اخبار


2 دقیقه پیش

عکس: استهلال ماه مبارک رمضان

همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ...
2 دقیقه پیش

تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریم

وزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که می‌تواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام می‌شود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ...

گره مذاکرات هسته ای کجاست؟



اخبار,اخبار سیاست خارجی ,مذاکرات هسته ای ایران و 5+1

 

اخبار سیاست خارجی - گره مذاکرات هسته ای کجاست؟

به عبارت دیگر برای کشور "الف" مهم نیست که اندازه جمعیت، شرایط اقتصادی، نوع سلاح و تعداد نیروی نظامی کشور "ب" چقدر است؛ بلکه آنچه مهم است این است که آیا کشور "ب" برای کشور "الف" یک تهدید و خطر محسوب می شود یا خیر.

تلاش ها برای رسیدن به توافق جامع هسته ای طی بیش از دو هفته مذاکرات فشرده در نهایت منتهی به تمدید چهار ماهه برنامه اقدام مشترک ژنو شد. در حالی که بسیاری از کارشناسان گمان می کردند تعیین بیش از دو هفته زمان برای مذاکره آن هم در روزهای پایانی برنامه اقدام مشترک، منجر به حصول توافق جامع خواهد شد، این اتفاق روی نداد و مذاکرات برای چهار ماه دیگر تمدید شد. حال شاید این سوال بجا باشد که گره مذاکرات هسته ای کجاست؟ اجازه دهید کمی به قبل بازگردیم.

شش ماه پیش برنامه اقدام مشترک (که به اشتباه توافق ژنو خوانده می شود) خیلی ها را امیدوار کرد که حصول به توافق نهایی میان ایران و 1+5 نزدیک است. حتی پیشرفت هایی که در چند مرحله بعد از آن صورت گرفت این امیدواری ها را بیشتر ساخت. اما توقف پیشرفت ها در وین 4 علامت سوال بزرگی را در مقابل آنها ایجاد کرد. مشکل در کجا بود؟ به اعتقاد من مشکل در نوع نگاهی بود که نسبت به برنامه اقدام مشترک شکل گرفت. برنامه اقدام مشترک اگرچه در ایجاد فضای مثبت برای ادامه مذاکرات بسیار مهم بود، اما در واقع ورودی به اصل مذاکرات نداشت.

به عبارت دیگر اگر تعهداتی که طرفین قبول کردند در ظرف شش ماه بعد از آن انجام دهند را کنار بگذاریم، برنامه اقدام مشترک (و مذاکراتی که تا قبل از وین 4 صورت گرفت) صرفا یک دستور کار بود. یعنی طرفین توافق کرده بودند که درباره چه موضوعاتی مذاکره کنند و لذا نام برنامه اقدام مشترک بر آن نهادند و از توافق خواندن آن حذر کردند.

به همین دلیل وقتی طرفین در وین 4 وارد اصل مذاکرات (نگارش متن توافق) شدند تازه اختلافات نمایان شد و تا امروز نیز ادامه یافت تا طرفین را از دستیابی به توافق جامع باز دارد. حال این سوال مطرح شده است: مشکل لاینحل باقی ماندن مذاکرات هسته ای چیست؟

تیم مذاکره کننده ایران به خوبی دریافته است که مشکل اصلی در عدم اعتماد متقابل و شک و تردید طرفین نسبت به نیات، اهداف و اعمال یکدیگر است. اجازه بدهید کمی دقیق تر به این موضوع بپردازیم.

در عرصه بین الملل بیش از آنکه اهداف و نیات یک کشور مهم باشد، برداشتی که دیگر کشورها از اهداف و نیات آن کشور دارند مهم است. استفن والت استاد روابط بین الملل دانشگاه هاروارد در نظریه "توازن تهدید" عنوان می کند کشورها نه در برابر قدرت، بلکه در برابر کشورهایی موازنه ایجاد می کنند که برای آنها به شکل خاصی خطرناک جلوه می کند. وی در نظریه خود بر اهمیت نیات تجاوزکارانه به جای منابع مادی قدرت تاکید می ورزد.

به عبارت دیگر برای کشور "الف" مهم نیست که اندازه جمعیت، شرایط اقتصادی، نوع سلاح و تعداد نیروی نظامی کشور "ب" چقدر است؛ بلکه آنچه مهم است این است که آیا کشور "ب" برای کشور "الف" یک تهدید و خطر محسوب می شود یا خیر.

از این منظر آمریکا در برابر ژاپن که دارای فناوری و چندین نیروگاه هسته ای است واکنشی نشان نمی دهد. مهم تر از آن برای آمریکا چندان اهمیتی ندارد که پاکستان به عنوان یک کشور مسلمان که اتفاقا مامن گروه تروریستی القاعده هم می باشد دارای فناوری هسته ای و حتی بمب اتمی است و یا هند که اقتصاد رو به رشدی دارد و دارای سلاح هسته ای هم است با واکنش آمریکا مواجه نمی شود. به همین ترتیب موشک های بالستیک ایران هم برای عراق یا افغانستان مسئله نیست؛ چرا که ایران تهدیدی برای این دو کشور محسوب نمی شود.

عدم اعتماد و تردید در نیات و اهداف یک کشور و وجود روابط خصمانه به اندازه کافی پتانسیل ایجاد تصویری تهدید آمیز از آن کشور در ذهنیت طرف مقابل را دارد. از سوی دیگر باید دانست زمانی که دو کشور در یک رابطه خصمانه به سر می برند، حضور آنها در پای میز مذاکره نه برای حل و فصل موضوع، بلکه برای اعلام مواضع و یا در بهترین حالت برای گرفتن امتیازات بیشتر و دادن امتیازات کمتر خواهد بود که این امر خود به فضای بی اعتمادی دامن می  زند.

لذا آنچه می تواند به مذاکرات هسته ای میان ایران و 1+5 کمک کند تغییر تصاویر موجود از آنها در ذهنیت یکدیگر است. ایران و غرب (به خصوص آمریکا) باید تلاش کنند تصویر منتشر شده از خود برای طرف مقابل را اصلاح کنند. این اقدام می تواند یک دستور العمل برای دیپلماسی رسمی و البته دیپلماسی عمومی دو کشور باشد.

بی گمان دولت مردان یک کشور برخاسته از آراء و عقاید مردم آن کشور هستند و نظرات آنها را اعمال می کنند. لذا جای هیچ شکی نیست که تصویر تهدیدآمیز ایران برای دولت مردان آمریکا با تصویر ایران برای مردم این کشور هیچ تفاوتی نداشته باشد و بالعکس تصویر آمریکا برای دولت مردان و مردم ایران نیز یکسان باشد.

 

این موضوع را می توان در نظرسنجی های معتبری که طی سال های اخیر صورت گرفته مشاهده نمود. موسسه گالوپ در این باره اقدام به نظرسنجی از مردم آمریکا کرده که نتایج این نظرسنجی از سال 1989 لغایت 2011 در جدول ذیل نشان داده شده است.

نظر شما روی هم رفته درباره ایران چیست؟

 

 

خیلی موافق

غالبا موافق

غالبا مخالف

خیلی مخالف

نظری ندارم

 

2011

2%

9%

42%

43%

4%

 

2010

1%

9%

39%

46%

4%

 

2009

2%

10%

38%

42%

7%

 

2008

1%

7%

43%

45%

4%

 

2007

1%

8 %

38%

48%

5%

 

2006

1%

6%

40%

46%

6%

 

2005

1%

11%

49%

33%

6%

 

2004

3%

14%

46%

31%

6%

 

2003

2%

11%

48%

31%

8%

 

2002

2%

9%

46%

38%

5%

 

2001

2%

10%

45%

38%

5%

 

1996

1%

5%

38%

46%

10%

 

1991

1%

12%

44%

35%

9%

 

1989

1%

4%

27%

62%

6%

 

 

طبق نتایج این تحقیق، ایران در تمامی این سال ها تصویری نامطلوب در نزد اذهان آمریکاییها داشته به طوری که در سال 2011 از نظر 85 % پاسخ دهندگان آمریکایی کشوری اغلب و یا خیلی منفور بوده است. این نگاه بدبینانه نسبت به ایران پس از مطرح شدن پرونده هسته ای تشدید گردید. به طوری که «ایران عموماً از سال 2005 همیشه منفورترین کشور در نزد آمریکایی ها بوده است.» در تحقیقی که در همین زمینه در سال 2011 توسط مؤسسه گالوپ صورت گرفته، پرسش شوندگان آمریکایی از میان 20 کشور مورد پرسش، بیشترین نظر منفی را به ترتیب درباره ایران، کره شمالی و چین داشته اند.

 
مردم ایران نیز تصویری نامطلوب از آمریکا در ذهن خود دارند چنانکه در تحقیقی که سازمان افکار عمومی جهانی در سال 2008 انجام داده از مردم ایران خواسته شد نظر خود را درباره دولت آمریکا بیان کنند که جدول ذیل نتایج این تحقیق را نشان می دهد.

 

نظر خود را درباره دولت آمریکا بیان کنید.(ایرانی ها در 6/12/2008)

خیلی موافق

2 درصد

تا اندازه ای موافق

3 درصد

تا اندازه ای مخالف

9 درصد

خیلی مخالف

84 درصد

نمی دانم

2 درصد

 

 مشاهده می شود تصویر ایران و آمریکا برای همدیگر تا چه اندازه نامطلوب بوده و مسلما در این فضا امکان نیل به تفاهم به سختی ممکن است. از این منظر ایران و آمریکا باید تلاش کنند این تصویر نامطلوب را تغییر دهند. در این راستا وزیر خارجه ایران تلاش های خوبی در بعد دیپلماسی رسمی (گفتگوهای مستقیم، لحن بیان متفاوت نسبت به گذشته و ...) و دیپلماسی عمومی (ارائه یادداشت برای رسانه ها و مطبوعات انگلیسی زبان و انتشار ویدئو کلیپ در فضای اینترنت) داشته است.

 

آمریکا نیز به نوبه خود اقداماتی در این زمینه انجام داده که می توان به صحبت اوباما در مجمع عمومی سازمان ملل که ابراز داشت آمریکا به دنبال تغییر نظام ایران نیست و یا تلاش وی برای ملاقات حضوری و سپس تلفنی با حسن روحانی اشاره کرد. اما به هر تقدیر اصلاح تصویر دو کشور در نزد یکدیگر به تلاش های بیشتری نیاز دارد. در یادداشت بعدی در این باره بیشتر خواهم نوشت.

 اخبار سیاست خارجی - عصر ایران

 


ویدیو مرتبط :
مذاکرات بسیار حساس پدر و پسر که باندازه مذاکرات هسته...

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

کائیدی : گره‌زدن معیشت مردم با مذاکرات هسته‌ای به صلاح کشور نیست



مذاکرات هسته‌ای  ایران , رابطه ایران وآمریكا

کائیدی : گره‌زدن معیشت مردم با مذاکرات هسته‌ای به صلاح کشور نیست

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: گره زدن مسئله گرانی و معیشت مردم با موضوع مذاکرات هسته‌ای به صلاح کشور و مردم نیست.

علی کائیدی نماینده مردم پلدختر در مجلس درباره برخی اظهارات مبنی بر گره خوردن موضوع مذاکرات هسته‌ای با معیشت مردم گفت: ما در زمان شاه بهترین رابطه در طول تاریخ را با آمریکا داشتیم و باید این سؤال را پرسید که آیا مشکلات ما حل شد و پیشرفت قابل توجهی داشتیم.

وی با بیان اینکه این حرف که اگر موضوع هسته‌ای حل شود و ما در برابر غرب کوتاه بیاییم آنها نیز موضع خود را عوض می‌کنند، صحیح نیست، گفت: آنها می‌خواهند جمهوری اسلامی و کشوری که صدای مظلومان جهان و آرمان‌های امام خمینی(ره) را مطرح می‌کند وجود نداشته باشد.

کائیدی با اشاره به جایگاه جمهوری اسلامی در میان مسلمانان جهان اظهار داشت: بسیاری از کشورها و مردم تحت ظلم جهان به ایران به عنوان یک روزنه امید نگاه می‌کنند.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اظهارات رئیس‌جمهور فرانسه در گفت‌وگو با نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی مبنی بر عدم به رسمیت شناختن حق هسته‌ای ایران را مورد اشاره قرار داد و افزود: بدون شک کشورهای غربی می‌خواهند ایران انرژی‌ هسته‌ای نداشته باشد و می‌خواهند در بحث مذاکرات این منفعت آنها تأمین شود.

وی عقب‌نشینی در مسئله هسته‌ای را منجر به زیاده‌خواهی بیشتر غرب دانست و تصریح کرد: گروه‌های سیاسی مختلف در کشور اگر تحت تدبیر رهبر انقلاب و به دور از تفرقه حرکت کنند مطمئناً در زمینه هسته‌ای به نتیجه خواهیم رسید و اگر برخلاف وحدت عمل شود، مطمئنا دشمن از آن سود می‌برد.

کائیدی با تأکید بر اینکه اگر از آرمان‌هایمان کوتاه بیاییم مطمئنا غرب امتیاز خاصی به ما نمی‌دهد، ادامه داد: آنها می‌خواهند پرچم جمهوری اسلامی که در واقع پرچم حمایت از مستضعفان است دیگر برافراشته نباشد و توافق در زمینه هسته‌ای اگر با این نگاه به موضوع نگاه کنیم، بر روی معیشت مردم بی‌تأثیر است.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به تاکتیک نرمش قهرمانانه افزود: البته اگر با استفاده از این روش و در مذاکرات امتیازی نصیب مردم ایران شود از آن استقبال می‌کنیم ولی آمریکا و غرب شیطان‌تر از این هستند که امتیازی جدی به ما بدهند.

وی با بیان اینکه اگر مقاومت همراه با نرمش قهرمانانه باشد، بدون شک موفق خواهیم شد، گره زدن موضوع معیشت مردم به مسئله هسته‌ای را به صلاح کشور ندانست و تأکید کرد: این یک بازی سیاسی است که ایران از آن سودی نخواهد برد.

کائیدی اضافه کرد: با مطرح کردن مسئله گره خوردن معیشت با پرونده هسته‌ای، مردم بدون دلیل امیدوار شده و زمانی که موفقیتی حاصل نمی‌شود موجبات سرخوردگی مردم فراهم می‌شود.

نماینده مردم پلدختر در مجلس دلیل عزتمندی ایران در طول 34 سال گذشته را عدم عقب‌نشینی در مقابل زیاده‌خواهی‌های غرب دانست و افزود: دشمنان در مقاطع مختلف تلاش می‌کردند که جمهوری اسلامی را سرنگون کنند اما با تدبیر رهبری و حمایت‌های مردم این اتفاق رخ نداد./فارس