نگذارید « افکار منفی» آرامش شما را سلب کنند

نباید امروز چنین حرفی را می‌زدم. چرا چنین اشتباهی کردم. چرا بیشتر فکر نکردم. موقعیت خودم را به خطر انداختم.... اینها جملاتی است که گاهی در پی یک اتفاق، همه ذهن برخی را درگیر می‌کند.

روزنامه ایران: نباید امروز چنین حرفی را می‌زدم. چرا چنین اشتباهی کردم. چرا بیشتر فکر نکردم. موقعیت خودم را به خطر انداختم.... اینها جملاتی است که گاهی در پی یک اتفاق، همه ذهن برخی را درگیر می‌کند. آنقدر به این موضوع فکر می‌کنند که حتی دچار تنش و اضطراب‌های کنترل نشده می‌شوند. این افکار زندگی آنها را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد و در روابط اجتماعی آنها خلل ایجاد می‌کند.

دکتر فرشاد نجفی‌پور می‌گوید: عده‌ای همیشه به فکر اشتباهات گذشته یا موفقیت‌های آینده هستند. این افراد که از آنها با عنوان «فکر زده‌ها» یاد می‌شود مدام با این فکرها، خودزنی می‌کنند. فکرزده‌ها اسیر فکرهای تنش زا هستند و از آنجایی که نمی‌توانند از این فکرها خلاص شوند همیشه زجر می‌کشند.

این روانشناس در ادامه عنوان می‌کند: ممکن است همه ما گاهی فکرزده شده و این حالات روانی را تجربه کنیم، اما گروهی همیشه در حال کلنجار رفتن با این افکار مخرب هستند. در حقیقت گفتار درونی آنها تنها به دو شکل مخرب است، یا فکر نشخوار می‌کنند یا نگران هستند.

وی تصریح می‌کند:نشخوار کردن همان مرور رویداد‌های گذشته است.

این فکرها از این دست هستند:

- باید سر کار قبلی‌ام می‌موندم. اگر اونجا مونده بودم الان وضعیت بهتری داشتم. نگرانی یعنی پیش‌بینی‌های منفی درباره آینده که غالباً نقشی فاجعه‌آمیز دارد. برای مثال می‌توان به نمونه‌ای اشاره کرد:

- فردا وقت ارائه مطلب حتماً گند می‌زنم و خودم رو ضایع می‌کنم. دستام می‌لرزه، صورتم قرمز میشه و همه می‌بینن که من چقدر ناتوانم.

شوهرم حتماً یکی بهتر از من رو پیدا می‌کنه.عاقبت کار من طلاق و تنهاییه. مسلم است که فکرزده‌ها از کلمات فقط برای توصیف زندگی خود استفاده نمی‌کنند آنها گاهی تصویر هم می‌سازند. بسیاری از آنها حتی فیلم سینمایی بدبختی‌های آینده خود را در ذهنشان می‌سازند و آن‌را بارها و بارها مرور می‌کنند. این دسته از فکرهای بی‌پایان نمی‌گذارد فرد کار مفیدی انجام دهد و به موفقیت برسد.

دکتر نجفی‌پور با تأکید بر اینکه فکرزدگی فقط یک ناراحتی نیست،‌ عنوان می‌کند: پرداختن به نداشته ها، اشتباهات و مشکلات، احتمال بروز مشکلات روانی را زیاد می‌کند. در واقع تمایل به نشخوار فکری،‌ سلامت روان را به مخاطره‌انداخته،‌ دایره معیوبی ایجاد می‌کند که رهایی از آن بسختی امکانپذیر است. این حالت چنان زجر آور است که حتی گروهی برای فرار از آن به واکنش‌های ناسالم دفاعی مانند مصرف مواد مخدر و پرخوری پناه می‌برند.

بدخوابی یکی دیگر از عوارض فکرزدگی است، که می‌تواند زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.

وی با اشاره به اینکه می‌توان نشخوار و پیشگویی فاجعه بار را ترک کرد، خاطرنشان می‌کند: تمرین مداوم و محدود کردن الگوهای منفی فکری تنها راه مهار فکرزدگی است. از این رو توصیه می‌شود به چند نکته ساده توجه کنید:

دقت کنید چه موقعی بیشتر فکر می‌کنید

آگاهی اولین قدم برای خاتمه دادن به فکر زدگی است. به نحوه تفکرتان توجه کنید.

با افکارتان مقابله کنید

فرار از افکار منفی آسان است. قبل از اینکه فکر کنیم که مرخصی استعلاجی باعث اخراج ما می‌شود یا فراموش کردن قسط وام مسکن به بی‌خانمانی ما منجر خواهد شد، بدانید که شاید این فکرهای منفی بزرگنمایی باشند. یاد بگیریم قبل از تبدیل به اضطراب، خطاهای فکری را تشخیص بدهیم و جایگزین کنیم.

مسأله را به شیوه مهارت حل مسأله، حل کنید

افتادن در حصار مشکلات هیچ فایده‌ای ندارد. پس به‌جای اینکه به دنبال علت باشید راه حل را بیابید از اشتبا‌هات درس بگیرید و از مشکلات آتی پیشگیری کنید.

زمان را مدیریت کنید

آرام پز کردن مشکلات فایده‌ای ندارد،اما بازنگری گاه به گاه خوب است. به راه حل‌های متفاوت فکر کنید و دنبال اشکالات طرح تان باشید تا در آینده بهتر عمل کنید. روزانه 20دقیقه عمداً نگران شوید، فکر نشخوار کنید. بعد از 20دقیقه به کار مفیدی مشغول شوید.هر وقت متوجه شدید که در حال نشخوار یا نگرانی خارج از وقت مقرر هستید به خودتان تذکر بدهید که قبلاً برای این کار وقت گذاشته‌اید.

آرام‌سازی کنید

کسی که در زمان حال زندگی می‌کند، نمی‌تواند در گذشته و آینده سیر کند.در زمان حال زندگی کنید. آرام‌سازی مداوم، فکر زدگی را کاهش می‌دهد.

کانال را عوض کنید

اگر به خودمان بگوییم که به موضوع یا اتفاقی فکر نکن، نتیجه عکس خواهیم گرفت. بهترین نحوه کانال عوض کردن این است که به فعالیتی مانند ورزش کردن یا مکالمه درباره موضوعی متفاوت بپردازید تا ذهن را از افکار منفی دور کنید.

چگونه افکار منفی را از خود دور کنیم؟

یكی از ویژگی‌های افكار منفی، طولانی بودن و كامل شدن آنهاست؛ فكرهای منفی این قدر در ذهن باقی می‌ماند و دنبال هم می‌چرخد تا یك ماجرای تلخ و منفی بزرگ در ذهن شكل بگیرد

بسیاری از ما دائم در حال سر و كله زدن با خودمان هستیم، با افكاری كه گاه و بی‌گاه به سراغمان می‌آید. البته متأسفانه در اغلب موارد این فكرها و گفت‌ و گوهای درونی چندان مثبت نیست و همین مساله موجب می‌شود همه فكرها و گفت‌ و گوهای درونی را بد و استرس‌ زا بدانیم؛ چرا كه معمولا عادت داریم خودمان را به دلیل اتفاقات گذشته محكوم ‌كنیم یا نگران و مضطرب اتفاقات آینده باشیم؛ اتفاقاتی كه هنوز پیش نیامده و مشخص نیست روزی به واقعیت می‌پیوندد یا نه.

موضوع مهم این است كه چنین افكار منفی‌ای می‌تواند امید به آینده را از بین ببرد و فرد را برای طی مسیر زندگی، تنها و ناامید رها كند، اما چون اعمال ما نتیجه افكارمان است، اگر بتوانیم تفكراتمان را تغییر دهیم، حتما قادر خواهیم بود طور دیگری هم عمل كنیم و در نتیجه زندگی متفاوتی خواهیم داشت. پس در این مورد هم باید سعی كنید و با تمرین، افكار منفی را به فكرهایی مثبت و انرژی‌بخش تغییر دهید.

بحث‌های درونی منفی را حذف كنید

اولین قدم، كسب آگاهی است؛ یعنی قبل از هر چیز باید فكرهای منفی را بشناسید و سعی كنید آنها را به افكار مثبت تغییر دهید؛ البته فراموش نكنید این كار ابتدا خیلی سخت است و نباید ناامید شوید؛ ولی وقتی راهش را پیدا كنید، براحتی می‌توانید این كار را پیش ببرید. پس اگر سال‌هاست با افكار منفی زندگی كرده‌اید، انتظار نداشته باشید طی یك شب از شر آنها خلاص شوید، چون این فكرها به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود كه باید با شناخت دقیق، با آنها روبه‌رو شوید؛ مثلا اگر معلم كلاس اول دبستان همیشه شما را دانش‌آموزی بی‌استعداد خطاب كرده باشد، خیلی عجیب نیست اگر هنگام شروع كارهای جدید، دائم به خودتان بگویید «نمی‌توانم»، «این كار برای من خیلی سخت است» و... اگر هم دائم این فكرهای منفی در ذهن شما چرخیده باشد، حتما برای انجام كارها، اعتماد به نفس كافی نداشته‌اید. پس می‌بینید چقدر سخت است در این شرایط باور كنید توانایی شما بیشتر از چیزی است كه خودتان فكر می‌كنید؟!

یكی از معروف‌ترین جملات منفی كه خیلی از ما دائم با خودمان مرور می‌كنیم، این است: «من نمی‌توانم». غافل از این كه وقتی به خودتان می‌گویید « نمی‌توانم » یا « این كار خیلی سخت است » در واقع مقاومتی نسبت به انجام آن كار در خودتان ایجاد می‌كنید كه داشتن چنین مانع ذهنی‌ای می‌تواند شما را از رسیدن به موفقیت بازدارد. پس هر وقت به خودتان گفتید « من نمی‌توانم » كمی به جمله‌تان فكر كنید و بگویید « چرا نمی‌توانم؟ »

تحقیقات متعدد نشان داده است اكثر نوابغ و دانشمندان كسانی بوده‌اند كه با كار و مطالعه زیاد به این موقعیت رسیده‌اند و همین موضوع ثابت می‌كند اگر می‌خواهید موفق شوید باید دائم به خودتان بگویید كه می‌توانید.

تائیدات مثبت را از یاد نبرید

وقتی به هدف خاصی می‌رسید، معمولا جملات و عبارات مثبت را از افراد مختلف خواهید شنید؛ این عبارت‌ها معمولاً كوتاه، قابل باور و مشخص است. پس بهتر است این جملات را بارها برای خودتان تكرار كنید تا نوع دیگری از افكار درونی برای شما ایجاد شود. گام بعدی این است كه تمام این تائیدات را با صدای بلند و با شور و شوق بگویید؛ حواستان باشد خواندن از روی جملات و كلماتی مثبت بدون هیچ حسی، فایده‌ای ندارد.

به فكرهای مثبت بال و پر دهید

یكی از ویژگی‌های افكار منفی، طولانی بودن و كامل شدن آنهاست؛ فكرهای منفی این قدر در ذهن باقی می‌ماند و دنبال هم می‌چرخد تا یك ماجرای تلخ و منفی بزرگ در ذهن شكل بگیرد، اما از حالا به بعد، سعی كنید به جای چنین كاری، این تمرین را انجام دهید؛ فكرهای شاد و مثبت را مانند یك فیلم طولانی و نشاط ‌انگیز دنبال كنید. برخی از تجسم‌ها بسیار مفید خواهد بود و باید تا می‌توانید داستان را ادامه دهید و بگذارید ساعت‌ها زمان شما را به خودش اختصاص دهد. در ضمن، خیلی بهتر است اگر این داستان را درباره خودتان بسازید و تصور كنید به هدف‌های‌تان رسیده‌اید.

منبع : jamejamonline.ir