صبح و شب کدام سوره ها را بخوانیم؟

 

 

 

اگر چه درهای رحمت الهی همواره به سوی بندگانی كه صادقانه و مخلصانه او را می‌خوانند، باز است و همیشه می‌شود  با تلاوت قرآن با خدا ارتباط برقرار كرد، امّا امامان معصوم به بعضی از زمان‌ها و اوقات عنایت بیشتری داشته‌اند. و كسب ثواب و فیض بیشتر را در آن مواقع خاص یادآوری كرده‌اند

 

 

در ابتدا و انتهای روز قرائت كدام سوره‌ها مستحب است؟

پاسخ :

قرآن مهم‌ترین حجّت خداوند بر بندگان و ترنّم آوای ایمان در گوش جان انسان‌هاست. انس با قرآن و تلاوت آن اثرات ثمربخش بر زندگی انسان دارد. به طوری كه در گفتار معصومین ـ علیهم السّلام ـ و آیات قرآن به قرائت و تلاوت بسیار توصیه شده است. «و رتّل القرآن ترتیلاً» [1] و «فاقروا ما تیسّر من القرآن» [2]

 

رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ خطاب به ابوذر فرمود: «بر تو باد تلاوت قرآن و بسیار یاد خدا كردن، زیرا موجب بلند آوازگی تو در آسمان و نورانیت تو در زمین است.»[3] حضرت علی ـ علیه السّلام ـ فرمودند: «هر كس با تلاوت قرآن انس بگیرد دوری دوستان او را هراسان نكند.» [4]

 

استحباب سوره های مختلف در زمانهای گوناگون:

اگر چه درهای رحمت الهی همواره به سوی بندگانی كه صادقانه و مخلصانه او را می‌خوانند، باز است و همیشه می‌شود با تلاوت قرآن با خدا ارتباط برقرار كرد، امّا امامان معصوم به بعضی از زمان‌ها و اوقات عنایت بیشتری داشته‌اند. و كسب ثواب و فیض بیشتر را در آن مواقع خاص یادآوری كرده‌اند. از جمله این اوقات می‌توان به ماه مبارك رمضان، شب‌های قدر، روز عرفه، روزهای عید فطر، قربان، غدیر، شب‌های جمعه و... اشاره كرد.

 

همان طور كه گفته شد، تأكید معصومین ـ علیهم السّلام ـ انس گرفتن و همنشینی با زلال وحی است. لكن برخی از سوره‌ها برای قرائت در نمازهای واجب و نافله، برخی در اواخر شب، دسته‌ای دیگر به هنگام طلوع فجر و قسم دیگر در تمام ساعات شبانه روز توصیه شده است.

 

سوره فرقان: در روایت آمده است كه حضرت ابی الحسن ـ علیه السّلام ـ به اسحق بن عمار فرمود: قرائت سوره فرقان را رها مكن، به درستی كه هر كس هر شب این سوره را بخواند خداوند او را ابداً عذاب نمی‌فرماید و از او حساب نمی‌كشد

 

سوره‌های مناسب انتهای شب

سوره انعام: از ابن عباس روایت شده است كه هر كس سوره‌ی انعام را هر شب بخواند، روز قیامت از ایمن شدگان می‌باشد و روی آتش به چشم خود نمی‌بیند.[5]

 

سوره یوسف: هر كس سوره‌ یوسف را هر شب بخواند، خداوند عزوجل او را محشور فرماید، در حالی كه جمال او مانند جمال یوسف باشد و فزع روز قیامت به او اصابت نمی‌كند.[6]

 

سوره اسراء: شیخ صدوق از حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت نموده كه ایشان فرموده‌اند: هر كس در هر شب جمعه سوره اسراء را بخواند نمی‌میرد تا آنكه حضرت قائم ـ علیه السّلام ـ را درك نماید و از اصحاب آن حضرت باشد.[7]

 

سوره كهف: هر كس هر شب جمعه سوره كهف بخواند نمی‌میرد، مگر شهید و خداوند او را با شهدا مبعوث می‌فرماید.[8]

 

سوره فرقان: در روایت آمده است كه حضرت ابی الحسن ـ علیه السّلام ـ به اسحق بن عمار فرمود: قرائت سوره فرقان را رها مكن، به درستی كه هر كس هر شب این سوره را بخواند خداوند او را ابداً عذاب نمی‌فرماید و از او حساب نمی‌كشد.[9]

 

سوره لقمان: شیخ صدوق از امام باقر ـ علیه السّلام ـ روایت نموده: هر كس سوره لقمان را هر شب بخواند خداوند ملائكه‌ای را موكل می‌فرماید تا او را در آن شب از ابلیس و لشكریانش حفظ نماید تا آنكه صبح نماید.[10]

 

سوره سجده: حسین بن ابی العلاء، از حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت نموده كه فرموده‌اند: هر كس در هر شب جمعه سوره سجده بخواند، خداوند كتاب او را به دست راستش می‌دهد و او را از آنچه در آن بوده محاسبه نمی‌فرماید.[11]

 

سوره ذاریات: داوود بن فرقد از مولایمان امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت نموده كسی كه سوره ذاریات را در شب بخواند خداوند معیشت او را اصلاح كند و روزی واسع بر او آورده و نور برای او در قبرش قرار دهد.[12]

 

سوره حجرات: حسین بن ابی العلاء از امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت نموده كه فرموده‌اند: كسی كه سوره حجرات در هر شب بخواند از زوار حضرت محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‌باشد.[13]

 

سوره واقعه: از زید شحّام روایت شده است كه امام باقر ـ علیه السّلام ـ فرمود: هر كس در هر شب پیش از خواب سوره واقعه را قرائت كند محشور می شود در حالی كه چهره‌اش چون ماه شب چهارده تابان باشد.[14]

 

یس: از حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت است كه فرمود: به درستی برای هر چیزی قلبی می‌باشد و قلب قرآن «یس» است. پس كسی كه در هنگام روز (اول روز) سوره یس را بخواند، در آن روز از محفوظین و مرزوقین خواهد بود

 

سوره مؤمن: از ابی الصّباح كنانی روایت شده است: امام باقر ـ علیه السّلام ـ فرمود: هر كس در هر شب سوره مؤمن را قرائت كند، خداوند گناهان گذشته‌ی او را و آنچه در جوانی مرتكب شده و آنچه در پیری همه را بیامرزد، و كلمه تقوی و خداترسی را ملازم و همدم او گرداند، و آخرتش را بهتر از دنیایش قرار دهد.[15]

 

سوره‌های مناسب ابتدای روز

توحید: از حضرت علی ـ علیه السّلام ـ روایت شده است كسی كه در عقب نماز صبح یازده مرتبه سوره قل هو الله احد بخواند، در آن روز گناهی او را اصابت نمی‌كند. اگر چه شیطان (برای اجبار نمودن او به گناه) خود را خوار نماید.[16]

 

علق: سلیمان بن خالد از امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت نموده كسی كه در روز «اقرا باسم ربك» بخواند و سپس در آن روز از دنیا برود شهید از دنیا می‌رود.[17]

 

انسان: عمرو بن جبیر عزرمی از پدرش از امام باقر ـ علیه السّلام ـ روایت نموده كه فرمودند: هر كس سوره «هل اتی علی الانسان» را در هر صبح پنجشنبه بخواند خداوند او را از حور العین تزویج می‌كند.[18]

 

حشر: از حضرت رسول ـ صلّی الله علیه و آله ـ روایت شده است كه فرمودند: هر كس هنگام صبح سه مرتبه بگوید «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» و سه آیه آخر سوره حشر را بخواند خداوند هفتاد هزار ملك را موكل می‌فرماید، برای او دعا نمایند.[19]

 

یس: از حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت است كه فرمود: به درستی برای هر چیزی قلبی می‌باشد و قلب قرآن «یس» است. پس كسی كه در هنگام روز (اول روز) سوره یس را بخواند، در آن روز از محفوظین و مرزوقین خواهد بود.[20]

 

پی نوشت ها :

[1] . مزمل/4.

[2] . مزمل/20.

[3] . صدوق، خصال، تصحیح علی اكبر غفاری، نشر جامعه مدرسین، چاپ اول، ج 2، ص 525، ح 13.

[4] . عبدالواحد بن محمد، تمیمی آمدی، تصنیف غرر الحكم و درر الكلم، محقق مصطفی درایتی، قم، مكتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول، بی‌تا، ص 112.

[5] . ثواب الاعمال، ترجمه علی اكبر غفاری، نشر صدوق، چاپ هفتم، 1363، ص 236.

[6] . همان، ص 238.

[7] . همان، ص 240.

[8] . همان، ص 241.

[9] . همان، ص 245.

[10] . همان، ص246.

[11] . همان، ص 247.

[12] . همان، ص 260.

[13] . همان، ص 259.

[14] . همان، ص 263.

[15] . همان، ص 254.

[16] . همان، ص 287.

[17] . همان، ص 278.

[18] . همان، ص 272.

[19] . همان، ص 265.

[20] . همان، ص 249.

بخش قرآن تبیان

منبع : اندیشه قم

ویدیو مرتبط :
در شب های مهتاب چه زمانی نماز صبح بخوانیم؟

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

هنگام خواب چه سوره هایی را بخوانیم؟

زیاد شدن دغدغه های زندگی امروزه موجب شده خیلی از مردم به دنبال راه های مختلف رسیدن به آرامش باشند.
کلاس های مختلف تمرکز و آرامش با نام های جدید طرفداران زیادی پیدا کرده است. این متدها روش هایی برای آمادگی قبل از خواب به منظور فرار از افکار پریشان وبی خوابی هم دارند.
منشأ آرامش یاد خدا و تکیه به منبع لایزال الهی است.خدا در قرآن می گوید که تنها با یاد خدا دل ها  آرامش می یابد."...أَلا بِذِكرِ اللَّهِ تَطمَئنُّ الْقُلُوب"(28رعد)
تلاوت قرآن و یاد خدا در شب نیز برای آرامش تاثیر بسیار دارد. در روایت نیز توصیه به تلاوت قرآن و بویژه برخی از سور خاص شده است.
در حدیثی از حضرت محمد (صلى اللّه علیه و آله) نقل شده كه ایشان قبل از خواب مسبحات را تلاوت می نمودند و مى فرمایند:" ان فیهن آیة افضل من الف آیة " (در آنها آیه اى است كه از هزار آیه برتر است.)
البته پیامبر (صلى اللّه علیه و آله) این آیه را تعیین نفرموده ، ولى بعضى از مفسران احتمال داده اند كه آیه آخر سوره حشر منظور است ، هر چند دلیل روشنى براى این معنا نیز در دست نیست .
امام باقر(علیه السلام) نیز در حدیثی فرمودند: "من قراء المسبحات كلها قبل ان ینام لم یمت حتى یدرك القائم(علیه السلام)  و ان مات كان فى جوار رسول الله (صلى اللّه علیه و آله)"(كسى كه «مسبحات» را قبل از اینکه بخوابد بخواند از دنیا نمى رود تا حضرت مهدى(علیه السلام)  را درك كند، و اگر قبلا از دنیا برود در جهان دیگر در همسایگى رسول خدا خواهد بود.)
مسبحات سوره هائى است كه با کلمه ای که از ریشه "سبح" است آغاز مى شود و آن ها هفت سوره است: سوره اسرا، حدید، حشر، صف، جمعه ، تغابن و اعلی.
البته برخی منظور از مسبحات را شش سوره آخر را می دانند و برخی مفسرین مانند نویسنده تفسیر نمونه معتقد است، مسبحات سوره هایى است كه با سبح لله یا یسبح لله آغاز مى شود و آن پنج سوره است: سوره حدید، حشر، صف، جمعه و تغابن.
اگر فرصت بر تلاوت همه مسبحات ندارید، در بین این سور بر تلاوت سوره حشر تاکید ویژه ای شده است. پیامبر (صلى اللّه علیه و آله) می فرمایند: "من قراء سورة الحشر لم یبق جنة و لا نار و لا عرش و لا كرسى و لا حجاب و لا السموات السبع و لا الارضون السبع و الهوام و الریاح و الطیر و الشجر و الدواب و الشمس و القمر و الملائكة الا صلوا علیه ، و استغفروا له و ان مات من یومه او لیلته مات شهیدا"(هر كس سوره حشر را بخواند تمام بهشت و دوزخ و عرش و كرسى و حجاب و آسمانها و زمین هاى هفتگانه و حشرات و بادها و پرندگان و درختان و جنبندگان و خورشید و ماه و فرشتگان همگى بر او رحمت مى فرستند، و براى او استغفارمى كنند، و اگر در آن روز یا در آن شب بمیرد شهید مرده است.)
همچنین امام صادق(علیه السلام) مى فرمایند: "من قراء اذا امسى الرحمن و الحشر وكل الله بداره ملكا شاهرا سیفه حى یصبح "(هر كس سوره الرحمن و حشر را به هنگام غروب بخواند خداوند فرشته اى را با شمشیر برهنه مأمور حفاظت خانه او مى كند.)
قاعدتا به هر میزان که توجه و تفکر در قرائت بیشتر باشد امید به این آثار نیز بیشتر خواهند بود.
سور مسبحات با "سبح لله" برخی با "یسبح لله" آغاز می شود و در واقع با تسبیح الهی آغاز می گردد.اما این تسبیح به چه معنا است؟
تسبیح كه مصدر فعل «سبح» است ، به معناى منزه داشتن است ، منزه داشتن خدا از هر آنچه كه مستلزم نقص و ناسازگارى با ساحت كمال الهی است.
در ابتدای سوره حدید آمده است: "سبَّحَ للَّهِ مَا فى السمَوَتِ وَ الاَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الحَْكِیمُ"( آنچه در آسمانها و زمین است براى خدا تسبیح مى‏گویند؛ و او عزیز و حكیم است.)(1/حدید)
منظور از تسبیح هر آنچه در آسمان ها و زمین است تسبیح حقیقی است نه مجازی و زبان حال. همچنین در جای دیگر می فرماید: " تُسبِّحُ لَهُ السمَوَت السبْعُ وَ الاَرْض وَ مَن فِیهِنَّ وَ إِن مِّن شىْءٍ إِلایُسبِّحُ بحَمْدِهِ وَ لَكِن لاتَفْقَهُونَ تَسبِیحَهُمْ إِنَّهُ كانَ حَلِیماً غَفُورا"(آسمانهاى هفتگانه و زمین و كسانى كه در آنها هستند، همه تسبیح او مى‏گویند؛ و هر موجودى، تسبیح و حمد او مى‏گوید؛ ولى شما تسبیح آنها را نمى‏فهمید؛ او بردبار و آمرزنده است.)(44/اسراء)
که این آیه دلالت بر تسبیح حقیقی  دارد و اگر مجاز بود به این معنا بود که هر موجود ی در آسمان ها و زمین با هستى خود بر پاک و منزه بودن خالقش از هر نقصی دلالت دارد و دیگر نمی گفت:"شما آن تسبیح را نمی فهمید."
پس تمامی موجودات عاقل و غیر عاقل تسبیح الهی با زبان و تنریه به معنای حقیقی کلمه می کنند، هر چند که ما آن را نمی فهمیم.

منبع:tebyan.net