سرِ فرزندتان زیادی شلوغ است؟

وب سایت کیدزپرشیا: "پسرم خیلی خوب فوتبال بازی نمی‌کند، خیلی هم این ورزش را دوست ندارد اما همه دوست‌هایش اینکار را می‌کنند."

"اگر یک روز تمرینم را از دست بدهم، حتی برای رفتن پیش دکتر هم باشد، نیمکت‌نشین می‌شوم."

"اگر فعالیتی برای ساعات بعد از مدرسه دخترم نگذارم، آنوقت فقط در خانه نشسته، تلویزیون نگاه می‌کند و تنقلات می‌خورد."

"دخترم خودش دوست دارد که به کلاس‌های ژیمناستیک، نقاشی، رقص و آشپزی برود. من مجبورش نمی‌کنم."

اینها توضیحات و بهانه‌های متداول والدین و بچه‌ها است. مشخص است که بعضی از بچه‌ها کارهای زیادی دارند و وقت کافی برای انجام آن ندارند. و خیلی سخت است که بخواهیم تشخیص دهیم که این والدین هستند که آنها را به اینهمه کار محبور می‌کنند یا خودشان هستند که دوست ندارند از دوستان و همسالانشان عقب بیفتند.


دلیل این مشغله هرچه که باشد، یک چیز مشخص است: از یک چیز باید چشم‌پوشی کرد. فرزند شما هم سرش خیلی شلوغ است؟

چرا بچه‌ ها اینقدر مشغله دارند؟

در خیلی از خانواده‌ها بچه‌ها برای اینکه احساس نکنند عقب مانده‌اند، برنامه پرمشغله‌ای را دنبال می‌کنند. خیلی از نوجوانان برای اینکه بتوانند در دانشگاه موردعلاقه خود قبول شوند مجبورند فعالیت‌های درسی خود را بیشتر کنند.

بعضی از والدین تصور می‌کنند بهتر است فرزندان خود را مدام مشغول نگه دارند تا اینکه بگذارند وقت آزاد برای بازی کردن، اکتشاف و یادگیری‌ داشته باشند. همچنین ممکن است احساس کنند اگر فرزندشان کارهایی که بچه‌های دیگر انجام می‌دهند را انجام ندهد، تجربیات مهمی را از دست خواهد داد.

اما اکثر والدین معمولاً بهترین‌ها را برای فرزندشان می‌خواهند. اما حتی بااینکه قصد و نیت خوبی دارند ممکن است ناخواسته باعث پرمشغله شدن برنامه زندگی فرزندشان شوند. فشاری که برای شرکت در فعالیت‌های مختلف از طرف والدین به بچه‌ها تحمیل می‌شود هم برای بچه‌ها و هم خود والدین خسته‌کننده خواهد بود.

البته انجام فعالیت‌های منظم و ورزش می‌تواند مفید باشد. این فعالیت‌ها می‌تواند مهارت‌های اجتماعی بچه‌ها را تقویت کرده و فرصت‌هایی برای بازی و ورزش در اختیار آنها قرار دهد. همچنین ورزش‌کار بودن، نظم و حل مشکلات را به آنها یاد می‌دهد. از همه بهتر اینکه این فعالیت‌ها مفرح هستند! رمز کار این است که فعالیت‌هایی مفرح برای آنها انتخاب کنید که مطمئن شوید هم بچه‌ها و هم خودتان خسته و کلافه نشوید.

نشانه ‌های پرمشغله بودن بچه ‌ها

دیر یا زود بچه‌هایی که مشغله کاریشان زیاد باشد علائمی نشان می‌دهند. هر کودکی متفاوت است اما همه بچه‌های پرمشغله:

• احساس خستگی، اضطراب و افسردگی خواهند کرد.


• از سردرد و دل‌درد شکایت خواهند کرد که می‌تواند به خاطر استرس، خوب غذا نخوردن و کم‌خوابی باشد.

• از درس‌های مدرسه عقب می‌افتند و موجب افت نمراتشان خواهد شد.

مشغله زیاد روی دوستی‌ها و زندگی اجتماعی بچه‌ها هم تاثیر مخرب دارد. حتی زندگی خانوادگ یهم دچار مشکل خواهد شد—وقتی یکی از والدین یکی از بچه‌ها را برای تمرین بسکتبال می‌برد و آن دیگری بچه دوم را به کلاس رقص می‌رساند، خانواده دیگر نمی‌تواند وعده‌های غذایی را در کنار هم صرف کند. درنتیجه، زمانی زیادی برای ارتباط باقی نمی‌ماند.

نکاتی برای خانواده ‌های پرمشغله

حتی آن دسته از والدینی که سعی می‌کنند به فرزندانشان کمک کنند بعضی از فعالیت‌های خود را کم کنند ممکن است با مربیانی که با غیبت شاگردان خود کنار نمی‌آیند و یا بچه‌هایی که دوست ندارند از تمین خود عقب بیفتند دچار مشکل شوند. اما خیلی مهم است که والدین مطمئن شوند فعالیت‌های اضافه موجب خستگی بیش از اندازه بچه‌ها نمی‌شود.

رمز کار این است که برنامه‌ها را به اعتدال و با در نظر داشتن سن، روحیه، علایق و توانایی‌های فرزندتان انتخاب کنید. اگر چیزی خیلی پیشرفته است مطمئناً تجربه آن برای فرزندتان خسته‌کننده خواهد بود. اگر جذابیت لازم برای درگیر کردن بچه‌ها را نداشته باشد هم برای آنها کسل‌کننده خواهد بود. و زمانیکه بچه‌ها کاری را فقط برای رضایت و خوشنودی والدینشان انجام می‌دهند، هدف اصلی فراموش خواهد شد.

می‌توانید بنا بر سن و علایق فرزندتان محدودیت منطقی برای فعالیت‌های فوق‌برنامه او مشخص کنید و باعث لذت‌بخش‌تر شدن این فعالیت‌ها شوید.

در زیر چند پیشنهاد ساده برایتان داریم:

• درمورد قوانین اصلی از قبل توافق کنید. بعنوان مثال برنامه‌ریزی کنید که در هر فصل بچه‌ها بتوانند فقط در یک ورزش شرکت کنند و یا فعالیت‌های آنها را به دو روز در طول هفته محدود کنید.

• بدانید به چه میزان زمان نیاز است. مثلاً باید ببینید که زمان کافی برای درس خواندن باقی می‌ماند؟ آیا فرزندتان متوجه می‌شود که تمرین فوتبال او دو روز در هفته و درست بعد از اتمام مدرسه و تا زمان شام طول می‌کشد؟ آیا فرزندتان می‌رسد تکالیف مدرسه خود را به خوبی انجام دهد؟

• برای منظم بودن یک تقویم داشته باشید. تقویم را روی یخچال یا هر مکان دیگری که در دسترس و جلو چشم باشد نصب کنید تا همه از اتفاقات باخبر باشند.

• اجازه بدهید فرزندتان یک تا دو جلسه غیبت داشته باشد. گاهی اوقات استفاده از فرصت برای با هم بودن خیلی مهمتر از حاضر شدن سر تمرینات است، حتی اگر برای آن پول زیادی پرداخت کرده باشید.

• با سایر والدین برنامه‌ریزی کنید که هر بار یکی بچه‌ها را سر کلاس ببرد تا بتوانید به کارهای خودتان بهتر رسیدگی کنید.

• سعی کنید فعالیت‌ ها را برای همه فرزندانتان –و خودتان—متعادل کنید. عادلانه نیست که همه زمان و انرژی خود را صرف بردن و آوردن یکی از بچه‌ها به کلاس‌هایش کنید و برای فرزند دیگرتان زمانی را اختصاص ندهید. برای خودتان هم باید وقت بگذارید و کارهایی را انجام دهید که از آن لذت می‌برید. زمانی را هم خانواده باید در کنار هم سپری کنند.


• زمانی را به دور هم بودن اختصاص دهید. طوری برنامه‌ریزی کنید که همه بتوانند روزهایی سر یک ساعت مشخص خانه باشند و بتوانید دور هم غذا بخورید. باید زمانی را هم برای تفریحات خانوادگی اختصاص دهید.

• اولویت ‌بندی کنید. مدرسه باید اولویت اول باشد. اگر می‌بینید فرزندتان برای کارهای مدرسه مشکل دارد باید از فعالیت‌های فوق‌برنامه او کم کنید.

• بدانید کی "نه" بگویید. اگر برنامه فرزندتان پر است اما اصرار دارد که فعالیت دیگری را هم آغاز کند، با او درمورد اینکه کدامیک از فعالیت‌های دیگر را باید حذف کند تا بتواند این فعالیت جدید را شروع کند صحبت کنید.

• اهمیت زمان استراحت را به یاد داشته باشید.  همه آدم‌ها به زمانی برای استراحت کردن و فکر کردن به آن روز خود نیاز دارند. لازم است بعضی وقت‌ها هیچ کاری انجام ندهند.

فعالیت‌ها را متعادل کنید

لحظه‌ای زمان بگذارید و به زندگی فرزندتان فکر کنید. اگر می‌بینید مشغله او زیاد است با هم بنشینید و تصمیم بگیرید کدام فعالیت‌ها را می‌توانید حذف کنید.

دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی، بازی کردن، گوش دادن به موسیقی، یا حتی بیکار بودن برای زمانی می‌تواند زمانی که بچه‌ها برای استراحت نیاز دارند را در اختیار آنها قرار دهد. و هیچوقت فراموش نکنید که چقدر برای بچه‌ها بازی کردن با بچه‌های دیگر مهم است. بچه‌ها نیاز دارند زمانی را واقعاً بچه باشند.