صندوق حضرت موسی ـ علیه السّلام ـ در كجا است و محتوای آن چیست؟

صندوق حضرت موسی ـ علیه السّلام ـ در كجا است و محتوای آن چیست؟ یهود چرا این قدر دعوی آن را می كند؟
پاسخ :
صندوق حضرت موسی ـ علیه السّلام ـ و یا تابوت و یا به عبارتی دیگر صندوق عهد، صندوقی بوده است كه در نزد قوم یهود بسیار محترم بوده است. در روایات آمده است كه این صندوق، همان جعبه‌ای است كه مادر حضرت موسی ـ علیه السّلام ـ او را در آن گذاشت، كه به آن اشاره خواهد شد. علاوه بر اینكه طبق آیه 248 سورة بقره یادگارهای خاندان موسی و هارون در این صندوق بوده است.
خداوند متعال می‌فرماید: «و پیامبر آنها به آنها گفت كه نشانه حكومت او این است كه صندوق عهد به سوی شما خواهد آمد، همان صندوقی كه یادگارهای خاندان موسی و هارون در آن است. در حالی كه فرشتگان آن را حمل می‌كنند. در این موضوع نشانه روشنی برای شما است اگر ایمان داشته باشید.»[1]
در رابطه با این صندوق در تفاسیر مختلف مطالب گوناگونی ذكر شده است.

یكی از مشهورترین دیدگاه‌ها در این رابطه مطلبی است كه در تفسیر نمونه ذكر شده است: «در احادیث اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ و گفته‌های بعضی مفسران مانند ابن عباس آمده است كه: تابوت همان صندوقی بود كه مادر موسی ـ علیه السّلام ـ او را در آن گذاشت و به دریا افكند. و هنگامی كه به وسیله عمال فرعون از دریا گرفته شده و موسی را از آن بیرون آوردند، همچنان در دستگاه فرعون نگهداری می‌شد.

و سپس به دست بنی اسرائیل افتاد. بنی اسرائیل این صندوق خاطره‌ انگیز را محترم می‌شمردند و به آن تبرك می‌جستند. موسی ـ علیه السّلام ـ در واپسین روزهای عمر خویش، الواح مقدس كه احكام خدا بر آن نوشته بود، به ضمیمة زره خود و یادگارهای دیگری در آن نهاد، و به وصی خود «یوشع بن نون» سپرد.

و به این ترتیب اهمیت این صندوق در نظر بنی اسرائیل بیشتر شد. و لذا در جنگ‌هایی كه میان آنان و دشمنان ایشان واقع می‌شد، آن را با خود می‌بردند و اثر روانی و معنوی خاصی در آنها می‌گذارد. و لذا گفته‌اند تا زمانی كه این صندوق خاطره انگیز با آن محتویات در میانشان بود، با سربلندی زندگی می‌كردند. ولی تدریجاً مبانی دینی آنها ضعیف شد و دشمنان بر آنها چیره شدند و آن صندوق را از آنها گرفتند. اما اشموئیل طبق آیات مورد بحث به آنها وعده داد كه به زودی صندوق عهد به عنوان یك نشانه بر صدق گفتار او به آنها باز خواهد گشت. و آرامش از دست رفته خود را خواهید یافت.

در حقیقت صندوقی كه علاوه بر جنبة معنوی و تاریخی چیزی بالاتر از پرچم و شعار برای بنی اسرائیل بود و وجود آن را نشانه استقلال و موجودیت خود می‌دانستند و با مشاهده آن به یاد تجدید دوران عظمت پیشین می‌افتادند به آنها باز می‌گردد. در تواریخ آمده است هنگامی كه صندوق عهد به دست بت‌پرستان فلسطین افتاد و آن را به بت‌خانه خود بردند، دچار گرفتاری و ناراحتی فراوان شدند. لذا تصمیم گرفتند آن را از شهر و دیار خود بیرون بفرستند، چون كسی حاضر به بیرون بردن آن نبود، ناچار آن را به دو گاو بستند و آن را در بیابان سر دادند.

اتفاقاً این جریان درست همزمان با نصب طالوت به فرماندهی بنی اسرائیل بود. فرشتگان خدا مأموریت یافتند كه این دو حیوان را به سوی شهر اشموئیل برانند هنگامی كه بنی اسرائیل صندوق عهد را در میان خود دیدند، آن را به عنوان آیت و نشانه‌ای از طرف خداوند بر مأموریت طالوت تلقی كردند.»[2]
در تفسیر روض الجنان به نقل از مفسران و اهل اخبار می‌نویسد: «این صندوق تابوتی است كه از طرف خداوند بر حضرت آدم ـ علیه السّلام ـ فرستاده شد و در آن، صورتِ پیامبران و صورت خانه‌های ایشان بوده است.[3] سپس نسل به نسل پیامبران را نقل می‌كند كه این صندوق به آنها رسید، تا اینكه به دست حضرت موسی ـ علیه السّلام ـ می‌رسد، آن حضرت تورات و وسائلی از خودش را در آن قرار می‌دهد. سپس بعد از وفات او به اشموئیل می‌رسد. در همین تفسیر به نقل از سایر مفسران آمده است كه در آن عصای موسی ـ علیه السّلام ـ و پاره‌ای از الواح بوده است همچنین نعلین موسی و عمامه هارون.»[4]
«علی بن ابراهیم در تفسیرش از امام محمّد باقر ـ علیه السّلام ـ نقل كرده است كه آن حضرت فرمود: مراد از تابوت آن صندوقی است كه خداوند برای مادر موسی ـ علیه السّلام ـ فرستاد كه موسی را در آن گذاشت و به دریا انداخت و این تابوت نزد بنی اسرائیل بسیار محترم و با ارزش بود ... .»[5]
مكان فعلی تابوت: در این رابطه مفسران كمتر بحث كرده‌اند. در تفسیر روض الجنان آمده است: «عبد الله بن عباس گفت: تابوت و عصای موسی در بحیره طبریه است در دریای طبرستان و پیش از قیامت از آن‌جا بیرون آورده می‌شود و این در عهد صاحب الزمان باشد»[6]
نتیجه‌گیری: مطالبی كه در رابطه با این صندوق از تفاسیر مختلف نقل شد، نشان دهندة تقدس و اهمیت این صندوق می‌باشد. و نه تنها در نزد یهودیان این تقدس وجود دارد، بلكه نزد همة ادیان باید مقدس شمرده شود. «صندوقی كه با بدن موسی و الواح تورات تماس داشته مقدس و آرام بخش است.»[7] علاوه بر اینكه نام این صندوق در قرآن نیز ذكر شده است. و طبق فرمایش قرآن كریم «فیه سكینة من ربكم» در آن آرامشی است از جانب پروردگار شما.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. تاریخ انبیا، تالیف سید هاشم رسولی محلاتی.
2. تاریخ انبیا، تالیف رواندی.
3. تفسیر نمونه، جلد2، ناصر مكارم شیرازی.
4. ترجمه تفسیر المیزان، طباطبائی.[1] . بقره/248
[2] . مكارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دارالكتاب الاسلامیه، 1353، ج2، ص164 به بعد.
[3] . ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان، مشهد، بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، 1374، ج3، ص367.
[4] . همان، ص 367 به بعد.
[5] . طبرسی، مجمع البیان، ترجمه: ابراهیم میر باقری و دیگران، تهران، فراهانی، چاپ اول، 1360، ج3، ص86.
[6] . ابو الفتوح رازی، پیشین، ج3، ص367.
[7] . قرائتی، محسن، تفسیر نور، قم، مؤسسة در راه حق، 1374، ج1، ص491.

منبع:andisheqom.com

ویدیو مرتبط :
پابوس امــــــــــام رضـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـا

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

سخنان حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم

 

 

1. أیها الناس إن ربکم واحد و إن أباکم واحد کلکم لآدم و آدم من تراب «إن أکرمکم عندالله أتقاکم» و لیس للعربي علی أعجمي فضل إلّا بالتقوی.

 

ای مردم، به درستی که خدای شما یکی است و پدر شما یکی است و همه شما از حضرت آدم علیه السلام هستید و حضرت آدم علیه السلام از خاک است. به درستی که بزرگوارترین شما نزد خداوند متعال باتقواترین شماست. برای شخص عرب بر شخص غیر عرب فضیلتی نیست مگر به سبب تقوا.

 

 

2. لا شيء أحق بطول سجن من لسان و قال: لسانک سبع إن أطلقته أکلک.

 

هیچ شیئی مثل زبان مستحق تر از زندان طولانی نیست و فرمودند: زبانت شیر درنده ای است که اگر او را رها کنی تو را از بین می برد.

 

 

3. الأمانة تجلب الرزق و الخیانة تجلب الفقر.

 

امانت، رزق و روزی و خیانت فقر را جلب می کند.

 

 

4. خصلتان لیس فوقهما من البر شيء: الایمان بالله و النفع لعبادالله و خصلتان لیس فوقهما من الشر شيء: الشرک بالله و الضرر لعباد الله.

 

دو صفت است که خوبی ای بالاتر از آن نیست: ایمان به خداوند متعال و بهره رساندن به بندگان خدا و دو صفت است که بدی ای بالاتر از آن نیست: شرک ورزیدن به خداوند متعال و ضرر رساندن به بندگان خدا.

 

 

5. علیک بالشکر فإنّه یزید في النعمة و أکثر من الدعاء فإنک لا تدری متی یستجاب لک و إیاک و البغی فإن الله قضی أن من بغي علیه لینصرنّه الله... و إیاک و المکر فإن الله قضی أن لا یحیق المکر السیء إلا بأهله.

 

بر تو باد به شکر نمودن پس به درستی که شکر نمودن نعمت را فزونی می بخشد و زیاد دعا کن پس به درستی که تو نمی دانی زمانی مستجاب می شود برای تو در حالی که ظلمی به تو شده است خداوند متعال روا می دارد نسبت به کسی که به آن ظلم شده، که او را یاری نماید و بر حذر باش از مکر و حیله پس خداوند متعال روا داشته است که برنگرداند مکر سوء را مگر به اهل آن.

 

 

6. أوصاني ربي بتسع، أوصاني بالإخلاص في السر و العلانیة و العدل في الرضا و الغضب والقصد في الفقر و الغنی و أن أعفو عمن ظلمني و أعطي من حرمني و أصل من قطعني و أن یکون صمتي فکرا و منطقي ذکرا و نظري عبراً.

 

سفارش فرموده است خداوند متعال مرا به هفت چیز: سفارش فرموده به اخلاص در پنهان و آشکار و عادل بودن در رضایت و خشمگینی و اقتصاد پیشه کنم در فقر و دارائی و اینکه ببخشایم کسی را که به من ظلم کرده است و عطا کنم به کسی که مرا محروم کرده است و ارتباط برقرار کنم با کسی که با من قطع رابطه کرده و سکوت من فکر و گفتارم ذکر و نظرم عبرت گیری باشد.

 

 

7. العبادة سبعة أجزاء أفضلها طلب الحلال و قال: أفضلکم إيماناً أحسنکم أخلاقاً.

 

عبادت هفت جزء دارد که با فضیلت ترین آنها به دست آوردن حلال است. و فرمودند با ایمان ترین شما خوش اخلاق ترین شماست.

 

 

8. مروءتنا أهل البیت العفو عمن ظلمنا و اعطاء من حرمنا.

 

مرام ما اهل بیت علیهم السلام گذشت است برای کسی که به ما ظلم کرده و بخشش است برای کسی که ما را محروم کرده است.

 

 

9. العلم خزائن و مفاتیحه السئوال، فأرسلوا رحمکم الله فإنه یؤجر أربعة: السائل، و المتکلم، و المستمع و المحب لهم و قال: أقربکم مني غداً في الموقف (القیامة) أصدقکم للحدیث و أدّاکم للأمانة و أوفاکم بالعهد و أحسنکم خلقاً و أقربکم من الناس.

 

علم همچون صندوقچه هایی است که کلیدهای آن سئوال کردن است. پس سئوال کنید خدا شما را رحمت کند چرا که چهار نفر از این کار سود می برند: سئوال کننده، جواب دهنده، شنونده، و دوستار آنها. و فرمودند نزدیک ترین شما فردا در مواقف قیامت راستگوترین شما در گفتار، ادا کننده ترین شما در امانت و باوفاترین شما در عهد و بهترین شما در اخلاق و نزدیک ترین شما به مردم می باشند.

 

 

10. سائلوا العلماء و خاطبوا الحکماء و جالسوا الفقراء، و قال: فضل العلم أحب الي من فضل العبادة و أفضل دینکم الورع.

 

از علماء سئوال کنید و با حکماء صحبت کنید و همنشین فقراء باشید و فرمودند: ارزش علم نزد من بیشتر از عبادت است و بالاترین دینداری شما ورع می باشد.