مكمل كلسیم را همرا ه چه چیز ی بخو ریم ؟

اگر در مصرف مكمل آهن و ر وی اصرار دارید بد نیست بدانید مصرف زیاد این مواد می‌تواند سلامت شما را تهدید كند

دكتر محمد رضا وفا متخصص تغذیه

مكمل كلسیم را همرا ه چه چیز ی بخو ریم ؟

مضرات مصرف بی‌رویه آهن چیست؟

قرص روی چه تاثیری بر دختران جوان می‌گذارد؟

اگر در مصرف مكمل آهن و ر وی اصرار دارید بد نیست بدانید مصرف زیاد این مواد می‌تواند سلامت شما را تهدید كند

توصیه‌هایی برای مصرف درست مكمل‌های غذایی

این روزها بازار مكمل‌های غذایی، داغ است. تبلیغات وسوسه برانگیز این مكمل‌ها این ذهنیت را در ما ایجاد می‌كند كه با مصرف آن‌ها با سلامت فاصله‌ای نداریم! اما همیشه این سؤال در پس ذهن ما وجود دارد به راستی مصرف مكمل‌ها یعنی تجربه بی‌چون چرای سلامت جسمانی؟ زمان و مقدار مصرف این مكمل‌ها چه نقشی در میزان اثرگذاری‌آنها دارد؟ و بالاخره این‌كه خوردن این مكمل‌ها به چه افرادی و در چه شرایطی توصیه می‌شود؟ دكتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، دانشیار دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكی ایران در این گزارش به همه این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد. ضمن این‌كه اعتقاد دارد این مكمل‌ها نباید خودسرانه و بدون توصیه پزشك مصرف شوند.

نكته

فقط زمانی می‌توانید از مكمل‌ها استفاده كنید كه كمبود آنها در بدن شما  توسط پزشك معالج تشخیص داده شده باشد.

چه افرادی به مكمل‌ها نیاز دارند؟

تجویزمصرف مكمل‌ها به گروه‌های سنی و جنسی مختلف، از قاعده ثابتی پیروی نمی‌كند.  یعنی نمی‌توان گروه‌های سنی یا حتی جنسیت افراد را ملاك و معیار استفاده از مكمل‌ها دانست و تجویز مكمل‌ها به ارزیابی تغذیه‌ای كه روی هر فرد انجام می‌شود، بستگی دارد.

 اگر این ارزیابی‌ها ثابت كند بدن فرد بنا به هر دلیلی نمی‌تواند نیاز واقعی خودش را از طریق غذا تامین كند آن وقت است كه مصرف مكمل‌ها توصیه می‌شود.

به‌طور كلی، درصورتی كه علایمی مبنی‌بر كمبود ویتامین یا املاح در بدن فردی دیده شود یا در اثر پیشرفت بیماری احتمال كمبود ماده مغذی وجود داشته باشد، مصرف مكمل از سوی پزشك متخصص توصیه می‌شود. با درنظر گرفتن این شرایط گروه‌هایی كه ممكن است بیشتر از دیگران در معرض خطر كمبود ریز مغذی‌ها قرار داشته باشند و به مصرف مكمل‌ها نیاز پیدا كنند عبارتند از: سالمندان، زنان باردار، شیرده و شیرخواران. زنان باردار و شیرده به مكمل اسید فولیك، آهن و كلسیم نیاز دارند و ویتامین‌های A+D و قطره آهن هم برای شیرخواران توصیه می‌شود.

با این حال نباید فراموش كنید در هر شرایطی بهترین، مطمئن‌ترین و صحیح‌ترین راه برای تامین نیازهای تغذیه‌ای افراد سالم، غذایی است كه می‌خورند چرا كه همیشه این احتمال وجود دارد كه با مصرف ویتامین‌هابه‌صورت مكمل، مقدار جذب سایر املاح در روده پایین بیاید.

چرا نباید زیاد قرص آهن بخوریم؟

فلسفه اصلی مصرف مكمل‌ها، كمك به افرادی است كه در معرض خطر قرار دارند و به هیچ عنوان نمی‌توانند از طریق مصرف مواد‌غذایی نیاز بدنی خودشان را جبران كنند.نكته قابل توجه در مورد مكمل‌ها اینجاست كه استفاده از آن‌ها حتی در این شرایط هم یك روش كاملا موقتی است و فقط تا زمانی ادامه پیدا می‌كند كه رژیم غذایی فرد اصلاح شود. مكمل، ‌یك فرصت است برای این‌كه بیمار بتواند آرام آرام خودش را با الگوی غذایی مورد نیازش هماهنگ كند؛ به‌طوری كه بعد از مدتی مواد مغذی مورد نیازش را از غذا بگیرد نه دارو. اما در كمال تأسف در دسترس بودن این مكمل‌ها شرایطی ایجاد كرده كه خیلی از افراد، كاملا خودسرانه و بدون درنظر گرفتن محدودیت دوره مصرف به خوردن آن‌ها روی ‌آورند و نادانسته عوارض بسیاری را به بدن‌شان‌تحمیل ‌كنند. خطر آسیب به كبد و كلیه‌ها از جمله مشكلات شایعی است كه مصرف طولانی مدت این مكمل‌ها در پی دارد.

برخی از ویتامین‌ها محلول در آب هستند و مقادیر بیشتر از حد نیازشان از طریق ادرار دفع می‌شود ولی این اتفاق در مورد همه ویتامین‌ها نمی‌افتد؛ گروه دیگری از ویتامین‌ها و املاح به كبد راه پیدا می‌كنند و در آن جا ذخیره می‌‌شوند. بنابراین مصرف بیش از نیاز برخی از آن‌ها مثل مصرف زیاد مكمل آهن با رسوب در كبد به مرور، شرایط تخریب این عضو را فراهم می‌كند.

 همچنین دریافت ویتامین‌های محلول در چربی در مقادیر بالا مثل ویتامین A زمینه ساز مسمومیت و ضایعاتی جدی در كبد و كلیه می‌شود و بالاخره این‌كه حتی مصرف زیاد مكمل كلسیم می‌‌تواند باعث آهكی شدن اندام‌ها و تشكیل سنگ كلیه شود.

مضرات مصرف زیاد مكمل روی

دخترخانم‌های جوان برای داشتن پوست و مویی بهتر، به مصرف خودسرانه انواع ویتامین‌ها روی می‌آورند؛ آن‌هم بدون درنظر گرفتن این نكته كه مصرف بالای این مواد مغذی تنها زمانی به بهبود وضعیت پوست و موی آن‌ها منجر می‌شود كه بدن آن‌ها دچار كمبود باشد! روی، یكی از مكمل‌هایی است كه مصرف آن در میان دختران بسیار شایع است و این درحالی است كه مصرف بیش از نیاز این مكمل بر جذب آهن تاثیر منفی می‌گذارد و در حقیقت ممكن است نیاز فرد به روی را جبران كند اما در مقابل، احتمال كمبود آهن را در او تشدید می‌كند.

مكمل‌ها ضرر هم دارند؟

مصرف هر مكمل باید تحت نظر پزشك یا متخصص تغذیه باشد. متأسفانه داروهای مكمل جزو داروهایی هستند كه نیازی به نسخه پزشك ندارند. به همین دلیل بسیاری از افراد بدون این‌كه نوع و حتی میزان نیازشان را بدانند آن‌ها را می‌خرند و مصرف می‌كنند. این انتخاب‌های خودسرانه نه تنها برای سلامت آن‌ها مفید نیست بلكه می‌تواند به آن‌ها آسیب هم برساند. در حقیقت همان‌طور كه كمبود این ویتامین‌ها آثار منفی به‌دنبال دارد، مصرف بیشتر از نیازشان هم بدون عارضه نیست و حتی این آثار سوء، به‌مراتب جدی‌تر از كمبود آنهاست. در مورد مصرف مكمل‌های غذایی درنظر گرفتن این نكته ضروری است كه شما فقط زمانی می‌توانید از این مكمل‌ها استفاده كنید كه كمبود آنهاو میزان نیازتان، توسط پزشك معالج در بدن‌تان تشخیص داده شده باشد.

چگونه مكمل‌ها را مصرف كنیم؟

زمان مصرف مكمل‌های خوراكی در میزان و اثر بخشی آن‌ها نقش دارد، اگر می‌خواهیدویتامین‌های نیاز بدن‌تان را به وسیله مكمل‌های غذایی تامین كنید باید به زمان خوردن آن‌ها دقت كنید. مثلا این‌كه خوردن كلسیم را به قبل از خواب موكول كنید آن هم به چند دلیل؛ اول این‌كه بدن بیشترین مصرف كلسیم را هنگام خواب دارد و دیگر این‌كه خود كلسیم می‌تواند به خواب راحت شما كمك كند. بنا به تجویز پزشك، می‌توانید مكمل كلسیم را با یك لیوان شیر بخورید چون خوردن شیر، جذب كلسیم را افزایش می‌دهد. گروه‌دیگری از ویتامین‌های مورد نیاز ما مجموعه ویتامین‌های گروهB هستند. از آنجا كه ویتامین‌های گروه ‌B از نوع ویتامین‌های محلول در آب هستند و ما آن‌ها را با غذا دریافت می‌كنیم بهتر است مصرف مكملآهنگ جدید مرتضی پاشایی که قرار بود بعد از بهبودی اش بخو

خطرات مصرف مكمل كلسیم

زنان مسنی كه برای كمك به استحكام استخوان‌های خود مكمل‌های كلسیم مصرف می‌كنند در خطر حمله قلبی و سكته قرار دارند.نتایج یك تحقیق جدید نشان می‌دهد مصرف كلسیم بیشتر از حد مجاز می‌تواند عوارض بیشتری نسبت به فواید آن داشته باشد.

زنان مسنی كه برای كمك به استحكام استخوان‌های خود مكمل‌های كلسیم مصرف می‌كنند در خطر حمله قلبی و سكته قرار دارند.نتایج یك تحقیق جدید نشان می‌دهد مصرف كلسیم بیشتر از حد مجاز می‌تواند عوارض بیشتری نسبت به فواید آن داشته باشد.صدها هزار زن مسن مكمل‌های كلسیم مصرف می‌كنند تا از پوكی استخوان و كاهش تراكم استخوانی خود پیشگیری كنند اما محققان دانشگاه آكلند در نیوزلند متوجه شدند انجام این كار به جای آن‌كه از شكستگی استخوان پیشگیری كند باعث بروز حملات قلبی در زنان می‌شود.
مطالعات آن‌ها نشان می‌دهد احتمال سكته و حمله قلبی در زنانی كه مكمل‌های كلسیم و ویتامین D مصرف می‌كنند تا حدی بیشتر از زنان دیگر است.برای مثال این زنان با احتمال 25 درصد بیشتر در خطر حمله قلبی و 15 درصد بیشتر در خطر سكته مغزی قرار دارند.
دانشمندان معتقدند تغییرات ناگهانی كه در میزان كلسیم موجود در خون بعد از مصرف این مكمل‌ها به‌وجود می‌آید، عامل اصلی بروز این عوارض جانبی است. مقادیر بالای كلسیم می‌تواند منجر به سفت و سخت شدن رگ‌های خونی و قلبی شود.

منبع : مجله سیب سبز