رفتار در كودكان زیر 6-5 سال نباید عجله كرد، زیرا بسیارى از این گونه عادت ها به تدریج و با افزایش سن كودك كاهش مى یابند و به كلى از بین مى روند.

اما اگر كودك 7 ساله اى نتواند این عادت خود را ترك كند، والدین و اطرافیان او باید درصدد درمان او برآیند، زیرا ترك چنین عاداتى در سال هاى بعد (نوجوانى) بسیار دشوارتر مى شود. در صورتى این عادت را در زمره اختلال بررسى مى كنند كه تا سنین 16-12 ادامه داشته باشد. مطالعات نشان مى دهند كه در حدود 15 درصد كودكانى كه از 5 سالگى به بعد انگشت خود را مى مكند، دچار مشكلات عاطفى - هیجانى ناشى از ورود به مدرسه و دوره پیش دبستانى هستند. بیشتر این كودكان شدیداً به پدر و مادر و اطرافیان شان وابسته و متكى هستند.

زمانى كه كودك سعى مى كند رفتار مكیدن انگشت خود را تغییر دهد، والدین و اطرافیان او باید از این تصمیم او استقبال كنند و با حمایت ها و تشویق هاى خود او را كمك و یارى نمایند. حمایت روانى براى كودك امنیت پدید مى آورد و باعث مى شود كه كودك در ناملایمات و سختى ها از خود مقاومت بیشترى نشان دهد.

عوارض ناشى از مكیدن شست

مكیدن انگشت بعد از 6 سالگى مى تواند مشكلات جدى در زمینه دندان ها، لثه و آرواره به وجود آورد. مك زدن هاى با فشار كودك به شست یا انگشتش در طول روز و شب، موجب جلو آمدگى دندان ها و ناهنجارى هاى استخوان فك او مى شود. دندان هاى ردیف بالا به سمت بیرون كشیده مى شوند و دندان هاى ردیف پائین نیز به سمت داخل دهان كج مى شوند.

اما سؤال بسیارى از والدین این است كه چگونه مكیدن یك انگشت كوچك مى تواند موجب ناهنجارى شدید آرواره شود؟

علت آن است كه استخوان بندى كودك تا قبل از 8 سالگى بسیار نرم و شكل پذیر است. متأسفانه زمانى كه كودك به مدت طولانى انگشتش را مى مكد، در شكل ظاهرى آرواره خود تغییر به وجود مى آورد. اگر كودكى نتواند عادت شست مكیدن خود را تا قبل از آن كه دندان هاى دائمی ردیف جلویى او در نیامده ترك كند، ممکن است در مدت چند ماه فك و آرواره او آسیب جدى ببیند.

علاوه بر آن، مكیدن شست یا انگشت مى تواند موجب نارسایى هاى كلامى (تلفظ اشتباه حرف هاى «ف» و «و»)، اختلال در جویدن، نوك زبانى صحبت كردن، اختلالات گفتارى (مثل لكنت زبان ، مِن مِن كردن و...)، خرخر كردن و باز ماندن دهان كودك شود. از آن جایى كه بعد از چند سال مكیدن انگشت ، حالت آرواره و صورت كودك دچار به هم ریختگى مى شود، بر خودپنداره او نیز تأثیرى منفى خواهد داشت.

شیوه هاى درمان

بهترین زمان براى ترك عادات و مشكلات رفتارى كودكان (و از جمله مكیدن انگشت) هنگامى است كه خانواده (والدین كودك و اعضاى خانواده) تغییر و تحولى در پیش رو نداشته باشند و در آرامش خاطر به سر برند. مثلاً قصد تغییر منزل، تغییر مهد (یا مدرسه)، تولد نوزاد جدید، مسافرت، متاركه، فوت اقوام و... را نداشته باشند.

یكى از ساده ترین روش هاى رفتار درمانى كه بیشتر پدر و مادر و مربیان نزدیك كودك مى توانند با استفاده از آن عادت مكیدن شست در كودكشان را كاهش دهند، آن است كه ابتدا یك ماه درباره موضوع و علت قطع این عادت با كودك صحبت كنند. سپس نمودارى از پیشرفت كودك تهیه كنند و به وسیله چسباندن عكس هاى عروسكى، ستاره ها و كارت هاى آفرین بر روى آن، روند بهبودى كودك را نشان دهند. خوب است كه این نمودار بر روى دیوارى در دسترس كودك قرار گیرد و والدین از خود او براى چسباندن برچسب ها كمك بگیرند. در مرحله بعد، سعى كنند پایان هر هفته پاداش و جایزه اى براى ترك این عادت به كودك بدهند. جایزه مى تواند رفتن به پارك، تماشاى فیلم مورد علاقه كودك، یا بازى كردن با كودك باشد. در نظر داشته باشید ترك عادت در صورتى كه كودك با شما همكارى و همراهى نماید، بسیار آسان تر و راحت تر است. شما مى توانید از نظرات كودك در این ضمن استفاده كنید و به او اجازه دهید كه برچسب ها، ستاره ها و یا حتى نوع جایزه اش را خودش انتخاب كند.

روش دیگرى كه براى ترك مكیدن انگشت (شست) به كار مى رود آن است كه در طول روز ماده اى تلخ (البته بهداشتى ) به نوك انگشت كودك مى مالند تا كودك از به دهان گذاشتن انگشتش امتناع ورزد، و در طول شب نیز دستكش یا جورابى تمیز به دست هاى كودك مى كنند، تا مانع از این كار كودك شوند.

زمانى كه كودك سعى مى كند رفتار مكیدن انگشت خود را تغییر دهد، والدین و اطرافیان او باید از این تصمیم او استقبال كنند و با حمایت ها و تشویق هاى خود او را كمك و یارى نمایند. حمایت روانى براى كودك امنیت پدید مى آورد و باعث مى شود كه كودك در ناملایمات و سختى ها از خود مقاومت بیشترى نشان دهد. مثلاً والدین مى توانند با كودك بازى كنند، براى او كتاب بخوانند، با یكدیگر كاردستى بسازند و... . در این زمینه پدر و مادر مى توانند با ذوق و خلاقیت خود فرآیند ترك عادت را براى كودكشان هرچه آسان تر و راحت تر كنند. گروهى از والدین سعى مى كنند با تذكرهاى پى در پى خود این عادت را از سر كودك بیندازند. در حالى كه براى حذف عاداتى مثل مكیدن شست باید ابتدا علت اصلى این رفتار را پیدا كرد و آن گاه با از بین بردن آن درصدد بهبودى كودك برآمد. در موارد بسیارى، مكیدن انگشتان ناشى از نیاز كودك به آرامش و امنیت است. بدین منظور پدر و مادر و مربیان كودك مى توانند با استفاده از روش هاى زیر به كودك كمك نمایند تا بر این مشكل خود غلبه كند.

- هیچ گاه سعى نكنید براى ترك عادت كودك بر او فشار آورید، زیرا ممكن است موجب تقویت و تشدید عادت در او شود.

- به كودك كمك كنید تا روش هاى مقابله با تنش ها و فشارهاى روانى را یاد بگیرد، مثلاً با شما صحبت كند، به ورزش بپردازد، با دوستش صحبت كند و...

- سعى كنید دست هاى كودك را به نوعى مشغول نگه دارید. ( نقاشى بكشد، كاردستى بسازد، مجسمه هاى سفالى درست كند و....)

- شنیدن داستانى شیرین، ماجرایى افسانه اى و خاطره اى از دوران كودكى، موجب تسلى و آرامش خاطر كودك هنگام خواب مى شود.

- تماس بدنى (مثل نوازش كردن) موجب آرامش، امنیت و آسودگى كودك مى شود و او را از اضطراب و نگرانى رها مى سازد. سعى نكنید با مسخره كردن و شرمنده كردن كودك او را مجبور به ترك عادت كنید، زیرا این گونه رفتارها موجب خودكم بینى و احساس بى ارزشى در كودك مى شود.

- سعى كنید عواملى را كه موجب آزار روحى كودك مى شود، از بین ببرید.

- زمانى كه كودك انگشتش را مى مكد، با او بازى نكنید، او را بغل نگیرید و به او توجه نكنید. اما زمانى كه انگشتش را از دهانش درآورد، به او توجه كنید و او را نوازش كنید.

- انگشت مكیدن رفتارى ناخودآگاه است. پدر و مادر مى توانند با اشاره اى كوچك، كودك را نسبت به این حركت خود آگاه كنند.

- زمانى كه كودك انگشتش را مى مكد، او را جلوى آیینه ببرید.

- سعى كنید هیچ گاه دچار احساس ناكامى و شكست نشوید، زیرا این رویه را به فرزندتان نیز منتقل خواهید كرد.

- روش هاى آرام سازى عضلانى را با كودك تمرین كنید: تمرین هاى یوگا (تمرین هاى تخلیه هیجانى و شیوه درست نفس كشیدن)، تمرین آرام سازى، تنفس هاى عمیق و تمرین هاى رهاسازى عضلات