کودکان زیر یک سال؛ چی بخورند و چی نخورند؟

مجله سیب سبز: همه بچه‌ها از الگوی ثابتی برای غذا خوردن پیروی نمی‌كنند. بعضی‌ کودکان  وقتی غذاخور می‌شوند، با دور شدن قاشق از دهان‌شان به گریه می‌افتند و بعضی‌ها هم آنقدر به غذا خوردن بی‌میل هستند كه مادر را به گریه می‌اندازند.

اما همیشه عادت‌های عجیب و غریب غذایی بچه‌ها نیست كه والدین را نگران می‌كند؛ گاهی خود پدر و مادرها هستند كه بی‌اطلاع از نیازها و شرایط كودك‌شان، برای خود نگرانی‌هایی غیرواقعی دست و پا می‌كنند. پیشنهاد می‌كنیم برای كمتر كردن نگرانی‌های بی‌موردتان، برای اینكه بدانید كودك‌تان از تولد تا یك‌سالگی چطور و چقدر رشد می‌كند و برای اینکه از میزان غذا و شیری كه نیاز دارد باخبر شوید، این راهنما را بخوانید.

زنگ خطر‌ها را جدی بگیرید

مهم‌ترین نكته این است كه پس از دادن یك غذا، منتظر واكنش‌های كودك‌تان باشید. مهم نیست كودك‌تان یك ماهه است و غذایش شیر است یااینكه 8 ماهه است و سوپ می‌خورد؛ شما می‌توانید حالت‌ها و پریشانی‌های او در روزهای بعد را به غذایی كه به او می‌دهید نسبت دهید.


ماه اول

این ماه، می‌تواند یكی از سخت‌ترین ماه‌ها برای شما باشد. كودكی كه ضعیف و كم وزن به دنیا آمده، در ابتدای این ماه لاغرتر هم می‌شود، اما نگرانی‌هایی كه در مورد ضعیف‌تر شدن نوزادتان دارید، بیجاست. نوزاد شما ممكن است در روزهای اول بعد از تولد، چندصد گرم (10 درصد وزن زمان تولدش) كم كند اما بعد از گذشت دو هفته، نه‌تنها وزن از دست رفته را به دست می‌آورد، بلكه احتمالا فربه‌تر از زمان تولدش هم می‌شود.

چه باید بخورد؟

شیر مادر یا شیر خشك

حواس‌تان باشد:

اگر نشانه‌های مشكوكی روی پوست یا حالات نوزادتان می‌بینید، می‌توان گفت که تغذیه مناسبی برایش انتخاب كرده‌اید یا نه. برخی نوزادان به خوراكی‌هایی كه مادر می‌خورد و وارد شیر او می‌شود، واكنش آلرژیك نشان می‌دهند، اگر نشانه مشکوکی مشاهده کردید، موضوع را با كمك پزشك كودك‌تان بررسی كنید. درصورتی‌كه امكان حذف موادی كه فرزندتان به آنها حساسیت نشان می‌دهد را ندارید، پس از مشورت با پزشك یك شیرخشك ضد‌آلرژی مناسب انتخاب كنید.

یك ماهگی

از این زمان تا وقتی كودك‌تان شش ماهه می‌شود، هر هفته حدود 150 تا 200 گرم وزن اضافه می‌كند و قدش هم حدود دوونیم سانتی‌متر در ماه بلند می‌شود.

چه باید بخورد؟

شیر مادر یا شیر خشك

حواس‌تان باشد:

در این ماه باید كودك‌تان را 8 تا 12 وعده در روز با شیر خود یا شیرخشك تغذیه كنید. بهتر است به جای اینكه حجم زیادی شیر در یك وعده به كودك‌تان بدهید، فاصله شیر دادن‌ها را كوتاه و تعداد وعده‌ها را بیشتر كنید. فاصله بین دو تا نهایتا سه ساعت می‌تواند به حفظ سلامت فرزندتان كمك بیشتری كند.

دو ماهگی

میزان وزنی كه كودك‌تان در هر هفته می‌گیرد، می‌تواند به شما بگوید تغذیه‌اش كافی است یا نه. اگر فرزندتان دو برابر آنچه گفتیم وزن اضافه كرد، خوشحال نشوید؛ شما با بیش از اندازه شیر دادن به او معده‌اش را آزار می‌دهید و احتمال چاق شدنش در سال‌های آینده را هم به وجود می‌آورید. اگر هم كودك‌تان نتوانسته وزنی نزدیك به آنچه گفته شد را اضافه كند، باید با كمك متخصص دلیلش را بررسی كنید، شاید چیزی به غیر از كم بودن میزان شیرش دلیل توقف رشد او بوده است.

چه باید بخورد؟

شیر مادر یا شیر خشك

حواس‌تان باشد:

هنوز برای شروع كردن غذای كمكی زود است. قبل از چهار ماهگی شما اجازه ندارید غیر از شیر چیزی به كودك‌تان بدهید. معده و روده كودكان تا قبل از چهار ماهگی نمی‌تواند هیچ خوراكی دیگری را تحمل كند.

سه ماهگی

سرعت افزایش وزن كودك‌تان از این ماه كاهش پیدا می‌كند و حدودا به 100 تا 120 گرم در هفته می‌رسد؛ پس نگران نباشید و سعی نكنید با بیشتر شیر دادن به او، سرعت وزن گرفتنش را بالا ببرید.

چه باید بخورد؟

شیر مادر یا شیر خشك

حواس‌تان باشد:

این ماه، آخرین ماهی است كه كودك شما تنها شیر می‌خورد. می‌دانیم كه دوست دارید برایش غذاهای رنگارنگ بپزید، اما برای محافظت از دستگاه گوارش كودك‌تان لازم است یك ماه دیگر هم صبر كنید.

چهار ماهگی

با وارد شدن به چهار ماهگی، كودك‌تان كم‌كم برای مصرف غذاهای جامد‌تر آمادگی پیدا می‌كند. نشانه‌هایی مثل توانایی بالا نگه داشتن سر، نگاه كردن به دهان شما وقتی چیزی می‌خورید و نشستن با كمك و حمایت شما می‌گوید كودك‌تان برای وارد شدن به این مرحله آماده شده است.

چه باید بخورد؟

شیر مادر یا شیر خشك و لعاب برنج

حواس‌تان باشد:

گفتیم كودك‌تان از این ماه می‌تواند غذاخور شود، اما قرار نیست با سوپ و ‌آش به استقبالش بروید، بلكه پس از مشورت با پزشك می‌توانید لعاب برنج را كه نمك و افزودنی دیگری ندارد به شیر او اضافه كنید. احتمالا اگر در این ماه بخواهید با قاشق به كودك‌تان لعاب برنج بدهید، هرچه با قاشق به او داده‌اید را بیرون می‌ریزد و همه لباس‌هایش را كثیف می‌كند. بچه‌ها از چهار تا هفت ماهگی چنین عادتی دارند.

5 ماهگی

با وارد شدن به پنج یا شش ماهگی، كودك شما باید به وزنی معادل دوبرابر وزن زمان تولدش رسیده باشد؛ در غیر این صورت، با كمك متخصص از دلایل رشد كم یا بیش از اندازه‌اش باخبر شوید.

چه باید بخورد؟

شیر مادر یا شیر خشك، فرنی با آرد برنج و حریره بادام


حواس‌تان باشد:

اگر همانطور كه در ابتدای مطلب گفتیم، كودك‌تان به شیر گاو آلرژی دارد، نمی‌توانید فرنی را با شیر برایش درست كنید. راه‌حلی كه به شما پیشنهاد می‌كنیم، درست كردن فرنی با آب و پس از برداشتن از روی اجاق گاز و اضافه كردن كمی شیرخشك ضدآلرژی به آن است. البته مراقب باشید پس از اضافه كردن هر غذای تازه به رژیم كودك‌تان، در صورت مشاهده نشانه مشكوكی مثل یبوست، اسهال، خون در مدفوع، ریفلاكس بیش از حد، گریه‌های غیرطبیعی، لكه‌های پوستی و. . . فورا به متخصص مراجعه كنید. گذشته از این، هرگز فرنی را با شیشه شیر به كودك‌تان ندهید؛ او از این ماه باید فرق غذای كمكی و شیر را بداند.

شش ماهگی

از این ماه به بعد، قد كودك‌تان احتمالا بین یک تا یک‌و‌نیم سانت در ماه بلند می‌شود و هر هفته 100 گرم وزن اضافه می‌كند. حالا دیگر لباس‌هایش دیرتر برایش كوچك می‌شوند اما در مقابل بدنش هر روز تواناتر و قوی‌تر از قبل می‌شود.

چه باید بخورد؟

شیر مادر یا شیر خشك، فرنی با آرد برنج و سوپ، آب جوشیده سرد شده

حواس‌تان باشد:

 شما باید در قابلمه‌ای جدا یك سوپ پایه كه از سینه مرغ، هویج و برنج تشكیل شده را بپزید و پس از اینكه خوب پخت و لهش كردید، با قاشق به كودك‌تان بدهید. کافی است این سوپ را دو بار در روز به كودك‌تان بدهید و یك بار در وعده صبحانه و یكبار هم قبل از خواب می‌توانید به او فرنی بدهید. شما می‌توانید پس از گذشت هر هفت روز، یك ماده تازه به این سوپ پایه با مقدار بسیار كمی نمك اضافه كنید. ابتدا سیب‌زمینی، سپس گشنیز و جعفری تازه، بعد هم رشته‌فرنگی را به این سوپ اضافه كنید.

هفت ماهگی

روند افزایش قد و وزن كودك‌تان در این ماه تقریبا مشابه ماه قبل است اما می‌توانید تغییرات زیادی در رفتارها و مهارت‌های او مشاهده كنید. كودك‌تان در این ماه می‌تواند كمی بدون كمك بنشیند، سینه‌خیز برود و راحت‌تر از قبل غذایش را ببلعد.

چه باید بخورد؟

شیر مادر یا شیر خشك، فرنی با آرد برنج و سوپ، آب جوشیده سرد شده

حواس‌تان باشد:

اگر در ماه گذشته مشكل خاصی در وضعیت سلامت كودك‌تان ندیدید، تغذیه گفته‌شده را می‌توانید تا پایان ماه هفتم ادامه دهید. غلات و آب ماهیچه را هم می‌توانید در این ماه به سوپ او به ترتیب اضافه كنید.

هشت ماهگی

نگران كند شدن رشد كودك‌تان نباشید. می‌توانید در این ماه دل‌تان را به اینكه كودك اسباب‌بازی‌هایش را با دو دست می‌گیرد و بیشتر به اشیاء توجه نشان می‌دهد خوش كنید.

چه باید بخورد؟

شیر مادر یا شیر خشك، فرنی با آرد برنج، سوپ، پوره میوه، زرده تخم‌مرغ، ماست تازه، آب جوشیده سردشده

حواس‌تان باشد:

حالا كه كودك‌تان هشت ماهه شده، دفعات تغذیه او را می‌توانید به پنج بار در روز افزایش دهید. در این ماه می‌توانید علاوه بر تغذیه ماه‌های پیش، هر روز سه تا پنج قاشق مرباخوری ماست تازه و سه روز در هفته به اندازه نصف قاشق مرباخوری زرده تخم‌مرغ پخته شده به او بدهید. در این ماه پوره هویج، پوره سیب‌زمینی یا پوره سیب و موز را هم می‌توانید به كودك‌تان بدهید.

9 و 10 ماهگی

در این سن كودك‌تان به غذای كمكی بیشتری نیاز دارد اما نباید فراموش كنید كه شیر هنوز غذای اصلی اوست و باید چهار تا پنج بار در روز آن را تغذیه كند. احتمالا تا این ماه چند دندان روی لثه‌های كودك شما سبز شده و حالا دوست دارد مستقل‌تر باشد و خودش با قاشق غذا بخورد.

چه باید بخورد؟

شیر مادر یا شیر خشك، سوپ، پوره میوه و سبزیجات، آب‌میوه، زرده تخم‌مرغ، ماست تازه، آب جوشیده سردشده

حواس‌تان باشد:

در غذا دادن به كودك‌تان افراط نكنید و بیشتر از نصف استكان آب میوه در روز به او ندهید. دستگاه گوارش فرزند شما از این ماه بیشتر به دستگاه گوارش بزرگسالان شبیه می‌شود. حالا می‌توانید به غذای كودك‌تان حبوباتی كه نفخ‌شان گرفته شده را هم اضافه كنید. كودك شما در 10 ماهگی دوست دارد غذاهای انگشتی بخورد و سعی كنید غذا را آنقدر له نكنید كه به شكل یك مایع صاف دربیاید؛ چراكه در چنین صورتی كودك‌تان مهارت جویدن و بلعیدن غذا را پیدا نمی‌كند. شاید له كردن غذا با پشت قاشق بهتر از ریختن غذا در مخلوط كن باشد.


یازده و دوازده ماهگی

وزن كودك‌تان احتمالا تا پایان یك سالگی سه برابر وزن زمان تولدش می‌شود و قدش هم دو برابر بلندتر از زمان تولدش می‌شود. مشكل ریفلاكس كودك‌تان كه حالا روی پاهایش می‌ایستد، احتمالا به‌طور كامل برطرف شده است.  او اکنون آرام تر شده است و آمادگی تجربه غذاهای جدید را دارد.

چه باید بخورد؟

شیر مادر یا شیر خشك، سوپ، میوه و سبزیجات، آب میوه، زرده تخم‌مرغ، ماست تازه، نان، غذاهای سبك و بدون ادویه

حواس‌تان باشد:

احتمالا از یكی، دو ماه قبل به توصیه متخصص كودكان، شیر شبانه فرزندتان را قطع كرده‌اید. حالا می‌توانید تكه‌ای نان نرم با مقدار كمی كره و مربا یا پنیر و پودر گردوی نرم شده یا كورن فلكس حل شده در شیر مادر یا شیرخشك را به كودك‌تان بدهید. با نزدیك شدن فرزندتان به یك سالگی آزادی بیشتری برای تغذیه او دارید. اگر ازچشیدن طعم‌های جدید لذت می‌بر د،  می‌توانید از خرما گرفته تا حلیم و تكه‌های میوه به او بدهید اما مراقب باشید به‌خاطر نگرانی از كم‌وزن بودن كودك‌تان او را بیسكویت‌خور و هله‌هوله‌خور بار نیاورید. فقط چاق شدن او و اضافه شدن وزنش کافی نیست. کودک شما نیاز دارد با مواد مغذی تغذیه شود  تا کمتر مریض شود . با توجه به تغذیه او در دوران کودکی می توانید به رشد جسمی و ذهنی هرچه بیشتر او کمک کنید.

روزنامه شهروند - دکتر مینو محمد شیرازی: برای هر فرد چه سالم و چه بیمار داشتن یک تغذیه سالم ضروری است. ابتدا باید بدانیم که تغذیه سالم به چه معناست. تغذیه سالم یعنی رژیم غذایی که موارد زیر در آن رعایت شده باشد.

۱-  تنوع غذایی در رژیم غذایی روزانه وجود داشته باشد.

۲-  در استفاده از هیچ ماده غذایی افراط و تفریط نشود و میانه‌روی در مصرف مواد مغذی حفظ شود.

۳-  در مصرف چربی‌ها و شیرینی‌ها صرفه‌جویی شود.

۴-  روزانه از مواد غذایی به ترتیب زیر استفاده شود:

۱۱- ۶ سهم از گروه نان و غلات

۵- ۳ سهم از گروه سبزی‌ها

۴- ۲ سهم از گروه میوه‌ها

۳- ۲ سهم از گروه لبنیات

۳- ۲ سهم از گروه گوشت، تخم‌مرغ و حبوبات


استفاده از یک رژیم غذایی سالم و صحیح در بیماران مبتلا به ام‌اس از سایر افراد اهمیت بیشتری دارد. مطالعات نشان داده است که رژیم غذایی مناسب به‌ویژه اگر در مراحل ابتدایی بیماری شروع شود باعث کند شدن سیر بیماری و کاهش میزان ناتوانی کلی در درازمدت می‌شود. همچنین این بیماران به علت کم‌تحرکی ناشی از بیماری و استفاده از کورتن مستعد پوکی استخوان هستند و با یک رژیم غذایی مناسب می‌توان از پوکی استخوان جلوگیری کرد. تحقیقات حاکی از این واقعیت است که اکثر بیماران ام‌اس طی بیماری دچار کاهش یا افزایش غیرطبیعی وزن می‌شوند که هر دوی این حالات بر وضع بیمار اثر منفی دارد.

با پیروی از تغذیه صحیح می‌توان وزن بیمار را درحد مطلوب حفظ کرد. دیگر این‌که تغذیه سالم از دو عارضه شایع و مهم ام‌اس یعنی یبوست و عفونت‌های ادراری پیشگیری می‌کند. از سوی دیگر با تغذیه سالم می‌توان عوارض داروهای مصرفی متعددی را که بیماران ناگزیر از مصرف آن هستند، به حداقل رساند. بنابراین ناگفته پیداست که تغذیه هرچند در سایر افراد از ارزش و اهمیت خاصی برخوردار است، در بیماران ام‌اس ارزش آن صدچندان بیشتر است.
 
حال باید دید که برقراری یک رژیم غذایی سالم که در عین حال نیازهای خاص تغذیه‌ای بیماران ام‌اس درآن لحاظ شده باشد به چه شکل میسر است. در این قسمت به ترتیب به بررسی گروه‌های مختلف غذایی می‌پردازیم و از آن‌جا که بیشترین مواد غذایی دریافتی در رژیم غذایی ایرانیان را گروه نان و غلات تشکیل می‌دهند، از این گروه غذایی شروع می‌کنیم:

الف) گروه نان و غلات

هر سهم از گروه نان و غلات شامل یکی از موارد زیر است: 

۳۰ گرم نان که تقریباً معادل یک کف دست نان است. یا یک‌سوم برنج پخته، یا نصف لیوان ماکارونی پخته، یا نصف لیوان بلغور یا جو پخته، یا یک سیب‌زمینی کوچک پخته

بسته به اندازه جثه بدن و میزان فعالیت بدنی، باید روزانه ۶ الی ۱۱ سهم از این گروه استفاده شود. در بیماران ام‌اس چه نکاتی باید مورد توجه قرار گیرد:

۱-  بهتر است از غلات کامل و سبوس‌دار مانند نان‌های سنگک، نان جو و نان‌های سبوسدار استفاده شود چراکه استفاده از غلات کامل به دلیل داشتن فیبر و الیاف غذایی نه‌تنها به کنترل وزن کمک می‌کند بلکه مانع یبوست می‌شود و دارای ویتامین‌های گروه ب نیز هست. 

۲-  انواع غلات به‌ویژه ذرت به علت اسیدی کردن ادرار به پیشگیری از عفونت‌های ادراری کمک می‌کند. 

۳-  گاهی اوقات بعضی از بیماران به پروتیین موجود در گندم و جو حساسیت نشان می‌دهند در این صورت بهتر است از سایر انواع غلات مانند برنج و ذرت استفاده شود.  علایم حساسیت به پروتیین گندم و جو بیشتر به شکل عوارض گوارشی بروز می‌کند اما ممکن است علایم دیگر نیز دیده شود.


ب) گروه سبزی

هر سهم سبزیجات شامل یکی از موارد زیر است: یک لیوان سبزی خام خردشده (مثل هویج، کاهو، کلم و گوجه‌فرنگی)

یا نصف فنجان سبزی پخته (مثل کدو، لوبیاسبز، قارچ و شلغم)

در بیماران ام‌اس رعایت نکات زیر درمورد سبزیجات بسیار مهم است: 

۱- مصرف ۵ سهم سبزیجات تازه در روز پیشنهاد می‌شود.  سبزی تازه به نوع پخته ارجحیت دارد چراکه به علت داشتن ویتامین‌های آنتی اکسیدان باعث کند شدن سیر بیماری می‌شود (جعفری، فلفل دلمه، فلفل سبزو...)

۲- از انواع سبزیجات به تنوع استفاده کنید.  مصرف انواع مختلف سبزیجات باعث می‌شود که مقادیر مناسبی املاح که هم در حفظ سلامتی و هم در کندشدن سیر بیماری نقش دارند، به بدن برسد.

۳-  سبزی‌های دارای برگ سبز تیره مانند اسفناج را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

۴- سبزی سرخ‌شده، پخته، منجمد یا کنسروشده دارای ویتامین و املاح کمی است.  همچنین سبزیجات کنسروشده دارای سدیم زیاد هستند و به‌ویژه در زمان استفاده از کورتون نباید مصرف شوند.

۵- اگر به علت مشکلات گوارشی ناگزیر از مصرف سبزیجات پخته هستید، سبزی را با آب کم و در ظروف در بسته بپزید و آب پخت را هم مصرف کنید.

۶- انواع سبزی‌ها به علت داشتن فیبر و مایعات از یبوست پیشگیری می‌کنند. 

۷-  مصرف مرتب سبزیجات به کنترل وزن کمک می‌کنند. 

۸- جالب است بدانید که سبزی‌ها مقدار بسیار کمی چربی دارند! و چربی سبزی‌ها از نوع بسیار مفید است.

ج) گروه میوه‌ها

یک سهم از میوه‌ها شامل یکی از موارد زیر است: 

یک عدد میوه متوسط مثل سیب یا پرتقال یا یک برش هندوانه یا خربزه یا نصف لیوان میوه‌های کوچک مثل گیلاس یا نصف لیوان آبمیوه یا کمپوت یا یک‌چهارم لیوان انواع برگه‌ها. در بیماران ام اس نکات قابل توجه در مورد میوه‌ها از این قرار است. 

۱- مصرف ۴ سهم میوه تازه در روز توصیه می‌شود.

۲- میوه‌ها مانند سبزی‌ها به علت داشتن فیبر و مایعات مانع یبوست می‌شوند.

۳- میوه‌های تازه مانند سبزی‌ها به علت داشتن ویتامین‌های آنتی‌اکسیدان باعث کند شدن سیر بیماری می‌شوند.

۴- مصرف میوه‌ها مانند سبزی‌ها به کنترل وزن کمک می‌کنند.

۵- در میان میوه‌ها، انواع آلو به علت اسیدی کردن ادرار به پیشگیری از عفونت‌های ادراری کمک می‌کنند.

۶- در زمان استفاده از کورتون، کمپوت‌ها به علت داشتن قند زیاد و مواد نگهدارنده حاوی سدیم پیشنهاد   نمی‌شوند.

۷- سعی کنید در مصرف میوه‌ها تنوع داشته باشید و از انواع مختلف میوه‌ها به تناوب استفاده کنید.

۸- میوه تازه از میوه پخته یا برگه یا آبمیوه مفید‌تر است.
 
د) گروه لبنیات

هرسهم لبنیات شامل: یک لیوان شیر یا سه‌چهارم لیوان ماست یا به اندازه یک قوطی کبریت پنیر به خاطر داشته باشید که لبنیات شامل شیر، ماست، پنیر، کشک و دوغ است و کره جزو گروه لبنیات طبقه‌بندی نمی‌شود.

۱- لبنیات منبع خوب پروتیین، کلسیم و بعضی مواد معدنی هستند ازآنجا که بیماران ام اس به علت کم‌تحرکی و مصرف کورتون مستعد پوکی استخوان هستند، مصرف حداقل ۳ سهم لبنیات برای آنان توصیه می‌شود.

۲- چربی موجود در لبنیات از نوع چربی‌های حیوانی و اشباع‌شده است که برای بیماران ام اس مناسب نیست بنابراین توصیه می‌شود که این بیماران حتما از لبنیات کم‌چربی استفاده کنند.


ه) گروه گوشت‌ها

هر سهم گوشت شامل یکی از موارد زیر است:

یک قطعه ۱ در ۴در ۵ سانتیمتر گوشت قرمز بی‌چربی یا نصف ران یا ثلث سینه مرغ یا یک قطعه ۱ در ۳ در ۵ سانتیمتر ماهی یا یک عدد تخم‌مرغ یا نصف لیوان حبوبات پخته در بیماران ام‌اس

۱- برخی تحقیقات نشان داده است که چربی گوشت قرمز باعث تشدید حملات بیماری می‌شود، بنابراین بهتر است از گوشت قرمز کم‌چربی یا بی‌چربی استفاده کنید.

۲- در صورتی که از گوشت مرغ استفاده می‌کنید پوست مرغ را جدا کرده و دور بریزید.

۳- پژوهش‌ها حاکی از آن است که چربی موجود در بدن ماهی باعث کند شدن سیر بیماری می‌شود، بنابراین حداقل هفته‌ای ۲ بار و هر بار ۹۰ - ۶۰ گرم از ماهی‌های غیرپرورشی به شکل آبپز یا بخارپز استفاده کنید. ماهی کنسروشده، سرخ‌شده و ماهی پرورشی توصیه   نمی‌شود.

۴- سویا و سایر انواع حبوبات از منابع خوب پروتیین هستند و به علت محتوای چربی کمتر، املاح
معدنی فیبر و اسیدهای آمینه مفید برای بیماران ام‌اس پیشنهاد می‌شود بنابراین سعی کنید از حبوبات مختلف مانند سویا، عدس، لوبیا و... بیشتر استفاده کنید.

و) گروه چربی‌ها

چربی‌های اشباع یا جامد شامل کره، خامه پنیرخامه‌ای، پوست مرغ، چربی گوشت دنبه، روغن حیوانی، روغن نباتی جامد، روغن نارگیل و کاکائو است. اکثر انواع شیرینی‌ها هم با روغن نباتی جامد تهیه می‌شوند. مصرف این گروه از چربی‌ها باید در همه افراد محدود شود.

چربی‌های مایع شامل روغن کانولا، روغن زیتون، هسته انگور، ذرت آفتابگردان و گردو است و به همه افراد توصیه می‌شود که به جای چربی‌های جامد از این گروه استفاده کنند.

ازآنجا که چربی پنهان داخل تمام مواد غذایی حتی نان و سبزی و میوه و...  وجود دارد با مصرف هر نوع ماده غذایی ناگزیر مقداری چربی نیز دریافت می‌کنیم. در بیماران ام‌اس مهم‌ترین گروهی از غذایی که باید مورد توجه خاص قرار گیرند چربی‌ها هستند.

۱- پژوهش‌ها نشان می‌دهند که چربی‌های جامد و به‌ویژه حیوانی باعث تشدید بیماری می‌شود. بنابراین از چربی گوشت و مرغ، کره، خامه و دنبه و...  کمتر استفاده کنید.

۲- تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم غذایی کم‌چربی (کمتر از ۳۰ گرم در روز) باعث کند شدن سیر بیماری می‌شود. بنابراین پیروی از یک رژیم غذایی کم‌چربی در بیماران ام اس بسیار مهم است.

جالب است بدانید یک قاشق غذاخوری پرروغن جامد معادل ۳۰ گرم چربی است و یک قاشق غذاخوری روغن مایع هم حاوی ۶ گرم چربی است. برای داشتن یک رژیم غذایی کم‌چربی به جای غذاهای سرخ‌شده بیشتر از غذاهای آبپز یا بخارپز استفاده کنید.  از لبنیات و گوشت‌های کم‌چربی استفاده کنید. امعاء و احشاء مانند مغز و دل و قلوه و همچنین دسرهای چرب را که دارای خامه یا کره هستند ، مصرف  نکنید.

۳- ازآنجا که دریافت چربی برای تأمین اسیدهای چرب ضروری و ویتامین محلول در چربی لازم است باید این بیماران برای تأمین اسیدهای چرب مورد نیاز از روغن‌های مایع گیاهی استفاده کنند.  بدین صورت که برای طبخ غذا از روغن‌های گیاهی مایع استفاده شود، به جای سرخ کردن، غذا را آبپز کرده و در انتهای پخت مقدار اندکی روغن مایع اضافه کنید.