آئین شاخسی و واخسی در اردبیل

آیین شاخسی، واخسی ده روز مانده به محرم انجام میشود.

 

آیین شاخسی، واخسی ، بنا بر سنت دیرینه همه ساله در دهه آخر ماه ذیحجه به عبارتی از 10روز مانده به محرم در استان اردبیل آغاز می شود.شرکت کنندگان در این مراسم به ویژه جوانان و مردان در میدان شهرها و روستاها دور هم جمع می شوند و با به دست گرفتن چوب دستی به عنوان نمادی از شمشیر در دست راست، صف دایره واری می بندند و دست چپ خود را از پشت بر کمر نفر سمت چپ خود می گیرند و بدین طریق صف فشرده و مرتبی به وجود می آوردند و با زمزمه نوحه و مرثیه و مهمتر از همه یک صدا شاخسی و واخسی گویان چنان صحنه ی حزن انگیزی خلق می کنند که تماشاگران به یاد مظلومیت امام حسین(ع) و یارانش سر از پا نشناخته اشک ماتم می ریزند.

 

در گذشته یک ماه قبل از محرم و بیشتر از فردای عید قربان با تشکیل دسته های شاه حسینی این شکل از عزاداری آغاز می گشت، به این صورت که در هر کوی و برزنی، روسا و ریش سفیدان، مشعل آهنی بزرگی آماه می کردند، سپس آن را بر سر چوب قطور و بلندی در مرکز محله نصب می نمودند. هر مشعل، مامور و خدمه ویژه ای داشت و هم او بود که قبل از غروب آفتاب، مشعل ها را با پارچه های کهنه و گاهی نیز با چوب و هیزم پرکرده و آماده می ساخت.

 

مراسم شاخسی، واخسی از آداب و رسوم مردم اردبیل است.

 

این کار موقعی صورت می گرفت که به مشعل هم مقداری نفت ریخته و آتش می زدند، شعله های آتش، اطراف را روشن می کرد و در پرتو نور آن صف، مردان به صورت محیط دایره بزرگی درآمده، به دور مشعل می گشتند و در جواب شعار و ابیاتی که رییس دسته(دَستهَ باشی) با آهنگ ترغیب کننده ای می خواند، همه با هم ذکر شاخسی(شاه حسین، وای حسین) سر می دادند.

 

 

اوج این مراسم در ظهر عاشورا و پس از اتمام تعزیه خوانی ظهر عاشورا می باشد که عزاداران دسته ها، «شاخسی، واخسی» گویان، پس از طی نمودن مسیری طولانی، خود را به خیمه های به آتش کشیده شده رسانده و عزاداری سوگ می کنند. آئین شاخصی واخسی در اکثر شهرها و روستاهای استان اردبیل و بویژه در شهرستان مشکین بصورت منظم و پر شکوه برگزار می شود. بد نیست بدانید که آئین شاخصی به نام اردبیل در فهرست آثار معنوی ثبت شده است.

منبع:negahmedia.ir

ویدیو مرتبط :
شاخسی واخسی

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

آش میوه اردبیل -آش مخصوص چهارشنبه سوری

 

 

 

 

اگه به سبزی دسترسی ندارین ... خوشحال باشین ...چون نوعی از این آش - سبزی نمیخواد ... هم با کشک و هم با سرکه میتوان مصرف کرد . ( البته فقط با یکی از اونها . چون میگین خوردن سرکه همراه با کشک پوست صورت رو لک میکنه .)

 

 

اگه اصرار به مصرف سبزی دارین در صورت تمایل این آش رو دقیقا باهمین دستور میتونین با سبزی آش : یک کیلو تره و جعفری و گشنیز و برگ چغندر هم تهیه کنین .ولی نیازی نیست چون این آش بدون سبزی تهیه میشه و خیلی خوش خوراکه ...

 

 

 

مواد لازم : برای تقریبا 10 الی 12نفر

 

 

 

 

طرز تهیه :

 

ابتدا مراقب باشید آلبالو ها شور نباشن . در اینصورت خیس کنین و چندبار آبش رو عوض کنین.

 

 

حبوبات را از قبل خیس کنین و بعد با کمی آب و روغن و یک عدد پیاز و زردچوبه بذارین جداگانه خوب بپزه .

 

بعد توی یک قابلمه بزرگ و جا دار کمی پیاز داغ درست کنین و برای تزیین آش بردارین و کمی بذارین بمونه . و حالا کمی رب گوجه بزنین و تفت بدین .( میتونین رب گوجه رو بعدا همراه با میوه ها بریزین )

 

 

حبوبات پخته و میوه ها رو ( که قبلا شسته و خیس کردین ) به همراه کوفته قلقلی ها ( یا خام یا تفت داده شده ) با کمی آب یا آب گوشت و یا مرغ اضافه کنین

 

من با مصرف قرص های سوپ در طولانی مدت به دلیل افزودنی های اون موافق نیستم ولی اگه دوست دارین میتونین استفاده کنین .فقط مراقب نمک غذا باشین ... چون قرص ها نمکشون زیاده و کشک و رشته هم نمک دارن

 

 

میوه ها که نرم شدن و پختن ..... رشته رو بریزین .

 

تا وقتی رشته ها بپزن گهکاهی آش رو هم بزنین تا ته نگیره . و اگه آبش کم شد آب اضافه کنین .

 

این آش مزه ملسی داره ...... حالا توی ظرف بکشین و با کشک و پیاز داغ و نعنا داغ و کوفته قلقلی و فلفل قرمز دلمه ای تزیین کنین و یا فقط با سرکه نوش جون کنین