حوادث رانندگی نوروز چه تاثیری در روان کودکان دارد؟

نی‌نی سایت: حالا که به روزهای آخر سال نزدیک می‌شویم و فصل مسافرت‌های شهری و بین‌شهری فرارسیده است، رسانه‌های مختلف از تلویزیون و رادیو گرفته تا خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها اخبار مختلف را در مورد وضع جاده‌ها، پیش‌بینی‌میزان سفرها، امکانات در نظر گرفته شده مربوط به جاده و پلیس راه، میزان جریمه‌های جدید رانندگی و خلاصه هر چیزی که مربوط به سفرهای جاده‌ای است، منعکس می‌کنند.

با وجود تمام اخطارها، توصیه‌ها، جریمه‌ها، دوربین‌ها و همه و همه هر ساله عده زیادی در همین جاده‌ها تصادف می‌کنند که یا با کمترین خسارت یا در مواردی متاسفانه با بیشترین و دردناک‌ترین حوادث همراه می‌شود. ما امروز نه توصیه می‌کنیم، نه نصیحت؛ فقط می‌خواهیم به یکی از انواع اختلال اضطرابی در کودکان بپردازیم که به اختلال استرس پس از حادثه(PTSD) معروف است. همان طور که از نام این اختلال برمی‌آید، بعد از حوادثی مانند تصادفات رانندگی در کودکان ایجاد می‌شود.


وقتی که در جاده با سرعت بیش از حد مجاز رانندگی می‌کنید، لایی می‌کشید، فاصله طولی مجاز را رعایت نمی‌کنید یا هر قانون دیگری را زیر پا می‌گذارید، این متن را به خاطر بیاورید. این کمترین بهایی است که ممکن است یک کودک در یک تصادف رانندگی بپردازد.

دکتر الهام روحی، روانپزشک کودک و نوجوان درباره اختلال استرس پس از حادثه می‌گوید: بسیاری از کودکان و نوجوانان طی زندگی ممکن است با حوادث دلخراشی مواجه شوند مثلا تجربه مستقیم سوء رفتار جسمی یا جنسی، خشونت خانگی، تصادفات وسایل نقلیه، بیمار‎های طبی شدید، بلایای طبیعی یا انسانی، دزدیده شدن و حملات تروریستی. در تعدادی از آنها که کودک به طور مستقیم رویداد آسیب‌زا را تجربه کرده یا شاهد رویدادی مثل تهدید به مرگ، جراحت جدی یا صدمات جدی به خود یا اطرافیان باشد.

 اختلال استرس پس از حادثه ممکن است ایجاد شود. بروز PTSD در کودکان و نوجوانان شایع است و تا 6درصد این گروه سنی رخ می‌دهد. عوامل مختلفی در بروز این اختلال تاثیر دارند؛ مثلا حمایت خانواده و واکنش آنها به حوادث استرس‌زا و حتی آسیب روانی در والدین به خصوص افسردگی مادر به عنوان عامل خطر مهم هستند.

این روانپزشک درباره علائمی که از روی آن بتوان این اختلال را شناسای کرد، توضیح می‌دهد: کودک مبتلا به این اختلا دچار سه دسته از علائم عمده می‌شود:

1. تجربه مجدد حادثه به صورت افکار مزاحم از جمله خاطرات و تصاویر مربوط به حادثه

2. اجتناب و کرختی به صورت انجام تلاش‌هایی برای دوری از مکان‌ها یا افراد یادآورنده حادثه، بی‌علاقگی به بازی‌های معمول خود، احساس کوتاهی آینده به طوری که کودک مدام فکر می‌کند به زودی خواهد مرد یا فراموشی جزئیات حادثه

3. برانگیختگی شدید مثل گوش به زنگی مفرط، خشم زیاد، اختلال تمرکز، از جا پریدن و یکه خوردن شدید می‌شوند.

کودک ممکن است احساس گناه داشته باشد به خصوص اگر طی سانحه زنده مانده باشد و سایرین فوت کرده باشند. ضمنا PTSO در کودکی باعث افزایش احتمال بروز افسردگی و سوءمصرف مواد و مشکلات توهم در آینده خواهد شد.

دکتر الهام روحی، روانپزشک کودک و نوجوان، درباره شیوه‌های درمانی این نوع اختلال تاکید می‌کند: درمان این ناهنجاری جامع و چند وجهی است و باید حتما به روانپزشک مراجعه کرد. اما به طور کلی درمان این اختلال شامل آموزش خانواده، درمان شناختی رفتاری و درمان دارویی است. داروهای SSRI مورد استفاده قرار می‌گیرند که در کودکان موثر و بی‌خطر هستند. تماس تدریجی با موضوعات اضطراب‌انگیز، آموزش آرامسازی، افزایش حس خود مختاری و تسلط بر خود همراه با تشویق و حمایت کافی درباره این مشکل موثر خواهد بود.