متفرقه


2 دقیقه پیش

با زخم های زندگی چه کنیم؟

در این سلسله مطالب مباحثی درباره زندگی معنای زندگی روابط و احساسات و ... توسط دکتر شیری ارائه خواهد شد. صبح بخیر: ممکن است شما هم مانند بسیاری از افراد جامعه برای حل مشکلات ...
2 دقیقه پیش

نظر آیت‌الله محقق داماد درمورد سید حسن

آیت الله سید مصطفی محقق داماد، برادر حضرت آیت الله سید علی محقق داماد در پاسخ به سئوالی در خصوص اجتهاد آیت الله سید حسن خمینی، گفت: نظر بنده در مورد ایشان همان نظر اخوی ...

تفسیر صحیفه سجادیه - دعای سى و سوم



ترجمه فارسی صحیفه سجادیه
و كان من‌ دعائه علیه السلام فى الاستخاره دعاى سى ‌و‌ سوم كه‌ مى خوانده اند حضرت سیدالساجدین در‌ خواستن راه خیر در‌ حین استشاره به‌ پروردگار.
«اللهم انى استخیرك بعلمك، فصل على محمد ‌و‌ آله، واقض لنا بالخیره». الاستخاره: طلب الخیره لرشاد. ‌و‌ الخیره- بكسر الخاء ‌و‌ سكون الیاء ‌و‌ فتح الراء بوزن المیره- الاسم من‌ قولك: خار الله لك فى هذا الامر. یعنى: بار خدایا، مى خواهم از‌ تو‌ نیكویى ‌و‌ راه راست یافتن را‌ به‌ علم تو‌ كه‌ محیط است به‌ همه ‌ى‌ چیزها چنانچه هست. پس‌ رحمت كن بر‌ محمد ‌و‌ آل‌ او، ‌و‌ حكم كن از‌ براى ما‌ به‌ آنچه خیر ‌و‌ خوب است.
«و الهمنا معرفه الاختیار». الالهام: ما‌ یلقى فى الروع. یقال: الهمه الله. ‌و‌ الاختیار: الاصطفاء. (یعنى:) ‌و‌ در‌ دل ما‌ انداز شناختن خیر ‌و‌ برگزیده را. «و اجعل ذلك ذریعه الى الرضا بما قضیت لنا». ‌و‌ بگردان ‌آن را‌ وسیله ‌ى‌ خشنودى به‌ آنچه قضا كرده اى از‌ براى ما.
«و التسلیم لما حكمت». فى نسخه الاصل: «و التسلیم» على الجر عطفا على الرضا. ‌و‌ فى روایه عمید الروساء على النصب، اما على اخذ الواو بمعنى مع، ‌و‌ اما على العطف على «ذریعه» ‌و‌ ان‌ كان فى الاخیر شى ء. یعنى: ‌و‌ بگردان ‌آن را‌ وسیله ‌ى‌ انقیاد ‌و‌ گردن نهادن مر ‌آن چیزى را‌ كه‌ حكم كرده اى بر‌ ما- یا: وسیله ‌ى‌ خشنودى به‌ آنچه حكم كرده اى با‌ تسلیم ‌و‌ انقیاد. «فازح عنا ریب اهل الارتیاب. ‌و‌ ایدنا بیقین المخلصین». «ازح»- بالزاء ‌و‌ الحاء المهمله- فعل امر مخاطب، من‌ ازاح یزیح على صیغه الافعال، اى: ابعد. ‌و‌ الریبه: الشك. یعنى: دور كن ‌و‌ زایل گردان از‌ ما‌ شك آنان كه‌ اهل شكند. ‌و‌ قوت ده‌ ما‌ را‌ به‌ یقین مخلصین- یعنى آنان كه‌ هر‌ چه گویند ‌و‌ كنند به‌ محض قربت بوده باشد ‌و‌ هیچ غرضى دیگر به‌ ‌آن در‌ میامیزند. ‌و‌ «مخلصین» بر‌ صیغه ‌ى‌ اسم فاعل ‌و‌ اسم مفعول هر‌ دو‌ روایت شده.
«و لا‌ تسمنا عجز المعرفه عما تخیرت فنغمط قدرك ‌و‌ نكره موضع رضاك». «لا تسمنا» فى اصل النسخه بضم السین، اى: لا‌ تولنا. من: سامه خسفا، اذا اولاه ظلما. ‌و‌ اكثر استعماله فى العذاب ‌و‌ الشر. اى: لا‌ تجعلنا ضعیفى المعرفه. ‌و‌ منه قوله تعالى:(یسومونكم سوء العذاب)، اى: یولونكم. ‌و‌ یروى «تسمنا»
بكسر السین من: وسمه یسمه وسما وسمه، اذا اثرت فیه بسمه ‌و‌ علامه وكى. ‌و‌ منه المیسم للمكواه. اى: لا‌ تجعل ضعف المعرفه سمه ‌و‌ علامه لنا. ‌و‌ «نغمط» بالغین المعجمه ‌و‌ كسر المیم ‌و‌ فتحها من‌ بابى ضرب ‌و‌ علم. اى: نحتقر. یقال: غمط النعمه- بالكسر- یغمطها. ‌و‌ غمط عیشه- بالفتح- یغمطه غمطا- بالتسكین فیهما-، اى: بطره ‌و‌ حقره. ‌و‌ غمط الناس: الاحتقار لهم ‌و‌ الازراء بهم. ‌و‌ فى الحدیث: «انما ذلك من‌ سفه الحق ‌و‌ غمط الناس». یعنى ان‌ یرى الحق سفها ‌و‌ جهلا ‌و‌ یحتقر الناس. ‌و‌ القدر بمعنى التقدیر. یعنى: مگردان ما‌ را‌ ضعیف المعرفه- یا: ضعف معرفت را‌ علامت ‌و‌ سمت ما‌ مساز- از‌ آنچه تو‌ اختیار كرده اى ‌و‌ برگزیده اى از‌ صفات ‌و‌ افعال، پس‌ خوار شماریم- یا: انكار نماییم- تقدیرات تو‌ را‌ ‌و‌ كراهت ورزیم از‌ آنچه خشنودى تو‌ در‌ ‌آن است. «و نجنح الى التى هى ابعد من‌ حسن العاقبه، ‌و‌ اقرب الى ضد العافیه». نجنح، اى: نمیل. جنح- بالجیم ‌و‌ النون ثم الحاء المهمله اخیرا- اى: مال. (یعنى:) ‌و‌ میل كنیم ‌و‌ انحراف ورزیم به‌ افعال ‌و‌ اعمالى كه‌ دورتر باشد از‌ نیكویى عاقبت ‌و‌ نزدیكتر باشد به‌ مكاره كه‌ ضد عافیت است.
«حبب الینا ما‌ نكره من‌ قضائك. ‌و‌ سهل علینا ما‌ نستصعب من‌ حكمك». دوست گردان به‌ سوى ما‌ آنچه كراهت داشته باشیم از‌ قضاى تو. ‌و‌ آسان كن بر‌ ما‌ آنچه دشوار شماریم از‌ حكم تو.
«و الهمنا الانقیاد لما اوردت علینا من‌ مشیتك حتى لا‌ نحب تاخیر ما‌ عجلت، ‌و‌ لا‌ تعجیل ما‌ اخرت».
و ملهم ساز ما‌ را‌ انقیاد ‌و‌ گردن نهادن مر ‌آن چیزى را‌ كه‌ فرود آورده اى بر‌ ما‌ از‌ تكالیف از‌ روى خواست خود، تا‌ آنكه ما‌ دوست نداریم تاخیر آنچه تو‌ شتاب كرده اى ‌آن را‌ ‌و‌ نه ‌و‌ شتاب نمودن بر‌ آنچه تو‌ اراده ‌ى‌ تاخیر ‌آن نموده اى. «و لا‌ نكره ما‌ احببت، ‌و‌ لا‌ نتخیر ما‌ كرهت». ‌و‌ ناخوش نشماریم آنچه تو‌ دوست داشته اى ‌آن را‌ ‌و‌ اختیار ننماییم آنچه تو‌ ناخوش شمرده اى ‌آن را.
«و اختم لنا بالتى هى احمد عاقبه ‌و‌ اكرم مصیرا». ‌و‌ خاتمه ‌ى‌ اعمال ما‌ را‌ اعمال ‌و‌ افعالى كن كه‌ ‌آن محمودتر باشد از‌ روى عاقبت ‌و‌ كریمتر باشد از‌ روى بازگشت به‌ تو. «انك تفید الكریمه ‌و‌ تعطى الجسیمه». الكریمه: كل‌ شى ء مكرم ‌و‌ كل‌ شى ء مكرم علیك فهو كریمك ‌و‌ كریمتك. ‌و‌ الجسیمه: العظیمه. ‌و‌ جسم الشى ء، اى: عظم. (یعنى:) به‌ درستى كه‌ تو‌ افاده مى كنى چیزهاى نیكو را‌ ‌و‌ اعطا مى كنى عطایاى عظیم را. «و تفعل ما‌ ترید. ‌و‌ انت على كل‌ شى ء قدیر». ‌و‌ مى كنى آنچه مى خواهى. ‌و‌ تو‌ بر‌ همه چیز توانایى چنانچه خواهى.

ترجمه فارسی صحیفه سجادیه


ویدیو مرتبط :
مقدمه و شرح عنوان دعای بیستم صحیفه سجادیه - دعای مکارم

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

تفسیر صحیفه سجادیه - دعای سى‏ام



ترجمه فارسی صحیفه سجادیه

و كان من‌ دعائه علیه السلام فى المعونه على قضاء الدین دعاى سى ام در‌ مدد خواستن از‌ حضرت بارى تعالى در‌ اداى قرض.
«اللهم صل على محمد ‌و‌ آله. وهب لى العافیه من‌ دین تخلق به‌ وجهى». اى: تجعل به‌ وجهى خلقا بالیا. من: اخلق الثوب، اى: بلى. قال الجوهرى فى الصحاح: خلق الثوب- بالضم- خلوقه، اى: بلى. ‌و‌ اخلق الثوب مثله ‌و‌ اخلقته انا یتعدى ‌و‌ لا‌ یتعدى. یعنى: بار خدایا، رحمت كن بر‌ محمد ‌و‌ آل‌ او. ‌و‌ ببخش مرا رستگارى یافتن از‌ قرضى كه‌ روى من‌ به‌ سبب ‌آن كهنه مى گردد. «و یحار فیه ذهنى». حار فى امره، اى: تحیر فیه فهو حیران. ‌و‌ الذهن قوه للنفس معده لاكتساب الاراء. ‌و‌ لفظ «فى» هنا للسببیه، كقوله تعالى: (فذلكن الذى لمتننى فیه). (یعنى:) ‌و‌ حیران مى شود به‌ سبب ‌آن ذهن ‌و‌ عقل من. «و یتشعب له فكرى». التشعب: التفرق.
(یعنى:) ‌و‌ پراكنده مى گردد از‌ جهت ‌آن قرض فكر من. «و یطول بممارسته شغلى». الممارسه: المعالجه. (یعنى:) ‌و‌ دور ‌و‌ دراز مى كشد به‌ علاج كردن ‌آن كار من.
«و اعوذ بك- یا‌ رب- من‌ هم الدین ‌و‌ فكره». «یا رب» اصله: یا‌ ربى. حذفت الیاء ‌و‌ اكتفى بالكسره. (یعنى:) ‌و‌ پناه مى گیرم به‌ تو- اى پروردگار من- از‌ اندوه قرض ‌و‌ فكر آن. چنانچه در‌ حدیث نبوى واقع است كه: «الدین مهمه باللیل ‌و‌ مذله بالنهار». «و شغل الدین ‌و‌ سهره». «و از‌ كار قرض ‌و‌ بیخوابى آن». «فصل على محمد ‌و‌ آله، ‌و‌ اعذنى منه». پس‌ رحمت كن بر‌ محمد ‌و‌ آل‌ او، ‌و‌ پناه گیر مرا از‌ قرض. «و استجیر بك- یا‌ رب- من‌ ذلته فى الحیاه، ‌و‌ من‌ تبعته بعد الوفاه». التبعه ‌و‌ التباعه: سوء العاقبه. (یعنى:) ‌و‌ زینهار مى جویم به‌ تو- اى پروردگار من- از‌ خوارى قرض در‌ زندگانى دنیا ‌و‌ از‌ بد عاقبتى ‌آن بعد از‌ وفات- كه‌ از‌ پى ‌آن در‌ مى آید در‌ نشئه ‌ى‌ عقبى.
«فصل على محمد ‌و‌ آله، ‌و‌ اجرنى منه بوسع فاضل او‌ كفاف واصل». «اجرنى»- على وزن اجبنى-: فعل امر من‌ اجار یجیر، اى: انقذنى. قال فى الصحاح: اجاره الله من‌ العذاب، اى: انقذه. الوسع: الغنى. یقال: اوسع الرجل: استغنى. ‌و‌ الكفاف هو الرزق المغنى عن الناس. ‌و‌ الواصل: المستمر. (یعنى:) پس‌ رحمت فرست بر‌ محمد ‌و‌ آل‌ او، ‌و‌ رهایى ده‌ مرا از‌ قرض به‌ توانگریى كه‌ زیاد آید از‌ من، یا‌ رزقى كه‌ كفاف باشد- یعنى ‌آن قدر باشد كه‌ بس باشد مرا ‌و‌ محتاج نباشم به‌ مردم- ‌و‌ پیوسته بوده باشد.
«اللهم صل على محمد ‌و‌ آله. ‌و‌ احجبنى عن السرف ‌و‌ الازدیاد. ‌و‌ قومنى بالبذل ‌و‌ الاقتصاد». احجبنى، اى: امنعنى. یقال: حجبه، اى: منعه. السرف: ضد القصد. ‌و‌ الاسراف هو الانفاق فى غیر طاعه الله. ‌و‌ قیل: هو مجاوزه الحد ‌و‌ القصد فى الاكل مما احله الله. ‌و‌ قومت الشى ء فهو قویم، اى: مستقیم. ‌و‌ الاقتصاد هو التوسط بین التبذیر ‌و‌ التقتیر. (یعنى:) «بار خدایا، رحمت كن بر‌ محمد ‌و‌ آل‌ او. ‌و‌ بازدار مرا از‌ اسراف» ‌و‌
خرج نمودن چیزى را‌ در‌ غیر طاعت خدا. چه، اگر خرج در‌ طاعت خداى تبارك ‌و‌ تعالى بوده باشد اسراف نخواهد بود. چنانچه در‌ حدیث شریف وارد است كه: لا‌ اسراف فى الخیر. ‌و‌ لا‌ خیر فى الاسراف. «و از‌ زیادتى نمودن» كه‌ لایق به‌ حال ‌آن شخص نبوده باشد شرعا «و مستقیم گردان ‌و‌ بدار مرا به‌ بخشش كردن ‌و‌ هموار خرج نمودن» كه‌ نه تبذیر ‌و‌ اسراف كنم ‌و‌ نه تقتیر ‌و‌ تنگى نمایم. «و علمنى حسن التقدیر». ‌و‌ بیاموزان مرا تقدیر نیكو. یعنى اندازه نگاه داشتن خرج كه‌ بى اندازگى نكنم در‌ خرج كردن. «و اقبضنى بلطفك عن التبذیر». القبض: خلاف البسط. (یعنى:) تنگ گیر مرا به‌ لطف خود از‌ تبذیر- یعنى بى اندازه خرج كردن ‌و‌ انفاق نمودن در‌ غیر وجه مشروع. «و اجر من‌ اسباب الحلال ارزاقى». ‌و‌ جارى گردان از‌ سببهاى حلال روزى مرا. یعنى از‌ زراعت ‌و‌ تجارت ‌و‌ غیر آن. «و وجه فى ابواب البر انفاقى». ‌و‌ بگردان روى نفقه كردن مرا به‌ سوى ابواب خیر- از‌ بناى مساجد ‌و‌ قناطیر ‌و‌ انفاق بر‌ فقرا ‌و‌ مساكین ‌و‌ غیر آن.
«و ازوعنى من‌ المال ما‌ یحدث لى مخیله». ازوعنى، اى: ابعد عنى. ‌و‌ المخیله: الكبر. یعنى: دور گردان از‌ من‌ مال ‌آن مقدار كه‌ پدید آورد از‌ براى من‌ كبر ‌و‌ بزرگى بر‌ خود گرفتن را. «او تادیا الى بغى، او‌ ما‌ اتعقب منه طغیانا». البغى: التعدى. ‌و‌ كل‌ مجاوزه ‌و‌ افراط على المقدار الذى هو حد الشى ء فهو بغى. ‌و‌ تعقب فلان خیرا، اى: وجد عاقبته الى خیر. قاله الجوهرى فى الصحاح. ‌و‌ الطغیان ایضا تجاوز الحد فى العتو ‌و‌ العصیان. (یعنى:) یا‌ رسیدن باشد به‌ بغى ‌و‌ ستمكارى، یا‌ عاقبت من‌ از‌ ‌آن مال طغیان ‌و‌ از‌ حد درگذشتن ‌و‌ گمراه شدن بوده باشد.
«اللهم حبب الى صحبه الفقراء. ‌و‌ اعنى على صحبتهم بحسن الصبر». بار خدایا، دوست گردان به‌ من‌ صحبت ‌و‌ همنشینى درویشان را. ‌و‌ یارى ده‌ مرا بر‌ صحبت داشتن ایشان با‌ شكیبایى نیكو.
«و ما‌ زویت عنى من‌ متاع الدنیا الفانیه، فاذخره لى فى خزائنك الباقیه». اى: صرفت عنى ‌و‌ قبضته. قال ابن الاثیر فى النهایه: ‌و‌ منه حدیث الدعاء: «و ما‌ زویت عنى من‌ متاع الدنیا الفانیه فاذخره لى فى خزائنك الباقیه مما احب». اى: صرفته عنى ‌و‌ قبضته. (یعنى:) ‌و‌ آنچه صرف كرده اى ‌و‌ باز گرفته اى از‌ من‌ از‌ متاع دنیاى فانى- كه‌ در‌ معرض زوال ‌و‌ فناست- پس‌ ذخیره ساز ‌آن را‌ از‌ براى من‌ در‌ خزانه هاى باقیه ‌ى‌ خود- كه‌ ‌آن نشئه ‌ى‌ باقیه است.
«و اجعل ما‌ خولتنى من‌ حطامها ‌و‌ عجلت لى من‌ متاعها بلغه الى جوارك». خولتنى، اى: اعطیتنى ‌و‌ ملكتنى. ‌و‌ الحطام: ما‌ تكسر من‌ الیبیس. ‌و‌ البلغه: ما‌ یتبلغ به‌ من‌ العیش. ‌و‌ تبلغ بكذا، اى: اكتفى به. (یعنى:) ‌و‌ بگردان آنچه به‌ من‌ اعطا كرده اى از‌ خرد ‌و‌ شكسته ‌ى‌ دنیا ‌و‌ تعجیل كرده اى از‌ براى من‌ از‌ برخوردارى دنیا ‌آن مقدار كه‌ برساند مرا به‌ همسایگى جناب تو. «و وصله الى قربك، ‌و‌ ذریعه الى جنتك». الوصله: كل‌ ما‌ یتوصل به‌ الى غیره. ‌و‌ الوصله ‌و‌ الذریعه ‌و‌ الوسیله نظائر. (یعنى:) سبب نزدیكى تو‌ باشد ‌و‌ دست آویزى باشد كه‌ سبب دخول در‌ بهشت گردد. «انك ذو الفضل العظیم. ‌و‌ انت الجواد الكریم». به‌ درستى كه‌ تو‌ صاحب فضل ‌و‌ عطاى بزرگى. ‌و‌ تو‌ بخشنده اى بى آنكه عوضى یا‌ غرضى خواهى، ‌و‌ كریمى كه‌ به‌ نهایت نمى رسد عطاى تو.

ترجمه فارسی صحیفه سجادیه