زندگی بدون کبد و لوزالمعده هرگز

انسان معمولا می تواند بدون معده یا کیسه صفرا هم به زندگی خود ادامه دهد ولی بدون کبد و لوزالمعده زندگی اش خاتمه می یابد و حتما برای ادامه بقا به پیوند این اعضا از فرد دیگری نیاز دارد.

هفته نامه سلامت*: دستگاه گوارش انسان از اعضای مختلفی ساخته شده و هر عضو آن نقش مهمی را در بدن ایفا می کند. به همین ترتیب، می توان گفت که نبود هر عضو باعث اختلال در عملکرد عمومی دستگاه گوارشی می شود اما گاهی ابتلا به بعضی بیماری ها (مانند برخی سرطان های گوارشی) باعث می شود که پزشک و بیمار مجبور شوند به خارج کردن بخشی از یک عضو یا تمام آن از بدن رضایت دهند.

به هر حال انسان معمولا می تواند بدون معده یا کیسه صفرا هم به زندگی خود ادامه دهد ولی بدون کبد و لوزالمعده زندگی اش خاتمه می یابد و حتما برای ادامه بقا به پیوند این اعضا از فرد دیگری نیاز دارد. در این مطلب به نقش اعضای گوارشی در بدن و خارج کردن قسمتی یا همه عضو گوارشی و عوارضی که بیمار بعد از جراحی پیدا می کند، اشاره کرده ایم.

معده را می توان برداشت؟

هضم اصلی غذا در معده اتفاق می افتد. معده با کمک حرکت عضلات و ترشح اسید، مواد غذایی را هضم و برای ورود به روده کوچک آماده می کند.

* دلیل جراحی معده: گاهی معده در اثر ضربه پاره می شود و دیگر قابل ترمیم و بازسازی نیست یا تومور گسترده ای در معده وجود دارد که برای نجات بیمار باید بخشی یا تمام آن خارج شود. وقتی معده خارج می شود، مواد غذایی مستقیم وارد روده می شود.

* زندگی بدون معده: در علم پزشکی برداشتن بخشی از معده یا تمام آن امکانپذیر است اما در این نوع از عمل جراحی دیگر روند مکانیکی خرد کردن مواد غذایی و تاثیر اسید روی غذا را نخواهیم داشت. همچنین معده در جذب ویتامین B12 نقش اساسی دارد.

اسید معده خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد و میکروب های مواد غذایی را با اسید از بین می برد. در نبود این عضو با نقص در چند فرآیند اصلی توسط معده روبرو هستیم. بیماران باید بعد از برداشتن معده یا گاسترکتومی، نحوه غذاخوردنشان را تغییر می دهند. آنها باید از غذاهای نرم استفاده کنند و آهسته غذا بخورند. کمبود ویتامین B12 هم باید با استفاده از ویتامین ها جبران شود؛ اما این افراد با رعایت این چند نکته می توانند به زندگی عادی خود ادامه دهند.

کیسه صفرا را می توان برداشت؟

کیسه صفرا گنجایش معادل 70-60 سی سی دارد. ماده صفراوی توسط سلول های کبدی ساخته و داخل کیسه صفرا ریخته و در همانجا ذخیره می شود و با ورود مواد چربی به قسمت ابتدایی روده کوچک، کیسه منقبض و صفرا ترشح خواهد شد. نقش اصلی کیسه صفرا، ذخیره و تغلیظ ماده صفراوی است.

* دلیل جراحی کیسه صفرا: علت اصلی خروج کیسه صفرا، سنگ ساز بودن آن است. با خارج کردن کیسه صفرا ماده صفراوی همچنان در کبد ساخته و درون روده روده ریخته می شود ولی کیسه صفرا که ترشح به موقع آن را تنظیم می کرد، دیگر وجود ندارد.

* زندگی بدون کیسه صفرا: بیماران مشکل چندانی پیدا نمی کنند ولی به آنها توصیه می شود از خوردن غذاهای چرب و حجیم خودداری کنند.

روده کوچک را می توان برداشت؟

طول روده کوچک به 7 تا 8 متر می رسد. وظیفه روده کوچک ترشح آنزیم های گوارشی است. آنزیم های گوارشی باعث جذب مواد غذایی مانند پروتئین ها، چربی ها و قندها از دیواره روده کوچک و ورود آن به جریان خون می شوند. عمل جذب عمدتا ابتدا و انتهای (40-30 سانتیمتر اول و آخر) روده کوچک صورت می گیرد.

* دلیل جراحی روده کوچک: خارج کردن روده نیز مانند مری در اثر تنگی، پارگی غیرقابل ترمیم، تومور و ... است. در آوردن قسمت های میانی روده کوچک مشکلی ایجاد نمی کند ولی قسمت های ابتدایی و انتهایی حیاتی هستند و نمی توان این قسمت از روده را از بدن خارج کرد.

* زندگی بدون روده کوچک: خروج ابتدا و انتهای روده کوچک باعث سوءتغذیه شدید و در مواردی منجر به مرگ بیمار می شود.

مری را می توان برداشت؟

مری لوله ای به طول 25 سانتیمتر است و دارای حرکت های دودی است که باعث حرکت دادن غذا از دهان به معده یا سمت پایین می شود.

* دلیل جراحی مری: این قسمت از دستگاه گوارش، ممکن است در اثر سوختگی، مواد سمی و بدخیمی دچار تنگی شدید شود. گاهی می توان تنگی را با تکنیک هایی گشاد کرد یا با قرار دادن استنت (لوله پلاستیکی در مسیر) باز کرد، در غیر این صورت نیاز است بخشی یا تمام مری را با توجه به شدت عارضه خارج کرد.

* زندگی بدون مری: وجود مری در بدن برای انتقال دادن غذا به معده ضروری است. برای جبران مری از دست رفته می توان بخشی از روده را برداشت و به همان محل پیوند زد. مواقعی که فقط قسمتی از مری خارج می شود با کوتاهی مری مواجه می شویم، به همین دلیل معده کمی به بالا کشیده می شود. بیماران بعد از عمل هیچ مشکل گوارشی پیدا نمی کنند.

کبد را می توان برداشت؟

کبد حدود یک تا یک و نیم کیلوگرم وزن و عملکرد بسیار زیادی دارد. تولید بسیاری از آنزیم ها، پروتئین ها و مواد ضروری، سم زدایی و دفع مواد زائد و ... بر عهده این عضو است.

* دلیل جراحی کبد: کبد نیز در اثر عوامل مختلفی آسیب می بیند؛ از جمله سیروز کبدی، سرطان کبد، پارگی کبد در تصادف و ...

* زندگی بدون کبد: در صورتی که قسمت بزرگی از کبد به دلیل بیماری سیروز کبدی، وجود تومور در کبد، پارگی در اثر تصادف و ... از بین برود و فقط 10 تا 20 درصد آن باقی بماند، همان قسمت باقیمانده می تواند کار کل کبد را انجام دهد ولی خارج کردن کل کبد باعث مرگ بیمار خواهد شد و حتما باید پیوند کبد انجام شود.

لوزالمعده را می توان برداشت؟

وزن این غده کوچک و حیاتی 60 تا 70 گرم است. لوزم العمده محل اصلی آنزیم های هضمی است. لوزالمعده با ترشح حدود 20 آنزیم، کل فرآیند هضم و جذب قندها، پروتئین ها و نشاسته را برعهده دارد.

* جراحی لوزالمعده: با توجه به اهمیتی که لوزالمعده در بدن دارد، در صورت آسیب دیدن فقط می توان قسمت کوچکی از آن را خارج کرد. البته بیمار با برداشت همین بخش ناچیز هم دچار مشکل عمده آنزیمی خواهد شد.

* زندگی بدون لوزالمعده: خروج لوزالمعده مانند خروج کبد غیرممکن است و فرد بدون آن نمی تواند به زندگی خود ادامه دهد.

روده بزرگ را می توان برداشت؟

طول روده بزرگ به یک و نیم متر می رسد. این بخش از لوله گوارش نقشی در هضم و جذب غذا ندارد. نقش روده بزرگ در ذخیره و دفع مواد غذایی است.

* دلیل جراحی روده بزرگ: روده بزرگ نیز ممکن است در اثر وارد شدن ضربات، وجود بیماری های التهابی و تومورهای منتشر شده با خونریزی های وسیع آسیب ببیند و جراح مجبور شود برای بهبود بیمار قسمتی یا تمام آن را خارج کند.

* زندگی بدون روده بزرگ: خروج روده بزرگ مشکلی برای بیمار ایجاد نمی کند ولی انتهای روده که شامل راست روده و مقعد است بخش حساسی است و فرد بدون آن دچار مشکل های زیادی می شود و حتما باید از کیسه های مخصوص دفعی استفاده کند.

* دکتر علی اکبر حاج آقا محمدی - فوق تخصص گوارش و کبد، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین

زندگی نامه بزرگ شیعیان امام علی

دوران كودكي:

حضرت علي ( ع ) تا سه سالگي نزد پدر و مادرش بسر برد و از آنجا كه خداوند مي خواست ايشان به كمالات بيشتري نائل آيد ، پيامبر اكرم ( ص ) وي را از بدو تولد تحت تربيت غير مستقيم خود قرار داد . تا آنكه ، خشكسالي عجيبي در مكه واقع شد . ابوطالب عموي پيامبر ، با چند فرزند با هزينه سنگين زندگي روبرو شد . رسول اكرم ( ص ) با مشورت عموي خود عباس توافق كردند كه هر يك از آنان فرزندي از ابوطالب را به نزد خود ببرند تا گشايشي در كار ابوطالب باشد . عباس ، جعفر را و پيامبر ( ص ) ، علي ( ع ) را به خانه خود بردند . به اين طريق حضرت علي ( ع ) به طور كامل در كنار پيامبر قرار گرفت . علي ( ع ) آنچنان با پيامبر ( ص ) همراه بود ، حتي هرگاه پيامبر از شهر خارج مي شد و به كوه و بيابان مي رفت او را نيز همراه خود مي برد . بعثت پيامبر ( ص ) و حضرت علي ( ع ) شكي نيست كه سبقت در كارهاي خير نوعي امتياز و فضيلت است . و خداوند در آيات بسياري بندگانش را به انجام آنها ، و سبقت گرفتن بر يكديگر دعوت فرموده است . از فضايل حضرت علي ( ع ) است كه او نخستين فرد ايمان آورنده به پيامبر ( ص ) باشند . ابن ابي الحديد در اين باره مي گويد : بدان كه در ميان اكابر و بزرگان و متكلمين گروه معتزله اختلافي نيست كه علي بن ابيطالب نخستين فردي است كه به اسلام ايمان آورده و پيامبر خدا را تاييد كرده است .

حضرت علي ( ع ) نخستين ياور پيامبر ( ص ):

پس از وحي خدا و برگزيده شدن حضرت محمد ( ص ) به پيامبري و سه سال دعوت مخفيانه ، سرانجام پيك وحي فرا رسيد و فرمان دعوت همگاني داده شد . در اين ميان تنها حضرت علي ( ع ) مجري طرحهاي پيامبر ( ص ) در دعوت الهيش و تنها همراه و دلسوز آن حضرت در ضيافتي بود كه وي براي آشناكردن خويشاوندانش با اسلام و دعوتشان به دين خدا ترتيب داد . در همين ضيافت پيامبر ( ص ) از حاضران سؤال كرد : چه كسي از شما مرا در اين راه كمك مي كند تا برادر و وصي و نماينده من در ميان شما باشد ؟ فقط علي ( ع ) پاسخ داد : اي پيامبر خدا ! من تو را در اين راه ياري مي كنم پيامبر ( ص ) بعد از سه بار تكرار سؤوال و شنيدن همان جواب فرمود : اي خويشاوندان و بستگان من ، بدانيد كه علي ( ع ) برادر و وصي و خليفه پس از من در ميان شماست . از افتخارات ديگر حضرت علي ( ع ) اين است كه با شجاعت كامل براي خنثي كردن توطئه مشركان مبني بر قتل رسول خدا ( ص ) در بستر ايشان خوابيد و زمينه هجرت پيامبر ( ص ) را آماده ساخت .

حضرت علي ( ع ) بعد از هجرت:

بعد از هجرت حضرت علي ( ع ) و پيامبر ( ص ) به مدينه دو نمونه از فضايل علي ( ع ) را بيان مي نمائيم :

1 - جانبازي و فداكاري در ميدان جهاد : حضور وي در 26 غزوه از 27غزوه پيامبر ( ص ) و شركت در سريه هاي مختلف از افتخارات و فضايل آن حضرت است .

2 - ضبط و كتابت وحي ( قرآن ) كتابت وحي و تنظيم بسياري از اسناد تاريخي و سياسي و نوشتن نامه هاي تبليغي و دعوتي از كارهاي حساس و پرارج امام ( ع ) بود . ايشان آيات قرآن چه مكي و چه مدني ، را ضبط مي كرد . به همين علت است كه وي را از كاتبان وحي و حافظان قرآن به شمار مي آورند . در اين دوران بود كه پيامبر ( ص ) فرمان اخوت و برادري مسلمانان را صادر فرمود و با حضرت علي ( ع ) پيمان برادري و اخوت بست و به حضرت علي ( ع ) فرمود : تو برادر من در اين جهان و سراي ديگر هستي . به خدايي كه مرا به حق برانگيخته است ... تو را به برادري خود انتخاب مي كنم ، اخوتي كه دامنه آن هر دو جهان را فرا گيرد . حضرت علي ( ع ) داماد رسول اكرم ( ص ) عمر و ابوبكر با مشورت با سعد معاذ رئيس قبيله اوس دريافتند جز علي ( ع ) كسي شايستگي زهرا ( س ) را ندارد . لذا هنگامي كه علي ( ع ) در ميان نخلهاي باغ يكي از انصار مشغول آبياري بود موضوع را با ايشان در ميان نهادند و ايشان فرمود : دختر پيامبر ( ص ) مورد ميل و علاقه من است . و به سوي خانه رسول به راه افتاد . وقتي به حضور رسول اكرم ( ص ) رسيد ، عظمت محضر پيامبر ( ص ) مانع از آن شد كه سخني بگويد ، تا اينكه رسول اكرم ( ص ) علت رجوع ايشان را جويا شد و حضرت علي ( ع ) با تكيه به فضايل و تقوا و سوابق درخشان خود در اسلام فرمود : آيا صلاح مي دانيد كه فاطمه را در عقد من درآوريد ؟ پس از موافقت حضرت زهرا ( س ) آن حضرت به دامادي رسول اكرم ( ص ) نائل آمدند .

پيامبر ( ص ) بعد از اتمام مراسم حج در آخرين سال عمر پربركتش در راه برگشت در محلي به نام غديرخم در نزديكي جحفه دستور توقف داد ، زيرا پيك وحي فرمان داده بود كه پيامبر ( ص ) بايد رسالتش را به اتمام ( 9 )برساند . پس از نماز ظهر پيامبر ( ص ) بر بالاي منبري از جهاز شتران رفت و فرمود : اي مردم ! نزديك است كه من دعوت حق را لبيك گويم و از ميان شما بروم درباره من چه فكر مي كنيد ؟ مردم گفتند : گواهي مي دهيم كه تو آيين خدا را تبليغ مي كردي پيامبر فرمود : آيا شما گواهي نمي دهيد كه جز خداي يگانه ، خدايي نيست و محمد بنده خدا و پيامبر اوست ؟ مردم گفتند : آري ، گواهي مي دهيم . سپس پيامبر ( ص ) دست حضرت علي ( ع ) را بالا گرفت و فرمود : اي مردم ! در نزد مؤمنان سزاوارتر از خودشان كيست ؟ مردم گفتند : خداوند و پيامبر او بهتر مي دانند . سپس پيامبر فرموند : اي مردم ! هر كس من مولا و رهبر او هستم ، علي هم مولا و رهبر اوست . و اين جمله را سه بار تكرار فرمودند . بعد مردم اين انتخاب را به حضرت علي ( ع ) تبريك گفتند و با وي بيعت نمودند .

حضرت علي ( ع ) بعد از رحلت رسول اكرم ( ص ):

پس از رحلت رسول اكرم ( ص ) به علت شرايط خاصي كه بوجود آمده بود ، حضرت علي ( ع ) از صحنه اجتماع كناره گرفت و سكوت اختيار كرد. نه در جهادي شركت مي كرد و نه در اجتماع به طور رسمي سخن مي گفت . شمشير در نيام كرد و به وظايف فردي و سازندگي افراد مي پرداخت . فعاليتهاي امام در اين دوران به طور خلاصه اينگونه است :

1 - عبادت خدا آنهم در شان حضرت علي ( ع )

2 - تفسير قرآن و حل مسائل ديني و فتواي حكم حوادثي كه در طول 23سال زندگي پيامبر ( ص ) مشابه نداشت .

3 - پاسخ به پرسشهاي دانشمندان ملل و شهرهاي ديگر .

4 - بيان حكم بسياري از رويدادهاي نوظهور كه در اسلام سابقه نداشت .

5 - حل مسائل هنگامي كه دستگاه خلافت در مسائل سياسي و پاره اي از مشكلات با بن بست روبرو مي شد .

6 - تربيت و پرورش گروهي كه از ضمير پاك و روح آماده ، براي سير و سلوك برخوردار هستند .

7 - كار و كوشش براي تامين زندگي بسياري از بينوايان و درماندگان تا آنجا كه با دست خويش باغ احداث مي كرد و قنات استخراج مي نمود و سپس آنها را در راه خدا وقف مي نمود .

در زمان خلافت حضرت علي ( ع ) جنگهاي فراواني رخ داد از جمله صفين ، جمل و نهروان كه هر يك پيامدهاي خاصي به دنبال داشت .

شهادت امام علي ( ع ):

بعد از جنگ نهروان و سركوب خوارج برخي از خوارج از جمله عبدالرحمان بن ملجم مرادي ، و برك بن عبدالله تميمي و عمروبن بكر تميمي در يكي از شبها گرد هم آمدند و اوضاع آن روز و خونريزي ها و جنگهاي داخلي را بررسي كردند و از نهروان و كشتگان خود ياد كردند و سرانجام به اين نتيجه رسيدند كه باعث اين خونريزي و برادركشي حضرت علي ( ع ) و معاويه و عمروعاص است . و اگر اين سه نفر از ميان برداشته شوند ، مسلمانان تكليف خود را خواهنددانست . سپس با هم پيمان بستند كه هر يك از آنان متعهد كشتن يكي از سه نفر گردد . ابن ملجم متعهد قتل امام علي ( ع ) شد و در شب نوزدهم ماه رمضان همراه چند نفر در مسجد كوفه نشستند . آن شب حضرت علي ( ع ) در خانه دخترش مهمان بودند و از واقعه صبح با خبر بودند ، وقتي موضوع را با دخترش در ميان نهاد ، ام كلثوم گفت : فردا جعده را به مسجد بفرستيد . حضرت علي ( ع ) فرمود : از قضاي الهي نمي توان گريخت . آنگاه كمربند خود را محكم بست و در حالي كه اين دو بيت را زمزمه مي كرد عازم مسجد شد . كمر خود را براي مرگ محكم ببند ، زيرا مرگ تو را ملاقات خواهدكرد . و از مرگ ، آنگاه كه به سراي تو درآيد . جزع و فرياد مكن ابن ملجم ، در حالي كه حضرت علي ( ع ) در سجده بودند ، ضربتي بر فرق مبارك خون از سر حضرتش در محراب جاري شد و محاسن آن حضرت وارد ساخت . شريفش را رنگين كرد . در اين حال آن حضرت فرمود : فزت و رب الكعبه به خداي كعبه سوگند كه رستگار شدم سپس آيه 55سوره طه را تلاوت فرمود : شما را از خاك آفريديم و در آن بازتان مي گردانيم و بار ديگر از آن بيرونتان مي آوريم . حضرت علي ( ع ) در واپسين لحظات زندگي نيز به فكر صلاح و سعادت مردم بود و به فرزندان و بستگان و تمام مسلمانان چنين وصيت فرمود : شما را به پرهيزكاري سفارش مي كنم و به اينكه كارهاي خود را منظم كنيد و اينكه همواره در فكر اصلاح بين مسلمانان باشيد . يتيمان را فراموش نكنيد ، حقوق همسايگان را مراعات كنيد . قرآن را برنامه ي عملي خود قرار دهيد . نماز را بسيار گرامي بداريد كه ستون دين شماست . حضرت علي ( ع ) در 21ماه رمضان به شهادت رسيد و در نجف اشرف به خاك سپرده شد ، و مزارش ميعادگاه عاشقان حق و حقيقت شد .