اخبار
2 دقیقه پیش | عکس: استهلال ماه مبارک رمضانهمزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ... |
2 دقیقه پیش | تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریموزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که میتواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام میشود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ... |
قصه پُر غصه «دانشجویان ستاره دار»
اما آنچه مهم است این است که دانشجویان بدون طی شدن روندهای قانونی و بدون ارجاع به دادگاه یا نهاد قضایی به صورت یک طرفه و دستوری ستاره دار شدند.
از دید بسیاری از کارشناسان، رخنه ی نگاه سیاسی و دستوری به مدیریت کلان علمی، بلایی بود که در سال های گذشته به جان دانشگاه ها افتاد و آسیب های زیادی را متوجه این مهمترین پایگاه و نهاد علمی-آموزشی کشورمان کرد.
به دنبال تغییر هدفمند و جهت دار رییسان دانشگاه ها، اخراج یا بازنشسته کردن پیش از موعد برخی استادان ناهمسو با تفکری خاص، استخدام هیات علمی مورد تایید تفکر حاکم و گزینش های خاص طی سال های پیشین، آرامش و امنیت و تخصص محوری از محیط های علمی رخت بربست و سیاست زدگی جای آن را گرفت.
به گفته ی «صادق زیباکلام» استاد دانشگاه تهران هرگاه ایدیولوژی و مسایل سیاسی برای مسایل علمی اولویت تعیین کرده اند، علم زیر دست و پای ایدیولوژی مانده است؛ همانطور که در دوره ی هشت ساله ی مدیریت احمدی نژاد، شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری استقلال دانشگاه ها را از میان بردند و علم را قربانی ایدیولوژی کردند.
در سال های گذشته بسیاری از دانشجویان زیر تاثیر دخالت سلیقه های سیاسی-جناحی بر مدیریت وزارت علوم و دانشگاه ها به بهانه هایی از حق ادامه ی تحصیل محروم شدند؛ حقی که با روی کار آمدن دولت یازدهم امیدها برای احیای آن تقویت شد. اتخاذ مشی اعتدال در دولت یازدهم و تغییر دستورکار مسوولان جدید وزارت علوم بر مبنای عقلانیت و قانون محوری، انتظار افکار عمومی برای اصلاح رویه های پیشین بویژه در مورد دانشجویان ستاره دار را افزیش داد.
وزارت علوم تازه نفس نیز در پاسخ به این مطالبه ی عمومی، تاکنون برای شفاف سازی و حل مشکل دانشجویان ستاره دار اقدام های مهمی انجام داده و موفق به حل مشکل تعدادی از این دانشجوها شده است. با این حال به قوت خود باقی ماندن مشکل تعدادی دیگر از دانشجویانی که از ستاره های حک شده ی کنار نامشان در کارنامه ی سازمان سنجش رنج می برند، نشان از این واقعیت دارد که این وزارتخانه برای احیای حق دانشجویان با چالش های بسیاری رو به رو است؛ چالش هایی که غلبه بر آن ها عزمی جدی، همتی بلند و البته همکاری سایر قوا و نهادها را می طلبد.
افزایش کمی و تغییر کیفی پدیده ی دانشجوی ستاره دار در دولت های نهم و دهم
رشد قارچ گونه ی ستاره دارها در دولت های نهم و دهم بر کسی پوشیده نیست. در این دوره به دنبال بسته شدن فضا، پایین آمدن آستانه ی تحمل مسوولان دانشگاه ها و محدود شدن فعالیت های دانشجویی، تعداد دانشجویان ستاره دار به خصوص ستاره دارهای محروم از تحصیل به سرعت افزایش پیدا کرد.
«مهدیه گلرو» یکی از دانشجویانی که در سال 1386 ستاره دار و از تحصیل معلق و در سال 1390 از دانشگاه اخراج شد،گفت: بسته شدن فضای دانشگاه ها در دوره ی احمدی نژاد موجب افزایش شمار دانشجویان ستاره دار شد، به طوری که همان کاری که دانشجویان 6 یا 7 ماه پیش از روی کار آمدن احمدی نژاد انجام می دادند، با روی کار آمدن وی انجام دادند و ستاره دار شدند.
پدیده ی دانشجویان ستاره دار در دوران مدیریت دولت های نهم و دهم افزون بر افزایش کمی، از نظر ماهوی نیز تغییراتی را تجربه کرد.
اگرچه دانشجوی ستاره دار پدیده یی بود که برای نخستین بار به دنبال برخی فشارهای خاص در سال های پایانی دولت اصلاحات به وزارت علوم تحمیل شد، اما به گفته ی «غلامرضا ظریفیان» معاون وزیر علوم دولت اصلاحات در گفت و گو با روزنامه ی «اعتماد» در 18 مهر 91 ، در آن زمان این حکم ها فقط یک حکم انضباطی بود که به دلیل نگرانی نهادهای امنیتی از نیت براندازی در مورد تعداد اندکی از دانشجویان صادر شد و تلاش ها و گفت و گوهای دولت در همان زمان موجب رفع اتهام و حل مشکل بسیاری از آن دانشجویان شد.
گلرو در ادامه ی گفت و گوی خود گفت: در سال های پایانی دولت اصلاحات، وضعیت تعداد اندکی از دانشجویان به حالت تعلیق درآمد؛ مثلا دانشجویان برای یک یا دو ترم تعلیق می شدند و در صورت نبود مشکلی در پرونده می توانستند پس از طی این دوره به تحصیلات خود ادامه دهند. حتی حکم تعداد زیادی از این افراد با میانجیگری وزارت علوم به حالت تعلیق درآمد. به همین دلیل به یاد ندارم در آن دوره کسی از حق ادامه ی تحصیل محروم شده باشد، اما در دوره ی احمدی نژاد به صورت کاملا شفاف و رسمی دانشجویان را از تحصیل محروم می کردند.
«وحید عابدینی» دانشجویی که هر دو وضعیت ستاره دار تعلیقی و محروم از تحصیل را در سال های 1384 و 1390 تجربه کرده و سرانجام در سال تحصیلی گذشته موفق به ادامه ی تحصیل در دانشگاه در مقطع دکتری شده است، در گفت و گو با پژوهشگر ایرنا با تفکیک دو نوع دانشجویان ستاره دار تعلیقی و دانشجویان ستاره دار محروم از تحصیل گفت: من که از مهر 1385 درگیر مشکل ستاره داری بودم و مرتب به وزارت علوم مراجعه می کردم، نشنیدم تا پیش از دوره ی احمدی نژاد دانشجویی از تحصیل محروم شده باشد، اما در دوره ی احمدی نژاد، برخی به همین واسطه از تحصیل محروم شدند.
این در حالی است که رییس دولت نهم و دهم هرچند در بیشتر موارد همچون مناظره های انتخاباتی تشدید مشکل دانشجویان ستاره دار در دولت خود را انکار می کرد، اما گاهی در پاسخ به اعتراض های دانشجویان عبارت هایی کنایه آمیز به کار می برد. از جمله سخنان احمدی نژاد درباره ی دانشجویان ستاره دار این بود: دانشجویانی که ستاره گرفته اند برایشان بهتر شده است، چون تا حالا ستوان دوم بوده اند و حالا به ستوان یکمی ارتقا پیدا کرده اند.
اما آنچه مهم است این است که دانشجویان بدون طی شدن روندهای قانونی و بدون ارجاع به دادگاه یا نهاد قضایی به صورت یک طرفه و دستوری ستاره دار شدند.
عابدینی در ادامه ی گفت و گوی خود ستاره دار کردن دانشجویان طی سال های گذشته در نتیجه ی اظهار نظر کارشناس امنیتی و اطلاعاتی و نه کارشناس قضایی را نافی قانون اساسی و مسوولیت دولت پیشین در کم کاری و حمایت نکردن از این دانشجویان را مسلم دانست و گفت: درحالی که باید کمیته انضباطی، وزارت علوم یا نهادهای قضایی مرجع تصمیم گیری در این مورد باشند، اما در سال های گذشته دانشجویان با نظر کارشناسان نهادهای اطلاعاتی ستاره دار شدند و دولت در برابر این روند هیچ مقاومتی نکرد.
اقدام ها و چالش های وزارت علوم دولت تدبیر و امید در بی فروغ کردن ستاره های دانشجویی
حل مشکل دانشجویان ستاره دار وعده یی بود که «حسن روحانی» رییس جمهوری در شعارهای انتخاباتی خود مطرح کرد و پس از پیروزی در انتخابات سال 92 در مسیر عملیاتی کردن آن گام های مهمی برداشت.
در شرایطی که برخی از بهارستان نشینان با سختگیری در مورد دادن رای اعتماد به وزیران علوم پیشنهادی دولت نشان دادند که روی عملکرد این وزارت خانه حساسیت دوچندانی دارند و تغییر جدی در رویکردهای کلان این وزارت خانه را نمی پسندند، روحانی، پس از رای عدم اعتماد به «جعفر میلی منفرد»، «جعفر توفیقی» را به سرپرستی این وزارتخانه منصوب کرد.
اعلام تشکیل کمیته یی برای بررسی وضعیت دانشجوهای ستاره دار در این وزارت خانه از طرف توفیقی نخستین اقدام عملی دولت در این زمینه بود که بیم را در دل مخالفان و امید را در دل دانشجویانی که از مشکل ستاره داری رنج می بردند زنده کرد.
به دنبال اعلام این خبر صدها دانشجو خواستار بررسی وضعیت خود در وزارت علوم شدند و پرونده ی آنها در مسیر رسیدگی و بازبینی قرار گرفت.
پس از انتخاب «رضا فرجی دانا» به سمت وزیر علوم، تلاش های جدی تری برای تغییر وضعیت دانشجویان ستاره دار صورت گرفت؛ تلاش هایی که موجبات نگرانی و عکس العمل برخی جناح های سیاسی را بیش از پیش فراهم کرد.
پس از اعلام موافقت وزارت علوم با بازگشت 125 تن از دانشجویان ستاره دار به دانشگاه ها، «زهره طبیب زاده»، «سیدمحمود نبویان» و «جبار کوچکی نژاد» 3 تن از نمایندگان جبهه ی پایداری در کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی خواستار بررسی پرونده ی این دانشجویان شدند و به دنبال مخالفت وزارت علوم، از فرجی دانا به دلیل آنچه «ممانعت از اعمال حق نظارت وکلای ملت» خواندند به کمیسیون اصل 90 مجلس شکایت کردند.
چالش میان کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی با وزارت علوم بر سر بازبینی پرونده ی دانشجویان ستاره دار در اسفند 92 نمونه ی کوچکی از مانع های بزرگی است که در این مسیر بر سر راه دولت قرار داشته و دارد.
یکی از اعضای کمیسیون آموزش مجلس که خواست نامش فاش نشود در گفت و گو با پژوهشگر ایرنا مدعی شد برخی از دانشجویان ستاره دار، پرونده ی قضایی و مشکل اخلاقی دارند و اقدام وزارت علوم در بازگرداندن آن ها به دانشگاه ها قانونی نیست.
این نماینده ی مجلس ضمن اظهار بی اطلاعی از قانونی که بر مبنای آن این دانشجویان ستاره دار شده اند، گفت: خواسته ی کمیسیون آموزش از وزارت علوم این است که به صورت روشن و شفاف توضیح دهد بر اساس چه قانونی می خواهد دانشجویان ستاره دار را به دانشگاه ها برگرداند.
این در حالی است که عابدینی نسبت به ادعای برخی مخالفان در مورد وارد کردن اتهام اخلاقی به دانشجویان ستاره دار به شدت اظهار تاسف کرد و گفت: وارد کردن اتهام اخلاقی به این دانشجویان بدون ارایه هیچ سند و مدرکی توهین محسوب می شود و در قوانین اسلامی باید حد بر آن جاری شود.
همچنین به نظر می رسد دخالت برخی نهادهای خاص در مورد پرونده ی تعدادی از دانشجویان ستاره دار، وزارت علوم را در انجام تعهد خود با چالش هایی رو به رو می کند.
گلرو در ادامه ی گفت و گوی خود با تایید این نظر که دخالت برخی نهادهای خاص مانع از حل مشکل برخی دانشجویان می شود، اظهار امیدواری کرد که با گذشت زمان، آرام تر شدن فضا و تلاش های وزارت علوم مشکل این دانشجویان نیز برطرف شود.
مخالفان بازگشت دانشجویان ستاره دار به دانشگاه ها، با این استدلال که بازگشت این عده فضای دانشگاه ها را متشنج خواهد کرد بر سر راه وزارت علوم سنگ اندازی می کنند.
این در حالی است که به گفته ی گلرو، فضای متشنج دانشگاه ها در سال های پیشین ناشی از نحوه ی مدیریت این نهادها بود؛ طی سال های گذشته دانشجویان کنشی نداشتند و تنها در واکنش به عملکرد رییسان دانشگاه ها و وزارت علوم بود که اعتراض می کردند؛ در حالی که با بازگشت فضای آرامش و امید به دانشگاه ها این نگرانی موضوعیت ندارد. در چنین فضایی دانشجویان می توانند با کنش خود به وزارت علوم و رییسان دانشگاه ها در بهبود فضای دانشگاه ها و خارج شدن از فضای خفقان، سکوت، سکون و سیاست زدگی کمک کنند.
میزان موفقیت و ارزیابی عملکرد وزارت علوم
باوجود موانع متعددی که بر سر راه دولت قرار دارد، مسوولان وزارت علوم عزم خود را برای احقاق حقوق دانشجویان جزم کرده اند و خوشبختانه در این مسیر تا اندازه یی موفق بوده اند.
وزارت علوم در وهله ی نخست بررسی وضعیت دانشجویانی را که از سال 1390 به بعد ستاره دار شده اند در اولویت قرار داده است و در این میان به گفته ی گلرو، مشکل 50 درصد از دانشجویان ستاره داری که برای رفع مشکل خود تلاش و مرتب وضعیت خود را در وزارت علوم پیگیری کرده اند حل شده است.
به گفته ی این دانشجو، بدون طرح مطالبه و پیگیری های مکرر از طرف دانشجویان نمی توان انتظار داشت پرونده ی آنها مورد رسیدگی قرار گیرد و دولت به صورت خودکار حق پایمال شده ی آن ها را احیا کند؛ بنابراین حل نشدن مشکل تعدادی از دانشجویان ناشی از کم کاری خود آن هاست نه وزارت علوم.
وحید عابدینی نیزتایید کرد که مشکل تعداد زیادی از دانشجویان ستاره دار (ستاره دارهای بعد از سال 1390) حل شده است.
چه باید کرد؟
وزارت علوم در مورد مساله ی دانشجویان ستاره دار سه مسوولیت مهم بر عهده دارد: نخست بازبینی پرونده ها و حل مشکل دانشجویان ستاره دار کنونی، دوم توقف روند غیرقانونی و غیرشفاف ستاره دار کردن دانشجویان و سوم تعریف ساز و کار شفاف و روشن قانونی برای تصمیم گیری در مورد وضعیت دانشجویانی که در آینده دچار مشکل انضباطی یا اخلاقی یا آموزشی می شوند (مثلا واگذاری مسوولیت امور دانشجویان به کمیته های انضباطی)؛ مسوولیت هایی که به گفته ی گلرو تا کنون دولت روحانی در دو مورد نخست آن به خوبی عمل کرده است.
این دانشجوی ستاره دار در ادامه ی گفت و گوی خود محروم نشدن هیچ یک از دانشجویان از تحصیل و همچنین صدور کارنامه را برای همه ی کسانی که در آزمون دکتری و کارشناسی ارشد درسال تحصیلی گذشته شرکت کرده اند، نشانه یی از تغییر مثبت در رویکردها و عملکرد وزارت علوم در این ارتباط دانست.
عابدینی نیز اقدام دولت برای شفاف سازی قانونی در این ارتباط را لازم و ضروری دانست و گفت: ارایه ی لایحه به مجلس و ایجاد ساز و کارهای قانونی یکی از راه هایی است که می تواند موجب توقف این روندهای غیر قانونی شود. اگر جرمی اتفاق افتاده است باید دادگاه تشخیص دهد و تعیین مجازات هم باید در دادگاه صورت پذیرد؛ دولت باید روی این مساله اصرار داشته باشد و با تعامل با مجلس قانون هایی در این زمینه تصویب کند.
اگرچه دولت برای احیای شاخص های علمی به عنوان ملاکی برای ارزیابی عملکرد دانشجویان و زدودن سیاست زدگی از فضای دانشگاه ها با مشکلات و مانع های متعددی رو به روست، اما به نظر می رسد تکیه بر قانون و قانون مداری بتواند مسوولان وزارت علوم را در مسیر توقف روندهای غیرقانونی پیشین یاری کند.
البته گلرو با اظهار امیدواری نسبت به تغییر اساسی ترکیب نمایندگان مجلس در انتخابات آتی، بر این باور است که تا زمانی که ترکیب مجلس به شکل کنونی است، دولت به سختی می تواند در مسیر اصلاح روندهای پیشین در وزارت علوم گام بردارد.
همچنین اصلاح رویکرد نهادهای امنیتی به مساله ی دانشجویان ستاره دار از جمله راهکارهایی است که می تواند به روند حل مشکل دانشجویان ستاره دار سرعت بخشد.
عابدینی با این استدلال که مساله ی دانشجویان ستاره دار به طور اساسی یک مساله ی انسانی است و نه سیاسی، حل شدن مساله ی دانشجویان ستاره دار را برای روحانی نه یک پیروزی سیاسی بلکه یک پیروزی اخلاقی و تعهد به وعده های انتخاباتی او می داند و بر این باور است که سایر نهادها هم باید رویکرد سیاسی خود به این مساله را اصلاح کنند؛ زیرا حق ادامه ی تحصیل یک حق انسانی و طبیعی است و کسی نمی تواند انسانی را از حق طبیعی خود محروم کند.
همچنین به گفته ی زیباکلام استاد دانشگاه تهران راهکار مدیریت کلان و اصولی دانشگاه ها این است که به جای نهادهای سیاسی و ایدیولوژیک، یک نهاد علمی متشکل از استادان دانشگاه ها و گروه های آموزشی در مورد مسایل آموزشی و راهبردی دانشگاه ها و به دور از رویکردهای سیاسی و با رویکردی علمی و تخصصی تصمیم گیری کنند.
به هرحال امید است تلاش های دولت در این زمینه با همکاری مجلس و حتی قوه ی قضاییه همراه و به نتیجه ی مطلوب منجر شود.
از دید خود دانشجویان نتیجه ی مطلوب زمانی حاصل می شود که هیچ یک از آنها از حق طبیعی خود برای ادامه ی تحصیل محروم نباشند.
به گفته ی گلرو پرونده ی دانشجویان ستاره دار زمانی بسته خواهد شد که نه 90 درصد بلکه 100 درصد این دانشجویان از جمله «ضیاء نبوی» که صرفا به خاطر عضویت در شورای دفاع از حق تحصیل محکوم و زندانی شده اند به دانشگاه ها بازگردند و در رشته هایی که دوست دارند تحصیل کنند.
سخن آخر اینکه رویکرد تازه ی وزارت علوم مبنی بر احیای فضای اعتدال، تضارب آرا،تخصص محوری و امید در دانشگاه ها، بازبینی رویه ها و عملکرد پیشین این وزارتخانه بویژه در مورد دانشجویان ستاره دار را اجتناب ناپذیر می کند؛ مسیر پرچالشی که تنها با مدیریت غیر سیاسی دانشگاه ها امکان پذیر است.
ویدیو مرتبط :
رقص ستاره تلویزیون ایران، مهمانی پُر ستاره
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
تکلیف دانشجویان ستاره دار تا آخر هفته مشخص میشود
سرپرست وزارت علوم :
تکلیف دانشجویان ستاره دار تا آخر هفته مشخص میشود
"موضوع ستاره دار کردن دانشجویان را با مراجع ذیربط حل خواهیم کرد." این جمله ای بود که سرپرست وزارت علوم تحقیقات و فناوری با جدیت عنوان میکند. در راهروی وزارت علوم شنیدیم كه كمیته بررسی وضعیت دانشجویان ستارهدار كارش را شروع كرده و احتمالا نتیجه نخستین بررسیها تا روز سهشنبه همین هفته اعلام خواهد شد. صحت این خبر را از دكتر توفیقی جویا شدیم.
او این خبر را رد نكرد اما یادآوری كرد كه حل برخی مشكلات نیازمند رایزنیهایی با دیگر دستگاههاست كه ممكن است زمان بیشتری طلب كند. توفیقی قرار است خزان دانشگاههای ایران را بهاری کند. فردی که برای تغییر و اعتدال پا به وزارتخانه ای حساس گذاشته است .
دکتر جعفر توفیقی استاد تمام دانشگاه تربیت مدرس حالا در طبقه 16 ساختمان اصلی وزارت علوم بر صندلی وزارت تکیه زده است ، اگرچه او هنوز رای اعتماد مجلس را نگرفته و به عنوان سرپرست مشغول به فعالیت است، اما جزو آن گروه از مسئولانی است که کارنامه درخشانی در حوزه وزارت علوم داشته و در سالهای 82 تا 84 هم به عنوان وزیر سکان وزارت علوم را برعهده گرفته بود.
از همین روی بسیاری از دانشگاهیان از این انتخاب خرسندند آنان بر این باورند که با ورود توفیقی تغییرات چشمگیری در دانشگاهها مشاهده میکنند و فضای دانشگاه از سردی بی تحرکی خارج میشود این تغییرات البته در چند هفته ای که توفیقی به وزارت علوم بازگشته دیده شده است به گفته خودش اولین اقدامی که در این وزارتخانه انجام داده است تشکیل کمیته ای برای احقاق حق دانشگاهیان است .
برخی میگویند نظام آموزشی ما یک نظام اپوزیسیون پرور شده است و به جای تولید نخبه سیاسی و اجتماعی بیشتر روشنفکر تولید میکند. شما این باور را قبول دارید ؟
خیلی موافق نیستم که دانشگاهها در درون نظام مخالف پروری میکنند.دانشگاهها منتقد هستند و روشنفکر به معنای مثبت کلمه تربیت میکنند. شما هم اکنون میدانید که بزرگترین دستاورد این نظام ،دستاوردهای علم و فناوری است . شما میبینید که مقام معظم رهبری بارها و بارها تاکید داشتند که کشور به لحاظ علم و فناوری در رتبههای بالا قرار دارد. آمار و ارقام هم این را نشان میدهد. هم اکنون ایشان توسعه علمی و اقتصادی را اولویت اول کشور میدانند و تاکید میکنند که باید پیشرفتهای علمی کشور حفظ شود.
هم اکنون دانشگاهها بزرگترین پشتیبان کشور هستند.بزرگترین فرصت برای کشور شدهاند. دستاوردهای علم و فناوری موجب شده است تا کشور ما در محافل بین المللی با قدرت مذاکره کند و با تهدیدها مقابله کند بدون تردید یکی از موضوعاتی که از تحریمها دشمن ممانعت میکند پیشرفتهای علمی است .بنده معتقدم که دانشگاهها منتقد هستند اما در عین انتقاد وظیفه خود نسبت به نظام و کشور را به خوبی انجام میدهند.بله روشنفکر تربیت میکنند و این روشنفکری هم نوعی ارزش است .
اگر از روشنفکری اینگونه تعبیر شود که آنان نسبت به نظام هیچ گونه تعهدی ندارند این تعبیر اصلا درست نیست.روشنفکر یعنی انسان نو اندیش،نوآور و خلاق.روشنفکر از نگاه ما کسی است که نقاط ضعف را رسد کند و با یک نگاه انتقادی آن را به نقاط مثبت تبدیل کند وتهدیدها را به فرصت تبدیل کند.بنابراین واقعیت این است که دانشگاهها اپوزسیونپرور نیستند. دانشگاهیان منتقد هستند این روحیه انتقادی را برای کشور یک فرصت تلقی میکنم چون برایند همه اینها همین است که هم اکنون دانشگاهها جزو افتخارات کشور شده است.
آیا نظام سیاسی و اجتماعی ما تحمل این حجم از منتقدان و مخالفان را دارد؟
این تحمل را باید داشته باشد.اینکه در یک کشوری فضای باز سیاسی باشد و فضای گفتوشنود و جود داشته باشد تحمل شنیدن انتقاد هم وجود خواهد داشت .این دیگر برعهده مدیران سیاسی کشور است که از این ظرفیتها در دانشگاه به خوبی استفاده کنند باید فضا برای این اقدامات باز شود.باید بین ظرفیتی که در دانشگاهها داریم و فضای سیاسی کشور یک توازنی ایجاد کنیم تا نخبگان سیاسی کشور بتوانند حداکثر استفاده را از ظرفیت دانشگاهها داشته باشند.
برنامههای دولت اعتدال به چه شکلی در متون آموزشی ما قرار خواهد گرفت ؟بین متون آموزشی آن باورهای مردمسالاری دینی وجود ندارد به ویژه این موضوع در علوم انسانی بیشتر به چشم میخورد شما چه برنامه ای برای این موضوع مهم دارید؟
به نظرم این موضوع به در بحث تحول در علوم انسانی در وزارت علوم در حال پیگیری است .کمیتههایی تشکیل شده و افرادی هم در حال پیگیری هستندو بحث شما هم اشاره به محتوای علوم انسانی دارد .این اتفاق میتواند در دانشگاهها بیفتد چرا که کشور ما یک کشور مستقل از نظر ارزشهای فرهنگی و دینی است .
آنچه که در تحول علوم انسانی مطرح است آن است که باید از نظریه پردازان و از همه دانشمندان و دانشجویان نخبه علوم انسانی کشور حمایت کنیم که فضایی نو اندیشی و نظریه پردازی و تئوریزه کردن مبحث مردمسالاری دینی ابتدا در فضای کشور جاری شود.بعد از آن بتدریج در متون درسی قرار گیرد .این به معنای بومی سازی است یعنی آنکه دانشگاهیان در کنار نظریههای غربی که در علوم انسانی داریم و البته نگاه انتقادی هم نسبت به آن وجود دارد خود نظریه پردازی و نظریه سازی کنند.
همه مسئولیتها برعهده دانشگاه نیست و فکر میکنم احزاب اینجا نقش مهمی دارند.البته همه خواستههایمان را هم نمی توانیم از برنامههای درسی انتظار داشته باشیم . دانشجو مدتی در دانشگاه است و با جامعه ارتباط دارد یکی از رسالتهای احزاب سیاسی هم آن است که آنها هم در این بحث فعالیت داشته باشند که مکمل دانشگاه باشند.
جامعه، دانشگاه و نخبگان سیاسی هر یک مسئولیتی خاص خود را دارد که با کمک یکدیگر میتوانند این بحث را پیش برند تا نظریههای موجود در کشورما و در نظام جمهوری اسلامی چگونه تبیین شود چگونه مستند شود و چگونه وارد ادبیات آموزش عالی کشور شود.
یکی از اتفاقات مهم در8 سال گذشته بحث خانه نشینی استادان دانشگاه و همچنین ستاره دارکردن دانشجویان بوده است.آخرین اقدام شما برای بازگشت استادان برجسته کشور به دانشگاه و همچنین دانشجویان ستاره دار برای ادامه تحصیل چیست؟
مسئولان وزارت علوم و دانشگاه باید در قبال تصمیماتی که میگیرند پاسخگو باشند به این معنا که اگر استادی ،دانشجویی و کارمندی احساس کند حقی از وی ضایع شده این حق باید از سوی مدیران بررسی شود.بنابراین درباره استادان بازنشسته و همچنین دانشجویان ستارهدار سالهای گذشته هم همین اتفاق تکرار میشود.
این موضوع جزو حقوق شهروندی است که مردم بتوانند نسبت به تصمیماتی که برای آنها گرفته شده است اگر اعتراضی دارند مطرح کنند و دانشگاه و وزارت علوم هم موظف است به اعتراض دانشگاهیان پاسخ دهد.کمیته ای هم اکنون در وزارت علوم تشکیل شده است و اعتراضهایی هم به این وزارت خانه منعکس شده است . استادانی که بازنشسته شده اند و یا کارمندانی که در حقشان ظلم شده همچنین دانشجویانی که احساس میکنند رای بر علیه شان صادر شده به این کمیته مراجعه کنند.
این کمیته با ورود شما تشکیل شده است؟
بله این تصمیم جدید است .هم اکنون کمیتههایی تشکیل شده است که به این در خواستها رسیدگی خواهد کرد و آنچه که مطابق قانون بوده است را اعلام میکند.
این کمیتهها در وزارت علوم پایدار خواهند بود؟
این پاسخگویی باید دایمی باشد.وزارت علوم همواره باید پاسخگوی دانشگاهیان باشد. ما امسال نهایت تلاشمان را کردیم که در دوره دکتری و کارشناسی ارشد دانشجوی ستاره دار نداشته باشیم .البته مواردی هم بوده که نظر بر این بوده که برخی دانشجویان از ادامه تحصیل منع شوند اما خوشبختانه با هماهنگی با مراجع ذیربط منع از تحصیل برخی از دانشجویان برداشته شد.
آیا شما تصمیم خواهید گرفت که با همکاری مراجع ذیربط موضوع ستاره دار بودن دانشجویان را به طور کلی حل کنید؟
بله این موضوع در برنامه وزارت علوم خواهد بود. البته با این فضایی که در کشور ایجاد شده است و دولت اعتدال هم تاکید داشته فضای سیاسی باز خواهد شد فکر میکنم شرایط فراهم شود که یک تجدید نظری در این باره انجام شود.این موضوع جزو اولویتهای ما خواهد بود که با مراجعی که اینگونه تصمیمات را خواهند گرفت رایزنی داشته باشیم.همچنین بسیار خوش بین هستیم که دانشجویان به علت سلیقههای سیاسی و اندیشههای سیاسی منع از تحصیل نشوند.
شما چند وقت پیش اعلام کردید اگر در این سالها حقی از کسی ضایع شده به وزارت علوم مراجعه کند؟مهمترین مشکلی که در این چند روز داشتید چه بود؟
هم اکنون مهمترین مسئله ای که وجود دارد پاسخگویی به مطالبات دانشگاهیان است .از زمانی که دکتر روحانی به عنوان رئیس جمهور انتخاب شدند دانشگاهیان احساس مسئولیت کردند .دانشگاهیان در مواردی به روند 8 سال گذشته انتقاد داشتند از جمله اختیاراتی که از دانشگاهیان سلب شده است به عنوان مثال بحث پذیرش دانشجوی دکترا که در وزارت علوم متمرکز شده است دانشگاهیان در این باره اعتراض دارند.
بحث بهبود فضای سیاسی دانشگاههای کشور که یکی از مطالبات جدی بوده است.دانشجویان هم جزو مطالباتشان فضای آزاد تشکلهای دانشجویی بوده است و آنها اعلام کردند در این سالها یک نگاه انبساطی به تشکلهای دانشجویی داشتیم . پاسخگویی به این مطالبات جزو دغدغه اصلی ما است .
بحث انتخاب روسای دانشگاهها هم بسیار مهم است ؟ در این سالها روسای دانشگاهها از طرف رئیس جمهور یا از سوی وزیر علوم انتخاب شده اند برنامه شما برای پایان این وضعیت چیست؟
ما معتقدیم برای هرگونه تصمیم گیری باید از حداکثر مشارکت دانشگاهیان استفاده کنیم. دانشگاهیان کشور مهمترین ظرفیتهای کارشناسی کشور و همچنین جزو اقشار نخبه و فرهیخته هستند .بنابراین نه تنها در بحث روسای دانشگاهها بلکه باید در نظام تصمیمگیری کلان مملکت نیز دانشگاهیان باید احساس مسئولیت کنند.
انتخاب روسای دانشگاهها از حساسیت بسیار زیادی برخوردار است باید سازوکاری اندیشیده شود که از مشارکت دانشگاهیان در این حوزه استفاده شود بدون آنکه اختیارات دیگر سازمانها و ارکانها سلب شود.در انتخاب روسای دانشگاهها شورای عالی انقلاب فرهنگی نقش دارد همچنین وزیر علوم هم دارای اختیاراتی است این موارد به نظرم به هیچ عنوان منافاتی با یکدیگر ندارد.
هم اکنون چنین ساز وکاری وجود دارد؟
برخی سازوکارها قبلا در فاصله سالهای 80 تا 84 تجربه شده است، همچنین در مواردی از نظر شورای دانشگاه استفاده شده و در مواردی هم از نظر هیات امنا، که همه جنبه مشورتی داشته و بسیار هم موثر بوده، و این مشارکت موجب شده تا رئیس دانشگاه از پشتوانه بهتری برخوردار باشد و هیات علمی و کارکنان نیز همکاری بهتری با رئیس دانشگاه داشته باشند. عزل و نصبهای اخیر درباره چند نفر در دانشگاهها یک سری واکنشها را در برداشته که خیلیها معتقدند که سرپرست نمی تواند عزل و نصب داشته باشد.
توضیح شما چیست؟
اختیارات سرپرست وزارتخانه طبق قوانین موجود همان اختیارات وزیر است. سرپرست وزارتخانه از اختیارات خودش استفاده میکند آنچه که برخیها میگویند که عزل و نصبهای فراوان انجام شده است. کل عزل و نصبها دو مورد بوده است. در معاونتها هم صرفا دو مورد بوده است که یک موردش با استعفای معاون مربوطه موافقت شده. بنابراین کل بحث که شما در فضای رسانه میبینید، محدود به 4 نفر است.
در 8 سال گذشته به خاطر برخی تبعیضهای حاكم بر آموزش عالی به برخی از دانشجویان ظلم شده و از روند معمول زندگی عقب افتادهاند. آیا راهی برای دلجویی و جبران در نظر دارید؟
رسیدگی و حفاظت از حقوق دانشگاهیان را واقعا مسئولیت درجه اول خودم میدانم و برای آن احترام قائل هستم. کمیته در وزارت خانه تشکیل شده است. در هر موردی که حقی از کسی ضایع شده است مراجعه کند و ما هم پیگیری میکنیم.
درباره بورسیه هم در فضای رسانه مسائلی مطرح شده که اینها را باید زمان داشته باشیم و بررسی کنیم. اعطای بورس داخل و خارج ساز و کار خود را داشته است.بنده هم به شدت علاقه مندم این وضعیت را بررسی کنم که از چه روالی تبعیت میکرده و در آنجا اگر احساس کنیم حقی از کسی ضایع شده، پیگیری جدی خواهیم داشت./قانون