خوراکی‌‌هایی که از سَم هم بدتر است

مجله سیب سبز: شكر سفید این روزها برای خودش برو و بیایی دارد. دست روی هر چیزی بگذارید، می‌تواند حاوی این محصول تصفیه شده باشد اما همین كه وارد بدن شود، كارهایی می‌كند كه تمام شیرینی‌اش را از بین می‌برد. لطفا 2‌تصویر را جلوی چشم‌تان بیاورید: مادربزرگ‌تان را به‌خاطر بیاورید كه وقت‌های بیكاری‌اش یكی از كله‌قندها را می‌گرفت و شروع می‌كرد به خردكردن آن. همین طوری كه برای قندان قند تهیه می‌كرد، قصه‌هایی هم از قدیم‌ها و اینكه مردم سالم‌تر بودند، می‌گفت. شما هم با خوشحالی به قصه‌ها گوش می‌دادید و به دانه‌های خردشده قند نگاه می‌كردید كه چقدر حرفه‌ای ریز‌ریز می‌شدند. تصویر بعدی كه امروزی‌تر هم هست، یك جعبه پر از شكلات است كه از طرف دوستی دریافت كرده‌اید. قطعا این جعبه برای نشان‌دادن محبت بوده است، نه چیز دیگری.

خیلی هم خوشحال شده‌اید و به طرز عجیبی برای خوردن آنها نقشه می‌كشید، جعبه را باز می‌كنید و... خب! همین‌جا دست نگه دارید!  تصاویر زیبایی بودند نه؟ بله. اما اگر بخواهید از این تصاویر عبور كنید و برسید سر صحنه خوردن چای به همراه قند یا باز كردن یواشكی جعبه شكلات و جشن یك نفره گرفتن كار خراب می‌شود. می‌خواهم از اصطلاح فاجعه استفاده كنم. فاجعه‌ای كه همین الان هم احتمالا با یك گردش 35درجه سر‌ به ‌سمت راست و چپ در اطراف‌مان دیده می‌شود: شكر سفید و محصولاتی كه با آن تهیه شده‌اند. مادربزرگ‌تان حق داشت. قدیم‌ها آدم‌ها سالم‌تر بودند.


متهم اصلی پوسیدگی دندان

از بین تمام محصولاتی که این سال‌ها تولید می‌شوند، محصولاتی که حاوی شكر تصفیه‌شده‌اند از همه مضرتر هستند. فروش محصولات غذایی شامل شكر برای جامعه ایالات‌متحده سالانه هزینه‌ای معادل 54بیلیون دلار هزینه دندانپزشكی د‌ارد. همین مسئله باعث شده دندانپزشك‌ها دوران خوشی را تجربه كنند! آدم‌هایی كه باید زود به زود به آنها مراجعه كنند وگرنه دندان‌های‌شان را از دست خواهند داد. آدم‌هایی كه نمی‌دانند چرا با‌وجود مسواك‌زدن و استفاده از نخ دندان بازهم دچار پوسیدگی دندان‌ها می‌شوند.

بدن ما تحمل این همه شكر را ندارد

این روزها علاوه بر انواع اعتیاد، شاهد نوع جدیدی از اعتیاد هستیم كه به شیرینی جایش را در دلمان باز كرده؛ اعتیاد به شكر! در سال‌1915 متوسط میزان شكری كه هر فرد ایالات‌متحده‌ای در یك سال مصرف می‌كرد 15تا 20پوند بود اما در سال‌های اخیر این عدد برای بدن انسان‌ها نجومی شده است! حاد بودن مسئله وقتی خودش را نشان می‌دهد كه متوجه شویم طبق تحقیقات، عده‌ای هستند كه میزان شكر مصرفی‌شان خیلی كم است یا اینكه اصلا از شكر استفاده نمی‌كنند. این نكته یك فاجعه ساده را نشان می‌دهد: خیلی‌ها، به میزان وحشتناكی از شكر استفاده می‌كنند و نمی‌دانند بدن انسان تحمل این میزان از كربوهیدرات را ندارد! ارگان‌های حیاتی بدن با مصرف این همه شكر دچار تخریب خواهند شد. تخریب‌هایی از نوع باور نكردنی!

شاید پوکی استخوان سراغتان بیاید

شكر تصفیه شده هیچ‌گونه فیبر، چربی، آنزیم، پروتئین یا مواد معدنی ندارد، فقط كالری خالص است. خب، وقتی بی‌رویه  از این شكر استفاده می‌كنید برای بدن‌تان چه اتفاقی می‌افتد؟ بدن‌تان مجبور می‌شود مواد حیاتی ضروری را از سلول‌های سالم خودش قرض بگیرد تا بتواند مقدار شكر مصرف شده را متابولیز كند. بعد از مصرف شكر، بدن كلسیم، پتاسیم، منیزیم و سایر مواد‌غذایی مفید را از تعداد زیادی از ارگان‌های بدن قرض می‌گیرد تا شكر وارد شده به سیستم را قابل استفاده كند.


 خیلی وقت‌ها مقدار زیادی كلسیم از استخوان‌ها گرفته می‌شود تا تاثیرات شكر مصرف شده را خنثی كند. همین مسئله هم كار دست بدن می‌دهد. پوكی استخوان نتیجه همین روش غلط تغذیه است كه گریبان كل جوامع دنیا را گرفته است. از طرف دیگر می‌دانیم، دندان‌ها هم به كلسیم نیاز دارند. عجیب نیست پوسیدگی دندان‌ها زیاد شود و درنهایت از دست بروند.

بدن بدون ذخیره می‌ماند

شكر تصفیه شده خالی از تمام مواد مغذی است، به‌همین دلیل بدن مجبور می‌شود از مواد‌غذایی ذخیره شده خودش استفاده كند. اگر مصرف شكر بیش از قبل ادامه پیدا كند، نتیجه‌ای جز تولید اسید بسیار زیاد نخواهد داشت كه باعث می‌شود مواد مغذی  بیشتری از تمامی بدن گرفته شود تا عدم تعادل ایجاد شده را از بین ببرد. حالا فكرش را كنید، ذخیره‌های بدن هم كم باشد و به دادش نرسد، آن وقت است كه بدن نمی‌تواند از شر باقی‌مانده‌های این سم سفید خلاص شود. به همین دلیل مرگ سلولی اتفاق می‌افتد و جریان خون هم مسموم به‌نظر می‌آید چون با انواع و اقسام نشانه‌های مواد مغذی از دست رفته پر شده است.

لثه‌ها هم در معرض خطرند

 یكی دیگر از عوارض زیاده‌روی مصرف شکر چسبنده و غلیظ‌شدن خون است. این خون قطعا وارد مویرگ‌های تغذیه‌كننده لثه و دندان‌ها نیز می‌شود. واردشدن همانا و خراب‌كردن دندان‌ها همان. این‌طور كه پیداست مسواك‌كردن تنها دیگر كافی نیست. كار از ریشه خراب است!

شكر عامل دیابت

همان‌طور كه استفاده از مواد‌غذایی چرب می‌تواند باعث دیابت شود، استفاده از شكر زیاد هم نتیجه‌ای مشابه خواهد داشت. دیابت به‌دلیل نقص پانكراس در تولید انسولین كافی ایجاد می‌شود، آن‌هم درست زمانی‌كه مقدار شكر مصرف شده زیاد می‌شود. وقتی مواد‌غذایی شامل شكر زیاد مصرف شوند، به سیستم بدن شوك وارد می‌شود. در نتیجه پانكراس باید به‌شدت كار كند اما سرانجام موقعی می‌رسد كه پانكراس هم از كار زیاد خسته می‌شود و دیابت چهره خودش را نشان می‌دهد. افت قند خون در شرایطی ایجاد می‌شود كه پانكراس بیش از حد كار كرده و بیش از اندازه انسولین ترشح كرده باشد.


سنگ كیسه صفرا زیر سر شكر است

یكی از جدیدترین تحقیقات در مجله پزشكی انگلستان خبر تكان‌دهنده‌ای را منتشر كرده است: از مهم‌ترین و اصلی‌ترین عوامل ابتلا به سنگ كیسه صفرا، شكر است. سنگ كیسه صفرا از چربی و كلسیم تشكیل می‌شود. حالا كلسیم چه ربطی به شكر دارد؟ شكر می‌تواند تمام مواد معدنی مورد‌نیاز را از رده خارج كند. یكی از این مواد معدنی كلسیم است. شكر، كلسیم را تبدیل به یك ماده سمی و بدون استفاده می‌كند كه خودش را در هر جایی از بدن قرار می‌دهد، یكی از این نقاط كیسه صفراست. از هر 10نفر كه در ایالات‌متحده زندگی می‌كنند، یك نفر سنگ كیسه صفرا دارد. بعد از 40سالگی این عدد به 5نفر از هر 40 آمریكایی می‌رسد. سنگ كیسه صفرا می‌تواند بدون علامت باشد یا اینكه با علائم دردناكی همراه شود. علائمی مثل پف‌كردن، دفع باد از راه گلو و تحمل نداشتن نسبت به غذاها.

وقتی عملکرد مغز مختل می‌شود

خیر! مضرات شكر تمامی ندارد! یكی دیگر از فجایعی كه جناب شكر به شیرینی به ما هدیه می‌دهد و ما هم به‌خوبی قبول می‌كنیم، مشكلاتی است كه برای مغز پیش می‌آورد. راستش را بخواهید این مشكلات اولین نفرات از صف طولانی مضرات شكر هستند. مغز انسان بسیار حساس است و به‌خصوص نسبت به تغییرات شیمیایی سریعی كه در بدن اتفاق می‌افتد، واكنش نشان می‌دهد. وقتی از شكر استفاده می‌كنیم، انگار از سلول‌هایمان دزدی كرده‌ایم اما چه چیزی دزدیده‌ایم؟ جواب ویتامینB‌ است.

نبود این ویتامین باعث از بین‌رفتن سلول‌ها می‌شود. از طرف دیگر این مسئله مانع تولید انسولین می‌شود. هرقدر مقدار انسولین كمتر باشد، مقدار شكر (گلوكز) موجود در جریان خون بیشتر خواهد بود كه باعث اختلال مشاعر می‌شود. جالب است بدانید، بعضی از رفتارهای مجرمانه نوجوانان را به همین نكته نسبت می‌دهند.

شکر هم اعتیادآور است

شكر دست كمی از مواد‌مخدر ندارد! باوركردنش سخت است اما حقیقت دارد. شكر تصفیه‌شده سفید غذا نیست؛ محصول شیمیایی خالص به‌دست آمده از تغییرات صنعتی است، در حقیقت شكر از كوكائین هم خالص‌تر است! برای تهیه شكر سفید از حرارت زیاد و فعل و انفعالات شیمیایی استفاده می‌شود كه همین امر موجب ازدست‌رفتن تمام مواد مغذی موجود در آن می‌شود. بعد از اینكه نیشكرها و چغندرها درو می‌شوند، به تكه‌های كوچك تقسیم می‌شوند و تحت فشار زیادی قرار می‌گیرند تا عصاره‌شان به‌دست بیاید.


این عصاره با آب تركیب می‌شود و حرارت می‌بیند. ماده‌ای كه از این مراحل خارج می‌شود با آهك تركیب خواهد شد و رطوبتش را از دست می‌دهد. ماده باقی‌مانده وكیوم می‌شود و شروع می‌كند به بلوری‌شدن. تا این مرحله تقریبا 64درصد از خواص شكر از بین‌رفته است. در مراحل بعدی تصفیه‌شدن، شكر بقیه خواصش را هم از دست خواهد داد. ماده حاصله همان چیزی است كه به آن «سم سفید» می‌گوییم. كافی است برای مدت كوتاهی، مثلا 2هفته، سعی كنید شكر سفید را از برنامه غذایی‌تان حذف كنید تا متوجه تغییرات زیادی شوید. حتی بعید نیست حالت‌های ناخوشایند یك فرد معتاد هم تجربه شود!

نوشابه علیه استخوان‌ها

یك بطری نوشابه چیزی معادل 32حبه قند یا 160گرم شكر دارد، به‌همین دلیل بعد از خوردن نوشابه بلافاصله احساس انرژی زیادی می‌كنید. البته این انرژی زمان كوتاهی دوام می‌آورد و همان‌طور كه گفته شد، خیلی زود تمام می‌شود و جایش را به خستگی می‌دهد. از طرف دیگر این میزان شكر، می‌تواند ذخایر كلسیم بدنتان را نابود كند. برای همین است كه می‌گویند نوشابه باعث پوكی استخوان می‌شود.


شکر حافظه‌تان را مختل می‌کند

پژوهش های محققان مرکز پیشگیری و درمان چاقی بیمارستان کودکان بوستون نشان می دهد که شکر در مغز عملکردی همانند مواد مخدر دارد. اسکن مغزی نشان می دهد که پس از صرف غذای پر شیرینی، همان مناطقی در مغز تحریک می شوند که پس از مصرف کوکایین و هرویین فعال می‌شوند.آزمایشی در سال 2007 روی موش های معتاد به کوکایین نشان داد که آنان به آب قند تمایل بیشتری دارند و بیشتر تحریک می شوند.

به علاوه مقاله ای به عنوان «شکر احمق‌تان می کند» در سال 2012 توجه همگان را بر انگیخت. این مقاله که حاصل سال ها مطالعه دانشمندان است نشان می دهد که رژیم غذایی حاوی فروکتوز بالا در طول زمان باعث کاهش یادگیری و اختلال حافظه می شود. در این مقاله آمده است که استفاده از اسیدهای چرب امگا 3 اثر عکس دارند و بر خلاف شکرو غذاهای شیرین، باعث افزایش یادگیری و هوش می شوند.

شیرینی باعث افزایش انرژی کودکان نمی شود

نکته ای که وجود دارد این است که اکثر والدین بر این باورند که شیرینی و شکلات باعث افزایش انرژی و کارایی فرزندان می شود که باور اشتباهی است. به علاوه برخی از افراد معتقدند که مضرات شکر قهوه ای کمتر از شکر سفید است، این تصور پایه علمی ندارد چرا که شکر قهوه ای حاصل تصفیه شکر سفید با ملاس است و حتی می‌تواند مضرتر باشد. آنچه مهم است این است که مصرف شکر زیاد باعث کاهش حساسیت پرزهای چشایی می شود و به همین دلیل است که برای برخی افراد طعم های شیرین افراطی آزار دهنده نیست.