آیا رئیس جمهور بعدی مصلحت‌گرا خواهد بود؟

 

آیا رئیس جمهور بعدی مصلحت‌گرا خواهد بود؟

انتخابات - دکتر محسن شریعتی نیا، کارشناس مسائل سیاست خارجی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی ‌ انتخابات ریاست جمهوری را مهمترین رخداد تاثیرگذار بر سیاست خارجی ایران در سال آتی می داند و معتقد است با توجه به تحولات سالهای اخیر رئیس جمهور آینده احتمالا مصلحت گرایی را در کانون نگاه جهانی خود قرار خواهد داد.

مهمترین رخداد تاثیرگذار بر سیاست خارجی ایران در سال آتی بی تردید انتخابات ریاست جمهوری است. این رخداد نه تنها بر موقعیت منطقه ای و جهانی ایران بلکه بر موازنه قدرت در منطقه و نیز بر یکی از مهمترین بحران های بین المللی نیز تاثیرات آشکاری بر جای خواهد گذاشت.

اگر چه ساخت قدرت در ایران به گونه ای است که رییس جمهور نفر دوم محسوب می شود و از این رو توانایی ایجاد چرخش استراتژیک در سیاست خارجی کشور را ندارد، اما از توانایی ایجاد تغییراتی مهم در رفتار بین المللی ایران برخوردار است، زیرا او در گروه تصمیم گیران ارشد از موقعیتی ویژه برخودار است، رییس شورای عالی امنیت ملی به عنوان یکی از مهمترین ارکان تصمیم ساز است و اجرای سیاست خارجی و کنترل بر وزارت امور خارجه را در دست دارد.

از همین روست که سال های 68، 76 و 84 سال هایی مهم در سیاست خارجی ایران بوده اند زیرا در این سال ها با تغییر رییس جمهور رفتار بین المللی ایران نیز دچار تغییرات مهمی شده است. به بیان دیگر در این سالها ایده هایی چون تنش زدایی، گفتگوی تمدنها و دیپلماسی تهاجمی چهره های مختلفی از ایران در صحنه بین المللی نمایش داده اند، چهره هایی که میراث های متفاوتی برای ایران و موقعیت جهانی این کشور بر جای گذاشته اند.

بنابراین اینکه دیدگاه رییس جمهور آینده و به طور کلی جهان بینی او چه باشد طبیعتا بر سیاست خارجی ما تاثیرات مهمی بر جای خواهد گذاشت. نکته مهم دیگری که در این راستا باید به آن اشاره کرد سنت دولتمداری در ایران است، سنتی که نقش افراد را در تصمیم سازی بسیار پررنگ می کند.

ایران از معدود کشورهایی است که سنتی خاص از دولتمداری در ان از ریشه های بسیار قوی ای برخوردار است، سنتی که در آن نقش فرد برجسته بوده است. از همین روست که افکار عمومی در ایران امروز تاریخ این کشور را عموما به تاریخ رجال سیاسی تقلیل می دهند و به درست یا غلط آنان را مسبب برگهای زرین یا نقاط تاریک در این تاریخ دراز می دانند.

به بیان دیگر تاریخ ایران در برداشت عمومی تا حد زیادی تاریخ نام ها محسوب می شود. این تلقی در میراث ادبی این سرزمین نیز با عباراتی همچون" هر که آمد عمارتی نو ساخت..." مورد تاکید قرار گرفته است. در این تاریخ دراز دیوانیان دیروز و بوروکراتهای امروز عمدتا با تغییرات سازگاری نشان می داده اند تا اینکه خود مبدع تغییرات باشند.

افزون بر این ایران چه به صورت قدرتی جهانگشا و چه به صورت کشوری که مکرر چهارراه حوادث بوده، از تحولات محیط بین المللی در روزگاران مختلف بسیار تاثیر پذیرفته است.

یکی از مواریث این پیشینه را شاید بتوان شکل گیری نوعی نگاه جهانی در میان مردم ایران و به شکلی گسترده تر در میان سیاستمداران ایرانی مشاهده کرد. به بیان دیگر سیاست مداران ایرانی فارغ از تفاوت ها و تعارض های فکری همواره جهان را مخاطب خود قرار می دهند و از بشریت به عنوان یک کل سخن به میان می آورند و راه حل هایی جهانی ارائه می دهند. این ذهنیت کلان نگر طبیعتا در پی ایفای نقش های کلان و جهانی نیز بر می آید و حوزه عمل دیپلماتیک را عرصه جهانی تعریف می کند. در چنین فضایی رییس جمهور حتی اگر نخواهد ، به ناگزیر باید ایده ای برای جهان داشته باشد.

از همین روست که روسای جمهور ایران  هر یک صاحب جهان بینی خاصی بوده اند و این جهان بینی تا حد زیادی رنگ خود را بر سیاست خارجی دورانی که ریاست داشته اند زده است.

به همین دلیل است که در متونی که در مورد دوره های سیاست خارجی ایران در سال های اخیر نوشته شده، عمدتا با تقسیم بندی هایی همچون سیاست خارجی هاشمی(تنش زدایی)، سیاست خارجی خاتمی(گفتگوی تمدنها) و سیاست خارجی احمدی نژاد (دیپلماسی تهاجمی) مواجهیم.

اینکه ایده رییس جمهور آتی چه خواهد بود اکنون نمی توان به راحتی پیش بینی کرد اما با توجه به تجربیات و تحولات سالهای اخیر احتمالا او مصلحت گرایی را در کانون نگاه جهانی خود قرار خواهد داد و بر مبنای آن تلاش خواهد کرد تا راه حلی برای چالش های پیش روی ایران بیابد.  به بیان دیگر شاید نوبت دیپلماسی فرا رسد./دیپلماسی ایرانی

 

 

ویدیو مرتبط :
اولین تصویر سه بعدی یک رئیس جمهور

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

جوابیه مجمع تشخیص مصلحت به رئیس جمهور

 

 

 

 

روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام با صدور جوابیه ای به تخریب های رسانه ای علیه جلسات اخیر مجمع تشخیص مصلحت نظام که عموما از طریق رسانه های حامی دولت پیگیری می شود واکنش نشان داد .

متن کامل جوابیه اداره کل روابط عمومی و تبلیغات مجمع تشخیص مصلحت نظام بدین شرح است :

پس از ارجاع موارد اختلافی لایحه برنامه پنجم توسعه کشور میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان به مجمع تشخیص مصلحت نظام، حسب دستور صریح آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و جدّیت جناب آقای دکتر رضایی، دبیر مجمع، کمیسیون اقتصاد کلان این مجمع به عنوان کمیسیون مربوطه در اسرع وقت برای تسریع در رفع اختلافات و ابلاغ به موقع این لایحه برای اجرا، با تشکیل جلسات فوق‌العاده صبح و عصر اقدام به بررسی کارشناسانه با حضور نمایندگان و کارشناسان ذیربط از مجلس شورای اسلامی، دولت و شورای نگهبان کرد و موارد پیشنهادی خود را برای طرح در صحن علنی جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام، به دبیرخانه ارائه کرد.

مجمع نیز با تشکیل سه جلسه فوق‌العاده و فشرده در صبح و عصر روز سه‌شنبه 21/9/89 و صبح روز شنبه 25/9/89 ، روند بررسی و پیگیری رفع موارد اختلافی را براساس پیشنهادهای کمیسیون اقتصاد کلان این مجمع و با حضور سران قوای مقننه و قضائیه و اکثریت اعضاء و کارشناسان مربوطه از شورای نگهبان، دولت و مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار داد و مصوبات نهایی خود را اعلام داشت که در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی، مورد تقدیر و تشکر رئیس مجلس نیز قرار گرفت.

این در حالی بود که قبل از جلسات فوق‌العاده مجمع تشخیص مصلحت نظام که نهادی قانونی و برگرفته از اصول 111 ، 112 و 177 قانون اساسی است و اعضای آن مستقیماً توسط رهبری معظم انقلاب منصوب می‌شوند، از سوی افراد خاص و رسانه‌های حامی دولت مورد هجمه و تهمت‌های فراوان بی‌پایه و اساس با هدف تحت‌الشعاع قرار دادن تصمیمات آن قرار گرفت و جنجال‌آفرینی‌های بی‌مورد این گروه به اوج خود رسید که البته از این طیف و رسانه‌های آنها انتظاری نیز بیش از این نبود.

ولی آنچه بیشتر موجب تأسف شد، اظهارنظرهای ناصواب، کذب و خلاف واقع جناب آقای زارعی به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی بود که دور از شأن و جایگاه یک نماینده مجلس است.

متأسفانه اظهارات ایشان در خصوص بهانه‌جویی برخی اعضای ذی‌نفوذ مجمع از جمله رئیس مجمع و رئیس مجلس شورای اسلامی برای جلوگیری از اظهارات دبیر مجمع برای اعلام‌نظر رهبری معظم انقلاب و اصرار آنان بر نادیده گرفتن نظر معظم‌له و تصویب آنچه که خود می‌خواستند، توهینی آشکار به رهبری نظام، رئیس مجمع، سران قوای مقننه و قضائیه و سایر اعضای محترم مجمع است که جمعی از مجتهدین و بزرگان باتجربه و برگزیده هستند.

اظهارات جناب آقای زارعی که خود در جلسه حضور نداشته و از جانب دیگران نقل قول می‌نماید که دلیل مخفی نگاه داشتن اسامی منابع خبری‌اش را نمی‌دانیم و معلوم نیست به چه دلیل توسط شخص ثالثی نظراتشان را بیان می‌کنند، با عرض معذرت بیشتر شبیه داستان‌سرایی و خیال‌پردازی‌هائیست که با هدف تخریب مجمع انجام شد و بلافاصله توسط رسانه‌های حامی دولت با ولع و وسواس خاص مورد توجه قرار گرفت. این در حالیست که نظر رهبری معظم توسط جنابان آقایان دکتر رضایی، دکتر ولایتی و دکتر لاریجانی مطرح شد و در تصمیمات نظر معظم‌له، لحاظ گردید و مصوبات قبل از اعلان خدمت ایشان ارسال شد و ریاست مجمع نیز مراتب را تلفنی خدمت رهبری گزارش دادند.

با تکذیب مطالب خلاف واقع ایشان، جهت تنویر افکار عمومی و رسانه‌هایی که بدون حب و بغض‌های سیاسی، رسالت اطلاع‌رسانی شفاف را دنبال می‌کنند، اعلام می‌داریم که در سه جلسه فوق‌العاده اخیر و همچنین کلیه جلسات فوق‌العاده، براساس بند ب ماده 22 آیین‌نامه داخلی مجمع تشخیص مصلحت عمل می‌شود و به شهادت اعضای محترم که از طیف‌های مختلف سیاسی هستند، مباحث کاملاً شفاف بوده و اعضا و میهمانان جلسه کاملاً آزاد هستند و محدودیتی در اعلام مواضع اعضا و افراد وجود ندارد....../تحلیل:عصرایران