یک شوهر وظیفه شناس

زندگی زناشویی قوام، تحکیم و استمرارش به محبت، دوستی، تفاهم، احترام متقابل و به رسمیت شناختن و رعایت حقوق همدیگر است. دین اسلام برای آن که محیط و اجتماع کوچکِ خانواده قوام پیدا کند و تداوم یابد، برای هر یک از زن و شوهر حقوقی در نظر گرفته و در مقابل این حقوق وظایفی را نیز برای آنان تعیین کرده است؛ چرا که خداوند هر جا حقی در نظر گرفته، تکلیفی را هم مقرر نموده است.

علاوه بر وظایف مشترکی که زن و شوهر در خانواده بر عهده دارند، هریک از آنها وظایف اختصاصی جداگانه ای دارند که باید انجام دهند. مرد خانواده نیز وظایف ویژه ای بر عهده دارد که مکلف به انجام آنها است که در ادامه به تعدادی از آنها می پردازیم.

1-سرپرستی خانواده: بر اساس آیه 34 سوره نسا و ماده 1105 قانون مدنی، سرپرستی خانواده وظیفه مرد است. سرپرستی خانواده وظیفه سنگینی است که بر عهده مرد گذاشته شده است.

سرپرست خانواده نسبت به کلیه امور خانواده مسئول است و باید نیازهای خانواده را تامین کند و به تنظیم روابط خانوادگی بپردازد. همچنین سرپرست خانواده موظف است که زمینه های رشد و تعالی اعضای خانواده را فراهم کند و از آنها در برابر خطرات و مشکلات مراقبت کند. سرپرست خانواده باید از توانایی مدیریتی بالایی برخوردار باشد و بتواند با حسن تدبیر و ذکاوت به امور خانواده نظم و ترتیب ببخشد.

امام صادق علیه السلام می فرمایند: سرپرستی خانواده و رسیدگی به امور آنان از خوشبختی مرد است. (وسائل الشیعة ج51، ص251).

2- نفقه: نفقه در لغت، به معنای هزینه و خرجی است و در اصطلاح، عبارت است از مالی که برای ادامه زندگی، صرف مخارج ضروری همسر و فرزندان، خویشاوندان و مانند آنها می‏شود. برابر ماده 1106 قانون مدنی، مرد موظف به پرداخت نفقه خانواده خود و تامین مخارج اقتصادی خانواده است. این مخارج که شامل محل سکونت،خوراک،پوشاک و سایر امور وابسته به آنها مانند تحصیلات است باید با توجه به زندگی زن و فرزندان و شان و جایگاه اجتماعی آنان و شرایط زمانی و اجتماعی هر خانواده باشد. زن در امور اقتصادی خانواده مسئولیتی ندارد و کلیه مسائل اقتصادی خانواده بر عهده مرد است.

رسول گرامی اسلام صلّی‌الله علیه وآله فرمودند:حقّ زن بر شوهر این است که او را گرسنه نگذارد، و بدنش را بپوشاند، و هیچگاه با او بد رفتاری نکند (بحارالانوار،ج100،ص254).

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: کسی که به بازار می رود و برای عیالش تحفه می خرد، مانند کسی است که در خانه مستمندان صدقه می برد

3- مهریه : یکی از وظایف شوهر پرداخت مهریه به همسر خود است. مهریه یا صداق مالی است که زن بر اثر ازدواج مالک آن می‌گردد و مرد ملزم به پرداخت آن به زن می‌باشد. مهریه در حقوق ایران مبتنی بر سنت و مذهب است و نظیر آن را در حقوق کشورهای غربی نمی توان یافت. مهریه در عرف نشانه ارج و احترامی است که مرد برای زن قائل است و مظهر تعهد شوهر برای تامین زندگی زن است. گاهی مهریه، که معمولا هنگام انحلال ازدواج مطالبه می شود، مانع گسستن پیوند زناشویی می گردد و تضمینی برای دوام ازدواج به شمار می آید. در صورت وقوع طلاق نیز گاهی مالی که زن به عنوان مهریه می گیرد در زندگی او بسیار موثر است و مانع پریشانی و درماندگی وی می گردد.

4 - گشایش در زندگی: مرد مسئول تامین رفاه و آسایش اعضای خانواده است و باید سعی کند حداکثر میزان راحتی و گشایش را در زندگی خانوادگی ایجاد کند. البته رفاه و آسایش تنها در امور مادی مثل خوراک و پوشاک نیست بلکه در امور معنوی مثل اخلاق نیکو و خوشرفتاری با خانواده نیز مصداق دارد.

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: کسی که به بازار می رود و برای عیالش تحفه می خرد، مانند کسی است که در خانه مستمندان صدقه می برد، او باید تحفه خریده شده را وقتی به خانه برد ابتدا به دخترانش بدهد، زیرا هرکس دخترش را خوشحال کند چنان است که بنده ای از نسل اسماعیل آزاد کرده، و هرکس دیده پسرش را با بردن تحفه روشن کند، گویا از ترس خدا اشک ریخته، و کسی که از ترس خدا گریه کند خداوند او را وارد بهشت های پرنعمت کند (وسائل الشیعة، ج 15، ص 227).

امام چهارم علیه السلام فرمودند: هر که بر خانواده اش بیشتر توسعه دهد، حضرت حق از او خوشنود تر است (بحارالانوار، ج 75, ص 136).
منابع:حقوق خانواده،دکتر صفایی و دکتر امامی/تبیان

 

ویدیو مرتبط :
نانوای وظیفه شناس

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

با انجام این آزمون می‌فهمید چقدر وظیفه شناس هستید در جستجوی همسر مسئولیت‌پذیر هستید؟

 

مسئولیت‌پذیری از جمله ارزش‌هایی است که انسان‌ها، سازمان‌ها و جوامع مختلف دغدغه آن را دارند. این ویژگی یکی از معیارهای اساسی برای انتخاب همسر است. اما می‌دانید كه شما و همسر فعلی یا آینده‌تان چقدر این ویژگی را دارید؟

 

با پاسخ به این 12 سؤال پی به میزان مسئولیت‌پذیری خود و شریک زندگی‌تان ببرید

 

مسئولیت‌پذیری از جمله ارزش‌هایی است که انسان‌ها، سازمان‌ها و جوامع مختلف دغدغه آن را دارند.

 

به قول چرچیل، مسئولیت‌پذیری بهایی است که برای بزرگی می‌پردازید.

همچنین این ویژگی یکی از معیارهای اساسی برای انتخاب همسر است.

 

اما می‌دانید كه شما و همسر فعلی یا آینده‌تان چقدر این ویژگی را دارید؟

مسئولیت‌پذیر بودن باعث انجام بهتر و صحیح‌تر کارها می‌شود.

 

اشخاص مسئولیت‌پذیر به علت پاسخگو بودن قابل اعتمادترند و جلب اعتماد دیگران یکی از زمینه‌های مهم پیشرفت و انسان بهتری بودن است.

 

مسئولیت‌پذیری همراه با قبول مسئولیت‌های بزرگ‌تر (به شرطی که فرد شرایط لازم و کافی امور مربوطه را داشته باشد) عاملی مهم برای تسریع روند پیشرفت‌های فردی و اجتماعی و روابط بین فردی است.

 

این ویژگی در هر حرفه یا شغلی بر میزان اعتبار اجتماعی شخص و میزان علاقه و اعتماد دیگران به او می‌افزاید.

 

احساس ارزشمند بودن و عزت نفس از نتایج دیگر آن است.

در خانواده‌ها هم احساس مسئولیت و انجام درست و به موقع کارها بسیار مهم است.

 

زندگی در کنار یک همسر وظیفه‌شناس و مسئولیت‌پذیر بسیار لذتبخش‌تر از زندگی در کنار یک فرد بی‌مسئولیت و بی‌وجدان است.

 

چرا سن ازدواج بالا رفته؟

روانشناسان می گویند یکی از دلایل بالا رفتن سن ازدواج در ایران در سال‌های اخیر، عدم مسئولیت‌پذیری جوانان است.

 

متاسفانه بسیاری از خانواده‌های ایرانی فرزندان خود را برای مسئولیت پذیری در زندگی به خوبی تربیت نمی‌كنند و وقتی فرزندشان به سن ازدواج می‌رسد به علت ترس از مسئولیت‌پذیری حاضر به ازدواج نمی‌شود.

 

امروزه دستیابی به هویت فردی و استقلال در مقایسه با گذشته با تاخیر رخ می‌دهد.

 

هنگامی که دختر و پسر ازدواج می‌کند مسئولیت‌های آنان تغییر می‌کند به طوری که تفاوت ویژه‌ای با دوران مجردی دارد.

 

آنها دیگر نباید تنها نظر خود را مهم بدانند و به تنهایی تصمیم بگیرند و به عقیده همسر خود هر چقدر هم متفاوت با نظرشان باشد احترام بگذارند و در نهایت به طور اشتراکی تصمیم بگیرند.

 

در این دوران از سویی شکل مسئولیت‌ها متفاوت و از سوی دیگر به تعهدات اندکی افزوده می‌شود.

 

برای همین لازم است 2 طرف حس مسئولیت‌پذیری داشته باشند.

 

چرا بسیاری از ازدواج‌ها شكست می‌خورند؟

مسئولیت‌پذیری بینش فرد را نسبت به موانع پیش‌رو گسترده‌تر و شجاعت او را در برخورد با مشكلات و گذر از ناهمواری‌های زندگی بیشتر می‌كند.

 

پذیرفتن مسئولیت، از جوانی كم‌سن و‌سال، انسانی شجاع و مدبر می‌سازد كه می‌تواند با اندیشه و تدبیر، سكان مجموعه‌ای هرچند كوچك(مثل یک خانواده) را در دست گیرد و با حركتی منظم، آن را به هدف برساند.

 

هر فرد با داشتن این مولفه، به كمترین داشته‌ها و امكانات قانع می‌شود تا با عزمی راسخ به جدال با مشكلات زندگی رود.

 

البته مسئولیت‌پذیری در امر ازدواج و تشكیل زندگی نیازمند بلوغ عقلی، جسمانی، اجتماعی (و تا حدی اقتصادی) است و شخص در صورتی كه فاقد هر كدام از زمینه‌های فوق باشد، نمی‌تواند نقش خود را به نحو احسن ایفا و بر خانواده مدیریت كند.

 

ازدواج جوانان بدون توجه به «مسئولیت‌پذیری» حاصلی جز افزایش اختلافات و بی‌نظمی در زندگی آنان ندارد و منجر به فروپاشی كانون خانواده می‌شود.

 

این موضوعی است كه بی‌تردید می‌توان آن را یكی از مهم‌ترین دلایل رشد آمار طلاق در جامعه به حساب آورد.

 

طبق بررسی‌های موجود، بسیاری از عواملی كه امروزه سبب جدایی زوجین از یكدیگر می‌شود بر سر عدم تقبل كارها و امور زندگی است و در اصل به دلیل مسئولیت‌ناپذیری زوجین یا یكی از آنها حاصل می‌شود.

 

چرا مسئولیت‌پذیرها همسر بهتری می‌شوند؟

افراد مسئولیت‌پذیر این شكلی هستند:

اعتمادبه‌نفس دارند.

فعال و پویا هستند.

شکست‌ها را می‌پذیرند (به جای مقصر دانستن دیگران یا توجیه شکست‌ها)

برای جبران ناکامی‌ها تلاش می‌كنند.

درصورت لزوم انعطاف‌پذیر هستند.

برای دسترسی به اهداف از قبل تعیین‌شده خود برنامه‌ریزی می‌كنند.

وظیفه‌‌شناس هستند.

صلاحیت و شایستگی انجام کارها را دارند.

قبل از انجام کارها تامل و اندیشه می‌كنند.

 

حالا فکر می‌کنید زندگی با یک فرد مسئولیت‌پذیر بهتر است یا با یک فرد وظیفه‌نشناس و بی‌مسئولیت؟

 

با انجام این تست و نمره‌گذاری آن می‌توانید هم میزان مسئولیت‌پذیری خودتان و هم همسرتان را دریابید و اگر هنوز ازدواج نکرده‌اید به این موضوع در مورد فرد مقابل دقت و به‌راحتی از کنارش نگذرید.

 

چیزهای خودم را مرتب و پاکیزه نگه می‌دارم.

من به خوبی می‌توانم طوری برنامه‌ریزی کنم که کارهایم به موقع انجام شوند.

در کارهایم خیلی با برنامه نیستم.

سعی می‌کنم وظایفی که بر عهده‌ام هست را با وجدان کار انجام دهم.

دارای اهداف مشخصی هستم و برای این اهداف برنامه دارم.

قبل از شروع هر کاری وقت زیادی را تلف می‌کنم.

برای دستیابی به اهداف خودم سخت تلاش می‌کنم.

وقتی انجام کاری را متعهد می‌شوم مردم می‌توانند همیشه مطمئن باشند که کار را پیگیری می‌کنم.

گاهی آنقدری که خودم می‌خواهم، قابل اعتماد نیستم.

من آدم سازنده و مولدی هستم که همیشه کارها را به ثمر می رساند.

به نظر نمی‌رسد هرگز بتوانم کارهای خود را نظم و ترتیب بدهم.

سعی می‌کنم کارهایی که بر عهده من است در حد عالی انجام شوند.

 

بسیاری از عواملی كه امروزه سبب جدایی زوجین از یكدیگر می‌شود بر سر عدم تقبل كارها و امور زندگی است و در اصل به دلیل مسئولیت‌ناپذیری زوجین یا یكی از آنها حاصل می‌شود.

 

كلیـد آزمون

پاسخ‌ها باید به صورت زیر باشد:

 

یکی از 4 گزینه (کاملا موافق/موافق/ بی‌تفاوت/مخالف / کاملا مخالف) را برای پاسخ به سؤالات انتخاب کرده و سپس با توجه به کلید آنها را نمره‌گذاری کنید.

 

سؤال یك :کاملا موافق :5 نمره/موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/مخالف:2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره

 

سؤال 2 : کاملا موافق :5 نمره/موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره

 

سؤال3 : کاملا موافق: یك نمره/موافق: 2 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/ مخالف: 4 نمره/ کاملا مخالف: 5 نمره

 

سؤال 4 : کاملا موافق :5 نمره/موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره

 

سؤال 5 : کاملا موافق :5 نمره/موافق: 4 نمره/ بی تفاوت: 3 نمره/مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره

 

سؤال 6 : کاملا موافق :یك نمره/موافق: 2 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/ مخالف: 4 نمره/ کاملا مخالف: 5 نمره

 

سؤال 7 : کاملا موافق :5 نمره/ موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/ مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره

 

سؤال 8 : کاملا موافق :5 نمره/ موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/ مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره

 

سؤال 9 : کاملا موافق: یك نمره/موافق: 2 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/ مخالف: 4 نمره/ کاملا مخالف: 5 نمره

 

سؤال 10: کاملا موافق :5 نمره/موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره

 

سؤال 11: کاملا موافق : یك نمره/موافق: 2 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/ مخالف: 4 نمره/ کاملا مخالف: 5 نمره

 

سؤال 12: کاملا موافق :5 نمره/موافق: 4 نمره/ بی‌تفاوت: 3 نمره/مخالف: 2 نمره/ کاملا مخالف: یك نمره

 

نكته مهم

این آزمون را یک بار در مورد خودتان و یک بار در مورد همسر یا خواستگارتان انجام دهید و ببینید که خودتان و طرف مقابل‌تان چقدر حس مسئولیت در قبال دیگری و زندگی مشترک دارید.

 

نمره مسئولیت‌پذیری شما چند است؟

نمره‌های خود را جمع بزنید:

اگر جمع نمرات‌تان بین 21تا 42 شد یعنی شما نسبتا فرد بی‌مسئولیت و وظیفه‌نشناسی هستید. معمولا در محل کارتان به دلیل این ویژگی‌تان مشکل دارید و دركل چندان فرد معتمدی نیستید.

 

اگر جمع آنها بین 42 تا 84 شد یعنی روی هم رفته نه‌چندان وظیفه شناسید و نه چندان بی‌مسئولیت. هر چه نمره شما بالاتر باشد بیشتر مسئولیت‌پذیرید.

 

اگر جمع آنها بین 84 تا 06 شد، یعنی شما فرد با وجدان، وظیفه‌شناس و با مسئولیتی هستید. برای همین در محل کار و جمع خانواده‌تان روی حرف شما خیلی حساب می‌کنند.

منبع:مجله ایده آل