دندان‌های سالم با نسخه بوعلی سینا

مجله سیب سبز - عذرا جوانمردی: هر صورتی با لبخند زیباست؛ البته به شرطی كه با لبخند دندان‌های ردیف و سفید چون مروارید نمایان شوند. این پیامی است كه آگهی‌های تصویری برای سفید كردن دندان‌ها سعی می‌كنند به چشم و گوش و ذهن مخاطب برسانند.

با توجه به اینكه امروزه تقریبا تمام دندانپزشكی‌ها خدمات سفید كردن را انجام می‌دهند، این سوال مطرح می‌شود كه آیا سفید كردن دندان‌ها آسیبی به دندان نمی‌زند؟ آیا هزینه سفید كردن دندان و به تعریفی زیبا كردن آنها به هزینه‌های مادی محدود می‌شود و هزینه‌های دیگری همچون از دست دادن سلامت دندان را روی دست مراجع نمی‌گذارد؟ دكتر قدیر محمدی، متخصص طب سنتی به این سوالات پاسخ می‌دهد و البته تاكید می‌كند سلامت دندان بر سفید بودن آن ارجحیت دارد.

دندان كاملا سفید، طبیعی نیست

مد می‌گوید كه دندان‌های بسیار سفید، بسیار زیبا هم هستند اما آیا واقعا ممكن است كسی به‌طور طبیعی چنین دندان‌هایی داشته باشد؟ پاسخ منفی است. دندان‌ها براساس مزاج هر فرد، رنگ خاصی دارند؛ بنابراین اینكه بعضی می‌گویند هرچه مسواك می‌زنم و بهداشت دهان و دندان را رعایت می‌كنم ولی باز هم دندان‌هایم زرد هستند، حقیقت دارد. اینكه بعضی بدون سفید كردن مصنوعی دندان‌های سفید و درخشانی دارند، باز هم حقیقت دارد. مزاج هر كسی رنگ دندانش را تعیین می‌كند.


* صفراوی‌ها دندان‌های سفید متمایل به زرد دارند.

* دموی‌ها دندان‌های سفیدی ندارند و حالتی از زردی یا نوعی تیرگی در دندان‌های‌شان به چشم می‌خورد.
 
* سوداوی‌ها دندان‌های تیره ولی محكمی دارند كه كمتر دچار پوسیدگی می‌شود.

* بلغمی‌ها تنها گروهی هستند كه دندان‌های‌شان كاملا سفید است.

دندان سالم، دندان سفید

اصرار برای سفید كردن بیش از حد طبیعی دندان‌ها از راه‌های طبیعی عملا ممكن نیست حتی اگر مغز دندان را بشكافید، می‌بینید كه كاملا سفید نیست. برای سفید شدن طبیعی دندان روش‌هایی وجود دارد كه اصلی‌ترین و مهم‌ترین آنها، تمیزی دهان و دندان است. هیچ‌كس نمی‌تواند دندان خراب و پوسیده سفیدی داشته باشد؛ بنابراین اگر می‌خواهید دندان‌های‌تان سفید و درخشان باشند، قبل از هر چیز باید دندان‌هایی سالم داشته باشید.

با مراجعه به دندانپزشك اشكالاتی مانند پوسیدگی را برطرف و بعد بهداشت دهان و دندان را به دقت و به شكل مستمر رعایت كنید. اگر دندان‌های‌تان سالم باشند و بهداشت روزانه دهان و دندان (شامل مسواك كردن، نخ‌ دندان كشیدن و. . . ) را رعایت كنید، دندان‌های‌تان در اوج سفیدی و درخشندگی طبیعی خود خواهند بود.

سفید كردن دندان باعث زردی آن می‌شود!

بلیچینگ یا سفید كردن مبالغه‌آمیز و غیر استاندارد دندان با استفاده از روش‌هایی انجام می‌شود كه به دندان آسیب می‌زند. مواد شیمیایی كه در سفید كردن دندان به كار می‌روند، بخشی از سطح دندان را خراب می‌كنند. به این ترتیب بعد از مدتی نفوذپذیری دندان در برابر مواد رنگی و جرم‌ها بیشتر می‌شود و این بار زردی دندان خیلی بیشتر رخ می‌دهد. تكرار این كار هم هزینه زیادی دارد و هم سلامت دندان را از بین می‌برد. توصیه اكید این است كه به صرف داشتن دندان و لثه سالم و تمیز اكتفا كنید و از چاله به چاه نیفتید!

توصیه‌های ایمنی برای داشتن دندان‌های سالم

* هیچ‌وقت با دندان‌تان چیزهای سختی مثل فندق و پسته نشكنید.

* تخمه شكستن اشكالی ایجاد نمی‌كند ولی اگر در خوردن تخمه هم افراط شود برای دندان مضر خواهد بود.

* از خوردن خوراكی‌های سخت كه برای شكستن یا خرد كردن‌شان به فك فشار می‌آید، پرهیز كنید. در این مورد حتی ته‌دیگ‌های سخت و ضخیم هم می‌تواند به سلامت دندان‌های‌تان آسیب بزند.

* خوراكی‌هایی كه لازم است طولانی و سخت آنها را بجوید برای دندان مضر هستند؛ گوشت نیم‌پز یا استخوان گوشت از همین قبیل هستند.

* مواد خوراكی بسیار شیرین، غلیظ و كشدار مثل گز، سوهان، حلوا و خرما را به‌ندرت مصرف كنید.

* خوراكی‌های سرد و گرم را بلافاصله بعد از یكدیگر میل نكنید. بعضی عادت دارند بستنی بخورند و بعد از آن (حتی بدتر) یا همراه با آن چای بنوشند! این كار باعث می‌شود دندان‌ها ترك بخورند و دچار پوسیدگی شوند. صبر كنید دندان به دمای طبیعی برسد سپس سراغ خوراكی بعدی بروید. معمولا نیم‌ساعت تا یك ساعت بین ماده غذایی سرد و گرم باید فاصله بیندازید.

* بعضی‌ها برای اینكه چاق نشوند، بعد از خوردن هر وعده غذایی انگشت در حلق می‌كنند تا آنچه را خورده‌اند، بالا بیاورند. این كار باعث می‌شود اسید فراوانی همراه مواد غذایی به حلق و دهان بیاید كه باعث پوسیدگی دندان می‌شود.

* افرادی كه دچار ریفلاكس معده هستند، بهتر است برای حفظ سلامت دندان‌های‌شان هم كه شده هرچه زودتر درمان شوند چون حالت ترش كردن درواقع برگشت اسید معده به دهان است و باعث پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.

* مراقب دندان‌های خردسالان باشید. به كودكان خوراكی‌های سفت ندهید. همه می‌دانند دندان‌های جلویی كودكان (یا همان دندان‌های شیری) در هفت سالگی می‌ریزند. اگر دندان پیش از موعد مقرر در اثر جویدن یا شكستن خوراك سفت بشكند، جوانه دندان آسیب می‌بیند.

* افرادی كه به پوكی استخوان مبتلا هستند به هیچ‌وجه نباید خوراكی‌های سفت را كه به جویدن مداوم و سخت نیاز دارند، میل كنند چون ممكن است دندان‌شان بشكند.


چند بار در روز مسواك بزنیم؟

تعداد دفعات مسواك زدن را وعده‌های غذایی تعیین می‌كند. باقیمانده غذاها از روی دندان و در فضای میان دندان‌ها باید بعد از صرف غذا تمیز شوند. بعضی‌ها دو وعده غذا می‌خورند و بعضی‌ها سه وعده، بر همین مبنا روزانه دو تا سه بار مسواك زدن دندان‌ها لازم است؛ البته گفته می‌شود صبح‌ها قبل از خوردن غذا هم یك مسواك مختصر یا غرغره كردن، مفید واقع می‌شود چراكه شب تا صبح اسید و بخارات معده روی لثه و زبان رسوب می‌كند.  همچنین بعد از صرف غذاها و خوراكی‌هایی كه رنگ یا غلظت زیادی دارند، شستن دهان یا غرغره كردن ضروری است. این كار برای كسانی كه عادت به نوشیدن قهوه، چای، خوردن شكلات و شیرینی دارند، ضروری است.

خمیر دندان هم ممكن است باعث پوسیدگی شود! بعضی افراد گلایه می‌كنند هرچه مسواك می‌زنند فرقی به حال دندان‌های‌شان نمی‌كند حتی خودشان را با كسانی كه كمتر به دندان‌های‌شان رسیدگی می‌كنند، مقایسه می‌كنند. نتیجه مقایسه این است كه هر دو دندان‌های‌مان می‌پوسد! اگر كسی به بهداشت دهان و دندان كاملا رسیدگی می‌كند ولی نتیجه‌ای نمی‌گیرد باید به خمیر دندانش شك كند.

بعضی خمیردندان‌ها حاوی موادی هستند كه باعث پوسیدگی می‌شود. ضمن اینكه خمیردندان اگر فاسد شده باشد، نه‌تنها باعث تمیزی دندان نمی‌شود بلكه پوسیدگی زودهنگام هم می‌دهد. برای اینكه دچار چنین مشكلی نشوید، حتی‌الامكان سعی كنید خمیردندان‌هایی در اندازه‌های كوچك تهیه كنید كه زود مصرف و تمام می‌شوند. در نظر داشته باشید هیچ راهی برای تشخیص این مساله وجود ندارد. تنها روش ممكن این است كه حسابی به دندان‌های‌تان رسیدگی كنید و اگر نتیجه نگرفتید، خمیردندان‌تان را عوض كنید.

دندان سالم در لثه سالم

دندان‌های سالم روی لثه‌های سالم رشد می‌كنند؛ بنابراین یكی از راه‌های تامین سلامت و بهداشت دندان، مراقبت از لثه‌هاست. در طب سنتی به داروهایی كه جهت رفع مشكلات دندان ساخته می‌شوند، «سنون» گفته می‌شود. سنون محكم كردن لثه با هدف به دست آوردن سلامت دندان تجویز می‌شود. افرادی كه لثه‌های ضعیف یا بیماری دارند (مثلا حین مسواك كردن لثه‌های‌شان دچار خونریزی می‌شود) با استفاده از سنون محكم‌كننده لثه، درمان می‌شوند.

نسخه‌های طبیعی برای سلامت لثه و دندان

* هركدام از گیاهان كزمازك، سُعد، گل سرخ و سنبل‌الطیب را به میزان مساوی بكوبید ، الك و با هم خوب مخلوط كنید. سپس آن را با انگشت به حالت مسواك كردن روی دندان‌ها بكشید. سعی كنید این ماده را نیم‌ساعت روی دندان‌های‌تان نگه دارید و بعد از نیم‌ساعت خوب آبكشی كنید.

* گشنیز بو داده را پودر و با مقدار كمی سركه مخلوط كنید. این محلول را غرغره كنید. می‌توانید آن را روی لثه‌های‌تان هم بكشید. در هر دو حالت باعث استحكام لثه و دندان می‌شود.

* دم الاخوین، كزمازك، انزروت، كندر، تباشیر، گل سرخ، گلنار و پوست انار ترش را به مقدار مساوی پودر و با یكدیگر مخلوط كنید. آردی كه به دست می‌آید را به شكل مسواك با انگشت روی دندان بكشید.

* نصف استكان سماق را بجوشانید و خوب صاف كرده و بعد آن را با گلاب مخلوط كنید. محلول به دست آمده را غرغره كنید.

سنون محكم كردن لثه و جرمگیری دندان: سنون علاوه بر مستحكم كردن لثه می‌تواند تا حد نسبتا خوبی جرم دندان‌ها را هم بگیرد و باعث سفیدی و درخشندگی‌شان شود.

* شش مثقال از عاقرقرحا، وج، كزمازك و سُعد را با سه مثقال از پوست انار، مازوی سبز، كندر، گلنار، گل سرخ و چهار مثقال از ریشه سوسن كبود و نشاسته كتیرا و گشنیز خشك بو داده پودر و مخلوط كنید. حدود دو مثقال از تركیب كف دریا و سنگ نمك را به مواد اضافه كنید. محصول نهایی را به شكل مسواك با انگشت روی دندان‌ها یا لثه بكشید.

مجله زندگی ایده آل - ستاره سمایی: این روزها آنقدر از عوارض رنگارنگ داروهای شیمیایی می‌شنویم كه دیگر رغبتی برای مصرف‌شان نمانده و افراد سعی می‌كنند از جایگزین‌های گیاهی استفاده كنند. تب مصرف دمنوش‌های گیاهی هم دیگر حسابی گل كرده و بازار هم كه پر شده از دمنوش‌های حاضر و آماده كه هر روز یك مدل با یك عطر و طعم جدید جوابگوی هر طبع و ذائقه‌ای است. به همین خاطر در ادامه دكتر علیرضا عباسیان، متخصص طب سنتی چند دمنوش ساده و تركیبی به شما معرفی خواهد كرد كه به سادگی می‌توانید در خانه تهیه كنید و از خواص بی‌شمارشان لذت ببرید.

چند نوشیدنی زنانه

خانم‌هایی كه كیست‌های تخمدان دارند می‌توانند از خواص دمنوش زیرفون بهره بگیرند؛ روزی یك لیوان دمنوش زیرفون می‌تواند به از بین رفتن كیست‌های تخمدان و نیز اختلالات زنانگی كمك كند و به همین جهت مصرف مداوم این دمنوش به آقایان توصیه نمی‌شود. دمنوش دیگری كه باعث ترشح بهتر هورمون‌های زنانگی می‌شود، دمنوش رازیانه است كه البته تاثیر بسیار خوبی بر رفع نفخ‌ها و مشكلات گوارشی دارد.


ضمنا این دمنوش عطر خوبی دارد. انیسون نیز یكی دیگر از گیاهان هم‌خانواده رازیانه است كه تاثیرات مشابهی دارد. برای استفاده از دمنوش رازیانه و دمنوش انیسون می‌توانید یك تا دو قاشق مرباخوری بذر رازیانه یا انیسون را در یك لیوان آب‌جوش برای یك ساعت دم كنید.

دیگر فكر و خیال نكنید

دمنوش اسطوخودوس تنش‌های فكری افراد را از مغز پاك می‌كند و در اصطلاح طب سنتی به اسطوخودوس جاروی دِماغ گفته می‌شود؛ یعنی مغز را پاك می‌كند. دمنوش اسطوخودوس به‌خصوص برای افرادی كه تنش‌های فكری خانوادگی یا كاری دارند، بسیار مناسب است. برای تهیه این دمنوش به‌ازای یك لیوان آب جوش یك قاشق مرباخوری اسطوخودوس كافی است.

یك بادشكن طبیعی

برای تهیه دمنوش زیره بهتر است یك شب تا صبح یكی، دو قاشق مرباخوری زیره را در سركه خیس كنید و بعد، زیره‌ها را از سركه خارج و آنها را در یك لیوان آب جوش دم كرده و میل كنید. این دمنوش هم برای رفع نفخ بسیار خوب است اما از آنجا كه افراد مختلف مزاج‌های متفاوتی دارند، این دمنوش‌های خانگی را بهتر است فقط یكی، دو بار در هفته میل كنند و استفاده بیشتر از این مقدار با مجوز پزشك باشد. همچنین مصرف دمنوش‌های گیاهی در دوران بارداری توصیه نمی‌شود چون بعضی از این گیاهان برای شرایط خاص بارداری مناسب نیست و اگر خانمی در این دوران اصرار بر استفاده از دمنوش دارد، حتما باید با مجوز متخصص طب سنتی این كار را انجام دهد.

بانشاط و سرزنده شوید!

اگر نصف قاشق مرباخوری سرخالی زعفران با دو، سه لیوان آب‌جوش مخلوط شود و مقداری نبات، چند قطره آبلیمو و حتی مقداری گلاب به آن اضافه كنید از اثرات نشاط‌آوری و ضدافسردگی بسیار قوی زعفران بهره خواهید برد. این نوشیدنی كه نیاز چندانی به دم كشیدن ندارد، بدن را هم خوشبو می‌كند اما ممكن است باعث تپش قلب و سردرد شود بنابراین افرادی كه سابقه تپش قلب یا سردردهای ضربان‌دار دارند، نباید از این دمنوش استفاده كنند. مصرف این دمنوش در سیكل‌های ماهانه خانم‌ها نیز توصیه نمی‌شود چراكه مثل زنجبیل و دارچین باعث افزایش خونریزی می‌شود.

اگر دیابت دارید. . .

پودر دارچین باعث کدر شدن دمنوش می‌شود اما خوب است دو، سه قلم چوب دارچین را با آب سرد شسته، خوب خرد كنید و یك تا دو ساعت روی حرارت بگذارید تا هم رنگی شبیه چای داشته باشد و هم خواص آن كامل خارج شود. دمنوش دارچین نشاط‌آور بوده و برای درمان افسردگی‌ها كمك‌كننده است، همچنین كاهنده قند خون برای دیابتی‌ها و نیز كاهنده چربی خون است. دمنوش دارچین هم مثل دمنوش زنجبیل بهبوددهنده دردهای مفصلی است و می‌تواند خواب افرادی كه دچار پرخوابی هستند را كمتر كند. نوشیدنی دارچین بوی بد دهان را با عطر خاصش از بین می‌برد و در كاهش عفونت‌های دندانی اثر مثبت دارد اما مصرفش در دوره‌های ماهانه بانوان توصیه نمی‌شود چراكه تا حدودی باعث افزایش خونریزی می‌شود.


یك نوشابه انرژی‌زای گیاهی

نصف قاشق مرباخوری پودر یا به اندازه یك بند انگشت كامل از زنجبیل تازه را خرد كرده و با دو لیوان آب جوشانده و میل كنید تا یك روز پر از انرژی داشته باشید. اگر طعم این دمنوش برای‌تان تند و غیرقابل تحمل است،  چند قطره آب لیمو و مقداری عسل به آن اضافه كنید. این دمنوش باعث نشاط بسیار می‌شود؛ به‌خصوص اگر آن را صبح میل كنید فرد روزی بسیار پرانرژی و پرتلاش خواهد داشت.

همچنین این دمنوش بهبوددهنده دردهای مفاصل و نفخ معده است، اما می‌تواند برای مبتلایان به زخم یا درد معده بسیار خطرناك باشد و سوزش معده یا سوزش زخم معده را افزایش می‌دهد.  زنجبیل در افرادی كه سردردهای ضربان‌دار دارند، باعث تشدید سردرد می‌شود و به همین دلیل باید با احتیاط مصرف شود، اما افرادی كه ضعف هضم دارند و بعد از خوردن دو، سه قاشق غذا احساس پری و سیری می‌كنند، می‌توانند برای تقویت هضم از این دمنوش استفاده كنند اما نوشیدن بیش از یك لیوان از این دمنوش به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.

آبی بر آتش سرماخوردگی

 اولین و دم‌دست‌ترین گیاهی كه در هر خانه پیدا می‌شود، نعناع است كه می‌شود معجونی مخصوص سرماخوردگی‌های زمستانی از آن تهیه كرد. دمنوش نعناع ضمن تقویت سیستم ایمنی بدن در رفع گلودرد هم موثر است و گرفتگی بینی كه به خاطر افزایش ترشحات بینی ایجاد شده را باز می‌كند و فرد می‌تواند نفس راحتی بكشد. البته این دمنوش ضد نفخ است و در رفع دردهای شكمی كه با خوردن مواد غذایی سرد در فصل زمستان- كه خود نیز فصل سردی است- ایجاد می‌شود، موثر است.  برای تهیه این دمنوش كافی است یك قاشق مرباخوری تا یك قاشق غذاخوری پودر نعناع را با یك و نیم لیوان آب‌جوش 20 دقیقه دم كنید.

از تقویت قلب تا درمان افسردگی

برای درمان افسردگی‌ها، یا افزایش انرژی افرادی‌ كه بنیه كمی دارند، می‌توان از دمنوش گل‌گاوزبان استفاده كرد و فقط باید حواس‌تان باشد که این دمنوش پتانسیل بالا بردن فشارخون را دارد، البته گاهی گزارش‌های ضد و نقیضی در این زمینه وجود دارد و باتوجه به نوع ژنتیك فرد، ممكن است فشارخون را كاهش دهد.

اما چون اصولا پتانسیل افزایش فشار خون را دارد، بهتر است افرادی كه دچار پرفشاری خون هستند از دمنوش‌های جایگزین استفاده كرده یا یك بار این دمنوش را مصرف كنند، علائم خود را كنترل كرده و ببینند آیا دچار علائم افزایش فشارخون كه در بعضی‌ها داغ شدگی، سردرد، احساس تپش قلب و. . .است، می‌شوند یا خیر كه در صورت این اتفاق نباید دیگر سراغ این دمنوش بروند.

مصرف طولانی مدت این دمنوش باعث روشن شدن پوست‌هایی می‌شود كه به خاطر مصرف خوراكی‌های ناسالم مثل سوسیس، كالباس و.. . كدر شده‌اند. دمنوش گل‌گاوزبان به‌طور سنتی با كمی سنبل‌الطیب و لیموامانی استفاده می‌شده كه این تركیب برای تقویت قلب و عروق هم بسیار مناسب است كه می‌توان به‌جای لیموامانی از آبلیمو در این تركیب استفاده كرد یا اصلا از گل‌گاوزبان به تنهایی برای تهیه دمنوش استفاده كرد. فقط یادتان باشد برای گل‌گاوزبان یك قاشق كامل زیاد است و یك قاشق مرباخوری هم كفایت می‌كند.

داروی ضدفشارخون تابستانی

 برای كاهش فشارخون می‌توان از تركیب رز چینی، كمی گرد لیمو و گرد غوره استفاده كرد. از این تركیب یك چای ترش مزه تهیه می‌شود كه برای پایین آوردن فشارخون مناسب است اما این دمنوش یكی از چای‌های تركیبی است كه در زمستان نوشیدنش زیاد به صلاح نیست چون طبعش سرد است و بیشتر به درد هوای گرم تابستان می‌خورد، بنابراین اگر فردی فشارخون دارد و طبعش هم خیلی گرم است، می‌تواند در زمستان از این چای استفاده كند.


دمنوشی برای زندگی بدون استرس!

برای تهیه این دمنوش یك قاشق غذاخوری بابونه، یك قاشق غذاخوری بادرنجبویه، یك قاشق غذاخوری اسطوخودوس و دو قاشق غذاخوری گل بنفشه (در تابستان) را با دو لیوان آب‌جوش مخلوط می‌كنیم اما در زمستان گل بنفشه را به یك قاشق غذاخوری محدود می‌كنیم. این تركیب را با دو لیوان آب‌جوش 20 دقیقه دم می‌كنیم، بعد می‌توان آن را تا سه بار در روز میل كرد.
این دمنوش برای افرادی كه به‌طور ناگهانی عزیزی را از دست داده و به‌اصطلاح دچار ترومای روحی و در پی آن دچار دردهای دائمی سر، شكم و. . . می‌شوند نیز كارساز خواهد بود.

یك آرامبخش زمستانی

دمنوش بادرنجبویه (lemon balm) به ریلكس شدن ذهن، آرامش و خواب خوب كمك می‌كند، طبع این نوشیدنی گرم است و برای زمستان بسیار مناسب است. این دمنوش را به دفعات می‌توان مصرف كرد و هیچ منعی برای افراد با مزاج‌های مختلف ندارد.

یك قاعده كلی برای تهیه دمنوش‌ها:

دمنوش‌هایی كه با برگ یا گل تهیه می‌شوند، مدت دم‌كشیدن‌شان كم است و كافی است بین 20 دقیقه تا نیم ساعت روی حرارت قرار بگیرند اما آنها كه چوب (مثل دارچین)، ریشه (مثل زنجبیل) یا بذر (مثل انیسون و رازیانه) دارند، مدت زمان دم كشیدن طولانی‌تری دارند تا عصاره‌شان به خوبی خارج شود مثلا دارچین را تا دو ساعت یا حتی بیشتر هم می‌توان روی حرارت غیرمستقیم گذاشت به این ترتیب عصاره‌اش بیشتر خارج می‌شود و نباید نگران تغییر طعم یا از دست رفتن خاصیتش بود.

خستگی جسم و جان را برطرف كنید

تركیب چای سفید، چای سبز و مقدار اندكی دارچین خستگی‌تان را كم می‌كند. این دمنوش می‌تواند به دفعات استفاده شود چراكه ضرر بسیار كمی دارد و بیشتر منفعت است، تركیب این مواد به بازسازی قوا و رفع خستگی خیلی كمك می‌كند و برخلاف اسطوخودوس فقط رفع خستگی روحی نمی‌كند و علاوه بر آن خستگی جسمی را هم برطرف می‌كند.

دمنوش‌های تركیبی معمولا هركدام برای یك منظور با هم تركیب می‌شوند، مثلا دسته‌ای از دمنوش‌های تركیبی انرژی‌زا هستند و بعضی دیگر كاهنده فشارخون و دسته‌ای دیگر آرامش‌بخش هستند كه برخلاف انرژی‌زاها كه ضربان قلب و انرژی را افزایش می‌دهند به ریلكسیشن و تنش‌زدایی از بدن كمك می‌كنند.