به سرزمین چهارفصل سفر کنید

سیستان و بلوچستان یکی از بخش‌های قدیمی و تاریخی ایران و دارای دیدنی‌ها و امکان تاریخی بسیاری است که کمتر مورد توجه واقع شده‌اند، اما مکان پنهانی است که می تواند در اذهان هر گردشگری زیبایی را ترسیم کند.

وب‌سایت 118 سفر: سیستان و بلوچستان سرزمین پیدائی که تنها کافی است باورش کنی، آن وقت سفرت سرشار از خاطره های ماندگار می شود.

یک باور قدیمی می‌گوید سیستان و بلوچستان یازدهمین سرزمینی است که اهورامزدا آفریده است، این سرزمین باستانی در ادوار مختلف دارای اسامی گوناگون بوده که سیوستان، سکستان، سیستن، ماساژت، آریا پلیس، درانگیانا، زرنگ، زرنج، نیمروز یا نصف النهار، زاول، زابل و ده‌ها نام دیگر نام هائی که تاریخ بر گواه این سرزمین گذاشته است.

بدانید سیستان و بلوچستان یکی از بخش‌های قدیمی و تاریخی ایران و دارای دیدنی‌ها و امکان تاریخی بسیاری است که کمتر مورد توجه واقع شده‌اند، اما مکان پنهانی است که می تواند در اذهان هر گردشگری زیبایی را ترسیم کند.

جلوه های زیبا و دیدنی سیستان و بلوچستان  از دریای عمان تا دریاچه هامون در فصول مختلف، تنوع دل انگیز ی را به همراه دارد.

قلعه های خاکی اما مستحکم ، طبیعت سبز با قامت سر به فلک کشیده درختان خرما  و همچنین  تماشای بام سیستان و بلوچستان از بلندای تفتان می تواند لحظات خاطر انگیزی را برای مسافران و گردشگران به همراه داشته باشد.

زاهدان

 در شهرستان زاهدان، تفریح گاه و تفرج گاه «پارک ملت» و «براسان»، مجتمع فرهنگی تفریحی «باغ خانواده» مکان های مناسبی برای استراحت و صرف غذا در دل طبیعت است.

برای آشنایی با فرهنگ و رسوم محلی این منطقه بد نیست سری به موزه مردم شناسی در بلوار شهید مطهری زاهدان بزنید .

اگر علاقمند آشنایی با نخستین بنیانگذاران و شخصیت های فرهنگی و ادبی در این شهر هستید بازدید از کتابخانه مرحوم استاد کامبوزیا در شهر زاهدان به شما کمک خواهد کرد.

دوستداران آثار تاریخی بازدید از  بازارچه سرپوش، ساختمان های قدیمی پست (موزه پست) ، نخستین ساختمان دادگستری، خانه ابویی در خیابان شریعتی ،گمرک و اداره پست شهرمیرجاوه را فراموش نکنند.

خانه ایوبی

برای جلب رضایت همسرتان حتما سری به بازار رسولی یا همان چهار راه رسولی بزنید مطمئن باشید علاوه بر  جلب رضایت خانواده  با ما هم عقیده خواهید شد که این بازار یکی از بزرگ ترین جمعه بازار های مدرن دنیا است.

---

زابل

اگر تصمیم دارید که از زاهدان به سمت زابل حرکت کنید می بایست فاصله ای معادل ۲۱۵ کیلومتر را طی کنید اما پیمودن این مسافت ارزش دیدار از نخستین چشم مصنوعی دنیا  و تمدن ۵ هزار ساله شهر سوخته را دارد.

شهر سوخته در سیستان با قدمتی ۵ هزار ساله قادر است با نمونه های عینی و موجود شما را تا عصر مفرغ به گذشته بازگرداند.

شهر سوخته

مجتمع توریستی شهر سوخته محل مناسبی برای استراحت شما و خانواده است .توقف در این مکان به شما امکان می دهد تا از موزه شهر سوخته بازدید کنید و از آثار به جای مانده انسان های ۵ هزار سال پیش که در زیر پای شما در این موزه  به نمایش گذاشته شده اند عکس بگیرید.

قلعه رستم

در شهرستان زابل، کوه خواجه به ارتفاع تقریبی ۹۰۰ متر، مانند جزیره ای در وسط دریاچه هامون به همراه آتشکده و کاخ عظیمی نمایان است  که قدمت آن را به دوران اشکانی و ساسانی نسبت می دهند.

دهانه غلامان در حاشیه شهر زهک نیز می تواند تصویر بازار خرید و فروش غلامان و تجارت سال های دور را برایتان مجسم کند .این مکان از  بقایای شهر دوران هخامنشی است.

در سیستان آثار تاریخی بسیاری از جمله «قلعه سام»، «قلعه مچی»، «آسیاب های بادی»، «قلعه رستم»، «زاهدان کهنه»، «مناره قاسم آباد» و «آتشکده کرکویه» وجود دارد که بازدید از آنها خالی از لطف نیست.

در کنار بازدید از آثار تاریخی برای استراحت می توانید در زابل سری به دریاچه هامون و پارک «چاه نیمه» بزنید.

---

خاش

در شهرستان خاش قلعه حیدرآباد به عنوان یکی از قلعه های بازمانده از دوره متقدم اسلامی خاطرات زیادی را از تاریخ بلوچستان و استعمارگران انگلیسی برای شما اشکارخواهد کرد.

قله معروف تفتان تنها آتشفشان نیمه فعال کشور و حوضچه های فصلی در بلندای ارتفاعات مجاور تفتان با عنوان « سردریا» از مناظر منحصر بفردی است که مشاهده آنها بسیار دل انگیز است.در دامنه تفتان اردوگاه «دره گل» به شما این امکان را می دهد تا ساعاتی را به همراه خانواده در این مکان با وجود امکانات مورد نیاز سپری کنید و از طبیعت دامنه کوه تفتان لذت ببرید.

اگر اهل کوهنوردی هستید صعود به قله تفتان یکی از خاطره انگیزترین تفریحات موجود در این منطقه است اما به خاطر داشته باشید قبل از صعود و استفاده از جان پناه های موجود در ارتفاعات  قله تفتان اطلاعات لازم را از راهنمایان محلی کسب کنید.

شهرستان خاش با وجود آثار و بناهای تاریخی از جمله « مناره مسجد جامع» ،«درخت کهنسال «ده پابید»  با قدمت ۱۲۰۰ سال و  قبرستان هفتاد ملا بسیار خاطره انگیز است.

---

ایرانشهر

در شهرستان ایرانشهر می توانید یک سفر توریستی و قلعه گردی را به معنای واقعی تجربه کنید. «قلعه ناصری»  بازمانده از دوره  قاجاریه ، «قلعه بمپور» با قدمتی از دوره ساسانی ، «قلعه دامن» ، «قلعه پیشین» ( دوره اسلامی )، «قلعه چهل دختر»، «قلعه سرباز» ( دوره اسلامی ) و  «قلعه اسپیدژ» واقع در مسیر بزمان- دلگان  به عنوان آثار تاریخی به جای مانده از گذشته است که حکایت از شکوه و عظمت در بلوچستان ایران دارد.

قلعه ناصری

بیت مقام معظم رهبری در ایرانشهر نیز یکی از جاذبه های بسیار دیدنی است که هم اکنون با نام موزه قرآن و عترت برای بازدید همگان آزاد است.این موزه گویای خاطرات زیادی از زندگی مقام معظم رهبری در زمان تبعید است.

---

سراوان

شهرستان سراوان معروف به سرزمین نخل ها و نگاره ها است.نخلستان های وسیع و سبز و همچنین سنگواره های متعدد در توابع این شهرستان موجب شده است تا به نگارخانه سنگواره های ایران مشهور شود.

سفال کلپورگان واژه نام آشنای تمامی هنرمندان ایران و جهان است که در روستای کلپورگان در ۳۰ کیلومتری شهر سراوان واقع شده است.

اگر تصمیم دارید سری به این شهر بزنید بازدید از «تپه مهتاب خزانه »، « تپه کلاتک آسپیچ»، «تپه روباهک» ،«تپه میل مارد»، «تپه سد میرعمر»، «قلعه سیب»، «سنگ نگاره های کوه مهرگان»، «دره نگاران» ، «کشتگان» و همچنین موزه مردم شناسی سراوان  را فراموش نکنید.

---

چابهار

شهر بندری چابهار همان که از نام آن پیداست به  معنای چهار بهار است و در هر فصلی می توانید بهار طبیعت را در این شهر بندری تجربه کنید.

 در شهرستان چابهار سواحل زیبای دریای عمان و دریای بزرگ از زیبایی های منحصر بفردی برخوردار است که چشم هر بیننده ای را نوازش می دهد.

در چابهار علاوه بر دیدار از منطقه آزاد و گردش در مراکز خرید  حتما بازدید از مقبره «سید غلام رسول» (متعلق به دوره تیموری) ، «قلعه تیس» یا همان پرتغالی ها  ، «مسجد تیس» ، «درخت مکر زن» و یا  انجیر معابد  را فراموش نکنید.

اگر تصمیم دارید در چابهار نیم نگاهی به زندگی صیادان داشته باشید و از نزدیک بر تلاش ماهیگیران و وسایل ماهیگیری سنتی اشنا شوید  سفر به بنادر «پزم» و «کنارک» را به شما توصیه می کنیم .

چابهار برای دوستداران پدیده های زمین شناسی و زیست محیطی نیز سوژه های منحصر بفردی دارد.دیدار از «گل فشان»  ، «کوه های مینیاتوری» و همچنین «جنگل های حرا»  (با مد دریا زیر آب رفته و با جزر آب نمایان می شوند) بسیار به یاد ماندنی است.

اگر می خواهید ببینید لنچ های ماهیگیری با آن عظمت چگونه و به چه شکلی در ساحل ساخته می شوند بهتر است با طی مسیر ۳۰ کیلومتر از بندر چابهار به سمت بندر کنارک از نزدیک شاهد هنرنمایی مردان ایرانی به وسیله میخ و چکش در این بندر باشید.

---

نیکشهر

در شهرستان نیکشهر، محوطه های باستانی (پیش از تاریخ) «قلعه نیک شهر»، «قلعه چهل دختران» و «قلعه قصر قند» بخشی از جاذبه های این شهرستان است.

نیکشهر دارای جاذبه های طبیعی بسیار زیبایی است که با عبور از تنگ سرخه که با ارتفاع زیادی از حاشیه رودخانه همراه است می توانید از وجود آب های جاری و روان با چشمه های آب گرم، پلهای تاریخی از جمله پل دادشاه ،باغات میوه، نخل های تنومند و زمین های شالیزار لذت ببرید.

قلعه قصر قند

اگر به نیکشهر سفر کردید حتما بازدید از آبشار روستای آبند را که به صورت پلکانی و در پنج طبقه خودنمایی می کند فراموش نکنید.

سفر به سرزمین پرستشگاه‌ها

یكی از زیباترین و مهم‌ترین آثار باستانی ایران در جایی قرار گرفته كه بهترین وقت سفر به آن دیار همین حالاست. اگر اهل سفر و دیدن دیدنی‌ها هستید چمدان و توشه سفر را برای دیدن یكی از كهن‌ترین پرستشگاه‌های ایران زمین و بسیاری آثار ارزنده دیگر بردارید و راهی خوزستان و شهر باستانی شوش شوید.

چغازنبیل

وقتی صحبت از ثروت ایران، آن هم در جنوب كشور می‌شود، ناخودآگاه اولین چیزی كه به ذهنمان می‌رسد نفت است. نفت یا همان طلای سیاه كه باعث شد مهمان‌های خوانده و ناخوانده زیادی از سراسر دنیا راهی جنوب ایران شوند. همان‌هایی كه اغلب هنگام حفاری به ثروت‌های دیگری می‌رسیدند و حیرت‌زده آنها را از دل خاك بیرون می‌كشیدند. این اتفاق سال 1935 برای معبد چغازنبیل نیز افتاد. در آن زمان شركت نفت ایران و انگلیس در منطقه شوش مشغول حفاری‌های نفتی بود كه یكی از كارمندان متوجه تپه مرتفعی در آن منطقه شد و در پی كنجكاوی‌هایش توانست از آنجا یك قطعه آجر كتیبه‌دار پیدا كند. او این آجر را به باستان شناسانی داد كه چند كیلومتر آنسوتر در پی یافتن آثاری از شهر تاریخی شوش بودند و همین امر سرآغاز پیدایش معبد چغازنبیل شد.

این معبد تقریباً در ۴۵ كیلومتری جنوب شهر شوش در نزدیكی منطقه باستانی هفت تپه كه از جاده شوش به اهواز قابل دسترسی است، واقع شده. وقتی پایتان به آنجا رسید بدانید در جایی ایستاده‌اید كه برای اهالی باستانی آن، بسیار مقدس بوده و شاید به این سادگی‌ها كسی را به‌آنجا راه نمی‌داده‌اند.

حدود 3300 سال پیش شهر زیبای شوش مركز تمدن و تقدس پادشاهان عیلامی بود و یكی از آنها تصمیم گرفت در آنجا پرستشگاهی بنا كند كه در جهان آن روز همتایی نداشته باشد. بناهای دینی همیشه به سبكی ساخته می‌شوند كه گویای فلسفه‌های اعتقادی صاحبانشان باشند. به همین علت است كه در بازدید از چغازنبیل اولین چیزی كه توجه تان را جلب می‌كند معماری پلكانی و طبقه طبقه این بناست به گونه‌ای كه اولین طبقه، وسیع ترین و آخرین طبقه، كوچك‌ترین بخش بنا را تشكیل می‌دهد. این نوع ساختمان‌ها دقیقاً تداعی‌كننده كوه هستند زیرا برای بسیاری از مردمان آن‌دوره كوه‌ها و تپه‌های بلند جاهای مناسبی بودند برای راز و نیاز كردن با خدا. از سوی دیگر كوه نماد كاملی بود برای طی طریق و پیمودن راهی دشوار به سوی بلندی و رسیدن به نقطه‌ای كه از زمین فاصله داشته باشد و به خدای آسمان‌ها نزدیك باشد. به همین علت پرستشگاهشان را در 5 طبقه شبیه به یك كوه بنا كرده‌اند و آنقدر زیبا این كار را انجام داده‌اند كه امروز شما هم وقتی وارد این محوطه می‌شوید چاره‌ای جز تحسین عظمت آن ندارید.

این بنا از آجرهایی ساخته شده است كه‌ روی بسیاری از آنها نگاشته‌هایی به خط عیلامی دیده می‌شود. به نظر می‌رسد این كتیبه‌های كوچك كه تقریباً نوشته‌های یكسانی دارند، حاوی ذكر، دعا یا حتی اسامی مقدس آن دوره باشند. نكته جالب دیگر آن‌كه در آن دوره‌ای كه بنای چغازنبیل نهاده شده زنان جایگاه ویژه‌ای در جامعه داشته‌اند و از همین رو این پرستشگاه نیز به نام الهه‌ای ساخته شد كه نگهبان شهر شوش بود.

محوطه این نیایشگاه تنها به عمارت اصلی محدود نمی‌شود و شما می‌توانید در سه سوی آن، سه بنای كوچك آجری دیگر نیز ببینید كه دایره شكل هستند. برخی این سه بنا را محل قربانی كردن و ذبح دانسته‌اند و برخی نیز گفته‌اند كاربرد علمی و ستاره‌شناسی داشته‌اند. به هر حال شكل دایره‌ای این سه بنا در كنار بنای اصلی كه مربع شكل است بی دلیل نبوده و این اشكال هندسی بیشتر مبنای اعتقادی دارند.

یكی دیگر از زیبایی‌های این بنا وجود آبراهه‌هایی است كه در سراسر بنا دیده می‌شود و می‌تواند به دلیل حفاظت آنجا از باران‌های سیل‌آسا ساخته شده باشد. دورتادور معبد سنگفرش شده و بر بعضی از این سنگفرش‌ها جای پاهای كوچكی دیده می‌شود كه گویا مربوط به كودكان است اما هنوز دلیل وجود این رد پاها مشخص نشده است.

چغازنبیل یكی از بناهایی است كه در فهرست آثار میراث جهانی یونسكو ثبت شده است.

بقایای آپادانا

شاید برخی از شما خوانندگان عزیز و اهل سفر، ندانید كه یكی از مهم‌ترین كاخ‌های هخامنشی پیش از آن‌كه در تخت جمشید بنا شود، در شهر باستانی شوش ساخته شد. بقایای این كاخ درست رو به روی آرامگاه دانیال نبی قابل دسترسی و دیدن است. اگرچه بازمانده این بنا بسیار ناچیزتر از بقایای تخت جمشید است اما دیدن آنجا خالی از لطف نیست و اگر قدرت تجسم‌تان قوی باشد می‌توانید با استفاده از پایه‌های ستون‌ها و آثاری اندك از باز مانده تزئینات، بخش‌هایی از این كاخ را با چشم خیال ببینید.

به طور كلی آپادانا به نوع خاصی از تالارهای ستوندار گفته می‌شود كه در معماری كاخ‌های عهد باستان بسیار دیده شده است و داریوش اول هخامنشی پس از آن‌كه شوش را پایتخت خود قرار داد یك نمونه از این آپاداناها را در آنجا بنا كرد. چراكه شهر شوش از دیرباز مركز توجه جهانیان بود و موقعیت جغرافیایی مناسبی داشت.

كاخ داریوش دارای قسمت‌های مختلفی از جمله تالار بار عام، دروازه، كاخ پذیرایی و همچنین دارای 3 حیاط مركزی بوده و در ساخت دیوارهای كاخ از خشت‌هایی با نمای آجری و ستون‌های سنگی استفاده شده است. دیوارهای داخلی كاخ با آجر‌لعابدار منقوش با طرح‌های سربازان گارد جاویدان، شیر بالدار و نقش گل نیلوفر آبی مزین بوده‌اند كه بسیاری از بقایای به‌جای‌مانده آنها در موزه‌های خارجی و داخلی نگهداری می‌شود.

از ویژگی‌های مهم این كاخ آن است كه ابزار، مصالح و حتی بسیاری از سازندگان آن از اقصی نقاط دنیا به این مكان آورده شدند. در كتیبه مهمی كه از این كاخ به دست آمده، داریوش به همین نكته اشاره می‌‌كند؛ چراكه می‌خواهد سیطره خود‌را به جهان آن روز بازگو كند. در بخش‌هایی از این كتیبه نوشته شده است: «این كاخی است كه من در شوش بنا كرده ام. تزئینات آن از راه دور آورده شده.... چوب سدر را از كوه موسوم به جبل لبنان آورده‌اند. طلایی كه در اینجا به كار رفته از ساردس و بلخ آورده شده، سنگ لاجورد را از خوارزم آورده‌اند، نقره و مس را از مصر، عاج را از هند و حبشه و...»

ستون‌های سنگی این كاخ متشكل از چند قسمت، زیرستون، پایه ستون، شالی‌ستون، ساقه ستون، گل ستون و سرستون است. كه‌ سرستون‌ها به شكل نیم تنه 2 گاو هستند كه زانو زده و پشت به هم داده‌اند. ستون‌ها و دیوارهای آپادانا 22 متر ارتفاع داشتند اما بلندی بقیه قسمت‌ها كمتر و سقف آنها از خشت بوده است. از تزئینات كاخ اطلاعی در دست نیست ولی كف بسیاری از قسمت‌های داخلی از مصالحی ساخته شده كه قرمز رنگ بوده است.

بخش‌های مهمی از كاخ آپادانا در زمان اردشیر اول (461 پیش از میلاد) دچار حریق شد كه در زمان اردشیر دوم (359 پیش از میلاد) آن را بازسازی كردند. شهر شوش نیز در حمله اسكندر مقدونی حدود سال 320 پیش از میلاد ویران شد و پس از آن دیگر به شكوه گذشته خود باز نگشت. اما بی‌شك برای ما كه تلاش می‌كنیم سرزمین مان را بهتر بشناسیم و به همین خاطر چمدان می‌بندیم و راهی نقاط دور و نزدیك می‌شویم، دیدن چنین جاهایی یادآور همه شكوه و عظمتی است كه در میان خاك‌ها و خشت‌ها نهفته است.

آرامگاه دانیال نبی

امكان ندارد بخواهید دیدنی‌های شوش را ببینید و آرامگاه دانیال نبی از قلم بیفتد. گنبد سفید رنگ و كله قندی این آرامگاه از نقاط مختلف شهر قابل دیدن است. این مقبره در ساحل شرقی رود زیبا و پاكیزه‌ای به نام شاوور و رو‌به‌روی تپه ارگ و كاخ آپادانا قرار دارد.

دانیال نبی یكی از پیامبران بنی اسرائیل بوده كه 700 سال پیش از میلاد مسیح در سرزمین خودش زندگی می‌كرد اما در ‌12 سالگی با حمله بابلیان به اورشلیم به اسارت درآمد و به بابل برده شد و وقتی كورش هخامنشی بابل را تصرف كرد دانیال را كه دیگر مردی دانشمند و فرهیخته بود با خود به ایران آورد. دانیال نبی در دربار هخامنشیان به مقام و منزلتی بالا رسید و تا پایان عمرش در ایران ماند. از منطقه شوش در كتاب تورات به نام شوشان یاد شده است و دانیال نیز شهر قدیم شوش را با نشانه‌های كتاب خود شناسایی كرده است. او در واقع در پایتخت زمستانی هخامنشیان (شوش) ساكن و پس از درگذشتش در آن شهر دفن شد. البته گفته شده جسد دانیال را پس از مرگ مومیایی كردند اما بعد از ورود اعراب به ایران، او را از صندوق مومیایی بیرون آورده، غسل دادند و به خاك سپردند.

بنایی كه امروز به عنوان آرامگاه این پیامبر ابراهیمی می‌شناسیم در دوره قاجار به این شكل ساخته شد كه با معماری بومی جنوب ایران و خوزستان بسیار همخوانی دارد؛ بویژه گنبد مخروطی و پله پله آن. فضای آرامگاه دارای دو حیاط است كه دورتا دور آن، ایوان‌ها و حجره‌هایی ساخته و در تزئینات بنا از كاشیكاری هم بهره برده‌اند. در مجموع آرامگاه دانیال نبی نمونه‌ای زیبا از معماری ایرانی و خوزستانی را ایجاد كرده است.

منبع: jamejamonline.ir