میزان سهم ایران از ثبت جهانی یونسکو

فرهنگ بشری از مجموعه دستاوردهای حفظ شده بشر به وجود آمده است با تاکیید بر کلمه حفظ شده چرا که دستاوردهای نابود شده سهمی در فرهنگ ندارند.

خبرآنلاین: فرهنگ بشری از مجموعه دستاوردهای حفظ شده بشر به وجود آمده است با تاکیید بر کلمه حفظ شده چرا که دستاوردهای نابود شده سهمی در فرهنگ ندارند.

ما ایرانیان به عنوان یکی از قدیمی ترین اقوام دارای تمدن جهان دستاوردهای مهمی را به جهان عرضه کرده ایم .

بسیاری از عناصر فرهنگی در جهان امروز به نحوی وامدار تمدن آریایی هستند که از دوره مادها توانسته است در کشاکش فرهنگی با اقوام رقیب محصولات فرهنگی جهانشمولی را در جریده فرهنگی بشریت به ثبت برساند.

اما حفظ این محصولات فرهنگی در دنیای امروز از پدید آمدن آن مهم تر شده است چرا که اقوامی در دنیای امروز با فرهنگ محسوب می شوند که در مورد دستاوردهای فرهنگی خود (حتی مخالف با آرمانهای ذهنی شان ) اهتمام ورزند.

یونسکو به عنوان سازمانی جهانی کشورها را در حفظ این گونه آثار یاری می کند.میراث جهانی یونسکو نام عهدنامه‌ای بین‌المللی است که در تاریخ 16 نوامبر 1972 میلادی به تصویب کنفرانس عمومی یونسکو رسید.

موضوع آن حفظ آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی بشر است که اهمیت جهانی دارند و متعلق به تمام انسان‌های زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص، است.

برپایه این کنوانسیون کشورهای عضو یونسکو، می‌توانند آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی کشور خود را نامزد ثبت به‌عنوان میراث جهانی کنند. حفاظت از این آثار پس از ثبت در عین باقی ماندن در حیطه حاکمیت کشور مربوطه، به عهده تمام کشورهای عضو خواهد بود. مکان‌های میراث جهانی ثبت‌شده در سازمان یونسکو، مکان‌هایی مانند جنگل، کوه، آبگیر، صحرا، بقعه، ساختمان، مجموعه و یا شهر هستند.

معیارهای شش گانه

برای آن که اثری فرهنگی بتواند در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت برسد لازم است حداقل با یکی از معیارهای شش گانه این معاهده انطباق داشته باشد. به زبان ساده و به طور خلاصه اثر کاندیدای ثبت باید:

معرف نبوغ یا دست آورد خلاقانه انسان باشد، تبادل ارزش های انسانی را در طول دوره ای خاص از تاریخ نشان دهد، شاهدی از سنت های درخشان فرهنگی زنده و یا از میان رفته باشد، نشان دهنده نمونه ای خاص از یک سبک معماری باشد، یا این که استفاده هوشمندانه انسان از زمین و محیط پیرامونش را جهت استقرار نشان و سرانجام این که به طور مستقیم یا ملموس با سنت ها، عقاید، آثار هنری یا ادبی در ارتباط باشد.

کشور ما سه سال پس از تصویب کنفرانس عمومی یونسکو در تاریخ چهارشنبه ،26 فوریه سال 1975 به کنوانسیون میراث جهانی یونسکو پیوست. در سال 1979 چغازنبیل به عنوان اولین اثر در یونسکو ثبت شد پس از آن تخت جمشید و میدان نقش جهان با نخستین مکان‌هایی بودند که در ایران به فهرست میراث جهانی اضافه شدند.

جدول زیر نشان دهنده آثار ثبت شده ایران در این فهرست با سال ثبت هستند.

ردیف	مکان	سال ثبت
1	چغازنبیل	1979
2	تخت جمشید	1979
3	میدان نقش جهان	1979
4	تخت سلیمان	2003
5	بم و فضای فرهنگی آن	2004
6	پاسارگاد	2004
7	گنبد سلطانیه	2005
8	سنگ نگاره بیستون	2006
9	مجموعه کلیساهای آذربایجان	2008
10	سازه های آبی شوش	2009
11	مجموعه بازار سنتی تبریز	2010
12	آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی	2010
13	باغ ایرانی	2011
14	مسجد جامع اصفهان	2012
15	گنبد قابوس	2012
16	کاخ گلستان	2013
17	شهر سوخته	2014

نکته جالب این که اولین و آخرین اثر ثبت شده ایران در یونسکو مربوط به تمذن های پیش آریایی و بومیان ایران پیش از مهاجرت بزرگ آریایی ها است.

وضعیت کشورهای جهان

از سال 1978 روند بررسی و ثبت آثار کشورها در فهرست یونسکو آغاز شد. در میان کشورهای جهان ایتالیا با 41، اسپانیا با 39 و چین با 35 اثر بیشترین آثار ثبت جهانی را دارا هستند.

تصویر زیر نشان دهنده میراث ثبت شده بر اساس کشورهای جهان است.

آلمان، فرانسه، هند،روسیه ، مکزیک از جمله کشورهایی هستند که بیش از بیست اثر در فهرست جهانی دارند.

برای تصویر بزرگتر روی آن کلیک کنید

اهدای چهار لوح آثار ثبت شده ایران در فهرست جهانی یونسکو به روحانی

به گزارش ایسنا حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی صبح پنجشنبه به وقت محلی در دیدار با ایرینا جئورجیوا بوکووا مدیرکل و دیگر مقام‌های ارشد یونسکو، تاکید کرد: همه نهادهای بین‌المللی بویژه یونسکو باید تمام تلاش خود را برای حفاظت از این آثار ارزشمند فرهنگی و بشری در کشورهایی همانند سوریه و عراق بکار گیرند.

وی ضمن تشکر از تلاش‌های این سازمان برای صیانت و معرفی آثار فرهنگی کشورمان،گفت: متأسفانه آثار فرهنگی و باستانی منطقه ما توسط تروریست‌ها در حال نابودی است و ویران شدن و نابودی این آثار، ویرانی هویت مذاهب، فرهنگ‌ها و اندیشه‌هاست.

وی تصریح کرد: تروریست‌ها و گروه‌های تروریستی تلاش می‌کنند با تخریب این آثار، رابطه نسل جوان را با هویت و گذشته تاریخی خود قطع کنند تا بتوانند آنان را به عنوان سرباز جذب نمایند.

رییس‌جمهور در این دیدار همچنین لزوم فعالتر شدن یونسکو در بهره‌گیری از ظرفیت های فرهنگی برای جلوگیری از خشونت و مقابله با تروریسم و بویژه برخورد با تخریب آثار فرهنگی از سوی تروریست‌ها را خواستار شد.

وی توانایی تروریست‌ها در جذب جوانان را ناشی از نقصان و ناکافی بودن فعالیتهای فرهنگی در عرصه جهانی خواند و اظهارداشت: یونسکو طی ۷۰ سال گذشته تلاش‌های مفیدی برای حفاظت از میراث فرهنگی بشری داشته‌ و معتقدم شایسته است که دهه هشتم حیات یونسکو، روی مبارزه با خشونت و حفظ آثار باستانی کشورها از گزند تروریست‌ها، متمرکز شود.

وی با اشاره به ضرورت بهره گیری از ابزارهای فرهنگی برای مبارزه عملی با تروریسم، به تشریح اهداف قطعنامه مبارزه با خشونت و افراطی‌گری سازمان ملل متحد(WAVE) پرداخت و گفت:"فرهنگ" و بهره گیری از شیوه های فرهنگی به اعتقاد ما مهمترین ابزار اجرا و موفقیت این قطعنامه است.

رییس‌جمهور افزود: بسیار با اهمیت است که فرزندان ما از همان ابتدای آموزش در مدارس فرا بگیرند که خشونت و افراطی‌گری چه آثار زیانباری دارد و هرگاه زندگی با محبت توأم باشد، چقدر زیباتر است.

وی ادامه داد: یونسکو می‌تواند در این زمینه طراحی‌های نوین و برنامه‌های عملی مبتنی بر فرهنگ به کشورها پیشنهاد کند.

ایرینا جئورجیوا بوکووا مدیر کل یونسکو نیز در این دیدار، تخریب میراث فرهنگی در برخی از کشورهای منطقه توسط تروریست‌ها را حرکتی سازماندهی شده و یک تراژدی بشری نامید و گفت: ما در یونسکو به مسئولیت بزرگی که در قبال این جنایات داریم، واقف هستیم و می‌دانیم که یکی از اهداف تروریست‌ها، قطع ارتباط فرهنگی جوامع با یکدیگر و گذشته‌شان است.

وی افزود: با توجه به تلاش تروریست ها برای کشاندن جوانان به سمت اقدامات افراطی، ما اکنون تمرکز بیشتری روی جوانان داریم و در حال بررسی این موضوع هستیم.

رییس شورای اجرایی یونسکو نیز در این جلسه با تبریک موفقیت بزرگ جمهوری اسلامی ایران در دستیابی به توافق هسته ای، این موفقیت را نشان‌دهنده قدرت شگرف دیپلماسی توصیف کرد و گفت: تاکید دکتر روحانی برای بررسی چرایی تمایل جوانان به خشونت بسیار ارزشمند است و حتماً این را به عنوان پیشنهادی در شورای اجرایی یونسکو مورد بررسی قرار می‌دهیم.

در پایان این مراسم نیز مدیر کل یونسکو، چهار لوح ثبت آثار ایران در فهرست میراث جهانی و حافظه جهانی یونسکو را به دکتر روحانی هدیه داد.

این الواح شامل شوش و چشم انداز میمند به عنوان دو اثر ثبت شده در فهرست میراث جهانی و کلیات سعدی و مسالک المالک استخری به عنوان دو اثر ثبت در حافظه جهانی یونسکو بود.

اخبار سیاست  خارجی  -  ایسنا