5 آذر؛ سالروز تشکیل بسیج مستضعفان

سازمان بسیج یکی از نیروهای پنجگانه سپاه پاسداران به شمار می‌رود

 

5 آذر، سالروز تشکیل بسیج مستضعفین به فرمان امام خمینی (ره)

مقدمه

هفته بسیج، بزرگ داشت جان فشانی هایی است که برای سربلندی این سرزمین صورت گرفته است. گمان غلطی است اگر بسیج را حاصل جنگ تحمیلی یا انقلاب اسلامی بدانیم. بسیج، فهم درست اتحاد، اراده و اخلاص مسلمانان است که با ظهور اسلام تولد یافته و در ملت های مسلمان رشد کرده است. هوشمندی حضرت امام خمینی رحمه الله و عدالت خواهی میلیون ها انسان باایمان، تنها، تبلور دوباره بسیج در عصر حاضر بود.

 

سازمان بسیج

سازمان بسیج یکی از نیروهای پنجگانه سپاه پاسداران به شمار می‌رود که گردآوری، مدیریت و سازماندهی نیروهای داوطلب مردمی را، در راستای اهداف سازمانی، بر عهده دارد. این نیرو که با نام‌های سازمان بَسیج مستضعفین یا نیروی مقاومت بسیج هم شناخته می‌شود در ۵ آذر ۱۳۵۸ به فرمان روح الله خمینی تشکیل شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی ۱۳۵۹ قانوناً رسمیت پیدا کرد و به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تعلق گرفت.

 

به اعضای این سازمان بسیجی می‌گویند و طبق ماده ۱۳ قانون مقررات استخدامی سپاه، بسیجی به فردی اطلاق می‌شود که داوطلبانه جهت تحقق ارتش ۲۰ میلیونی تحت پوشش سپاه در می‌آید. به موجب همین مادهٔ قانونی بسیجیان به سه دسته «بسیج عادی»، «بسیج فعال» و «بسیج ویژه» یا «پاسداران افتخاری» تقسیم می‌شوند. در جنگ ایران و عراق از بسیجیان بیشتر برای ارسال به صورت داوطلبانه و سازماندهی شده به جبهه‌ها استفاده می‌شد.

 

تشکل‌های سازمان بسیج مستضعفین
- بسیج دانش آموزی
- بسیج دانشجویی
- بسیج جامعه پزشکی
- بسیج جامعه مهندسین
- بسیج اساتید
- بسیج خواهران
- بسیج ادارات

 

بسیجیان به سه دسته بسیج عادی، فعال و ویژه تقسیم می‌شوند

 

 عضویت‌های بسیج به چند گروه تقسیم می شوند که عبارتند از:
به اعضای بسیج که درسطح مدارس راهنمایی ایران تحصیل می‌کنند پویندگان و به اعضای در سطح دبیرستان پیشگامان گفته می‌شود. عضویت‌های بسیج به گروه‌های زیر تقسیم می‌گردد:
- بسیجی عادی: عموم اقشار معتقد به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هستند که پس از گذراندن دوره آموزش عمومی به عضویت بسیج درآمده و سازماندهی می‌گردند.

- بسیجی فعال: آن دسته از بسیجیان عادی داوطلب هستند که واجد شرایط لازم بوده و پس از گذراندن دوره‌های آموزشی سازمان دهی شده و با سپاه همکاری می‌کنند.

 

- بسیجیان ویژه: این گروه که به پاسدار افتخاری هم شناخته می‌شوند افرادی هستند که صلاحیت‌های یک پاسدار را دارا می‌باشند و پس از گذراندن آموزش‌های لازم در این زمینه سازماندهی می‌گردند.

- بسیجیان کادر: که بسیجیان فعال پس از گذراندن دوره های خاص به این سطح از عضویت میرسند.

 

اهداف بسیج مستضعفین
اهداف بسیج مستضعفین به نقل از وبگاه آن به شرح زیر است:
- تحقق فرمایش روح الله خمینی مبنی بر تشکیل هسته‌های حزب‌الله
- ایجاد توانایی‌ها و آمادگی‌های لازم دفاعی در آحاد مردم در دفاع از کشور
- ایجاد توانایی‌های لازم رزمی در نیروهایی که توانایی شرکت در عملیات‌های کلاسیک و بزرگ را دارند.
- ایجاد توانایی‌های لازم در آحاد مردم بمنظور کمک به هنگام بروز بلایا و حوادث غیر پیش بینی
- کمک به دولت در امر سازندگی

 

امنیت؛ ارمغان بسیج
مخالفت دشمنان با تحقق اندیشه های اسلامی، برپایی حکومت عدل را با مشکلات فراوانی روبه رو می کند؛ شیطنت ها و مزاحمت هایی که سلامت جامعه را به خطر می اندازد. نخستین گام برای گسترش مبانی دینی در کشور، ایجاد بستر مناسب و امنیت است. آرامش روانی و آسایش خاطر، عرصه را برای حاکمیت خدا و قانون او فراهم می آورد.
یکی از حیاتی ترین وظایف بسیج، حفظ امنیت کشور است. شرکت پرشور در جنگ تحمیلی، نمونه برجسته ای از حضور موفق بسیج در صحنه امنیت ملی بوده است. اکنون نیز نیروهای بسیجی با گذراندن دوره های گوناگون نظامی، خود را در برابر تهاجم دشمنان خارجی و توطئه های داخلی آماده می سازند.

 

واکنش های اضطراری بسیج
حوادث پیش بینی نشده مانند زلزله، سیل و توفان، هر ساله انسان های فراوانی را به کام مرگ می کشاند. گرچه اقدام برای پیش گیری، نخستین گام برای کاهش خسارت های ناشی از این حوادث است، ولی به امدادرسانی پس از وقوع این پدیده ها نیز نباید بی توجهی کرد. تجربه های تلخ گذشته که به از دست دادن هم میهنانمان در حوادث گوناگون به ویژه زلزله انجامید، زمینه حرکت مؤثر نیروهای بسیج در سراسر کشور شد.

 

آنان با آموزش شیوه های امداد و نجات و روش های پیش گیری و کاهش خسارت، آمادگی مردم را در برابر این حوادث، افزایش می دهند. هم اکنون ایران، یکی از سریع ترین کشورهای جهان در امدادرسانی به مناطق حادثه دیده است؛ چرا که نیروهای آگاه و هوشیار بسیج، در این برنامه نیز همچون فعالیت های دیگر خود، موفق عمل کرده اند.

 

امر به معروف و نهی از منکر در نگاه بسیج
هر حکمی از احکام اسلامی، اهمیتی دارد که بی توجهی به آن، اجرای احکام دیگر را نیز با مشکل روبه رو می سازد. در این میان، بی توجهی به احکامی که جنبه اجتماعی دارند، بیش از احکام دیگر، نابسامانی پدید می آورد. اسلام، روش جلوگیری از نابسامانی های اجتماعی را امر به معروف و نهی از منکر می داند. قرآن کریم و احادیث معصومان به صراحت بر این فریضه الهی تأکید می کنند و فراموشی آن را آفتی می دانند که سلامت دین و دنیا را به خطر می اندازد و جامعه را به فساد می کشاند.

یکی از وظایف مهم و دقیق بسیج، امر به معروف و نهی از منکر است. بسیج به عنوان نیرویی مردمی، وظیفه دارد با هرگونه فساد و انحراف اجتماعی برخورد کند. انجام چنین وظیفه حساسی، نیازمند تربیت نیروهای باتجربه و کارآزموده است که شیوه های برخورد درست با متخلفان را بشناسند و با شرایط و موقعیت های امر به معروف و نهی از منکر نیز آشنا باشند. امروزه، پایگاه های بسیج در سراسر کشور، برنامه منظم و گسترده ای را برای آموزش چنین افرادی پیش رو دارند.

 

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر صبح بخیر

 

منابع :

fa.wikipedia.org

hawzah.net

ویدیو مرتبط :
سالروز تشکیل بسیج دانشجویی

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

27 خرداد ؛ سالروز تشکیل جهاد سازندگی

جهاد سازندگی به فرمان امام خمینی در 27 خرداد سال 1358 تشکیل شد

 

27 خرداد ؛ سالروز تشکیل جهاد سازندگی

 مقدمه

جهاد سازندگی نهادی است كه نطفه آن درانقلاب بسته شد ، در بستر انقلاب رشد كرد و همراه با نهال نوخاسته انقلاب به ثمر رسید. حدیث جهاد، حدیث انقلاب است و كارنامه سراسر جهاد و شهادت آن، نشان از تلاش و سخت كوشی جهاد گران دارد.

 

دست پرتوان جهادگران ، بذر انقلاب را در دل محرومترین و مستضعف ترین قشر جامعه ، یعنی روستاییان ، كاشت و تیرآنان قلب بزرگترین دشمنان را نشانه گرفت. جهاد گران گمنام و بی نشان در عرصه های تولید و نبرد تلاش كردند و شجاعانه در سخت ترین شرایط، بزرگترین موانع را از سر راه انقلاب اسلامی برداشتند. آنان مخلصانه و  با تمام وجود در جبهه های حق علیه باطل به یاری رزمندگان اسلام پرداختند و " سنگرسازان بی سنگر"  لقب گرفتند.

 

دلایل تاسیس جهاد سازندگی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به ضرورت انجام اقدامات وسیع و سریع در راستای محرومیت زدائی و افزایش تولیدات كشاورزی و توسعه و عمران روستاها با وجود ارگان های رسمی دولتی ، جهاد سازندگی در 27 خرداد ماه 1358 با فرمان رهبر كبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) به منظور فراهم آوردن نهضتی همه جانبه برای مبارزه با فقر و محرومیت بجا مانده از رژیم گذشته و توسعه و عمران روستائی به وجود آمد.

 

تاریخچه
ایده ابتدایی تشکیل نهادی دانشجویی برای اداره مناطق بحرانی محروم و دورافتاده از جمله کردستان، سیستان و بلوچستان، گنبد و ترکمن صحرا، مسجد سلیمان و خوزستان و چهارمحال و بختیاری و هدایت امور سیاسی و فرهنگی و فعالیت‌های انقلابی و مردمی این مناطق با استفاده از امکانات ارتش در جلسه جمعی از دانشجویان دانشگاه‌های پلی تکنیک، صنعتی آریامهر، دانشگاه تهران، دانشگاه ملی و دانشگاه علم و صنعت ایران با امام خمینی مطرح شد و ایشان علیرغم میل دانشجویان، آنها را به نخست وزیر وقت مهدی بازرگان ارجاع دادند.

 

در جلسه ای که با حضور این دانشجویان بهمراه بعضی اساتید دانشگاه، با نخست وزیر برگزار شد، اولین نماینده این گروه دانشجویی محمدتقی امانپور انتخاب گردید که رابط این گروه دانشجویی با نخست وزیری بود. بنا بر خاطرات این دانشجویان، مهندس بازرگان ابتدائا با هرگونه همکاری و مشارکت دانشجویان در حل بحرانهای کشور مخالفت کردند اما با اصرار و استدلالهای دانشجویان بالاخره رضایت دادند که آنان در مناطق بحرانزده ی مرزی (و نه در تهران!) فعال شوند.

 

وزارتخانه جهاد سازندگی
نهضت جهاد سازندگی در روز سه‌شنبه ۷ آذر ۱۳۶۲ طی طرحی در سه فصل شامل: اهداف، وظایف و مقررات عمومی در ۱۱ ماده و ۵ تبصره با تایید مجلس شورای اسلامی به وزارتخانه جهاد سازندگی تبدیل شد. این طرح ۱۰ روز بعد به تأیید شورای نگهبان رسید. وزارت جهاد سازندگی به کمیته‌های مختلف با شرح وضایف مختلف تقسیم شد که مهمترین آنها عبارتند از:
- کمیته فرهنگی
- کمیته عمران و فنی
- کمیته کشاورزی
- کمیته بهداشت و درمان
- کمیته پشتیبانی مناطق جنگی
- کمیته صنایع

 

وزارتخانه جهاد کشاورزی
به منظور رفع نابسامانی‌ها و نارسایی‌ها در بخش کشاورزی براساس قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در جهت اصلاح نظام اداری، کاهش تصدی‌های غیر ضروری، ارتقای بهره‌وری و کارایی نیروی انسانی و مدیریت دستگاههای اجرایی، حذف موازی کاری‌ها و تجمع امور کشاورزی، دام، توسعه و عمران روستایی لایحه ادغام وزارت جهاد سازندگی و وزارت کشاورزی و تشکیل وزارت جهاد کشاورزی توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی تهیه شد و در تاریخ ۲۶ مرداد ۱۳۷۹ با قید یک فوریت به مجلس شورای اسلامی رفت. این لایجه در تاریخ ۶ دی ۱۳۷۹ به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید و در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۷۹ توسط شورای نگهبان تایید شد.

 

هدف غایی جهاد سازندگی، تحول فرهنگی و انسانی جامعه روستایی است

 

 جهاد سازندگی و جنگ
جهادسازندگی در جنگ نقش بزرگی را ایفا کرد و بگفته فرماندهان جنگ یکی از دلایل عدم شکست ایران در جنگ حضور این نهاد انقلابی در جنگ بود. جهاد در جنگ حضور مهندسی داشت و با ساخت پل، سنگر، خاکریز و جاده در مناطق مختلف باعث پیشرفت سربازان در جنگ می‌شد که در این زمینه می‌توان به احداث پل بعثت بر رودخانه اروند اشاره کرد. جهاد در جنگ یک قرارگاه مرکزی و ۵ قرارگاه محور عملیاتی شامل قرارگاه کربلا، نوح، نجف، حمزه سیدالشهدا، رمضان داشت همچنین از ۶ تیپ مهندسی سه گردانه در مناطق جنگی مانند تیپهای مهندسی استان فارس، اصفهان، کرمان و سمنان تشکیل می‌شد ضمن اینکه ۴۵ گردان مستقل نیز از استانهای مختلف فعالیت مهندسی داشتند. از جهادگران در جنگ ۱،۱۰۰ نفر شهید، ۲۲،۰۰۰ نفر جانباز و بیش از ۸۰۰ نفر اسیر شدند.

 

فعالیت‌های مهم جهاد سازندگی در جنگ
* عملیات خیبر
- پل ۱۴ کیلومتری خیبر بدون پایه بر روی آب از سه راه فتح تا جزیره شمالی
- احداث جاده بزرگ سیدالشهدا (ع) که نیروها توانستند بخشی از رودخانه هورالعظیم را پر کنند تا رزمندگان با اطمینان خاطر بیشتری جزایر را در اختیار داشته باشند.
-پل بعثت بر رودخانه اروند با ۶ هزار لوله ۵۶ اینچ

 

 ویژگی های جهاد سازندگی
جهاد سازندگی یك نهاد مردمی و انقلابی با ویژگی های زیر است :
1- حضور در فعالیتهای اضطراری و قدرت جابه جایی با توجه به روحیه همكاری فی مابین بخش ها و مناطق، در جهت نیل به اهداف كلی جهاد.

2- توانایی پذیرش مأموریت بر مبنای ضرورت ها و نیازهای انقلاب اسلامی.
3- سادگی و بی آلایشی و پرهیز از تشریفات غیر ضروری .
4- ایجاد فضای مناسب جهت رشد و ارتقاء نیروها، در ابعاد فرهنگی و تخصصی.
5- خدمت به محرومان و روستاییان با اولویت دادن به مناطق دور دست و مستعد.
6- هدف غایی جهاد، تحول فرهنگی و انسانی جامعه روستایی است.
7- حساسیت به مسائل شرعی و حفظ شعائر و ظواهر اسلامی در سازمان و محیط جهاد.
8- مردمی بودن و تأكید بر مشاركت مردم در اجرای طرح ها و پروژه ها.
9- التزام عملی به ولایت فقیه.
10- گرایش به عدم تمركز مدیریت و نظام اجرایی.

 

اهداف جهاد سازندگی
عمده‌ترین اهدافی که جهاد سازندگی عبارتند از:
- رفع محرومیت از روستاهایی که از ساده‌ترین امکانات رفاهی نیز محروم بودند.
-حرکت به سوی استقلال و خودکفائی کشور با تلاش در جهت بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی روستاها و مناطق عشایری از طریق توسعه کشاورزی، دامداری، صنایع روستائی و...
- ایجاد زمینه لازم جهت رشد شخصیت والای انسانی روستائیان از طریق مشارکت و نظارت آنان در فعالیتهای روستائی
- بسیج اقشار مختلف مردم جهت سازندگی روستاها و فراهم کردن امکان تلاش برای رشد و تکامل آنها.
که به علت ابعاد گستردة ویرانی‌ها و محرومیت‌های به جا مانده از رژیم پهلوی، جهاد سازندگی اولویت در امر سازندگی را به روستاهای دورافتاده و محروم اختصاص داد.

 

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر صبح بخیر

 

منابع :

fa.wikipedia.org

tebyan.net