وقتی تیروئید بلای جان تان می شود!

غده تیروئید تنظیم‌کننده تمام بخش‌های بدن است و گاهی اوقات دچار اختلال می‌شود؛ درمان مناسب و به‌موقع منجر به بهبود وضعیت بدن و جلوگیری از مشکلات و بیماری‌های جدی‌تر می‌شود.

مجله سیب سبز: آیا هر روز بیشتر از روز قبل احساس خستگی می‌کنید؟ در تمركز و فعالیت‌های مغزی خود با مشکل رو‌به‌رو شده‌اید؟ افزایش وزن، احساس لرزش یا ریزش مو دارید؟ از عوارضی مانند بی‌قراری، تعرق زیاد بدن و اضطراب رنج می‌برید؟ غده تیروئید، در تمام این عوارض می‌تواند نقش داشته باشد. این غده، تنظیم‌کننده تمام بخش‌های بدن است و گاهی اوقات دچار اختلال می‌شود؛ درمان مناسب و به‌موقع منجر به بهبود وضعیت بدن و جلوگیری از مشکلات و بیماری‌های جدی‌تر می‌شود. اگر این علائم را دارید و می‌خواهید اطلاعات بیشتری راجع به تیروئید و درمان اختلالات آن داشته باشید به شما پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را بخوانید.

تیروئید چیست؟

تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل در اطراف گردن است که با ترشح هورمون‌هایی برای کنترل سرعت متابولیسم بدن، انرژی را به سلول‌های بدن منتقل می‌کند. بیماری تیروئید، می‌تواند با تغییر در میزان ترشح هورمون‌ها، باعث کاهش یا افزایش سوخت‌و‌ساز بدن شود و  علائم و مشکلات متفاوتی در بدن ایجاد می‌کند.

علائم اختلال در کارکرد تیروئید

هر نوع اختلال در کارکرد غده تیروئید می‌تواند آثار بدی روی سلامت شما بر جای بگذارد. شاید اگر بدانید اختلال در عملکرد این غده چه علائمی دارد، بهتر می‌توانید از عهده مشکلات‌تان برآیید و آنها را حل کنید. در این مطلب مهم‌ترین علائم اختلال در عملکرد تیروئید را به شما می‌گوییم.

افزایش یا کاهش وزن

تغییر بی‌دلیل وزن بدن، شایع‌ترین نشانه بدکاری غده تیروئید است. افزایش وزن بدن، به‌دلیل کاهش میزان ترشح هورمون‌هاست که به این وضعیت کم‌کاری تیروئید می‌گویند. اگر تیروئید بیش از حد نیاز بدن، هورمون ترشح کند، باعث کاهش وزن شده و به این حالت پرکاری تیروئید گفته می‌شود.

ورم در اطراف گردن

ورم و بزرگ شدن گردن، بیانگر کارکرد نادرست غده تیروئید است. پرکاری و کم‌کاری تیروئید منجر به بیماری گواتر می‌شود. گاهی تورم اطراف گردن، ناشی از سرطان تیروئید یا ایجاد غدد سرطانی یا توده‌هایی است که داخل غده تیروئید رشد می‌کنند و ربطی به عملکرد خود تیروئید ندارند.

تپش قلب یا تغییر ضربان قلب

هورمون‌های تیروئید بر تمام اعضای بدن، حتی بر سرعت تپش قلب اثر می‌گذارند. کسانی که دچار کم‌کاری تیروئید می‌شوند، متوجه کاهش ضربان قلب خود می‌شوند. در مقابل، پرکاری تیروئید منجر به افزایش ضربان قلب می‌شود؛ همچنین فشار‌خون را بالا برده و فرد احساس تپش قلب می‌کند.

تغییر در سطح انرژی و روحیات

با کم‌کاری تیروئید فرد احساس کسالت، خستگی و افسردگی می‌کند. با پرکاری تیروئید علائمی مثل اضطراب، مشکلات خواب، بی‌قراری و تحریک‌پذیری در فرد ظاهر می‌شود.

ریزش مو

ریزش مو نشانه دیگری از عدم تعادل هورمون‌های تیروئید در بدن است. هم پرکاری و هم کم‌کاری تیروئید منجر به ریزش مو می‌شوند. در اکثر مواقع با درمان اختلالات هورمونی، موهای بیمار دوباره رشد می‌کنند.

احساس سرما یا گرمای بیش از حد

این بیماری، توانایی بدن در تنظیم دما را مختل می‌کند. افرادی که کم‌کاری تیروئید دارند، بیش از حد احساس سرما می‌کنند و افرادی که پرکاری تیروئید دارند، احساس گرما و تعرق بیش از حد می‌کنند.

علائم ظاهری کم‌کاری تیروئید

خشکی پوست و شکنندگی ناخن‌ها، احساس کرختی و سوزن‌سوزن شدن دست‌ها، یبوست و قاعدگی نامنظم از‌جمله دیگر علائم کم‌کاری تیروئید است.

سایر علائم پرکاری تیروئید

ضعف عضلانی و لرزش دست، مشکلات بینایی، اسهال و قاعدگی نامنظم هم از دیگر علائم پرکاری تیروئید است که باید به آن توجه داشته باشید.

یائسگی ‌یا اختلال تیروئید؟

از آنجایی که اختلال تیروئید می‌تواند منجر به نامنظم شدن دوره قاعدگی در خانم‌ها شود، علائم این بیماری بعضا با شروع دوره یائسگی اشتباه گرفته می‌شود. با انجام یک آزمایش خون ساده می‌توان علت بروز این بی‌نظمی را به‌راحتی تشخیص داد.

چه کسانی بیشتر مبتلا می‌شوند؟

 افرادی که احتمال ریسک بالاتری دارند، باید هر چند وقت یک بار آزمایش دهند. کم‌کاری تیروئید در زنان بالای ۶۰سال شایع است. اما پرکاری تیروئید هم در زنان و هم در مردان بالای ۶۰سال رخ می‌دهد. سابقه خانوادگی بیماری، شانس ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهد.

آزمایش تورم گردن

شما می‌توانید با ارزیابی دقیق گردن خود در آینه هرگونه بزرگ شدن غده تیروئید را تشخیص دهید و به‌موقع به پزشک مراجعه کنید. برای این آزمایش باید سرتان را به عقب و رو بالا نگه دارید. یک لیوان آب بنوشید و زمانی که آب را فرو می‌دهید، ورم را زیر سیب آدم و بالای استخوان ترقوه بررسی کنید. در صورت مشاهده هرگونه ورم و برآمدگی فورا به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص اختلالات تیروئید

با انجام یک آزمایش ساده خون  میزان هورمون محرک تیروئید (TSH) سنجیده می‌شود.TSH  یکی از اصلی‌ترین هورمون‌هایی است که عملکرد غده تیروئید را تنظیم می‌کند. اگر میزان TSH  بالا بود، معمولا به این معناست که غده تیروئید شما کم‌کار است و اگر میزان TSH  پایین بود، یعنی غده تیروئید شما پر‌کار است. البته پزشکان با انجام این آزمایش، سایر هورمون‌های تیروئید را نیز بررسی می‌کنند. گاهی از عکسبرداری و نمونه‌گیری از غده تیروئید نیز کمک گرفته می‌شود.

بیماری هاشیموتو را دست‌کم نگیرید

شایع‌ترین علت شیوع کم‌کاری تیروئید، بیماری هاشیموتو است. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می‌کند و باعث آسیب دیدن آن و در‌نتیجه عدم ترشح هورمون به میزان کافی می‌شود. این بیماری به شکل وراثتی در خانواده ‌ها مشاهده می‌شود.

شاید هیپوفیزتان کم‌کار شده!

گاهی کم‌کاری تیروئید به‌علت ترشحات غده هیپوفیز در مغز رخ می‌دهد. این غده تولیدکننده هورمون محرک تیروئید است که آن را به کار وا می‌دارد. اگر به هر دلیلی هیپوفیز به میزان کافی TSH  ترشح نکند، سطح هورمون‌های تیروئید افت می‌کند.

رابطه سندرم گریوز و اختلال تیروئید

یکی دیگر از علل اصلی پرکاری تیروئید، سندرم گریوز است. این سندرم یک اختلال خود‌ایمنی است، یعنی سیستم ایمنی بدن علیه سلول‌‌ها و بافت‌های غده تیروئید عمل کرده، به آنها حمله می‌کند و باعث ترشح بیش از حد هورمون‌های تیروئید می‌شود. از اصلی‌ترین نشانه‌های این بیماری ورم عضلات چشم و بافت‌های آن است. پرکاری تیروئید می‌تواند نتیجه ترشحات نودول‌های تیروئید باشد. این نودول‌ها داخل غده تیروئید رشد می‌کنند و گاهی هورمون‌های تیروئید را ترشح می‌کنند. نودول‌های بزرگ می‌توانند منجر به گواتر شوند.

این احتمال را هم بررسی کنید

سرطان تیروئید یک بیماری نادر است و نرخ مرگ و میر پایینی دارد. علائم اصلی این بیماری، شکل‌گیری یک توده یا تورم در اطراف گردن است. تنها ۵درصد از نودول‌های تیروئید سرطانی می‌شوند. هنگامی که سرطان تیروئید تشخیص داده می‌شود، اغلب از جراحی یا درمان به روش ید رادیواکتیو یا در برخی موارد، از پرتودرمانی خارجی کمک گرفته می‌شود.

عوارض اختلالات تیروئید

در صورتی که کم‌کاری تیروئید به‌موقع درمان نشود، می‌تواند باعث افزایش سطح کلسترول خون شده و احتمال بروز سکته مغزی و حمله قلبی را بالا ببرد. در موارد حاد، میزان بسیار کم هورمون تیروئید می‌تواند موجب از دست دادن هوشیاری شده و با کاهش دمای بدن، جان بیمار را به‌خطر بیندازد. کم‌کاری تیروئید،  به مشکلات جدی قلبی و پوکی استخوان می‌انجامد.

 درمان کم‌کاری تیروئید

اگر تشخیص داده شود که کم‌کاری تیروئید دارید، باید با تجویز پزشک متخصص قرص‌های حاوی هورمون تیروئید بخورید که با استفاده از آنها معمولا بیمار در کمتر از چند هفته بهبود پیدا می‌کند. درمان بلندمدت باعث افزایش انرژی بدن، کاهش سطح کلسترول اضافی و کاهش تدریجی وزن می‌شود. افرادی که دچار این عارضه هستند معمولا باید تا آخر عمر از داروهای کنترل هورمون تیروئید استفاده کنند.

درمان پرکاری تیروئید

رایج‌ترین روش درمان پرکاری تیروئید، استفاده از داروهای ضدتیروئید است که هدف آنها کاهش سطح هورمون‌های ترشح شده توسط تیروئید است. این عارضه با مصرف دارو و با تجویز متخصص به‌تدریج برطرف می‌شود. اما برخی افراد باید دوره درمان طولانی‌تری را سپری کنند. داروهای دیگری نیز همزمان برای کاهش ضربان قلب و کاهش لرزش بدن تجویز می‌شوند. گزینه دیگر، استفاده از روش درمانی ید رادیواکتیو است که غده تیروئید را ظرف مدت ۶ تا ۱۸‌هفته از‌بین می‌برد. در صورتی که به هر نحوی غده تیروئید از بین برود، بیمار باید مصرف قرص‌های تولیدکننده هورمون تیروئید را آغاز کند.

وقتی قلیان بلای جان ایرانی‌ها می‌شود

اخبار اجتماعی - وقتی قلیان بلای جان ایرانی‌ها می‌شود

به گزارش مهر، موضوع قلیان کشی در جامعه روز به روز بر نگرانی دست اندرکاران حوزه سلامت می افزاید به طوریکه در آخرین اقدام، بیش از 4000 پزشک که در بین آنها چهره های شناخته شده و رجل سیاسی نیز دیده می شود، با نوشتن نامه ای به رئیس جمهور، از وی خواستند تا به هر نحو ممکن شده از عرضه قلیان در سطح قهوه خانه ها، سفره خانه های سنتی و... جلوگیری کند. زیرا، بررسی ها نشان می دهد که خطرات مصرف قلیان به مراتب بیشتر از کشیدن سیگار است. هرچند مصرف هر نوع مواد دخانی، با بیماریهای خطرناکی همراه است که از جمله آنها، می تواند به بروز انواع سرطانها اشاره کرد.

ماجرای نامه 4 هزار پزشک به رئیس جمهور
حدود یک ماه قبل بیش از چهار هزار نفر از ‏چهره‌های سرشناس حوزه سلامت کشور طی نامه‌ای به رئیس جمهوری با ابراز ‏نگرانی از مصرف بی رویه قلیان و سونامی سرطان ناشی از آن درخواست کردند تا بر اساس قوانین ‏جلوی گسترش روز افزون این پدیده خانمان سوز گرفته شود.

آنها این نامه را نوشتند که نگرانی خود را بروز دهند و از بالاترین مقام اجرایی کشور بخواهند که در این زمینه تدبیری بیاندیشد تا شاید بتوان از روند رو به افزایش گرایش به سمت مصرف قلیان در جامعه جلوگیری کرد.

بر اساس آنچه در نامه این پزشکان آمده است: "سرعت رشد ابتلا به سرطان در کشور به شکل قابل توجهی افزایش یافته است و کشور ما ‏بالاترین ‏روند رشد ابتلا به سرطان را در ‏دنیا داراست، 30 تا 35 درصد علت سرطان ها به عوامل خطری باز می گردد که ‏علت اصلی آن ‏دخانیات است و 30 درصد مرگهای ناشی از سرطان مستقیما با ‏دخانیات در ارتباط است. هر چند مبارزه ‏با دخانیات به یک ‏خواست جهانی بدل گشته و حتی قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات در کشور تصویب و ‏ابلاغ ‏شده است، اما متاسفانه ‏گام های عملی و متقنی که توانسته باشد مانعی بر توسعه مصرف سیگار و قلیان در کشور ‏بویژه در بین جوانان باشد، هنوز مورد ‏انتظار خیر ‏خواهان عرصه سلامت کشور است.  قلیان تفریحی است که هر روز ‏فاصله جوانان را با مرگ و نیستی کمتر می کند و ‏آنان را به ورطه فلاکت می کشاند."

15 درصد جوانان ایرانی قلیانی هستند
بر اساس ‏گزارش سازمان جهانی ‏بهداشت، سالانه پنج میلیون نفر به دلیل مصرف قلیان می ‏میرند و آخرین آمار منتشر شده از سوی وزارت بهداشت نیز ‏گویای آن است که ‏‏15 درصد جوانان 13 تا 15 سال در کشور مصرف ‏کننده قلیان هستند و سالانه در مجموع 35 هزار ‏تن تنباکو در کشور دود می شود.

در بخش دیگری از نامه پزشکان به رئیس جمهور آمده است: "هر چند این تحفه ‏استعماری در طول تاریخ ‏در زندگی اجتماعی ایرانیان ریشه دوانیده ‏است و لیکن امروزه توسعه این ناهنجاری با توجه به مضرات فوق العاده ای که برای ‏سلامت ‏آحاد جامعه ایجاد نموده است ‏به عنوان یک معضل اجتماعی شناخته می شود و می توان گفت قلیان دروازه ورود ‏نوجوانان به مصرف سایر مواد دخانی ‏است و ‏شیوع مصرف قلیان در بین حدود 37 درصد از نوجوانان و جوانان کشور، خطری ‏جدی برای سلامت این نسل ‏است.‏"

هر چند مصرف سیگار ساده تر و شیوع آن بیشتر از قلیان است اما میزان منواکسید کربن وارد شده به بدن انسان در اثر ‏استعمال ‏قلیان 6 برابر سیگار و میزان ‏عامل سرطانی قلیان 46 برابر بیشتر از سیگار است.

دیگر عوامل سرطانی ‏مانند ‏آرسنیک در قلیان چهار برابر سیگار و سرب در قلیان 202 برابر ‏سیگار است و تجارت انواع تنباکوها با ‏رنگ و بوی مختلف از ‏اسانس های گوناگون از یک طرف و فروش و نمایش انواع قلیان های داخلی و خارجی از کیفی ‏تا ‏جیبی از طرف دیگر سبب ‏گردیده است که آثار زیانبار این عامل دخانی دوصد چندان گردد. بیماریهای عفونی واگیردار ‏‏در اثر استفاده مشترک از شیلنگ ‏قلیان ‏و افزودن الکل یا داروهای روانگردان به تنباکوی قلیان، افزایش شدید نیکوتین ‏پلاسما و ضربان قلب و خطر ابتلا به سرطان ‏دهان، مثانه و ابتلا به آسم، حساسیت ‏آلرژیک و سل ریوی از دیگر ره ‏آوردهای این تحفه استعماری است.‏

پزشکان در نامه خود آورده اند: "جناب آقای رئیس جمهور؛ در شرایطی که مصرف سالانه 60 میلیارد نخ سیگار در کشور، سلامت و اقتصاد جامعه را به یغما می برد ‏و علی رغم تمام ‏مصائبی که ‏این عامل دخانی ایجاد نموده است، بحث استعمال قلیان و رواج آن در بین دختران و پسران جوان ‏نقل محافل ‏و رسانه های گوناگون است و مدیران دو سازمان ‏متولی وزارت بهداشت و نیروی انتظامی نسبت به عواقب شکل ‏گیری ‏آمارهایی درباره استعمال دخانیات بویژه قلیان در میان این قشر از جامعه هشدارمی دهند اما ‏پاسخ مناسبی در این ‏خصوص ‏دریافت نمی شود.‏"

وضعیت اسفبار استعمال قلیان در محافل خصوصی، قهوه خانه ها،رستوران ها معضلی است که رفع آن عزمی ملی و ‏حرکتی ‏جهادی را می طلبد و نیاز است تا ‏جنابعالی به عنوان رئیس جمهور شخصا میدان داری این حرکت جهادی را بر ‏عهده بگیرید و با ‏ایجاد جنبش ملی مبارزه با قلیان زمینه را برای پیشگیری از ‏نابودی نسل جوان این کشور فراهم نموده تا ‏شرمنده نسل آینده ‏نشویم.‏

استادان، اعضاء هیئت علمی دانشگاه ها و پژوهشگاه های علوم پزشکی و متخصصین آمار، پیشگیری و درمان ‏سرطان ‏ضمن ابراز نگرانی از گسترش ‏مصرف قلیان در کشور، خواستار و پیگیر اجرای کامل قانون جامع کنترل و مبارزه ‏ملی با دخانیات ‏مصوب سال 1385 و آئین نامه اجرائی آن مصوب سال 1386 ‏بوده که در آن ممنوعیت عرضه قلیان در ‏اماکن عمومی از جمله ‏قهوه خانه ها با صراحت مورد تاکید قرار گرفته است و اجرای قانون و آئین نامه اجرائی آن را ‏ضامن ‏حفظ سلامت آحاد جامعه ‏بویژه جوانان و آینده سازان این کشور می دانند. اکنون که تحقق عدالت و ارتقاء سلامت به ‏عنوان یکی از دغدغه های قابل ‏تقدیر ‏دولت تدبیر و امید در تابلوی تحول در نظام سلامت نمایان گردیده است، می طلبد ‏با توجه جدی به اصل تقدم پیشگیری ‏بر درمان با مبارزه ملی بر علیه قلیان و ‏بنگاه های عرضه کننده آن، زمینه را برای ‏اجرای کامل سیاست های سلامت ابلاغی از ‏سوی رهبری فراهم آورید.‏

واکنش وزیر بهداشت
بعد از نوشتن این نامه بود که پزشکان شروع کردند به هشدارهای پزشکی و خطراتی که می تواند مصرف قلیان برای سلامت فرد به دنبال داشته باشد. در همین ارتباط دکتر سید حسن هشمی وزیر بهداشت، نیز در نشست مشترک با وزیر صنعت، معدن و تجارت که اخیرا برگزار شده است، کاهش دسترسی به سیگار و قلیان را خواستار شد و گفت: با تولید و مصرف دخانیات به ویژه سیگار و قلیان مخالفیم.

وی افزود: افراد جامعه وقتی در اثر استعمال سیگار و قلیان مریض می شوند بیماریهای صعب العلاج، معلولیت و آسیبهای اجتماعی حاصل از مرگ و میر افراد افزایش می یابد که این هزینه های عمومی سلامت را نیز بالا می برد که بخشی از این موارد قابل جبران هم نیست.

وی مشکل عمده را ورود غیرقانونی سیگار به کشور بیان کرد گفت: هر قدر هزینه را بالا ببریم و دسترسی را کاهش دهیم، اگر دستگاه های نظارتی کار خود را به خوبی انجام ندهند کار بیهوده ای کرده ایم.

وزیر بهداشت در ارتباط با نامه 4000 پزشک به رئیس جمهور در سونامی سرطان ناشی از افزایش مصرف قلیان، افزود:  گفت: مطالبه همه ما به ویژه وزارت بهداشت مبارزه با مصرف دخانیات به ویژه سیگار و قلیان است که امیدوارم دستگاههای ذی ربط، مسئولانه رفتار کنند.

هاشمی با بیان اینکه استفاده قلیان ممنوع است به نامه 4000 پزشک به رئیس جمهور اشاره کرد و گفت: دستگاههایی که باید نظارت کند مشخص است؛ حال قوه قضاییه و اماکن مشخص در صورت دیدن تخلف باید متخلفان را به دست قانون بسپارند و مطابق قانون با آنها رفتار کنند که این به قوه قضاییه مربوط می شود.

وزیر بهداشت، نامه 4000 پزشک به رئیس جمهور را اقدامی نمادین از طرف کل جامعه پزشکی برشمرد و افزود: این به این معناست که همه جامعه پزشکی و همه خانواده ها و همه ایرانیان علاقه مند هستند که قانون دقیقا رعایت شود و در مواردی هم که تخلف می شود به شدت برخورد شود.

عرضه قلیان دم درب منازل
در همین حال دکتر علیرضا مرندی وزیر اسبق بهداشت و نماینده مردم تهران در مجلس با یادآوری نامه 4 هزار پزشک به رئیس جمهور درباره مهار سونامی ‏سرطان ناشی از مصرف بی رویه قلیان، یادآور شد: بیش از 4 هزار پزشک در نامه‌ای خواستار جلوگیری از عرضه قلیان شدند اما در عمل هیچ اتفاقی رخ نداد؛ این موضوع نشانگر آن است که جان مردم به هیچ وجه برای مسئولان اهمیتی ندارد.

وی با نگران کننده خواندن نگاه منفعلانه مسئولان نسبت به عرضه مواد دخانی در جامعه، تصریح کرد: به نظر می رسد سود ناشی از گردش مالی این صنعت مهمتر از جان انسانهاست.

مرندی با تاکید بر تصویب و ابلاغ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات در کشور، تصریح کرد: جمهوری اسلامی جزو نخستین کشورهایی است که در زمینه جلوگیری از عرضه سیگار و سایر مواد دخانی قوانینی را پیگیر و به تصویب رساند بر این اساس به راحتی می‌توان جلوی عرضه مواد دخانی در کشور را گرفت تنها باید زمینه اجرایی شدن قوانین را فراهم کنیم.

وی با نگران کننده خواندن میزان مصرف سیگار در جامعه، گفت: امروز شاهدیم که قلیان علاوه بر قهوه‌خانه‌ها در درب منازل هم عرضه می‌شود که این وحشتناک است.

اخبار اجتماعی - مهر