تقویم تاریخ -6 مهر

280م: 28سپتامبر سال 280 میلادی بهرام دوم شاه ساسانی در آستانه برگزاری جشن مهرگان پیشنهاد «پروبوس» امپراتور روم را برای تقسیم خاورزمین میان دو ابرقدرت ایران و روم رد كرد و به فرستاده امپراتور روم تاكید كرد كه دولت روم باید دست خود را از آسیا كوتاه كند و از مدیترانه شرقی پا فراتر نگذارد، ولی اضافه كرد كه ایران آماده است با روم در صلح و صفا به سر برد. فرستاده امپراتور روم تقاضا كرده بود كه نماینده ای با او به رم برود و این پیشنهاد را مستقیما در آنجا مطرح كند كه بهرام دبیر اول دفتر خود را با وی به رم فرستاد و یك صلح كوتاه مدت میان دو كشور برقرار شد.

مورخانی كه زمان رد این پیشنهاد را پس از محاسبات تقویمی تازه و بویژه جشن سالانه مهرگان به دست داده اند نوشته اند: این نخستین پیشنهاد تقسیم خاورزمین بود كه بعدا و بویژه در قرون جدید و معاصر چندبار از سوی قدرتهای وقت (قدرتهای اروپایی میان خود) تكرار شد اما هیچگاه عملی نشد.

 

1941م:28 سپتامب 1941 ( 6 مهر 1320 ) یك روز پس از تبعید رضا شاه از كشور به سوی جزیره موریس به عنوان زندانی مادام العمر انگلستان ، ژنرال « ویول » فرمانده نیروهای انگلیسی در هند كه واحدهایش ایران را در اشغال نظامی داشتند وارد تهران شد. در همین روز به اصرار نمایندگان مجلس ، هیاتی مامور بازرسی و مراقبت از جواهرات سلطنتی شد كه رضا شاه آنها را با خود نبرده باشد! . این اهانت غیر مستقیم به شاه سابق در حالی بود كه پسر او بر جایش نشسته بود و نسبت به این عمل اعتراض و حتی گلایه نکرد!.

1934م:بریژیت باردو Brigitte Bardot بازیگر فرانسوی فیلم سینمایی 28 سپتامبر سال 1934 در پاریس به دنیا آمد و تنها تا 40 سالگی (28 سپتامبر 1974) در دنیای سینما باقی ماند. پدرش مهندس، صنعتگر و ثروتمند بود ، ولی مانع ورود بریژیت به دنیای سینما نشد زیرا كه وی در موسیقی و هنرهای دراماتیك استعداد داشت. بریژیت برخلاف سایر بازیگران اروپایی فیلم سینمایی مجذوب هالیوود نشد، آموختن زبان انگلیسی محاوره ای را تکمیل نکرد و میهنش فرانسه را ترك نگفت.

بریژیت پس از ترك دنیای سینما، سازمانی برای حمایت از حیوانات ایجاد كرده است كه در سطح جهان فعالیت چشمگیر دارد. وی در سالهای اخیر وارد فعالیت های سیاسی - اجتماعی شده و برچسب ضدیت با نژادها و ادیان دیگر بر او خورده است و در این زمینه ها برضد او به دستگاه قضایی فرانسه دادخواست داده شده و در یکی دو مورد محکومیت قضایی یافته است. "باردو" یک بار نیز به دلیل حمایت از عملیات تروریستی و قتل الجزایری ها به دادگاه کشانده شد. برژیت همچنین شهرت به ضد لزبین (همجنس بازی) دارد.

معروفترین فیلم سینمایی كه بریژیت در آن بازی كرد و به بسیاری از زبانها دوبله شده «... و خدا زن را آفرید» عنوان دارد.

 

106پیش از میلاد:«پمپیPompey» كه بعدا ژنرال و كنسول روم شد 28 سپتامبر سال 106 پیش از میلاد به دنیا آمد و درست در همین روز در سال 48 پیش از میلاد در مصر ترور شد. پمپی بر سر قدرت دست به یک مبارزه داخلی زده بود و به تحریک رقیب پس از ورود به مصر ترور شد. وی به امید دریافت کمک نظامی از ایرانیان به شرق بازگشته بود. جنگ سال 53 پیش از میلاد ایران و روم كه ضمن آن كراسوس كنسول دیگر روم كشته شد و ارتش روم شدیدترین شكست را تحمل كرد در زمانی روی داد كه پمپی و سزار دو كنسول (عضو شورایعالی) دیگر روم بودند. شكست كراسوس در جنگ «حرانHarran» بزرگترین تحقیر برای رومیان و در عین حال قاطعترین پیروزی نظامی شرق بر غرب بوده است.

 

1066م:ویلیام دوم، حكمران نرماندی (فرانسه) كه تاریخ از او به عنوان ویلیام فاتح و پاره یی ازتاریخ نگاران ویلیام حرامزاده نام می برند دراین روز (28 سپتامبر) در سال 1066 میلادی با شش هزار مرد جنگی مركب از فقط نخبگان و جنگ آزمودگان فرانسوی و كشورهای دیگر اروپایی برای تصرف انگلیس قدم به خاك این كشور گذارد و ظرف 16 روز آن را تصرف كرد و در آنجا به بسط فرهنگ و زبان فرانسوی پرداخت كه واژه های فرانسوی در زبان انگلیسی بازمانده از همان زمانند. آخرین و قاطع ترین جنگ ویلیام با انگلیسی ها روز 14 اكتبر در هاستینگ (هاستاینگ) روی داده بود. دلیل حمله ویلیام به انگلیس آسوده خاطر كردن خود از تعرض های بدون اطلاع قبلی (شبیخون زدن) انگلیسی ها بود كه وی را از پرداختن به امور غیر نظامی و پیشرفت كشور باز می داشتند. بعلاوه، انگلیسی ها به تعهداتی كه می سپردند عمل نمی كردند.

ویلیام فرمانروایی بر ضد فساد اداری بود و همه آمار و حسابهای انگلستان در دست خودش بود، حتی می دانست كه در هر واحد زمان چند مرغ و گوسفند در این سرزمین وجود دارد. انگلیسی ها دهها سال پس از سلطه فرانسوی ها، زبان خود را دوباره احیاء كردند كه جهانگیر شده است. پس از اشغال طولانی این سرزمین توسط فرا نسویان، این نیروی ناسیونالیسم بود که زبان انگلیسی را زنده کرد.

قرنها پیش از ویلیام هم آنگلوساكسونها از آلمان به انگلستان هجوم برده و آنجا را متصرف شده بودند. به همین سبب زبان انگلیسی از ریشه زبان آلمانی (خانواده زبانهای هند ـ اروپا) است كه پارسی هم از همین دسته از زبانها است.

پس از ورود انگلوساكسونها به مركز انگلستان، اسكاتلندی ها به نقاط شمالی تر و ولش ها به نقاط جنوبی تر رانده شدند.

 

1781م: 9هزار انقلابی مسلح مهاجر نشیان 13 گانه انگلیسی آمریکای شمالی 28 سپتامبر سال 1781 با كمك شش هزار سرباز فرانسوی و حمایت توپهای ناوگان فرانسه نیروهای انگلیسی را در «یورك تاون Yorktown» واقع در ساحل خلیج چساپیك (ایالت ویرجینیا) مورد حمله قراردادند كه این نبرد چندروزه به شكست انگلیسی ها و تامین استقلال مهاجر نشین ها تحت نام «ایالات متحده آمریکا» انجامید. یورك تاون از شهر ویلیامزبورگ پایتخت وقت حكومت انگلیسی آمریكا فاصله چندانی ندارد و هدف فرماندار انگلیسی از استقرار در یورك تاون این بود كه از آتش ناوهای خود برخوردار شود كه ناوگان اعزامی فرانسه ناوهای وی را غرق كرد. اگر دشمنی فرانسه با انگلستان در كار نبود، بعید بود که در آن زمان مهاجر نشین ها به تنهایی به پیروزی نظامی بر انگلیسی ها كه بر آنها حكومت می كردند نائل می آمدند. در آن زمان سران مهاجرنشین ها از خصومت آن دو كشور اروپایی و رقابت های استعماری شان بایكدیگر، نهایت استفاده را بردند.

 

 

1939م:28 سپتامبر سال 1939 نیروهای آلمان از غرب و نیروهای شوروی از شرق در لهستان به یكدیگر رسیدند و ارتش 700 هزار نفری لهستان از هم پاشیده شد و درهمین روز، وزیران امورخارجه آلمان و شوروی - فون رپپن ترپ Von Ribbentrop و مولوتف Molotov - در مسكو قرارداد تقسیم لهستان را میان دو كشور امضاء كردند و كشور لیتوانی نیز به شوروی داده شد و به این ترتیب آلمان و شوروی كه از ماه مه (پنج ماه پیش) میان خود دوستی نزدیك برقرار كرده بودند. همسایه دیوار به دیوار هم شدند در برلن، هیتلر در برابر اتمام حجت انگلیس و فرانسه كه پس از جنگ جهانی اول و الحاق قسمتی از خاك آلمان به لهستان، تمامیت این كشور را تضمین كرده بودند، اعلام كرد كه تجاوزی دركار نبوده، تنها سرزمین های از دست رفته آلمان را پس از 21 سال پس گرفته است و قصد جنگ با كسی دیگر را ندارد. ولی، انگلیس و فرانسه این پیشنهاد صلح را رد كردند قبلا روزولت رییس جمهوری امریكا بی طرفی كشورش را در قبال جنگ اروپاییان اعلام كرده بود و پیش بینی كرده بود جنگ اروپاییان طولانی و خونین خواهد بود. آلمان و شوروی 35 روز پیش از تصرف لهستان بطور غیرمنتظره با هم پیمان عدم تجاوز امضا كرده بودند.

 

 

2003م:ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در پایان دیدار دو روزه خود با جورج بوش رئیس جمهوری امریکا در کمپ دیوید مریلند شنبه 27 سپتامبر 2003 در یک مصاحبه مطبوعاتی مشترک مطالبی را كه در آستانه سفر به آمریكا درباره ایران و عراق بیان كرده بود تغییر نداد. در مورد همكاری اتمی با ایران گفت: پس از بازگشت به مسكو یك اشاره روشن و مودبانه به ایران خواهد كرد كه بازرسی بین المللی از برنامه های هسته ای خود را كه مورد سوء ظن قرار گرفته اند اجابت كند، ولی روسیه طبق تعهد خود به تكمیل رآكتور اتمی ایران ادامه خواهد داد.

نیویورك تایمز با توجه به این اظهار پوتین نوشته بود كه به این ترتیب همكاری اتمی روسیه و ایران قطع نخواهد شد و مطابق قرارداد موجود ادامه خواهد یافت، مخصوصا كه سران روسیه و آمریکا در مصاحبه كمپ دیوید در قبال اختلاف نظرشان بر سر ایران سكوت كردند و از دادن پاسخ به پرسشهای روزنامه نگاران طفره رفتند.

در این مصاحبه مشترك، پوتین در باره مسئله عراق هم موضع خود را تغییر نداد و گفت كه روسیه نمی تواند به اشغال نظامی عراق کمک كند؛ باید با تصویب قطعنامه ای تازه، بیشتر اختیارات به سازمان ملل منتقل شود.

این مصاحبه هنگامی برگزارشده بود كه از لندن تا سئول و در بیشتر شهرهای اروپا از جمله پاریس، آتن، بروکسل، استکهلم، ورشو، مادرید و بارسلونا و همچنین قاهره، بیروت و ... برضد ادامه اشغال نظامی عراق تظاهرات و راهپیمایی در جریان بود و تظاهر كنندگان شعار می دادند: نه جنگ بیشتر، نه دروع بیشتر.

 

 

2003م:بالاخره اتحادیه اروپا هم به آرزوی دیرین خود رسید و 27 سپتامبر 2003 و چهار دهه سال پس از روسیه و آمریكا یك ماهواره 400 كیلو گرمی را با موشك «آریان ـ 5» از گویان مستعمره فرانسه واقع در حاشیه آمریكای لاتین به سوی ماه فرستاد تا در ماه فرود آید. این ماهواره در سطح قمر زمین تحقیقات علمی انجام داد. ماهواره علمی اتحادیه اروپا "سمارت" نامگذاری شده بود.

 

551: تایوانی های 28 سپتامبر را زادروز كنفوسیوس فیلسوف و آموزگار بزرگ چین باستان می دانند كه در سال 551 پیش از میلاد به دنیا آمد. تطبیق ایام ماههای قمری چین با تقویم خورشیدی میلادی سبب شده است كه در زادروز كنفوسیوس اختلاف باشد. زادروز كنفوسیوس در تایوان «روز معلم» عنوان گرفته است.عقاید كنفوسیوس در زمینه اخلاقیات با آیین زرتشت تفاوت زیاد ندارد.

1840: آلفرد تیر می هن (Alfred Thayer Mahan) یكی از فرضیه پردازان بزرگ نظامی به دنیا آمد و 77 سال عمر كرد و در نیروی دریایی آمریكا به دریا سالاری رسید. او در كتاب معروف خود «سی پاور» نوشته است كه مروری برتاریخ نشان می دهد كه برای كشورهایی كه مرز دریایی دارند جهانگشایی و یا آسوده زیستن در داخل مرزهای ملی ، بدون قدرت دریائی دیری نخواهد پایید. وی مثالهای متعدد از تاریخ ایران باستان ، روم و دیگر ملل آورده و ضعف امپراتوری ایران باستان را كه داریوش بزرگ هم نگران آن بود نداشتن یك نیروی دریایی توانمند از آن خود دانسته است . اهمیت نظریه "می هن " به حدی زیاد بود كه ویلهلم دوم امپراتور وقت آلمان دستور داد كه كتاب او به زبان آلمانی ترجمه و در هر كشتی نگهداری و مطالعه آن برای افراد و افسران نیروی دریایی آلمان اجباری باشد.

1957: دكتر آلبرتو اسكولی سازنده ایتالیایی واكسن بیماری سل درگذشت.

1972: جمهوری خلق چین و ژاپن با تجدید روابط سیاسی موافقت كردند. چین در دوقرن گذشته از تجاوز های نظامی و سلطه گری ژاپنی ها آسیب فراوان دیده است.

1980: ضیاء الحق رئیس جمهوری وقت پاكستان در دومین هفته جنگ عراق و ایران به منظور میانجیگری ، از تهران و بغداد دیدن كرد.

1989: فردیناند ماركوس دیكتاتور بركنار شده فیلیپین در هاوایی در تبعید جان سپرد.

ویدیو مرتبط :
رضا عطاران و تقویم تاریخ :))

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

تقویم تاریخ -3 مهر

 

552م:25 سپتامبر سال 552 میلادی میان هیات اعزامی ایران از تیسفون به قسطنطنیه و دولت روم بر سر ترك مخاصمه نیروهای دو كشور در ساحل دریای سپاه (منطقه ساحلی گرجستان امروز، منطقه آبخیز = آبخازیه) كه ایران در آن نبرد پیروز شده بود توافق حاصل شد. دولت روم شرقی پیشنهاد متاركه جنگ را داده بود.

طبق قراردادی كه در همین روز امضاء شد و متن آن موجود است قرار شد كه دولت روم كه آغازگر این جنگ بود بابت غرامت، سه هزار و چهارصد كیلوگرم طلا به ایران بدهد.

به نوشته مورخان، دولت ایران (دوران سلطنت انوشیروان دادگر) تنها نخستین قسط آن را كه 850 كیلوگرم بود دریافت كرد و رومی ها سپس چند بار تعلل و درخواست مهلت كردند كه خسرو انوشیروان در سال 579 فوت شد و موضوع عملا منتفی گردید.

1941م:متفقین كه ایران را در اشغال نظامی داشتند 25 سپتامبر 1941 (مهرماه 1320) دكترعیسی صدیق استاد دانشگاه (معروف به پدر آموزش و پرورش نوین ایران) را به دلیل تمایل زیاد به وطندوستی (ناسیونالیسم ایرانی) از ریاست سازمان انتشارات و تبلیغات كشور (وزارت ارشاد فعلی) بركنار كردند. وی درست یك سال پیش از آن به این سمت منصوب شده بود. متفقین دكتر صدیق را به دلیل پارسی كردن هر چه بیشتر واژه های متداول از زبانهای دیگر، توجه به آموزش عمومی تاریخ و فرهنگ ایران و نیز اصرار به گسترش مدارس از ابتدایی تا عالی؛ بیش از حد میهندوست تشخیص داده بودند و ادامه روش او را به حال خود (در طول جنگ) خطرناك خوانده بودند. وی بعدا (پس از جنگ جهانی دوم) چند بار وزیر فرهنگ و آموزش و پرورش و بعدا سناتور شده بود. متفقین همزمان با بركناری دكتر صدیق، تقریبا همه فارغ التحصیلان ایرانی مدارس عالی آلمان را بركنار، بازداشت و یا تبعید كردند.

25 سپتامبر سال 2008 گزارش رسید كه پلیس افغانستان دانشجویان دانشگاه بلخ را كه مانع از پایین كشیدن تابلوی فارسی این دانشگاه از سر در آن شده بودند مورد ضرب و شتم قرارداده است. این تابلو از زمان تاسیس دانشگاه در سال 1985 در آنجا بود كه دولت طالبان بعدا یك تابلوی پشتو نیز در آنجا قرارداد و پس از سركوب طالبان با كمك آمریكا، دانشگاه بلخ دارای یك تابلو انگلیسی هم شد ولی اخیرا (معلوم نیست به چه دلیل) تصمیم گرفته شد كه تابلو زبان فارسی آن را بردارند كه اعتراض شروع شد. چنین كاری اخیرا در یك مورد دیگر مشاهده شده بود. رئیس جمهور افغانستان یك پشتون است ولی ادامه چنین ضدیت هایی ممكن است خشم تاجیكهای دو طرف آمودریا و پارسی زبانان را باعث شود. همین جنگ داخلی جاری افغانستان را كافیست.

 

1320ش:یک ماه پس از تعرض نیروهای انگلستان و شوروی به ایران به بهانه خطر دوستی ایران و آلمان برای متفقین، به خواست دولتهایی كه ایران را اشغال نظامی كرده بودند و تحت فشار آنها که هدفشان تضعیف حس میهندوستی در جوانان ایران و آمادگی دفاع از وطن بود، از سال تحصیلی 1320 - 1321 برنامه آموزش نظامی در دبیرستانها و دانشكده های کشور لغو شد. تا آن زمان، با این كه ایران به صورت جداگانه دبستان و دبیرستان نظام داشت، مقدمات آموزش فنون نظامی و آشنایی با روش های دفاعی، یکی از دروس اجباری دوره های متوسطه و عالی کشور بود. تاریخ نشان داده است كه از دوران اقتدار امپراتوری روم تا کنون، دولتهای برتری جو کوشیده اند که احساسات ناسیونالیستی ایرانیان خفته بماند و ایران از بنیه نظامی چشمگیر برخوردار نباشد که این دو عامل رابطه مستقیم با یکدیگر دارند؛ اگر احساسات ملی زنده شود تقویت نظامی متعاقب آن خواهد بود و بالعکس.

1324ش:دكتر فریدون كشاورز نماینده پارلمانی حزب توده در جلسه مورخ سوم مهرماه 1324 مجلس شورا در نطقی گفت كه ماموران فرمانداری نظامی تهران در جریان حمله به باشگاه این حزب و مقر آن واقع در خیابان فردوسی جنوبی اورا با این که خود را معرفی کرده بود كتك زدند . وی در این نطق وجود فرمانداری نظامی را در هر كشور نشانه حكومت دیكتاتوری در آن كشور خواند و خواست كه در ایران دیكتاتور زدایی شود. وی گفت که هیچ دلیلی برای ادامه حکومت نظامی وجود ندارد.

در جریان حمله ماموران حکومت نظامی تهران به دفاتر و باشگاه حزب توده و خانه صلح ، تنی چند از مقامات این حزب مضروب شده بودند.

 

 

1346ش:طرح نظام تازه آموزش و پرورش ایران كه در طول ماهها تنظیم شده بود سوم مهرماه 1346 هجری خورشیدی به صورت یك كتاب قطور جهت بررسی و اظهار نظر اصحاب نظر انتشار یافت كه به موجب آن دوره ابتدایی به پنج سال و دوره متوسطه به چهار سال كاهش می یافت و در عوض یك دوره سه ساله راهنمایی تحصیلی با هدف شكوفا ساختن استعداد نوجوانان و هدایت آنان بر پایه ذوق و استعدادی كه از خود نشان دهند به دوره متوسطه مربوط به وجود می آمد. این کتاب حاوی جزئیات برنامه های نظام تازه و شرح انگیزه و هدفهای آن بود كه برای دست اندرکاران آموزش و پرورش، روزنامه نگاران، استادان و کارشناسان مربوط ارسال شده بود.

در پی انتشار این طرح، برخی به جای اظهار نظر درباره متن آن، زبان به انتقاد سیاسی گشودند كه این طرح زاییده افكار دو كمونیست سابق (دكتر هادی هدایتی و دكتر منوچهر تسلیمی وزیر آموزش و پرورش و معاون او) است!.

طرح به همان صورت توسط وزیر بعدی آموزش و پرورش به اجرا درآمد.

طبق این طرح، تعلیمات عمومی عبارت است از ابتدائی به علاوه راهنمایی (8 سال اول). در مرداد ماه 1384 وزارت اموزش و پرورش جمهوری اسلامی اطلاعیه ای به روزنامه های تهران داده بود كه دوره راهنمایی را بر تعلیمات عمومی اضافه می كند. حال آن كه این كار 38 سال پیش از آن صورت گرفته بود!. از همان آغاز کار، مشکل در اجرای طرح بود،زیرا بدون این كه معلمان مربوط، برای تحقق هدفهای آن آموزش ضمن خدمت دیده باشند با همان روش سابق به کلاس های نظام تازه فرستاده شده بودند. کوتاهی دیگر در اجرای این نظام این بود که کار تدریس در دوره راهنمایی تحصیلی را که حساسترین بخش این نظام بود به فوق دیپلمه ها سپردند. حال آن که دوره راهنمایی تحصیلی جای دوره اول دبیرستان را گرفته بود که مدرسین آن دوره ،لیسانسیه ها بودند.

طرح مورد بحث، دوره راهنمایی تحصیلی را جزیی از تعلیمات عمومی به حساب آورد كه بر اساس قانون تعلیمات اجباری باید مطلقا رایگان باشد و بر همین پایه، دولت وقت از 1353 به خرید و انحلال مدارس ابتدایی و راهنمایی غیر دولتی اقدام كرد كه قانون اساسی جمهوری اسلامی همه تحصیلات عمومی و متوسطه را رایگان كرده است و بر اساس این قانون، ایران اكیدا نمی تواند مدرسه پولی در این سطوح تحصیلی داشته باشد، ولی می بینیم که از دهه 1370 در ایران ایجاد مدرسه پولی تحت عنوان «غیر انتفاعی !» از سر گرفته شده است و ....

 

 

1321 ش: آغاز بررسی لایحه دولت در مجلس كه اجازه نشر 200 میلیون تومان اسكناس تازه را خواسته بود. همین اسكناس ها باعث آنچنان تورمی در ایران شد كه آثار نامطلوب آن تا سالها پس از پایان جنگ جهانی دوم ادامه داشت.

 

1325 ش: عشایر فارس با سوء استفاده از اوضاع نابسامان كشور، با هدف باج خواهی از دولت، شهر كازرون را مسلحانه متصرف شدند كه رویدادی ناگوار در تاریخ وطن، و عملی خلاف منش ایرانی بود.

 

1881م:«لو هسونLu Xun» نویسنده برگ چین در قرن بیستم 25 سپتامبر 1881 به دنیا آمد، 55 سال عمر كرد و در سال 1936 درگذشت. كتاب های او به پیروزی انقلاب چین كمك بسیار كرده است. او كوشید كه در كتابها و مقالاتش مردم چین را كه در پی تعرض مغول و اشغال چین در قرون وسطا و متعاقب آن مداخله گری قدرت های جهانی در قرون جدید و معاصر، به صورت انسانهایی شكیبا، قانع و آرامش طلب (توسری خور) درآمده بودند تكان دهد، به حركت در آورد و فرهنگ سكوت و تحمل را (كه یك عادت ثانوی شده بود) از آنان بزداید. لو هسون «خود فریبی»، انفعال و برخی خصلت های بد از جمله سخن چینی، دو رویی، چاپلوسی، رشوه و ترس را نتیجه تاثیر حكومت مغولها بر چین می دانست. درحقیقت، فكر انقلاب فرهنگی چین از «لو» است. «لو» در طول 13 سال 21 كتاب نوشت از جمله: خاطرات یك دیوانه، ارزش جنگ افزار، فردا، كونگ یی جی، توفان در فنجان چای، واقعیت های زندگی آن كیو، تاریخچه ادبیات چین، روشنایی سفید، خرگوش و گربه، برضد تجاوز و .... پس از فوت، مقالات لو هسون نیز از روزنامه ها جمع آوری و در یك مجموعه شش جلدی منتشر شده است. وی در نوشته هایش، قدرت های جهانی را پس از مغولها از عوامل بدبختی چین در قرن نوزدهم یشمار آورده است.

 

1897م:امروز زادروز ویلیام فاكنر نویسنده معروف و برنده جایزه نوبل ادبیات است كه 25 سپتامبر سال 1897 به دنیا آمد و 65 سال زندگی كرد. وی در نگارش، تكنیک (روش) خاصی به كار می برد كه بی شباهت به داستانسرایی قدیم ایران نیست. او در نوشته هایش می كوشید كه اهمیت ارزشها ـ به ویژه ارزش خانواده، ارزشهای فرهنگی و ... را تبلیغ كند و می گفت كه تمدن صنعتی ارزشهای تمدن كشاورزی را كه مردم معنویت بیشتری داشتند، از میان برده است. فاكنر كه در كشورهای متعدد از جمله فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و انگلستان زندگی كرده بود، همیشه فكر می كرد كه خوب نمی نویسد و همین طرز فكر، او را از غرور پیروزی دور ساخت و به بهترنویسی هرچه بیشتر وادار كرد. فاكنر بر ضد هر گونه تبعیضی بود و حتی می گفت: روزنامه نگاران هم تبعیض می كنند و تبعیض آنها این است كه تنها بعضی ها را بزرگ می كنند و به شهرت و قدرت می رسانند، حال آن كه باید افكار و كارها را منعكس كنند. كتابهای معروف فاكنر عبارتند از: روشنایی در ماه اوت، یك گل سرخ برای امیلی، میراث زشت نژادی و ....

 

1970م:25 سپتامبر 1970 نویسنده آلمانی " اریک ماریا رمارک " در 72 سالگی در گذشت. وی در نیمه دوم عمر به آمریکا مهاجرت کرده بود ، اما کتابهایش را همچنان به زبان آلمانی می نوشت و همزمان ، یک مترجم به زبان انگلیسی بر می گردانید و کتاب باهم در یک زمان به دو زبان انتشار می یافت.

معروفترین کتابهای او عبارتند از : جبهه غرب آرام است، زمانی برای زیستن و زمانی برای مردن ، طاق نصرت ، جاده فرعی ، شب در لیسبون و....

کتابهای اریک عمدتا نتیجه تجربه های زندگانی خود اوست . در همه آثار او نکوهش شدید مادیگری به چشم می خورد.

 

 

1960م:بانو " امیلی پست" مولف " اتیکت" در این روز (25 سپتامبر) در سال 1960 درگذشت. وی که کارشناس رفتار اجتماعی بود پس از تالیف نخستین اتیکت که در باب آداب معاشرت بود ، 9 جلد دیگر در همین زمینه و برای مثال "اتیکت در مراسم عروسی" نوشت که تا 1960 هرکدام 90 بار تجدید چاپ شدند و الگو قرار گرفته اند. امیلی در داستان نگاری و نگارش کتابهای غیر داستانی نیز مهارت و تجربه داشت.

پس از فوت امیلی، عروس او، الیزابت، موسسه ای با عنوان "اتیکت" به وجود آورده و به تکمیل و انتشار آثار مادر شوهر ادامه می دهد. امیلی 27 اکتبر 1873 در شهر بالتیمور (ایالت مریلند آمریکا) به دنیا آمده بود.

 

2003م:« كنت اندریست » تاریخدانی كه گفته شده سرگذشت بومیان آمریكا ( سرخپوستان ) را تحت عنوان « مرگ طولانی » دقیق و بی طرفانه نوشته بود 19 سپتامبر 2004 در 90 سالگی در كالیفرنیا درگذشت. او كه در 1937 از دانشگاه مینه سوتا در رشته روزنامه نگاری فارغ التحصیل شده بود پس از چند سال تجربه در این كار، به تكمیل تحصیلات خود در رشته تاریخ پرداخت و بقیه عمر را صرف تالیف تاریخ ، نوشتن مقالات و مطالب تاریخی كرد. از او كتابهای معتدد تاریخ باقی مانده است ولی شهرت جهانی «اندرست» مربوط به تاریخ سرخپوستان و تلاش آنان برای حفظ بقاء خود در برابر مهاجرت مسلحانه اروپاییان به سرزمین هایشان است . نخستین چاپ این كتاب كه هنوز تجدید می شود در 1964 انتشار یافته بود.

 

1912م:دانشگاه كلمبیا در نیویورك 25 سپتامبر 1912 به ضمیمه دانشكده روزنامه نگاری خود دوره فوق لیسانس این حرفه را دایر كرد كه نخستین دوره فوق لیسانس روزنامه نگاری در جهان است. تا آن زمان، استادان مربوط و اصحاب نظر، ژورنالیسم را یك رشته آكادمیك مستقل نمی دانستند بلكه همانند پزشكی معتقد به تجربی بودن آن بودند و می گفتند همان طور كه با رفتن به دانشگاه، یك فرد نمی تواند شاعر و نقاش شود، با شركت در كلاس روزنامه نگاری هم كسی روزنامه نگار نمی شود مگر استعداد، ذوق و معلومات اولیه را داشته باشد. بنابراین با تاسیس دوره فوق لیسانس و دكترای روزنامه نگاری موافق نبودند. جوزف پولیتزر ناشر چند روزنامه در نیویورك عقیده دیگری داشت. او كه روزنامه نگاری را حرفه ای بزرگ، شریف و روشنگر و مدافع مردم و وطن تعریف كرده است خواسته بود كه این رشته، فوق لیسانس و دكترا هم بدهد. با همین فكر، وی در 1902 مبلغی از پول خود را به دانشگاه كلمبیا داد تا چنین دوره هایی دایر كند كه دانشگاه پول او را رد كرد. پولیتزر كه چنین دید در وصیتنامه اش دو میلیون دلار به این دانشگاه اختصاص داد و بقیه اش را به دادن جوائز روزنامه نگاری و ادبی. دانشگاه كلمبیا پس از فوت پولیتزر راهی نداشت جز قبول پول و دایر كردن دوره های مورد نظر پولیتزر و گرنه دولت پول را برداشت می كرد و به این ترتیب دوره فوق لیسانس روزنامه نگاری از 25 سپتامبر 1912 در كلمبیا دایر شد.

 

1983م:بیست و پنجم سپتامبر (به وقت شرق روسیه 26 سپتامبر) سال 1983 دستگاه هشدار دهنده ارتش شوروی (ارلی وارنینگ) زنگ خطر حمله اتمی به شوروی را به صدا در آورد و علامت داد كه رادار بزرگ مستقر در سیبری حركت موشكهای آمریكا به سوی خاك شوروی را ثبت كرده است. طبق دستور العملی كه در اختیار ارتش بود، قرار بود كه به محض به صدا در آمدن چنین زنگ خطری، موشكهای اتمی شوروی كه بر روی سكوها قرار داشتند و به سوی آمریكا و پایگاههای نظامی آن در گوشه و كنار جهان از انگلستان تا آلمان و ایتالیا و كره جنوبی و ژاپن نشانه گیری شده بودند پرتاب شوند و متعاقب آن بمب افكنهای دور پرواز حامل بمب اتمی به سوی هدفهایشان به حركت درآیند و زیردریایی های شوروی كشتی های آمریكا و پایگاههای آنها را موشك باران كنند. همه چیز برای شروع حمله متقابل آماده بود و تنها نیاز به تماس سرهنگ «ستانیسلاو پتروفStanislav Petrov» با كاخ كرملین داشت و مقرر بود كه در صورت تاخیر دریافت پاسخ، بیش از 3 دقیقه، به مسئولیت خود دستور حمله متقابل را بدهد كه سرهنگ پتروف در آخرین لحظه پیش از تماس با كرملین، نسبت به دقت زنگ خطر و آغاز حمله در آن شرایط كه روابط دو ابر قدرت چندان وخیم نبود تردید كرد و دستور كسب اطلاع مجدد و تایید حركت موشكهای آمریكا را داد كه خبر رسید، دستگاه «ارلی وارنینگ» دچار اختلال شده بود و پس از نخستین زنگ، موشك در حال حركت دیده نشده است. در نتیجه، همه چیز به حالت عادی باز گشت.

این موضوع تا سال 1998 به مدت 15 سال محرمانه نگهداشته شده بود. در این سال پس از افشاء قضیه، تازه جهانیان متوجه شدند كه اگر سرهنگ پتروف در آن شب تردید نكرده بود كره زمین با همه موجوداتش منهدم شده بود زیرا كه در همان ساعت اول نزدیك به شش هزار سلاح اتمی بكار می رفت كه 500 تای آن برای انهدام كره زمین كافی است. سرهنگ پتروف كه اینك دوران بازنشستگی را می گذراند در چند مصاحبه، چگونگی قضیه را بیان كرده و گفته است كه در آن دقایق چه بر او گذشت زیرا كه تنها چند دقیقه وقت تصمیمگیری داشت.

 

1630م:25 سپتامبر سال1630 اعلام شد كه طاعون در شمال ایتالیا همه گیر شده است و متعاقب آن پولدارها شهرها را ترك گفتند و به روستاها فرار كردند. این طاعون باعث مرگ یك میلیون ایتالیایی شد. از سال 1300 میلادی هر چند سال یكبار طاعون سراسر اروپا را در بر می گرفت و یك دهم مردم جان می سپردند. فقرا بیش از داراها از طاعون كه در آن زمان راه درمان نداشت آسیب می دیدند. سربازان آلمانی ارتش اتریش كه به لمباردیا حمله برده بودند متهم به واردكردن این طاعون به ایتالیا شدند، زیرا نخستین قربانی آن یك سرباز آلمانی در شهر میلان بود، ولی آلمانیها به نوبه خود سربازان فرانسوی را كه همزمان پیه مونته ایتالیا را مورد حمله قرار داده بودند مسئول انتقال طاعون به شمال ایتالیا معرفی می كردند، زیرا قبل از ایتالیا، جنوب فرانسه آلوده طاعون شده بود.

1789م:اصلاحیه معروف قانون اساسی آمریكا موسوم به "بیل آو رایتز Bill of Righrs " كه حقوق مردم این كشور را تضمین كرده است 25 سپتامبر سال 1789 به تصویب رسید. در این اصلاحیه، موارد متعدد حقوق پایه از جمله آزادی بیان، ابراز نظر و عقیده، آزادی قلم و مطبوعات (Press) و آزادی تشكیل اجتماعات تضمین شده است.

براساس همین قانون، انتشار روزنامه و هرگونه نشریه چاپی در آمریكا نیاز به دریافت پروانه از دولت ندارد. البته هنوز تلاش آزاد طلبان برای تعمیم دادن این قانون به رادیو - تلویزیونها كه آنها هم که به نوعی وسیله انتشار بیان و عقیده هستند به جایی نرسیده است و پروانه این رسانه ها را یك كمیسیون فدرال (دولت مركزی) به نام FCC برای مدت یك سال صادر می كند و این پروانه، اگر ایستگاه ضوابط را ضمن كار یك ساله خود رعایت كرده باشد قابل تجدید شدن است.

بازرسی بدنی و منزل، مصادره و توقیف اموال و بازداشت فرد (اتباع و ساکنان قانونی آمریكا) نیز بدون حكم قاضی و حضور متهم در محكمه (با وكیل رسمی، در صورتی كه فرد تقاضا كند) و تفهیم حقوق ممنوع است.

 

1959م:25 سپتامبر سال 1959 " اس. دبلیو. آر. دی . باندرانایکه " نخست وزیر وقت کشور سریلانکا به دست یک راهب بودایی کشته شد. وی که فارغ التحصیل دانشگاه آکسفورد انگلستان بود در باز گشت به وطن - به قول خودش با جراتی که کارهای دکتر مصدق در ایران به او داده بود - در سال 1952 (1331 خورشیدی ) حزب" آزادی ملیون سریلانکا " را تاسیس کرد . تنها اصحاب حرفه ،کارگران ، کشاورزان و معلمان می توانستند وارد این حزب شوند. درهای حزب به روی فئودالهای ، بازیگران سیاسی (سیا سی کاران حرفه ای ) ،بازرگانان عمده و ثروتمندان بسته بود. وی سپس با چهار حزب سوسیالیست و سوسیال دمکرات کشورخود ائتلاف کرد و با شعار سریلانکا متعلق به سریلانکایی ها است و زبان رسمی کشور باید زبان بومی باشد و ... در سال 1956 انتخابات را برد و نخست وزیر شد.

باندرانایکه به همه وعده های انتخاباتی اش وفا کرد و زبان انگلیسی را که یادگار استعمار انگلستان بود از رسمیت انداخت و یک سیاست مستقل ملی در پیش گرفت و با کشورهای کمونیست رابطه برقرار ساخت و ....

پس از ترور باندرانایکه ، احساسات مردم تحریک شد و خواهان آن شدند که همسر او " سیریما " که تجربه کافی هم در کار سیاست و دولت نداشت برجایش بنشیند و " سیریما " تا لحظه مرگ در سال 2000 سه دور متناوت نخست وزیر سریلانکا بود. در این میان حزب آزادی ملیون و احزاب موتلفه سریلانکا در سال 1994 "چاندریکا "دختر باندرانایکه را هم رئیس جمهوری کردند و از این سال تا سال 2000 ، دختر رئیس جمهوری و مادر نخست وزیر او بود.

 

 

2004م:رویداد بازگرداندن «یوسف اسلام» از نیمه راه واشنگتن به لندن، به دستور وزارت امنیت ملی آمریكا در 21 سپتامبر 2004 ، اقدامی بی سابقه تلقی شده بود كه قبلا مشابه آن به آن صورت مشاهده نشده بود.

یوسف اسلام كه سه دهه پیش نام خود را از «استیفن جیورجیو» به یوسف تغییر داد و مسلمان شد و از خوانندگی دست كشید در بازگشت به لندن گفت كه تعجب می كند چرا اورا به آمریكا راه ندادند، حال آن كه در ماه مه (چهار ماه پیش از آن) در واشنگتن بود و با برخی مقامات كاخ سفید نیز درباره فعالیتهای نوعدوستانه مذاكره كرده بود. گفته شده بود كه وی از جمله كسانی بوده كه عملیات تروریستی را كه منجر به آسیب افراد بیگناه می شود نكوهش كرده و ارتباطی با این عملیات نداشته است. یوسف (در آن زمان 56 ساله) متولد انگلستان و یك انگلیسی است و در زمان خوانندگی به «كت استیو» شهرت داشت.

یوسف كه هنگام ورود به لندن در حلقه محاصره خبرنگاران قرار گرفته بود اظهار داشت: با دختر21 ساله اش «میمنه» با یک هواپیمای شركت هواپیمایی آمریكایی یونایتد عازم واشنگتن بود. كاركنان این شركت در فرودگاه لندن، قبلا نام اورا در فهرست «پرواز ممنوع» وزارت امنیت ملی آمریكا ندیده بودند و مشكلی در سوار شدن به هواپیما نداشت. اما، پس از ورود به آسمان آمریكا و نزدیك به دو ساعت مانده تا رسیدن به فرودگاه «دالس» شهر واشنگتن به خلبان هواپیما خبر دادند كه نام من در فهرست پرواز ممنوع (واچ لیست) است و حق ورود به آن كشور را ندارم. خلبان مجبور شد كه مسیر هواپیما را با اتلاف وقت صدها مسافر و تحمل هزینه به سوی فرودگاه «بانگور» واقع در ایالت «مین» تغییر دهد و در اینجا فرود آید و مرا به ماموران پلیس و امنیت تحویل دهد كه با اولین پرواز به لندن باز گردانده شدم، لكن به دخترم اجازه دادند كه وارد آمریكا شود. من هنوز غرق در تعجب هستم كه چرا نباید وارد آمریكا می شدم و چرا به این صورت پرهیاهو، دلهره آور و بی سابقه مرا فرود آوردند و باز گرداندند. بازگرداندن یك توریست خارجی از فرودگاه مقصد امری عادی است، ولی از میان راه و از آسمان كاری است كه سابقه نداشته است و من پی گیر آن خواهم بود.

یكی از برادران یوسف كه ساكن آمریكاست گفته است كه یوسف عاشق صلح و دوستی و برادری انسانهاست و می خواهد كه به عنوان سفیر صلح معروف باشد.ظاهرا وزیر امورخارجه انگلستان در ملاقات معمولی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با وزیر امورخارجه امریكا، در این زمینه از او توضیح خواسته بود.

مقامات وزارت امنیت ملی آمریكا اشاره كرده بودند كه نام یوسف در فهرست ممنوع الورودهای به آمریكا بود و شاید اشتباه تایپی و جا به جایی حروف سبب شده بود كه هنگام سوار كردن وی به هواپیما در فرودگاه لندن متوجه قضیه نشوند و ماموران این وزارت كه فهرست مسافران عازم آمریكا را دریافت می كنند متوجه شدند كه یك ممنوع الورود در میان مسافران هواپیمای "یونایتد" است، و این لیست عمدتا مربوط به كسانی است كه ارتباط و مناسبتهایی با تروریستها دارند. دولت اسرائیل هم قبلا یوسف را متهم به دادن كمك مالی به «حماس» كرده و یك بار مانع از ورود وی به آن كشور شده بود و از فرودگاه بازگردانده بود.

با این كه یوسف به دلیل گرویدن به اسلام با خواندن آواز وداع كرده، در سال 2003 دو نوار آواز در مخالفت با جنگ عراق پر كرده بود كه احتمالا محتوای این نوارها عدم رضایت مقامات آمریكایی را فراهم ساخته است.

اخراج یوسف اسلام با این روش بی سابقه و پر هیاهو در دویست و پانزدهمین سالگرد تصویب اولین اصلاحیه های ده گانه قانون اساسی آمریكا صورت گرفت كه به موجب آن كه به «بیل آو رایتز» معروف است و در سپتامبر سال 1789 تصویب شده اند آزادی بیان، قلم، مطبوعات، اجتماعات، مذهب و اعتراض تضمین گردیده است. قانون اساسی آمریكا آزادی حمل اسلحه را هم تضمین كرده است.

در بسیاری از مقالاتی كه در سه روز اول پس از این رویداد در این زمینه انتشار یافته آمده بود: چرا از هواپیمای با صدها مسافر در میان راه خواسته شد كه تغییر جهت دهد و یوسف را كه شهرت بین المللی دارد در نزدیكترین فرودگاه به مرز آمریکا پیاده كند تا باز گردانده شود؟. چه فرقی می كرد اگر یوسف از فرودگاه شهر واشنگتن باز گردانده می شد و این همه سر و صدا و اعتراض بپا نمی كرد، چه سیاستی در كار بود؟. معمولا در همه كشورها روال كار بر این است كه امر اخراج (دیپورت) افراد با حكم قاضی دادگاه باشد نه مامور پلیس. یك فرد باید امكان دفاع از خود و پاك كردن سابقه اش را داشته باشد. یوسف كه با زور و اجبار به هواپیما سوار نشده بود، چرا چنین عملی در 21 سپتامبر 2004 كه انتظار آن از آمریكا به عنوان كشوری قانونمند نمی رفت سر زد؟. دارندگان گذرنامه انگلستان نیاز به ویزا برای ورود و دیدار كوتاه از آمریكا را ندارند. بنابراین، وی این حق را داشت كه اتهامش در یك دادگاه آمریكا ثابت شود و حرفهایش را در آنجا بزند. گزارش وزارت امنیت اتهامی یكطرفه و یك سوء ظن است كه دولت آمریكا دست كم از آغاز قرن 20 با چنین وضعیتی در كشورهای دیگر مبارزه كرده است و شوروی سابق را كه چنین می كرد كشور پشت پرده آهنین می نامید. كشور آمریكا یك مهاجر نشین است كه جز یك میلیون سرخپوست بقیه 290 میلیون جمعیت آن از خارج و عمدتا در یك قرن اخیر به آنجا مهاجرت كرده اند و در نتیجه باید در آنجا رعایت احوال خارجیان و مسافران بیش از كشورهای دیگر بعمل آید و ....

 

 

768: پپین سوم Pepin III شاه فرانكها (قومی در جنوب آلمان و شمال فرانسه كه بعدا كشور "گل" به نام آنان فرانسه خوانده شده است) درگذشت و پسرش شارلمانی (شارل بزرگ) یكی از دو جانشین او شد. این رسم فرانكها بود كه پس از پدر كشور او میان پسرانش قسمت شود و بعدا پس از مرگ برادر، شارلمانی شاه فرانسه و سپس بسیاری از سرزمین های اروپایی شد. جهان آن زمان دو مرد مقتدر داشت، در شرق هارون الرشید و در غرب شارلمانی

900: گروهی ازسیاهپوستان جنوب افریقا، در غرب كالهاری كشور توت سوه Toutswe را كه امروز بوتسوانا Botswana نامیده می شود باری خود تاسیس كردند.

1644: اولاس ریمر Olaus Rimer دانشمند دانماركی سرعت نو را دقیقا اندازه گیری كرد.

1818: برای نخستین بار در بیمارستان گایز Guys لندن عمل تزریق خون (Transfusion) صورت گرفت.

منبع:iranianshistoryonthisday.com